AFTELLEN 0: De Kronieken van Schaakvereniging Sliedrecht; 1935-2010
De laatste
Dit is de laatste aflevering in onze serie Aftellen. Wij tellen nu niet meer in weken maar in dagen en straks in uren, minuten en seconden.
Deze aflevering is tevens een zeer bijzondere en gaat over het prachtige jubileumboek De Kronieken van Schaakvereniging Sliedrecht; 1935-2010. Dit boek is samengesteld door Jerry van Rekom. Hij is een ‘schaakschaap met vijf poten’ en een van de stuwende krachten binnen de vereniging.
Dit is niet zijn eerste boek, want zoals veel schaakliefhebbers weten heeft hij samen met Leo Jansen de ‘Leeuwboeken’ geschreven die inmiddels nationaal en internationaal bekendheid genieten. Hij is ook de hoofdredacteur van het fraaie clubblad van de vereniging. Ieder nummer is een boek op zich!
Aan het slot van deze bijdrage presenteert hij de fraaie kaft van het jubileumboek, waarvan hij zelf zegt: ‘Ik ben daar zeer tevreden over. Prachtig, herkenbaar en chique!’
Na de Schaakmanifestatie gaan we 5 van deze jubileumboeken onder onze bezoekers verloten. Naar onze mening wordt dit een collectors item.
Mede namens Henk Prins wil ik iedereen bedanken voor de spontane medewerking aan onze serie Aftellen.
Tot slot wenst Schaaksite.nl de organisatie veel succes komende zaterdag en alle deelnemers een geslaagde Schaakmanifestatie.
Teun Koorevaar
SLIEDRECHT – Je kunt wel eens wat voorstellen (“Moeten we een jubileumboek maken als we 75 jaar bestaan?” ), maar dan moet je het ook nog gaan waarmaken (“ Ja, natuurlijk, ga je gang!”). En zo moest het dan ook maar gebeuren.
The making of
Het optekenen van de historie van Schaakvereniging Sliedrecht was geen sinecure. Niet omdat er weinig materiaal ter beschikking was, integendeel (vanaf de eerste vergadering op 13 november 1935 is alles nauwgezet op papier gezet), het was juist het krenten halen uit al die verslagen, clubbladen, notulen en krantenberichten dat het zo lastig maakte. En het was zeker niet de bedoeling om er een saaie opsomming van feiten van te maken. Nee, als het boek er kwam dan moest het een soort roman worden, dat makkelijk wegleest en waarmee iedere lezer het schaakleven van velen kon volgen. En niet alleen het schaakleven, want vanaf dag 1 vanaf de oprichting stond het sociale leven centraal bij de vereniging uit de polder. Dat moest zeker terug te lezen zijn in de kronieken.
Na alle informatie te hebben doorgenomen en daaruit al een selectie van belangrijke feiten op een rijtje te hebben gezet, ging het schrijven van start. En dan gaat het pas echt beginnen. Vele, vele uren van schrijven, controleren, schrijven, controleren volgen. En dan weer laten controleren door derden. Zeker op feiten, maar ook taalkundig. Daarbij krijg je gelukkig de hulp van leden, oud-leden en vrienden. Vele feiten worden nageplozen en bij bevestiging definitief vastgelegd.
Zo groeit het boek met de dag en krijgt het een ruwe vorm. Je gaat er echt in geloven en zeker als je plaatjes gaat toevoegen groeit je zelfvertrouwen. En dan naar de opmaker! Wat een feest, want nu wordt het pas echt echt! Je krijgt de eerste proefdrukken, ziet dat er nog heel wat foutjes in voorkomen. “Het was toch goed gecontroleerd?”, denk je bij jezelf. En “Waarom heb ik dat niet eerder gezien?” Je gaat weer twijfelen, maar naarmate er minder correcties komen en het boekwerk prachtig wordt opgemaakt is de twijfel verdwenen: “De bevalling is aanstaande!”
Een paar weken voor de presentatie van het boek krijg je nog een laatste kans het boek te controleren. En ja hoor, toch nog wat gevonden. “Poehh, laatste kans benut!” Op naar de persen en het voorstel van de kaft komt binnen. Dan weet je zeker dat het er komt! Er valt een last van je schouders en hetgeen je in het begin in je hoofd had wordt zelfs nog veel mooier! Daar had je zelfs niet van kunnen dromen. Je kunt je amper inhouden om het niet verder te verkondigen. Maar ja, de presentatie van 13 november is dichtbij. Je kunt je nog wel even inhouden, maar je bent trots op de prachtige baby…
De inhoud
Het jubileumboek van Schaakvereniging bestaat uit 11 hoofdstukken. In de eerste 5 hoofdstukken worden de kronieken van Schaakvereniging Sliedrecht beschreven. Elk hoofdstuk bestaat uit 3 lustrums. Een lustrum speelt een belangrijke rol, want na elke 5 jaar wordt het lustrum gevierd door de leden en hun aanhang. Een feit dat zich vanaf het eerste lustrum afspeelt.
Onderstaand volgen wat belangwekkende alinea’s uit de eerste vijf hoofdstukken.
Hoofdstuk 1, 1947:
“Het ledental loopt sterk terug van 52 naar 43. Dit komt door een aantal vervelende zaken. Meest opmerkelijke is dat de eigenaar van de speelzaal dhr. L. