Krantenrubrieken weekenden 13, 20 en 27 september 2025
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree & Hans Böhm
13 september: Prachtpartij van Turks supertalent
Turkije is (al een tijdje) een schaakland in opkomst. Ze hebben nu dertien grootmeesters, waarvan er elf in 1990 of later geboren zijn, vier zelfs deze eeuw. Het is dus niet gek dat er een supertalent uit het land komt: de 14-jarige Yağız Kaan Erdoğmuş, per 1 september 79e van de wereld met een rating van 2646. Sinds vorig jaar is hij de jongste grootmeester ter wereld. Zijn trainer is Shakhriyar Mamedyarov, de nummer 16 van de wereld.
In Oezbekistan is momenteel de FIDE Grand Swiss bezig, een sterk open toernooi met 116 deelnemers. Naast de jonge Turk doen o.a. wereldkampioen Gukesh en de Nederlanders Giri, Van Foreest en Warmerdam mee. De top twee van dit toernooi plaatst zich voor het kandidatentoernooi, waarin bepaald wordt wie Gukesh mag uitdagen. Het zou verrassend zijn als Erdoğmuş zich al mengt in de strijd om de topplaatsen, al is hij met remises tegen o.a. dezelfde Gukesh, Keymer en Abdusattarov goed begonnen. De kans is wel groot dat hij de partij van het toernooi gespeeld heeft. Foutloos was zijn partij tegen de Indiër Mittal zeker niet, maar de slotcombinatie zal nog vaak in boeken en tijdschriften gedeeld worden.
Aditya Mittal – Yagiz Kaan Erdogmus
1.c4 e6 2.Pc3 d5 3.d4 dxc4 4.e4 c5 5.d5 exd5 6.exd5 Ld6 7.Lxc4 Pe7 8.h3 0–0 9.Pf3 Pd7 10.0–0 Pb6 11.b3 Pxc4 12.bxc4 Pg6 13.Pe4 Lf5 14.Pxd6 Dxd6 15.Db3 b6 16.a4 a5 17.Te1 Tfe8 18.Le3 h6 19.Ta2 Le4
Tegen een ongebruikelijke variant van het Damegambiet heeft wit niet erg ambitieus gespeeld en daarom geen voordeel gehaald. Vanaf hier pakt zwart het initiatief.
20.Pd2!? Ph4! 21.Lxc5?! Dg6! 22.g3 Lg2!
Een mooi plaatje. Mat op de onderste rij dreigt.
23.Le7 Lxh3! 24.Kh2 Pg2!?
Opnieuw een licht stuk naar g2, mooi gespeeld! Al was 24…Ld7 25.gxh4 Txe7 26.Txe7 Dd6+ 27.Dg3 Dxe7 met zwart voordeel eigenlijk beter.
25.Te5 f6 26.Dxb6 Pf4! 27.Te4?
Na 27.Te3! Dh5 28.gxf4 heeft zwart eeuwig schaak met 28…Lf5+ 29.Kg2 Txe7 30.Txe7 Dg4+ 31. Kf1 Dd1+ maar meer niet.
27…Dh5! 28.Txf4 Lg4+ 29.Kg1 Txe7
Weer dreigt zwart op de onderste rij binnen te komen.
30.Ta1 Tae8 31.Tf1 Lh3?
31…Te1 was beter, bijvoorbeeld 32.d6 Txf1+ 33.Pxf1 Te1 34.d7 Txf1+ 35.Kxf1 Dh1 mat.
32.d6 Te2 33.Th4 Df5 34.Db5?! T8e5 35.d7?
Na 35.Db8+! Kh7 36.Db1 Txd2 37.Txh3 had het gelijk gestaan, maar dan had de partij deze rubriek niet gehaald.
35…Txd2! 36.Db8+ Kh7 37.d8D
Nu volgt een fraaie slotcombinatie.
37… Dxf2+! 38.Txf2 Te1+ 39.Kh2 Txf2+ 40.Kxh3 Th1+ 41.Kg4 f5+ 42.Kh5 g6
En met twee dames tegen toren voor staat wit mat.
