Sindarov wint World Cup!

Vandaag werd de tiebreaks in de finale van de World Cup gespeeld tussen de Oezbeek Javokhir Sindarov en de Chinees Wei Yi. Voor het volgen van deze partijen zette ik de livestream aan door Lichess.org aangeboden waarbij de GM’s Peter Leko (voormalig wereldkampioens-kandidaat) en Jan Gustafsson commentaar bij de partijen leverden. Dat deden zij op deskundige en vooral ook gevatte wijze. Gustafsson liet aan het begin van hun “show” een paar leuke statistische gegevens zien die u op YouTube (zie link onderaan het artikel) terug kunt zien. Ik heb één van die leuke plaatjes er via een screenshot even uitgepikt. Het geeft weer hoeveel partijen er met de verschillende openingszetten werden gespeeld.

Het is duidelijk dat 1.e2-e4 het wint van alle andere openingszetten.

 

Tiebreaks

(screenshots uit de livestream)

Dan gaan we nu naar de tiebreaks. De eerste partij ging gelijk op tot een eindspel met gelijke lopers dat bij goed spel in remise had moeten eindigen. Maar ineens was daar op de dertigste en eenendertigste zet een flinke aberratie in de waardering van de computer. Hoewel de zet die de Chinees speelde er niet uitzag als een lelijke fout, schoot de waardering van de engine gigantisch omhoog. Maar zelfs met deze kennis was het nog altijd heel lastig om te zien waarom het de beslissende fout zou zijn. In elk geval had de Oezbeek deze kennis niet en hij greep zijn kans niet zodat de partij uiteindelijk toch in de verwachte puntendeling eindigde.

Zwart heeft zojuist 30…g7-g5 gespeeld. Als u weet dat de “bar” van de engine nu de lucht in schiet (ofwel deze zet is een enorme blunder), zou u dan de winst voor wit kunnen verzinnen?

 

Nu mocht Wei het in de tweede partij met de witte stukken gaan proberen. Het werd een spannend gevecht met beperkte bedenktijd waarin Wei aanvankelijk een duidelijk nadeel op de klok had, maar toch het betere van het spel leek te krijgen. Dat zorgde ervoor dat ook Sindarov zeeën van tijd begon te gebruiken waardoor de partij langzaam maar zeker naar een dramatische climax leek te gaan. Op een gegeven moment zagen we de seconden wegtikken voor beide spelers die gedwongen waren om in een zeer complexe stelling zetten te blijven produceren. Niet verwonderlijk dat de “bar” aan de zijkant van het scherm wat op en neer fluctueerde maar uiteindelijk was het toch de 19-jarige Sindarov die het grootste succes uit zijn carrière boekte. De dreiging van een binnengedrongen dame en toren werd Wei teveel, waar hij zelfs nog met een waanzinnig torenoffer met remise had kunnen ontsnappen.

Het kritieke moment van dit potje. Zwart dreigt …Dh4+. Hoe moet wit zich daartegen verweren? Alleen de engine weet het, of…

 

In de analyses hieronder (én de viewers) treft u de volledige uitwerking van deze opgaven aan en tevens de hele analyse. Het lukte de witspeler niet om deze variant boven water te tillen en even later moest hij de klok definitief stil zetten. Wat een partij!

 

Sindarov – Wei (eerste tiebreak)

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 Lb4 5. Lg5 h6 6. Lxf6 Dxf6 7. e3 O-O 8. Tc1 Pd7 9. Db3 Lxc3+ 10. Dxc3 c6 11. a4 Te8 12. a5 e5 13. dxe5 Pxe5 14. cxd5 cxd5 15. Pxe5 Dxe5 16. Dxe5 Txe5 17. Kd2 d4 18. exd4 Txa5 19. Tc5 Txc5 20. dxc5 Le6 21. Ld3 Ld5 22. f3 Tc8 23. b4 a5 24. bxa5 Txc5 25. Tc1 Txc1 26. Kxc1 Kf8 27. Kd2 Ke7 28. Kc3 Kd6 29. Kd4 f6 30. h4 g5

