Gukesh trekt de stand gelijk
Na de relatief korte remise gisteren was er alle reden om uit te kijken naar de derde partij van vandaag. De partij voor de rustdag. Een ideaal moment voor Gukesh D om te kijken of hij Ding met de witte stukken onder druk zou kunnen zetten. Zou het hem lukken om kansen te creëren en de score gelijk te trekken? Ook was zijn openingskeus interessant: zou hij vasthouden aan 1.e4 ‘the best by test’ of was dat een experiment voor de openingspartij?
Zoals Carlsen in 2013 tegen Anand zijn eerste partij de Caro-Kann van stal haalde als een éénmalig experiment om Anands team te laten raden naar zijn openingsvoorbereiding.
In het moderne schaak is het belangrijk om je tegenstander te laten raden naar je openingskeus. En nog belangrijker om zo snel mogelijk van de gebaande paden af te wijken, met een solide keus en gewapend met een aantal concrete ideeën. Het is een groot voordeel als de tegenstander de eerste is, die de stelling zelf moet doorgronden: het levert tijdvoordeel op en het psychologisch voordeel dat je tegenstander onzeker wordt; speel je tegen je tegenstander of ook tegen zijn engines? Dat zorgt voor extra druk.
Ding geeft het op © Maria Emelianova
Wat dat betreft kwam Gukesh uitstekend voorbereid voor de dag.
Gukesh Dommaraju – Ding Liren
Singapore, 27 november 2024
WK-match, ronde 3
1.d4 Pf6 2.Pf3 met deze zetvolgorde vermijdt wit het Nimzo-Indisch en de Grünfeld. d5 3.c4 e6 4.cxd5 de eerste kleine verrassing. Gukesh streeft naar een stelling met veel directe concrete ideeën, zoals we na zijn 9e zet zullen zien. Volgens Caruana was deze zetvolgorde ook bedoeld om de moderne aanpak van de Tarrasch (4.Pc3 c5 5.cxd5 cxd4!) die door Wesley So leven is ingeblazen en door Carlsen de „1.d4-Berlin“ wordt genoemd, te vermijden en de stelling complex te houden. 4…exd5 5.Pc3 c6 6.Dc2!? g6
een welbekende stelling van het Dame-Gambiet, de opening der wereldkampioenen, die Ding gezien zijn tijdverbruik niet helemaal had verwacht. Na zes zetten moest hij al enkele minuten graven in zijn geheugen. Klassiek gezien werd deze aanpak voor wit als relatief onschuldig beschouwd; in het pré-engine-tijdperk werd ons nog geleerd dat deze stellingen met 6.Dc2 en een paard op f3 voor wit niet veel zouden moeten opleveren, omdat zwart zijn probleemstuk, de loper op c8, dan probleemloos naar f5 kon ontwikkelen na 6…g6, zoals in de klassieke modelpartij Bobotsov-Petrosian uit 1968, te vinden in deel 3 van My Great Predecessors. Ook de zet die Ding koos. Karpov heeft hier nog succes gehad met 7.Lg5 Le7 8.e4!? waarna 8…Pxe4 9.Lxe7 zwart dwingt om Kxe7 terug te nemen (Dxe7? 10.Pxd5!); tegen Yusupov. Timman had hier tegen Short succes na 8…dxe4 9.Lxf6 Lxf6 10.Dxe4+ Kf8. Deze variant is terecht niet meer in de mode: na 10…De7 heeft zwart een comfortabel eindspel, zoals de partij Akobian – Naiditsch 2010 laat zien.
Ik was dus benieuwd wat Gukesh van plan was. Aronian vermeldde dat men tegenwoordig ook bewust 8.e3 Lf5 9.Ld3 Lxd3 10.Dxd3 speelt met de idee om na 10…0-0 11.h4!? te spelen of 11.0-0-0 of in sommige gevallen 11. Kf1. Wat dat betreft zijn de mogelijkheden nog niet uitgeput. Moderne topgrootmeesters zijn ondogmatisch, als ze maar een ‘partij’ ervan weten te maken. Zo trekken ze zich zelden wat aan van de klassieke modelpartijen waarmee we allemaal groot zijn geworden: Carlsen speelde tegen Firouzja zoals Bobotsov tegen Petrosian vanuit de diagramstelling hierboven na 6.Dc2 g6 7.Lg5 Le7 8.e3 Lf5 9.Ld3 Lxd3 10.Dxd3 Pbd7 11.Lh6 Pg4 12.Lf4 en bereikte na 12…Pf8 (Petrosian speelde 12…0-0) 13.h4!? snel een heel veelbelovende stelling. Laten we het er maar op houden dat Petrosian won, omdat hij Petrosian was; zoals Carlsen omdat…
Maar Gukesh was iets anders van plan: hij speelde het voor mij nieuwe 7.h3 Geen nieuwe zet, maar online gespeeld door Yu Yangi tegen Shirov, Kramnik tegen onder andere Nepo en Gukesh’ landgenoot Erigaisi. Dit kan dus blijkbaar niet alleen tegen de Najdorf, maar ook in het Dame-Gambiet.