Partij in viewer:
20 september: Giri wint FIDE Grand Swiss
Vorige week had ik het al over de FIDE Grand Swiss in Oezbekistan, misschien wel het belangrijkste toernooi van dit jaar. Voor aanvang van het toernooi werd een video gemaakt waarin een aantal deelnemers gevraagd werd de winnaar van het toernooi te voorspellen. Diverse namen werden door de grootmeesters genoemd, en ook door de mensen die reageerden op de video, maar die van onze landgenoot Anish Giri zat er niet bij. Logisch. Weliswaar was hij als zevende geplaatst (van 116 deelnemers), maar hij staat niet bekend als iemand die vaak een toptoernooi wint, mede omdat hij vaak remise speelt. Dat deed hij in Oezbekistan ook, namelijk zes keer. Hij won echter ook vijf keer en dat bleek genoeg voor de ongedeeld eerste plaats. Daarmee heeft hij zich samen met nummer twee Matthias Bluebaum uit Duitsland geplaatst voor het kandidatentoernooi dat volgend jaar (plaats en datum nog niet bekend) zal worden gehouden. Jorden van Foreest deed het met 6.5 uit 11 ook goed, wereldkampioen Gukesh stelde met 6 punten teleur.
In de bepalende laatste ronde kreeg Giri een tegenstander tegen wie hij vorig jaar nog een match (klassiek, rapid en blitz) met 24-16 had verloren. Maar elk nadeel heb zijn voordeel: hij wist nu hoe hij de Amerikaan moest aanpakken!
Anish Giri – Hans Moke Niemann
1.c4 Pf6 2.Pc3 e5 3.Pf3 Pc6 4.e3 Lb4 5.Dc2 Lxc3 6.Dxc3 De7 7.a3 d5 8.d4 exd4 9.Pxd4 Pxd4 10.Dxd4 c5 11.Dh4 Le6 12.cxd5 Pxd5 13.Lb5+ Ld7 14.Dxe7+ Pxe7 15.Le2
Giri zal hier heel tevreden geweest zijn. Hij heeft een iets beter eindspel en de stelling ligt hem goed. Niemann zal juist gebaald hebben omdat de stelling hem nauwelijks winstkansen geeft, terwijl hij aan remise niets had. Mogelijk speelde hij daarom niet op zijn best.
15…Tc8 16.f3 f6 17.Kf2 Kf7 18.Td1 Le6 19.h4 b6 20.e4 Pc6 21.Le3 Pa5 22.Td6 The8 23.g4 Pb7 24.Td2 Pa5 25.Td6 Pb7 26.Tdd1 Pa5 27.Tac1
Na enig aarzelen het goede plan.
27…Ke7 28.La6 Tcd8 29.Txd8 Txd8 30.b4! Pb3 31.Tc3 Td6 32.bxc5 bxc5
Nu moest Giri een belangrijke beslissing nemen. Ook 33.Le2 houdt groot voordeel, maar hij schatte correct in dat hij het lopereindspel met een pion meer zou winnen.
33.Txb3! Lxb3 34.Lxc5 Kd7 35.Lxd6 Kxd6 36.g5!
Een heel belangrijke zet. Dit voorkomt dat zwart g5 kan doen en zodoende krijgt wit veld f4 voor zijn koning.
36…Le6 37.Ke3 Kc5 38.Kf4 Kd4 39.gxf6 gxf6 40.a4 h6 41.a5 Ld7 42.Le2 Kc5
Als zwart de koning op d4 houdt speelt wit zijn loper om naar g4 en dan de koning naar f5.
43.e5! Kd5 44.exf6 Ke6 45.f7 Kxf7 46.Ke5
Wit sluit de zwarte koning op f8 op met loper en pion en gaat dan met de koning naar de a-pion. Niemann geloofde het wel en gaf op.
Partij in viewer:
27 september: LSG begint sterk aan de competitie
Vorige week zaterdag begon het nieuwe seizoen van de KNSB-competitie. De afgelopen zeven (voltooide) seizoenen zijn de landstitels verdeeld onder vier verschillende clubs. Deze mochten in de eerste ronde van de meesterklasse al meteen tegen elkaar. Een goede aanleiding om de personele wisselingen van de teams te bespreken, want goede kans dat een van deze teams ook dit jaar kampioen wordt.