Zwart heeft zojuist 30…g7-g5 gespeeld. Als u weet dat de “bar” van de engine nu de lucht in schiet (ofwel deze zet is een enorme blunder), zou u dan de winst voor wit kunnen verzinnen?
31. h5?
In het lopereindspel een slechte zet, wit zet vrijwillig een pion op de verkeerde kleur en dat is bijna altijd in eindspel met gelijke lopers een verkeerd idee. Beide spelers hadden blijkbaar geen idee dat dit een kantelmoment was in de partij. Wit kon winnen door naar een pionneneindspel af te wikkelen met 31. Le4!! Dat is bepaald niet voor de hand liggend, zeker niet omdat pion h4 ook nog hangt op dit moment. De verantwoording voor deze afwikkeling zit hem in de volgende varianten. 31…Lxe4 32. Kxe4 Kc5 [32…Ke6 (zie analysediagram)
houdt geen stand, hoe raar dat er ook op het eerste gezicht uitziet. 33. h5!! Nu wel! 33…f5+ 34. Kd4 Kd6 (34…f4 35. Kc5 Kd7 36. Kd5 en zwart moet de witte koning ergens binnen laten komen. 36…Kc7 {36…Ke7 37. Ke5!+-} 37. Ke6 Kc6 38. Kf6 Kb5 39. Kg6 Kxa5 40. Kxh6 b5 41. Kxg5 b4 42. h6 b3 43. h7 b2 44. h8=D b1=D (zie analysediagram)
We krijgen nu het beroemde röntgenschaak. 45. Da8+ Kb4 46. Db7++- met damewinst.)
35. g3! en ook hier komt zwart in zetdwang. Wit wint na 35…Kc6 36. Ke5 Kb5 37. Kxf5 Kxa5 38. Kg6 b5 39. Kxh6 b4 40. Kxg5 b3 41. h6 b2 42. h7 b1=D 43. h8=D (zie analysediagram)
en dit dameeindspel met 2 pionnen meer is (makkelijk) gewonnen.] 33. Kf5 Kb5 (zie analysediagram)
[33…gxh4 34. Kxf6 Kb5 35. f4 Kxa5 36. f5 b5 37. Ke5 b4 38. f6 b3 39. f7 b2 40. f8=D+- en wit wint.] 34. h5! Die is nodig om te winnen! [34. Kxf6?? Kxa5 35. hxg5 hxg5 36. Kxg5 b5 en het wordt remise na 37. f4 b4 38. f5 b3 39. f6 b2 40. f7 b1=D 41. f8=D ondanks het feit dat een “paardpion” in de praktijk nog praktische kansen oplevert in een dameeindspel.] 34…Kxa5 (zie analysediagram)
35. Kg6! Uiteraard moet wit het weer hebben van die h-pion. 35…b5 36. Kxh6 b4 37. Kg7 b3 38. h6 b2 39. h7 b1=D 40. h8=D (zie analysediagram)
Er is nu een dameeindspel ontstaan met een gelijk aantal pionnen. Maar wit wint omdat zijn koning relatief veilig tussen de vijandelijke pionnen staat die vermoedelijk een voor een van het bord zullen gaan. De zwarte koning staat totaal buitenspel en kan dus ook niet helpen in de verdediging. Een klein voorbeeldje van een zetverloop hiermee: 40…Dg1 41. Dd8+ Kb4 42. g4 gevolgd door Dxf6 waarna pion f3 gedekt komt te staan en de pion op g5 spoedig verloren zal gaan.
31…Lf7 32. g4 Le6 33. Le4 Kc7 34. Kc5 Ld7 35. Kd5 Lc8 36. Ld3 Ld7 37. Le2 Lc8 38. Lb5 Ld7 39. Lxd7 Kxd7 40. Ke4 Ke6 41. f4 gxf4 42. Kxf4
Zwart moet nu even oppassen. Op Kf5 moet hij Kf7 kunnen antwoorden, anders verliest hij.
42…Ke7! 43. Ke3 Ke6 44. Ke4 Ke7 45. Kf5
En remise gegeven.
½ – ½

Wei – Sindarov (tweede tiebreak)

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d3 Le7 5. O-O O-O 6. Pc3 d6 7. a4 Lg4 8. h3 Lxf3 9. Dxf3 Pd4 10. Dd1 c6 11. La2 Pe6 12. Te1 Dc7 13. Le3 b6 14. Df3 Tad8

