Vrouwen gaan er met gestrekt been in – Ronde 1 van het NK Vrouwen 2025
Ook bij de vrouwen is op zaterdag 5 juli de strijd losgebarsten. In Venlo werden de eerste vier partijen van het toernooi gespeeld, want van de twaalf deelneemsters kregen de hoogste vier in de eerste ronde vrijaf. Vanaf maandag, wanneer de tweede ronde van start gaat, zullen we ook FM Machteld van Foreest, WGM Anne Kuipers-Haast, FM Anna-Maja Kazarian en Robin Duson in actie zien.
Marijke Kok (1918) – Colleen Otten (1999)
Het vuurwerk barstte vroeg los in de partij tussen Marijke Kok en Colleen Otten. Kok vertelde in dit filmpje al dat ze graag offers maakt (en daarmee zelfs van een Internationaal Meester wist te winnen!), en dat werd in deze partij weer eens duidelijk. Kok kwam uit met het populaire Weense gambiet. Colleen Otten (geb. 1956) had de hype waarschijnlijk niet meegekregen, want ze reageerde niet helemaal adequaat.
De strijd om g4 is losgebarsten, maar Colleen Otten komt hier met 7…h5?! en na 8.g5 Lg4 lijkt die strijd beslecht. Hier had Koks wapen naar keuze (niet een koksmes maar een offer!) respijt kunnen bieden:
9.Txg4! want na 9…Pxg4 10.h3 zal het paard uiteindelijk geen veilig heenkomen kennen. Maar ja… reken dat maar eens uit. Wie zo scherp als Marijke Kok speelt, moet goed kunnen rekenen. Wie met vuur speelt, zal zijn handen branden. And if you can’t stand the heat, get out of the kitchen!
Na de partijvariant 9.Le2? Pd5 10.Pxe4 Pxf4?! (het rustige 10…Pc6 was nog beter) 11.Lxg4 Dd4 was het de zwartspeler die aan de touwtjes trok.
Er volgde nog 12.Pf2 hxg4 13.Tg3 Txh2, maar met een zwarte toren op de tweede rij vlak na de opening kun je meestal wel stellen dat er iets is misgegaan. Voor het restant van de partij verwijs ik naar de partijviewer onderaan. 0-1.
WIM Jessica Derksen-Harmsen (2050) – Fleur Westerhof (1951)
Jessica Derksen-Harmsen won veertig jaar geleden haar eerste NK bij de vrouwen (1985). Het zal haar inschatting geweest zijn dat de jongere schakers tegenwoordig beter in de theorie zitten dan zijzelf. Daarom begon ze haar partij met 1.f4!? Deze vogeltjesdans op het schaakbord heeft haar geen windeieren gelegd.
Zwartspeelster Fleur Westerhof was door het ‘Hollands in de voorhand’—zoals we de Bird-opening ook kunnen omschrijven—niet van de leg gebracht. De cavalerie werd gedecideerd naar het front gestuurd. Toen haar ervaren tegenstander in bovenstaand diagram op d4 de ruil van een stel paarden aanbood, twijfelde Westerhof niet om ook de dame het strijdtoneel op te laten. Het was mogelijk sterker om met de pion terug te nemen. Daarmee zou de c-lijn zijn opengegaan als avenue voor de zware stukken. Bovendien zou de zwarte dame het daarmee minder heet onder de voeten hebben gekregen. Even later stond het zo:
De c-lijn zit potdicht en de ruiter op d5 zit goed in het zadel: het paard krijgt alle ondersteuning die het zich zou kunnen wensen. Weer iets later lijkt Westerhof te bezwijken onder de intimiderende aanwezigheid van het beest op d5.
Hier heeft ook de zwartveldige loper ingang gevonden in de zwarte stelling. Het is niet helemaal duidelijk waarom de meisjeskampioen tot en met 16 jaar hier op f6 ruilde, met verlies van de kwaliteit, maar ongetwijfeld heeft haar ongenoegen met het paard op d5 ermee te maken gehad. Het kwaliteitsverlies kwam ze echter niet meer te boven. 1-0
WFM Yvette Nagel (1979) – Marleen van Amerongen (2056)
Na een gewonnen strijd tegen acute leukemie zit ook voormalig voorzitter van de KNSB Marleen van Amerongen weer achter het bord. Met hernieuwde levensenergie ging zij met de zwarte stukken WFM Yvette Nagel te lijf in de scherpe Najdorf-variant van het Siciliaans. Nagel boog de agressieve intenties van haar tegenstander om door aan te sturen op de zijvariant met 3.c3 en 4.Ld3. Plan in deze uitgestelde Alapin is om eerst de strijdkrachten te mobiliseren alvorens met d2-d4 het centrum te belegeren. Van Amerongen wilde deze opstoot door het centrum koste wat kost voorkomen en besloot dan ook haar loper voor het paard op f3 te geven.