7…Lf5 8.Db3 Db6 9.g4
De idee achter 7.h3: zoveel mogelijk ruimte winnen op de koningsvleugel en zwart het probleem van zijn witveldige loper laten oplossen.
9…Dxb3 Ding had hier al ruim 20 minuten verbruikt, terwijl Gukesh nog in zijn voorbereiding zat. Nepo speelde 9…Le6 tegen Kramnik en won dit vluggertje, hoewel dat vrij weinig met de opening te maken had. Hij is vermoedelijk nog steeds geblokkeerd.
10. axb3 Lc2!? 11.Lf4 h5 wit speelt tegen de witveldige loper van zwart, dus zwart probeert logischerwijs om deze loper meer ruimte te verschaffen. 12.Tg1 handhaaft de witte structuur hxg4 13.hxg4 Tot zover was Gukesh voorbereid, zoals hij in de persconferentie zei. Pbd7!
Goed gespeeld door Ding. Allereerst wilde hij zijn loper redden met 13…Pe4 14.Pxe4 Lxe4 15.Pd2 Pa6. Wits idee wordt duidelijk na 13…Lxb3? (Kramnik-Erigaisi) 14.Pd2! Lc4 15.Pxc4 dxc4 16.e4 en zoals Aronian het uitdrukte: met een droomstelling voor elke speler van het Catalaans. Het moet gezegd worden: het is heel knap hoe Gukesh Ding direct weer concrete problemen wist voor te schotelen. Exact waar hij goed in is: concrete stellingen, die zet-voor-zet worden gespeeld en waar strategische keuzes gefundeerd zijn op allerlei concrete berekeningen en petites combinaisons. Erg lastig als je dat allemaal zelf achter het bord moet berekenen en evalueren. Het tijdverbruik: Ding had hier nog 54 minuten, terwijl Gukesh nog nauwelijks bedenktijd had verbruikt.
14.Pd2 wit wil e4 voorbereiden, waarna de loper op c2 in acute problemen komt. Bovendien is e4 een wenselijke zet. Ook Gukesh’ tijdverbruik liep nu op, maar hij zal ongetwijfeld verschillende middenspelideeën die uit deze stelling konden voorvloeien hebben bestudeerd. Tg8! zwart wil zelf g6-g5 spelen. Dat verklaart wits volgende zet. 15.g5 niet optimaal volgens de computer, die 15.Tc1 g5 16.Le3 Le4 wil spelen (16…Lh7 17.Pf3, maar na 17.f3 is Lh7 wel goed, het paard kan dan niet meer naar f3. Het is allemaal heel precies en concreet). Toch is Gukesh’ zet heel begrijpelijk: in zo’n stelling met een inmiddels zichtbaar nerveuze opponent, wil je het zo complex mogelijk houden en eventuele afwikkelingen en vereenvoudigingen vermijden. 15…Ph5 16.Lh2 Th8 de toren heeft geen nut meer op g8 17.f3 ongetwijfeld vanuit de wens om zoveel mogelijk stukken op het bord te houden. Ding reageert vooralsnog correct. 17…Pg7! 18.Lg3
Een beetje vroeg om op vooruit te lopen, maar dit zou achteraf wel eens het keerpunt in de match kunnen zijn. Zwart heeft de zaak redelijk onder controle, maar moet nog steeds het probleem van zijn witveldige loper oplossen. Ding was hier achteraf redelijk pessimistisch geweest over zijn stelling, hetgeen zijn keus voor 18…Th5?! verklaart. Een zet als 18…Pf5? is niet handig vanwege 19.Lf2 waarna de loper ingesloten dreigt te worden. Zwart had nu met 18…Le7 de stelling kunnen consolideren. Na bijvoorbeeld 19.Lf2 Lf5 20.e4 Le6 heeft hij geen zwaktes in zijn stelling (a7 kan naar a6) en mag hij dromen over het belegeren van de zwakte op g5. Ding moet zich hier verrekend hebben, want hij speelde 18…Th5? het is lastig om deze zet te veroordelen, omdat de stelling erg complex is en vol zit met kleine tactische wendingen. Ding vertelde na afloop dat hij geen 18…Le7 speelde, omdat hij 19.Tc1 Lf5 20.e4 Le6 21.exd5 Lxd5 22.Pxd5 cxd5 23.Tc7 als ongunstig taxeerde, maar achteraf dacht hij dat 23…Pe6 24.Txb7 a6 OK voor zwart was.