Op het oog staat wit een tikje beter (vanwege het loperpaar, in het bijzonder de witte velden). Maar dit soort minuscule plusjes leveren in de praktijk vaak weinig op.
15. h4
Het is duidelijk dat Wei toch gaat proberen er iets van te maken. Dit compromitteert zijn koningsstelling ietwat, maar hij speelt op ruimtewinst op de koningsvleugel. Tegelijkertijd ruimt hij veld h3 in voor de dame.
15…Dd7 16. Dh3 Tfe8 17. Lxe6
Dit werd door de commentatoren (ik volgde Peter Leko en Jan Gustafsson op Lichess) aanvankelijk ontvangen als een ‘anticlimax’ maar dat werd het uiteindelijk niet!
17…fxe6!?
Hij houdt de dames het liefst op het bord en neemt daarbij een klein risico dat zijn loper op e7 toch een slecht stuk kan worden.
18. Pe2 d5
Moest de bedoeling zijn, maar het is duidelijk dat e5 in het vervolg “hulpbehoevend” gaat worden.
19. Pg3 Tf8 20. h5 h6 21. Te2 Tf7 22. Tae1 Ld6
Ik verwachtte 22…Ph7 om dan verder te gaan met …d5-d4 en dan …Lg5 waarna zwart ook geen centje pijn heeft.
23. Ld2 Tdf8 24. Lc3
Lokt de volgende zet uit. Maar zwart heeft een ander adequaat antwoord op deze loperzet.
24…d4?!
Nu is 24…Ph7! heel sterk want wit kan namelijk vanwege 25. exd5? Pg5 26. Dh2 cxd5 niet nemen op e5, dan om diverse redenen uit den boze is. Overigens staat wit hier sowieso verloren. 27. Lxe5 [27. Ld2 Tf4! 28. Lxf4 exf4 29. Pf1 f3-+] 27…Lxe5 28. Txe5 Txf2.
25. Ld2 c5 26. b3 a6 27. Pf1 De8 28. Ta1 Te7 29. Pg3 Dc8 30. Pf1 b5 31. Ph2 c4 32. axb5 axb5 33. bxc4 bxc4 34. Pg4 c3
Uiteraard pakt zwart ruimte!
35. Pxf6+ Txf6 36. Le1 Tff7 37. f3 Ta7 38. Td1 Ta2
Wit staat nu wat “opgevouwen” maar er is nog altijd weinig aan de hand.
39. Lh4 Tb7
Wit moet rekening gaan houden met …Tbb2 hoewel dat nog niet het einde van de wereld hoeft te betekenen.
40. Dg4 De8 41. Kh2 Df7 42. g3
Hiermee verzwakt hij de tweede rij. Dat blijkt later in de partij een belangrijke factor te zijn. Op zich is het begrijpelijk wat wit speelt. Hij zou met Td1-g1-g2 de zwakte op c2 aan de zijkant kunnen dekken en dan kunnen aansturen op zowel f3-f4 als op g3-g4.
42…Tbb2 43. Tc1
Passieve dekking is nu noodzakelijk.
43…Kh7 44. Kg2 Tb8 45. Tf1
Beide spelers zaten nu in tijdnood waardoor de zetten snel doorkwamen.
45…Tb7?!
Deze “niets-zet” geeft wit zelfs het initiatief.
46. f4!
Wei grijpt zijn kans.
46…exf4 47. e5
Noodzakelijk was 47. gxf4 en dan zou wit na 47…Tbb2 48. Tff2 er wel wat op vooruitgegaan zijn, hoewel er ook hier niets aan de hand is.
47…Lc5
De engine komt nu met het verrassende maar dat is voor de mens nauwelijks te spelen als je allebei onder de 1 minuut zit. 47…Lxe5 48. Txe5 Txc2+ 49. Kh3 Tbb2 50. Th1 Db7 51. Te4 Tb1 52. Txb1 Dxb1 53. Dg6+ en wit moet eeuwig schaak houden om zelf niet in de problemen te geraken. 53…Kh8 54. De8+ [54. Txe6 zou ook in remise eindigen maar nu is het zwart die dat moet doen: 54…Dh1+ 55. Kg4 Dd1+ 56. Kf5 Dxd3+ 57. Te4 Te2=] 54…Kh7 55. Dg6+ Kh8 enzovoort.
48. Txf4 De8

49. Tef2

Het is ineens een heel scherpe stelling geworden met beide spelers luttele seconden op de klok.
49…Ta1 50. Df3 Tbb1?!
Deze zet vindt “Het Beest” minder goed. 50…Tb8!?=
51. De4+ Kg8 52. g4?!
Mist een kans op (groot) voordeel. Nu was 52. Dg6! Tg1+ 53. Kh3 Th1+ 54. Kg4± heel goed voor wit geweest.
52…Th1 53. Kg3 Tae1 54. Te2 Txe2 55. Dxe2
55…Le7!
Een heel slimme zet, die loperruil afdwingt waardoor de zwarte dame en toren optimaal gaan samenwerken.
56. Lxe7 Dxe7
Het kritieke moment van dit potje. Zwart dreigt …Dh4+. Hoe moet wit zich daartegen verweren. Alleen de engine weet het…
57. Txd4??
De beslissende fout waarna de zwarte stukken de witte stelling komen binnenzeilen. 57. Kg2! Dh4 58. Tf8+!! Ja ga die maar eens vinden! 58…Kxf8 59. Df3+ Ke8 60. Da8+ met eeuwig schaak, tenzij zwart de dame ertussen plaatst, waarna Th1 blijft hangen. Overigens mag wit geen dames ruilen, maar als zwart de koning zet, neemt wit Th1 van het bord. Het is dan ook remise. 60…Dd8 61. Dc6+! [61. Dxd8+?? Kxd8 62. Kxh1 Kc7 en zwart wint omdat pion e5 eraf gaat.] 61…Dd7 62. Da8+ Dd8 63. Dc6+ Kf7 64. Df3+ Dit tussenschaakje op g4 te dekken is dan ook nog essentieel. 64…Kg8 65. Kxh1=
57…Dh4+ 58. Kf4
58…Te1!

Weer een heel sterke.
59. Dg2 Dg5+ 60. Kg3 De3+

En hier gaf Wei, nadat hij zich ervan overtuigd had dat het inderdaad gedaan was, zijn tegenstander een hand.
0-1