Unveiling the Victory
Mijn twintigste recensie gaat over het boek “Unveiling the Victory” van Henri Serruys (1948). Ik ken Henri al vanaf 1999, toen speelde mijn Hoboken 3 tegen Oude God 2 van Henri in de vierde reeks van de Belgische Interclubs. Nu, 25 jaar later, mag ik met veel genoegen een boek van hem recenseren dat de historie van het jeugd WK van 1955 behelst. Dit toernooi vond plaats in Antwerpen, de stad waar ik in 1970 ben geboren.
Opbouw
In 1955 is het meneer Hendrik Baelen gelukt om het jeugd WK schaken naar Antwerpen te halen. Dit is uiteraard een prestatie van wereldformaat en terecht wordt dit feit nu eens uitgebreid besproken in een boek. Ook de kampioen van dit toernooi, niemand minder van Boris Spasski, spreekt tot de verbeelding. Vaak hebben we in jeugd WK’s kampioenen gehad die redelijk snel daarna in de vergetelheid zijn geraakt. Spasski uiteraard niet. Hij speelde maar liefst drie WK matches. Hij werd wereldkampioen in 1969 naar een eerdere match tegen Petrosjan verloren te hebben (1966) en verloor zijn titel aan Fischer in de match van de eeuw (1972). Overigens heeft iemand mij verteld dat we in het Nederlands “Spasski” schrijven terwijl de Engelsen graag “Spassky” noteren; maar goed, dat terzijde. Nog iets anders over Spasski. Hij wordt op 30 januari 2025 namelijk 88 jaar. Als hij er nog een jaar bijdoet in 2026 om dan 89 te worden, is hij onze oudste wereldkampioen ooit. Wel geteld vier dagen na zijn 89e verjaardag. Smyslov werd namelijk 89 jaar en drie dagen. Dat is toch een leuk feitje wat daar straks in 2026 werkelijkheid kan worden? Overigens is de geboortedatum van Spasski niet 30-6-1937 zoals in dit boek staat. Dit moet een typo zijn, want elke schaakhistoricus weet dat Spasski in januari zijn verjaardag viert, net als prinses Beatrix, maar dan een dagje na Boris, op 31 januari.
Meneer Baelen verdient ons respect. Deze belangrijke figuur van het Belgische schaak heeft zijn sporen nagelaten. In het boek lezen we ook over de vele andere activiteiten die hij heeft georganiseerd. Veelal omtrent jeugdschaak. Als je leest over de Vlaamse legende Bernard De Bruycker als jeugdschaker doet dat wel iets. Hij is altijd erg attent als ik in Gent Interclubs mag komen spelen. Hij komt altijd kijken bij mijn partij en dan ben ik zo fier als ne gieter. Ook andere namen als die van de gebroeders Van Herck passeren de revue. Marcel is al jaren vaste kracht in ons eerste team van Bergen op Zoom! Van broer Paul heb ik nog eens verloren en met Robert De Hert, mijn naamgenoot en vast verre familie, heb ik bij Hoboken gespeeld. Dit is dus een boek dat zich dicht bij het vuur afspeelt, om het zo maar eens te zeggen.
Het boek is overigens prachtig. Weer een topprestatie van Thinkers Publishing House! Hardcover en met een mooi blauw leeslint. Veel foto’s en een appendix met documenten omtrent het WK van 1955. Alle partijen van het toernooi zijn bewaard gebleven en opgenomen in dit boek. Tussen de partijen door een 32-tal foto’s van de spelers tijdens hun partij. Op bladzijde 123 begint hoofdstuk 13 waar we 192 partijen terug kunnen vinden. Dit is dan het gedeelte voor de eeuwige schaakstudent. Vergeet niet dat Fischer toentertijd alle jeugdpartijen naspeelde die hij maar kon vinden. “Er kan een goed idee bij zitten” aldus de elfde wereldkampioen.
Voor de rest is het een puik stukje historie waar de student schaakgeschiedenis zijn gading niet zal missen. Triestig vond ik wel dat je leest een kijkt (foto’s) hoe deze jonge mensen zo genoten van alles wat het toernooi zo speciaal maakte en dan te realiseren dat bijna alle deelnemers nu overleden zijn.
Buiten Spasski is Portisch de meest bekende deelnemer. Verder ken ik ook nog de Amerikaan Mednis en natuurlijk Joop van Oosterom. Daar staat u misschien van te kijken, maar hij speelde mee. Het schaaktechnisch fragment is dan ook een partij van Boris tegen Joop!