Apeldoorn (de kampioen van 2021/22 en 2022/23) was vorig jaar slechts zevende geworden en heeft maatregelen genomen om nog zo’n deceptie te voorkomen. Erwin l’Ami is basisspeler geworden en Benjamin Bok gaat een aantal wedstrijden meespelen. Samen met Max Warmerdam en Thomas Beerdsen konden ze zo vier grootmeesters opstellen tegen titelverdediger Charlois Europoort. Daar deden jeugdtalenten Mees van Batenburg en Noah Ritzerveld hun intrede, maar zij konden een 3-7 nederlaag niet voorkomen. Bij Kennemer Combinatie (kampioen 2016/17 en 2023/24) zijn jeugdkampioen Guido van Hesselingen en toptalent Arthur de Winter nieuw, terwijl grootmeester Friso Nijboer naar VAS is vertrokken. Zij speelden tegen LSG (kampioen 2017/18 en 2018/19). Bij de Leidenaren geen nieuwe aanwinsten, maar toch wisten ze 7½–2½ te winnen, mede dankzij een verrassende overwinning van Rudy van Wessel op ex-LSG’er Casper Schoppen (zie partij). Verder speelden ook nog de twee op papier zwakste teams tegen elkaar. Meesterklassedebutant HWP Haarlem verloor in Tilburg 6-4 van De Stukkenjagers. Ze zullen een paar keer moeten stunten om kans op handhaving te maken.
Casper Schoppen – Rudy van Wessel
1.Pf3 d5 2.c4 c6 3.d4 Pf6 4.e3 a6 5.Pbd2 e6 6.b3 Pbd7 7.Ld3 b6 8.e4 dxe4 9.Pxe4 Lb4+ 10.Ld2 Lxd2+ 11.Dxd2 Pxe4 12.Lxe4 Lb7 13.De3 De7 14.Tc1 f5 15.Lb1 c5 16.0–0 0–0 17.d5 e5 18.Pg5
Wit heeft uit een Slavische opening duidelijk voordeel gekregen en krijgt nu een “octopus” op e6.
18…Tf6 19.Pe6 Te8 20.Tce1 g6 21.Dc3 Dd6 22.f3 Pf8
Nu moet wit kiezen. Zowel ruilen op f8 als 23.Pf4 houdt voordeel met (in beide gevallen drukken op e5). De partijzet niet.
23.f4? Tfxe6! 24.dxe6 e4 25.Td1 Dc6 26.e7 Txe7 27.De3 Pe6 28.Tf2 Pd4
Voor de kwaliteit heeft zwart een gedekte vrijpion en een sterk paard op d4. Ik vermoed dat wit te laat schakelde naar verdedigen voor remise, wat gekund had door de loper naar f1 om te spelen via d3. In de partij verslechtert de witte stelling alleen maar.
29.Tfd2 Td7 30.b4 Dd6 31.Kh1 Lc6 32.bxc5 bxc5 33.Tb2 Dc7 34.h3 Kf7 35.Tf1 Pe6 36.Da3 a5 37.De3 Td4 38.Lc2 a4 39.a3 Kg7 40.Lb1 h5 41.g3 Td8 42.Kh2 Pd4 43.h4
Met Lb1 en Tf1 omgedraaid zou wit een verdedigbare stelling hebben. In de partij profiteert zwart van de door wit geopende b-lijn.
43…Tb8! 44.Txb8 Dxb8 45.Kg1 Db2
Wit kan nauwelijks bewegen en gaf daarom (wat vroeg) op.
Partij in viewer:
12 september:
Nog voor de zomervakantie werd driezet 1048 geplaatst om opgelost te worden. De gehele vakantie kon gezocht worden naar de juiste sleutelzet. Driezet 1048 is een miniatuur, er staan maximaal zeven stukken op het bord. De driezet behaalde een eerste prijs in een schaaktijdschrift uit Moskou in 1961.
Het probleem lijkt simpel opgelost te kunnen worden door 1.Dh6? Wat kan zwart nog tegen de dreiging op f8 doen? Simpel 1. … Dg4+ 2. Kf7 Dc4+ en mat zetten lukt niet meer. Verleidelijk is 1. Kh5? als sleutel te doen, dan loopt het goed na 1. … Dg4+ 2. Kxg4 Kxh7 3. Th6 mat. Dit gaat ook op als zwart 1. … Dh4+ speelt, dan wordt de dame op h4 geslagen. Weerlegging is echter 1. … Db8! De zet 1. Tc6? ziet er ook plausibel uit, er dreigt 2. Df6 mat. Zwart weerlegt dan met 1. … Dd6+. De verrassende sleutelzet is 1. Df4! Wit offert zijn dame om in ieder geval te voorkomen dat de zwarte dame schaak geeft. Wit dreigt nu met 2. Dd4, ook een dameoffer, er dreigt 3. Tf8 mat, en na 2. … Db6 3. Txb6 mat. Op 2. … Dxd4 komt uiteraard 3. Tf8 mat. Zwart kan op zijn eerste zet met zijn dame spelen, zoals 1. … Da3 2. Db8+ enz., 1. … Db3 2. Tf8+ en mat op de volgende zet. Op andere damezetten tegen wits dreiging zijn meerdere witte voortzettingen mogelijk die tot mat leiden.