19.e4! een buitenkans die Gukesh niet laat liggen. 19…dxe4?! (Txg5? 20.Tc1 Pe6 21.Lf2! wellicht heeft Ding dat gemist). Hierna wordt de stelling erg lastig voor zwart, hoewel dat niet makkelijk te zien was. Ding had het inmiddels wel begrepen en zat te trillen en met zijn hoofd te schudden. De beste optie was om eerst 19…Pe6 te spelen. Daarna kan volgen: 20.Tc1 Pxd4 21.Lf2! Lc5 22.Lxd4 (deze zet ligt helemaal niet voor de hand, commentatoren Polgar en Hess lieten wit verder gaan met 22.Pa4, waarna zwart goede compensatie krijgt na 22…Pxf3+ 23.Pxf3 Lxf2+ 24.Kxf2 Lxe4 met drie pionnen voor het stuk) 22…Lxd4 23.Tg2! Lxc3 24.bxc3 Lxb3 25.Pxb3 dxe4 26.fxe4 a5 en de stelling is erg complex. Zwart heeft in elk geval meer compensatie dan hij in de partij krijgt; het nadeel van eerst ruilen op e4 is dat zwart zijn paard niet meer voor een extra pion (op f3) kan geven.
20.fxe4 Pe6 21.Tc1 Pxd4 22.Lf2! Lg7 de volgende zet moet Gukesh lang van te voren hebben gezien. Wat zou u spelen?
Ding miste 23.Pe2! eveneens. Hij meende dat wit 23.Tg2 moest spelen.
23…Pxb3 24.Txc2 Pxd2 25.Kxd2! (25.Txd2? Pe5! en wit heeft het meeste voordeel weggegeven) 25…Pe5!?
Een heel begrijpelijke zet, die ook tegenkansen lijkt te bieden en allerlei tactische wendingen in de stelling brengt. De engine wil zo snel mogelijk a5-a4-a3 spelen om het aantal pionnen tot een vleugel te reduceren. Het moet gezegd worden, dat Gukesh de technische fase indrukwekkend speelt, ongetwijfeld geholpen door het tijdgebrek van Ding. Gukesh nam nu ook even goed de tijd om de stelling te doorgronden.
26.Pd4 (26.Ke3! was geen menselijke zet) Td8 27.Ke2!
sterk gespeeld, wit stapt uit de penning en zorgt ervoor dat hij op Th2 altijd Lg2 kan spelen.
27…Th2 28.Lg2 a6 29.b3 Td7 zwart wacht af 30.Tc1 op weg om d4 te überdecken en daarna de toren op h2 weg te kunnen jagen. Na direct 30.Td2 staat de toren niet optimaal. Zwart kan dan soms irriteren met Pg4. 30…Ke7 31.Td1 Ke8 32.Lg3 tijd op de klok: 13 minuten voor Gukesh tegen 1 minuut 50 voor Ding. 32…Th5 terug naar het ongeluksveld
33.Pf3! Pxf3 34.Kxf3 Ld4 er zitten ook matbeelden in de stelling. Na 34…Txd1 35.Txd1 Txg5 wint wit na 36.Lh4 35.Th1
een erg onprettige stelling om in vliegende tijdnood te moeten spelen. Ding gebruikte hier vrijwel al zijn tijd om te zien of hij wel of niet op g5 kon nemen en besloot met nog luttele seconden te gokken. Als hij stand had willen houden, had hij dat beter niet kunnen doen.
35…Txg5? wederom direct verliezend 36.Lh3! f5 37.Lf4! Th5 en Ding ging door zijn tijd en gaf direct op. Wit wint überhaupt na 38.Lxf5!
Tussenstand na de 3e matchpartij:
Ding Liren 1,5 – 1,5 Gukesh Dommaraju
Een mooi verslag, maar helaas staat bij het diagram onderin. Game is not available.
Dat zou inmiddels opgelost moeten zijn. Bedankt.
Ook voor Ding was 7.h2-h3 nieuw!
Het is nu goed. Dan kan ik het verslag lezen en de partij daarbij naspelen.
Verder kan dat in tijdnood komen van Ding hem wel eens vaker gaan opbreken, zeker nu er tot en met de 40e zet geen increment is. Er is in ieder geval sprake van strijd en dat maakt deze WK-match interessant.
Eens dat het een interessante strijd is! En 2 leuke witpartijen van Gukesh, waarbij wellicht ronde 1 hem iets minder goed smaakte dan deze. Dat Ding in deze partij ten onder ging, is qua complexiteit helemaal niet raar denk ik. Wel is zijn openingenkennis/voorbereiding een punt van mogelijke zorgen, aangezien beide zwartpartijen hij al snel voor het blok kwam te staan. Nu dus met grote gevolgen.
Overigens ook bedankt voor het verslag Frank!
Ik vind het knap dat Ding zowel in partij 1 als 3, vanuit een mindere voorbereiding steeds een prima antwoord weet te vinden. Dat getuigt van veel inzicht. Jammer alleen dat het zoveel tijd kost in partij 3. Als Ding wat meer zelfvertrouwen kan vinden en beter op zijn tijd let, heeft ie een goede kans, denk ik.
Wat een diepgravend verslag!
Ik denk dat dat zelfvertrouwen ook komt als Ding wat vaker zijn eigen voorbereiding op het bord krijgt, zoals Bram al aangaf. Werk aan de winkel voor Rapport..