Schaaktechnisch fragment
Voor het schaaktechnisch fragment heb ik gekozen voor partij nummer 101. Toen was het nog niet te bevroeden, maar zoals menigeen weet, werd Van Oosterom een heuse mecenas, ook in de wereld van het biljartspel. Hij was de grote man achter Volmac Rotterdam. Zo neem ik nu even “Schaakjaarboek 1984” van Cor van Wijgerden en Coen Stehouwer erbij. Kijken we eens op bladzijde 70 bij de KNSB-competitie van 1982-83 en ja hoor: kampioen hoofdklasse (toen heette het nog niet meesterklasse) met 18 matchpunten (alles gewonnen) Volmac Rotterdam! En laat ik zeggen dat dit niet eenmalig was. Verder organiseerde hij de welbekende Melody Amber-toernooien, genoemd naar zijn dochter, waar ook mooie toernooiboeken van gemaakt zijn. Boris en Joop troffen elkaar tweemaal in Antwerpen. Eenmaal in de voorronden en eenmaal in de finale. De partij die ik laat zien kreeg tevens het aardige bedrag van 500 Belgische franken als een van de mooiste partijen.
Boris Spasski – Joop van Oosterom (Antwerpen 1955)
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.f3 [de Sämisch-variant. Voor het eerst door Sämisch gespeeld tegen Yates in 1925. Een populaire variant, die vaak door Spasski werd gehanteerd. Ook Karpov, Timman, Portisch en Gheorghiu gebruikten deze variant vaak] 5…0–0 6.Le3 e5 7.Pge2 Pc6 8.Dd2 [een theorieboek van mij adviseert 8.d5 Pe7 en dit zou een voor zwart inferieure Mar del Plata variant moeten zijn geworden] 8…Pd7 9.0–0–0 [de lange rochade is een thema in de Sämisch. Plan is een koningsaanval middels g4, h4, h5 enz.] 9…a6 10.d5 Pa7 [deze zet is zeker speelbaar, het plan is ook een koningsaanval te lanceren middels b5] 11.g4 b5 12.Pg3 bxc4 13.h4 [Spasski offert een pion om snel te kunnen aanvallen. Velimirovic zou het erg vast mee eens zijn geweest!] 13…f6?! [mijn computer ziet liever dat zwart 13…Pb6 14.h5 De7 15.Dh2 Lf6 speelt] 14.h5 De7 15.hxg6 hxg6 16.Dh2 [de witte aanval begint serieuze vormen aan te nemen]
16…Kf7 17.Pf5!! [ik vermoed dat Joop deze krachtzet gemist heeft] 17…gxf5 [zwart moet wel] 18.Dh5+! [en dan nog eens deze precieze zet erachter aan. De zwarte koning wordt naar g8 gedwongen] 18…Kg8 19.gxf5 Tf7 [ook 19…De8 20.Dh7+ Kf7 21.Tg1 Tg8 22.Lh6 wint voor wit] 20.Le2 Pc5? [20…Kf8 21.Tdg1 De8 22.Dh7 Lb7 23.Tg6 Lh8 24.Dxh8+ is ook geen feest. De computer geeft na Pc5 aan dat het mat in 8 is] 21.Tdg1 Dd7 22.Dh8# [maar Spasski doet het vlugger] 1-0
Henri Serruys (foto privécollectie)
Conclusie
Dit boek is in eerste instantie een geschiedenisboek. Daar kunnen we niet onder uit. Een boek over de vele varianten van het Spaans kan ik ook geen eindspelboek noemen. Toch vind ik dat het niet zal misstaan in uw boekenkast of uw persoonlijke bibliotheek. Dit boek van Henri verdient het om gekocht te worden. Het zal u niet teleurstellen. Er is nog veel meer te zien en te lezen wat ik u nog niet verteld heb. Koopt u daarvoor toch dit prachtige boek. Het zal een aangenaam begin van 2025 worden om deze mooie hardcover aan te schaffen. Lezers van mijn recensies hebben het wellicht vaker gezien: ik kan bijna niet kwaadspreken over schaakboeken. Ik houd zoveel van ons schaakspel en dat probeer ik ook uit te stralen, over te brengen op anderen. Vergeeft u mij?
Titel: Unveiling the Victory
Teaser: Een kijkje in het boek
Auteur: Henri Serruys
Aantal bladzijden: 248
Uitgeverij: Thinkers Publishing
Gepubliceerd: 2024
Prijs: € 44,95
ISBN: 9789464201833
Type: Hardcover
Heel goed dat Fischer toentertijd alle jeugdpartijen naspeelde. Hij was toen (1955) zelf 12.
Maar: mooi boek, niet voor het grote publiek maar wel voor de fijnproever.