Tweezet 1051 van Barry Barnes is een meredith omdat er maximaal twaalf stukken aanwezig zijn op het schaakbord. Op de tweede rij staat een zogenaamde halfbatterij. Als het paard of de loper verplaatsen dan vormt de dame met het overblijvende stuk een batterij. Een batterij kan aftrek- en/of dubbelschaak geven. De verleiding is 1. Ld1? Wit dreigt niets en dus is zwart in tempodwang. Als het zwarte paard naar d6 of e7 speelt, zet wit mat met 2. Txa7. Met 1. … Pb6 lukt 2. Txa7 niet meer, maar dan interfereert zwart zijn gepende loper, en dat betekent dat wit de batterij kan afvuren. Na 1. … Pb6 komt 2. Pa4 mat. Wit mag nu ongestraft de zwarte loper ontpennen, hij kan toch niet tussenplaatsen op f2. De weerlegging van de verleiding is 1.b3! De oplossing is 1. Pd1! Op 1. … Pd6 en Pe7 komt weer 2. Txa7 mat. Op 1. … Pb6 is nu 2. La4 mat mogelijk. Hetzelfde idee als in de verleiding. De witte loper mag naar a4, omdat de zwarte loper toch niet kan tussenspelen op f2 als deze zojuist is ontpend.
19 september:
De beste schaker van Nederland, grootmeester Anish Giri, veroverde een schitterende eerste plaats op de FIDE Grand Swiss 2025 in Samarkand in Oezbekistan. Giri scoorde 8 punten uit 11 wedstrijden. Voor de derde maal mag hij meedoen in een kandidatentoernooi voor het wereldkampioenschap. Op de tweede plaats eindigde, en ook met een ticket naar het kandidatentoernooi 2026, een nog niet zo bekende jonge grootmeester, Matthias Bluebaum uit Duitsland. Deze bleef heel het toernooi ongeslagen.
Giri scoorde vrij constant, vijf overwinningen en zes maal remise. De laatste partij die hij overtuigend won van Hans Niemann, willen wij laten zien.
Anish Giri – Hans Niemann
1.c4 Pf6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. e3 Lb4 5. Dc2 Lxc3 6. Dxc3 De7 7. a3 d5 8. d4 exd4 9. Pxd4 Pxd4 10. Dxd4 c5 11. Dh4 Le6 12. cxd5 Pxd5 13. Lb5+ Ld7 14. Dxe7+ Pxe7 15. Le2 Tc8 16. f3 f6 17. Kf2 Kf7 18. Td1 Le6 19. h4 b6 20. e4 Pc6 21. Le3 Pa5 22. Td6 The8 23. g4 Pb7 24. Td2 Pa5 25. Td6 Pb7 26. Tdd1 Pa5 27. Tac1
27. … Ke7
Giri staat iets beter. Zijn sterke loperpaar belooft kansen in het eindspel. De laatste zet van Niemann is niet geheel nauwkeurig, iets beter lijkt 27. .. Pb3, met het idee 28. Tc3 c4.
28. La6 Tcd8 29. Txd8 Txd8 30. b4 Pb3 31. Tc3 Td6 32. bxc5 bxc5
Tijd voor een kleine combinatie.
33. Txb3
Mooi gespeeld, maar zetten als Lb5 en Le2 zijn ook volgens computer goed speelbaar.
33. … Lxb3 34. Lxc5 Kd7 35. Lxd6 Kxd6 36. g5!
Deze zet kon al eerder, maar nu lijkt deze zet zijn meeste effect te hebben. De zet is bedoeld om net zwarte 36. … g5 tegen te houden. Daarmee wordt voorkomen dat zwarts pionnen op de zwarte velden komen te staan en dus niet genomen kunnen worden door wits loper.