Ondertussen besloot ze zelf spel te maken op de damevleugel, maar dat pakte niet helemaal uit zoals gehoopt… We zijn getuige van een spannende partij met de nodige verwikkelingen. Volg maar mee en beantwoord af en toe een vraag:
Hier had de voormalig voorzitter het idee gevat om de zware stukken naar binnen te loodsen via b2 door 16…Da3 te spelen. Maar daarmee had ze het antwoord van haar tegenstander gemist: 17.Lb5! gooide roet in het eten. Die loper zou niet zomaar weg te jagen zijn en ondertussen kreeg de zwarte dame steeds minder ruimte om te manoeuvreren. Na 17…Tb6 was immers ook de terugtocht via a5 naar c7 afgesloten. Daar profiteerde Yvette Nagel maximaal van.
Wit speelde in bovenstaande stelling de vernietigende terugzet 21.Pd2! Ondanks dat daarmee de verdediging van de pion op a2 tijdelijk onderbroken wordt, verloor de zwarte dame des te meer terrein. Na 21…Dxa2 22.T3b2 Da3 23.Pc4 Dxc3 24.Pxb6 axb6 was er materiaal verloren gegaan.
Een zet later speelde Nagel echter 25.Tc1??, waarna Van Amerongen terug in de partij had kunnen komen.
Q1. Ziet u hoe zwart op zet 25 had kunnen terugvechten?
Die laatste zag het niet en na 25…Da3 26.Ta2 Pxd4 hield de witspeler met een stuk meer en een actieve toren tegenover een paar pionnen compensatie een gewonnen stelling over.
De gewonnen stelling ten spijt, werd het nog een spannende partij. Toen de zwarte toren immers ook actief werd, was het voor de witspeler lastig om de stukken met elkaar in harmonie te brengen. De lopers konden nooit heel actief worden door het blok pionnen waar ze tegenaan keken. Na een aantal verwikkelingen leek het de witspeler dan toch te gaan lukken om haar tegenstander mat te zetten.
Meerdere wegen leiden hier naar Rome, maar in tijdnood moet je hier nog wel zien dat je zelf niet matloopt of de tegenstander laat promoveren na 60.f7! In plaats daarvan koos Nagel ervoor het paard met 60.hxg6+?! uit te schakelen. Geen heel gekke beslissing, maar na 60…Kxg6 61.Tg8+ Kf7 is het wel opeens weer spannend.
Q2. Wat is het winstplan in onderstaande stelling?
Q3. Even later staat het zo. Hoe maakt wit het hier af?
Hoe dan ook, na een taaie verdediging en een aantal gemiste kansen: 1/2-1/2.
Lisanne Taams (2028) – Rolinde den Heijer (1999)
Het lijkt de ronde van de onorthodoxe openingen te worden, want in de partij tussen Lisanne Taams en het opkomende talent Rolinde den Heijer tovert de eerste op zet 6 van het Morra-gambiet zowaar een nieuwtje op het bord met een tweede pionoffer: 6.b4!?!
Taams, die onder andere teamleider is in de Schaakbond van Groot-Amsterdam (SGA) bij de Queer Schaakclub, steekt haar creativiteit niet onder stoelen of banken en na elf zetten had ze al drie pionnen geofferd om de volgende stelling te bereiken:
De offers leverden helaas niet de gewenste aanval op, hoewel her en der een veelbelovende wending gemist werd. Bijvoorbeeld op zet 18.
Nuances doen ertoe als je drie pionnen geofferd hebt en hier had 18.Lf4! een mooie kans geboden om via de zwarte velden en centrale controle voor dominantie te vechten. In plaats daarvan kon Den Heijer na 18.Lg5 Tc8! (en niet: 18…Le7 19.Te1! met voordeel door de aanval op moeilijk dekbaar punt e6) 19.Txb7+ Le7 consolideren en de partij naar zich toe trekken. 0-1.
De uitslagen van vandaag:
Morgen de returns. Eens zien of de winnaars van de dag hun voorsprong kunnen bezegelen. Wij hopen natuurlijk op een spannend slot …
Hieronder de partijen:
Ik begrijp het commentaar na de 24e zet van zwart in de partij Nagel – Van Amerongen niet zo goed. Je zou daarin kunnen lezen dat Nagel heeft gewonnen. Het verslag besluit ook met “Hoe dan ook: 1-0.” Deze partij is echter (na het spannende eindspel) in remise geëindigd.
Ha Peter, je hebt helemaal gelijk. Ik was op gegeven moment ‘uitgecheckt’ in de veronderstelling dat het snel uit zou zijn. Dat had ik natuurlijk niet mogen doen.
Inmiddels een uitgewerkte analyse van die partij met correcte uitslag.
Het verslag van Derksen-Westerhof sluit af met “0-1”, dat moet “1-0” zin.
Aangepast. Bedankt voor de aanwijzing!
De verklaring voor 1.f4! van Jessica Derksen-Harmsen is heel wat simpeler dan wat de schrijver verzint: ze speelt dat al haar hele leven.