36. … Le6 37. Ke3 Kc5 38. Kf4 Kd4 39. gxf6 gxf6 40. a4 h6 41. a5!
Hetzelfde idee als bij wits 36e zet. Als wit de loper speelt mag zwart geen a5 spelen, dus gaat de witte pion daar vast staan.
41. … Ld7 42. Le2 Kc5
De mogelijkheid 42. … Lc8 loopt ook niet goed af: 43. Ld1 Ld7 44. Lb3 Lc8 45. Lf7 Ld7 46. Lh5 Lc8 47. Lg4 Lb7 48. Kf5 en wit is bijna binnen.
43. e5 Kd5 44. exf6 Ke6 45. f7 Kxf7 46. Ke5
De witte koning komt binnen en maakt de partij af. Zwart gaf op. Een mogelijk vervolg is 46. … Kg6 47. f4 Kf7 48. f5 Lc8 49. Lc4+ Ke7 50. f6+ Kf8 51. Kd6 Lg4 52. Kc7 Lf3 53. a6.
1-0.
Partij in viewer:
26 september:
Ik hou van miniatuurpartijen in het schaken. Korte partijen met alleen een opening kunnen wat theorie betreft interessant zijn. Vaak komen miniaturen in partijen voor met afwijkende schaakopeningen. Zo kwam ik twee miniaturen tegen bij het Scandinavisch, met in beide partijen een mooi vroeg dameoffer.
Jukes – Pinch
1.e4 d5 2. exd5 Pf6 3. Pc3 Pxd5 4. Lc4 Pb6 5. Lb3 Pc6 6. Pf3 e5 7. d3 Lg4?
Wat slordig, zwart had beter 7. … Le7 en de korte rokade kunnen spelen. Gezien het vervolg van de partij is de veiligheid van de zwarte koning het probleem van zwart.
8. a3 Lh5?
9. Pxe5!
Wit pakt zijn kans en offert zijn dame. Voor een grote aanval met de onveilige zwarte koning.
9. … Lxd1 10. Lxf7+ Ke7 11. Lg5+ Kd6 12. Pe4+!
Zeer fraai,. Onder opoffering van veel materiaal wordt de zwarte koning de witte stelling ingedreven.
12. … Kxe5 13. f4+ Kd4
Als zwart 13. … Kf5 speelt is 14. Pg1 mat.
14. Txd1 Dxg5
Dit materiaal tegen-offeren wat zwart doet is nog het beste. Wit speelt op mat, en pakt die dame gewoon niet. De witte dreiging was 15. Kd2 benevens c3 mat. Na 14. .. Ke3 volgt 15. 0-0 Pd4 16. Txe2+ Kxe2 18. Lh5+ Ke3 19. Tf3+ Kd4 20. Lf7 en mat in twee.
15. c3+ Ke3 16. 0–0! Dc5
Zwart toont zijn verdedigingskunst. Deze zet pareert het dreigende mat 17. Tf3+ Ke2 18. Td2+ enz.
17. Pg3! Pd4
De enige zet. De dreiging was Tf3 mat.
18. Tf2!
En nu is de dreiging Pf1 mat.
18. … Pe2+ 19. Pxe2 Pa4 20. Kf1!
Zwart gaf het op. De enige zet om 21. Tf1 mat te verhinderen is 20. … Dc6, maar dan volgt 21 Pd4 met snel mat.
1-0.
Ritov – Skuja
1.e4 d5 2. exd5 Dxd5 3. Pc3 Da5 4. d4 e5
In de hedendaagse toernooipraktijk is het Scandinavisch niet populair. De tempowinst 3. Pc3 weegt toch wel zwaar. 4. … Pf6 is een andere variant die zwartspelers hanteren, 5. Pf3 Lg4 6.h3 en staat zowel na 6. … Lxf3 7. Dxf3 als na 6. … Lh5 7. g4 Lg6 9. Pe5 beter.
5. Pf3 exd4 6. De2+ Le7 7. Pxd4 c6
7. … Pf6 ziet er voor zwart veel beter uit.
8. Lf4 Pa6 9. 0–0–0 Ld7 10. Kb1 0–0–0 11. Dc4! g5
Na 11. … Ph6 kan gelijk het sterke 12. Pb3.
12. Lg3 Ph6 13. Pb3! Db4 14. Pd5! Le6
Of 14. … Dxc4 15. Pxe7 mat.
15. Dxc6+
Een mooi dameoffer. Zwart gaf het op wegens 16. … bxc6 17. Lxa6+ Kd7 18. Pf6 mat.
1-0.
13 september: Grootmeesternormen
De grootmeestertitel is nog steeds de meest prestigieuze titel in het schaakspel. Wil je deze titel bemachtigen, dan dien je een FIDE-rating te behalen van 2500, en drie grootmeesternormen met een toernooiprestatie van boven de 2600. Voldoe je aan deze eisen? Dan ben je grootmeester voor het leven. Tenzij je het zo bont maakt als de Oekraïense schaker Kirill Shevchenko … die vorig jaar betrapt werd op vals spel. Hij heeft afgelopen week een schorsing opgelegd gekregen van drie jaar, en is bovendien zijn grootmeestertitel kwijt.
Veel ambitieuze schakers zijn op jacht naar de grootmeestertitel. De beste kans op grootmeesternormen is in gesloten toernooien. Hier ligt bij voorbaat vast welke score volstaat voor zo’n norm. Bij aanvang van de slotronde staat dus altijd vast wie een kans maken op een norm, en welke score daarvoor nodig is. Mocht iemand een remise nodig hebben, dan levert dit een interessante psychologische situatie op. Gun je de tegenstander zo’n norm? Of ‘misbruik’ je juist de gelegenheid dat de tegenstander genoeg heeft aan remise? Deze zal immers naar alle waarschijnlijkheid ook remise accepteren een in goede stelling, waardoor je wat meer risico kan nemen.
De Friese grootmeester Sipke Ernst liet weten dat hij het juist de taak vindt van titelhouders om als een soort poortwachters op te treden waarbij anderen niet zomaar worden binnengelaten.
Op het moment dat er geen cadeautjes worden uitgedeeld, kunnen er intrigerende partijen ontstaan. Bij de Berserkers tienkamp in Amsterdam begon Khoi Pham (20) met 6,5 uit 8 aan de slotronde, waardoor hij aan een half punt genoeg had voor zo’n felbegeerde grootmeesternorm.
Khoi Pham – Miguoel Admiraal
1.d4 Pf6 2.c4 Pc6
De Twee Paarden Tango, vroeger ook wel Mexicaanse verdediging genoemd. Een duidelijk signaal dat Admiraal er goed voor gaat zitten.
3.Pf3 e6 4.g3 d5 5.Lg2 Ld6 6.0–0 0–0 7.Pbd2 a5 8.a3 Pe4 9.b3 f5 10.Lb2 b6 11.Pe1 La6 12.Tc1 De8 13.Pd3 a4! 14.cxd5 exd5 15.b4 Tf6?! 16.Pf3 Th6 17.Pfe5 Pe7
Na langzaam gemanoeuvreer is een bijzonder tweesnijdende stelling ontstaan. Wit gaat nu in de fout.
18.f3? Dh5!
Admiraal kan de aanval op zijn paard gewoon negeren, want nadat wit slaat krijgt zijn eigen aanval wind in de zeilen.
19.fxe4 Dxh2+ 20.Kf2
Ineens moet de witte koning op de vlucht.
20…fxe4 21.Pf4 Pf5! 22.Tc3 Lxe5! 23.dxe5 d4!
De eerste aanvalsgolven kon wit overleven, maar zwart voert de druk nu verder op.
24.Ke1!
Creatieve verdediging. Vanwege het vorkje op d5 kan zwart de toren nog niet nemen.
24…e3?
Dit geeft al het voordeel weg. Na een zet als …Tf8 stond wit hopeloos verloren, omdat op de volgende zet zijn toren alsnog verloren gaat.
25.Db1 Pxg3 26.Txc7 Pxf1
27.Df5!
De witspeler grijpt zijn kans om te compliceren.
27…Dg3+?! 28.Kd1 Pd2?
Met …Lxe2+! kon zwart blijven strijden. Nu ontstaat een bizarre stelling waarbij alle stukken bijna willekeurig op het bord lijken te staan. Toch hoeft de witte koning de zwarte stukken niet langer te vrezen.
29.Kc2 d3+ 30.exd3 Td8 31.Ld5+ Kh8 32.Tf7! Lxd3+ 33.Pxd3 1–0
De jonge Nederlander deelde door zijn overwinning bovendien de toernooiwinst met de Italiaanse grootmeester Lorenzo Lodici. Ook maakte hij in één klap liefst 64 elopunten buit, waardoor de 2500 grens zomaar in zicht komt.
Partij in viewer:
20 september: Giri kwalificeert zich voor kandidatentoernooi
In het Oezbeekse Samarkand streden 114 grootmeesters om twee felbegeerde tickets voor het kandidatentoernooi. De Groninger Jorden van Foreest deed lange tijd bovenin mee, maar door een nederlaag tegen landgenoot Anish Giri in de negende ronde moest hij helaas afhaken. Na 10 van de 11 ronden waren er vijf koplopers, waaronder Giri. De slotronde had voor Giri niet gunstiger kunnen lopen. Hij was de enige koploper die erin slaagde om te winnen, door in een knappe technische partij af te rekenen met de Amerikaan Hans Niemann. Dus won Giri het toernooi ongedeeld met 8 uit 11.
Het tweede ticket ging naar de Duitse grootmeester Matthias Bluebaum. Een aantal jaar geleden kwam hij meermaals uit voor de Groningse schaakvereniging SISSA. In Samarkand beleefde hij het toernooi van zijn leven. Hij nam veelvuldig plaats aan het topbord en wist onder meer af te rekenen met de Indiase supertalenten Praggnanandhaa en Erigaisi. Dus kreeg hij op basis van zijn tiebreak het tweede ticket toegewezen.
Het evenement bleek een fantastisch succes voor het klassieke schaken. Opmerkelijk was dat werd gekozen voor het aller langzaamste speeltempo met een dubbele tijdcontrole. Toch werd op alle borden volop gestreden. Een partij tussen Abdusattorov en de Turkse jongeling Erdogmus (14) haalde bijna 200 zetten en duurde meer dan 8 uur en een kwartier. Hoe goed Erdogmus inmiddels al kan schaken, liet hij zien in de vierde ronde.
Aditya Mittal (2589) – Yagiz Kaan Erdogmus (2646)
1.c4 e6 2.Pc3 d5 3.d4 dxc4
Een zeer ongebruikelijke variant. Zwart kiest voor een soort hybride tussen het geweigerd en aangenomen damegambiet.
4.e4 c5 5.d5 exd5 6.exd5 Ld6 7.Lxc4 Pe7 8.h3?! 0–0 9.Pf3 Pd7 10.0–0 Pb6 11.b3 Pxc4 12.bxc4 Pg6 13.Pe4 Lf5 14.Pxd6 Dxd6
De stelling is in evenwicht. Wit heeft een gedekte vrijpion, maar zwart heeft een uitstekende blokkade, waardoor wit niet echt vorderingen kan boeken.
15.Db3 b6 16.a4 a5 17.Te1 Tfe8 18.Le3 h6 19.Ta2 Le4 20.Pd2?!
20…Ph4!
Zwart trekt ten aanval en initieert een eigenaardige zettenreeks.
21.Lxc5!? Dg6! 22.g3 Lg2! 23.Le7!
Mittal laat zien dat hij niet zomaar omvalt
20…Lxh3 24.Kh2 Pg2?! 25.Te5! f6 26.Dxb6 Pf4
Het Turkse talent weet met slechts drie stukken enorm veel chaos te creëren.
27.Te4?! Dh5! 28.Txf4 Lg4+ 29.Kg1 Txe7 30.Ta1 Tae8 31.Tf1 Lh3?
Dit geeft de winst weg. Na 31…Te1! zou wit geen tegenspel meer hebben.
32.d6! Te2 33.Th4 Df5 34.Db5?! T8e5 35.d7?
De Indiase witspeler miste zijn kans om zijn toren te offeren voor die gevaarlijke zwarte loper. Hij verrekent zich nu.
35…Txd2 36.Db8+ Kh7 37.d8D
Materieel is het nu wel in orde, zo zou Mittal gedacht hebben. Zwart komt echter met een fenomenaal antwoord.
38…Dxf2+!!
Met een fantastisch dame-offer kondigt zwart mat in zes aan.
38.Txf2 Te1+ 39.Kh2 Txf2+ 40.Kxh3 Th1+ 41.Kg4 f5+ 42.Kh5 g6# 0–1
De slotstelling verdient een eigen Diagram 3. Zwart staat twee dames achter, maar toch wordt de witte koning schaakmat gezet door een pion!
Partij in viewer:
27 september: Schaaktransfers
In de voetbalwereld staan de zomers in het teken van transfers. Het Liverpool van Arne Slot gaf deze zomer een duizelingwekkend bedrag van 480 miljoen euro uit aan nieuwe spelers. Dit soort bedragen kunnen we in de schaakwereld alleen van dromen.
Het nieuwe schaakseizoen ging afgelopen weekend weer van start. Welke spelers hebben een overstap gemaakt in de Meesterklasse? Wie een blik werpt op Netstand zal weer veel dezelfde namen tegenkomen.
In tegenstelling tot bij het voetbal kunnen spelers in meerdere landelijke competities meedoen. Veel Nederlandse schakers nemen niet alleen deel aan de KNSB competitie, maar zijn ook actief in de aanzienlijk sterkere en grotere Duitse competitie. Omgekeerd vind je ook veel buitenlandse namen in de Nederlandse competitie. Zo bestaat de lijst van Zuid Limburg zelfs volledig uit Duitse schakers. Bij het Zeeuwse Sas van Gent zijn daarentegen hoofdzakelijk Vlamingen opgesteld.
Hoe maken spelers de keuze om voor bepaalde teams uit te komen? Een belangrijke motivatie is natuurlijk de geografische ligging. Een groot deel van de meesterklassespelers kiest toch voor een vereniging die enigszins in de buurt is. Andere interessante overwegingen zijn loyaliteit en vriendschappen. Schaakclub Apeldoorn haalde de sterke Limburgse grootmeester Max Warmerdam al op jonge leeftijd naar hun meesterklasse team, en inmiddels is hij nog steeds voor hen actief.
Wanneer is er dan toch sprake van transfers? Je ziet dit veelal bij promotie en degradatie. Het grote Nederlandse schaaktalent Arthur de Winter degradeerde met Zukertort Amstelveen, waardoor hij dit seizoen uitkomt voor Kennemer Combinatie. Ten slotte zijn er natuurlijk monetaire overwegingen. Zo speelde de legendarische Nederlandse schaakgrootmeester Jan Timman jarenlang voor een mooi bedrag in de eerste klasse voor het team van Wageningen.
Bij het Groningse meesterklasseteam maakte Selwin Keuning de transfer vanuit schaakclub Sneek. Daardoor zaten er in de openingsronde tegen Zuid Limburg meer Friezen dan Groningers in de startopstelling. Loek van der Hagen, de enige Drentse speler bij Groninger Combinatie, beleefde een voortvarende seizoensstart.
Siem van Dael – Loek van der Hagen
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 Pc6
Het Klassiek Siciliaans is een stuk minder populair dan de Najdorf. Objectief is deze opening ook iets minder goed, maar het geeft zwart wel degelijk kansen om voor een vol punt te strijden in zeer ongebalanceerde stellingen.
6.Lg5 Ld7 7.Dd2 a6 8.0–0–0 e6 9.Kb1 Le7 10.f3
Van Dael kiest voor de meest kritieke bestrijdingswijze. Mocht zwart kiezen voor de korte rokade, dan zal gelijk een opstoot van de witte flankpionnen volgen. Van der Hagen kiest voor een interessante profylactische aanpak.
10…h6 11.Le3 h5!?
Zo wordt een opstoot van de witte flankpionnen verhinderd, waardoor wit het alleen van stukkenspel moet hebben.
12.Pxc6 Lxc6 13.Df2 b5 14.Dg3?! h4!?
Van der Hagen zet hier een valletje waar zijn tegenstander met open ogen intuint.
15.Dxg7?? Th7!
Vermoedelijk hield de witspeler alleen rekening met 15…Tg8?, waarna de witte dame via h6 kan ontsnappen. Van der Hagen gaat de witte dame echter via een andere route achtervolgen, en hij gooit de deur spoedig in het slot.
16.Dg5 Th5
Na 17.Df4 e5 kunnen naast de witte dame kunnen ook gelijk alle andere stukken terug in de doos 0-1
Partij in viewer:
Lees de rubriek van Hans Ree in De Groene Amsterdammer op: https://www.groene.nl/auteur/hans-ree (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis)
Hans Böhm plaatst zijn rubriek voor de Telegraaf op zijn eigen website: https://www.hansbohm.com/2013/?cat=13
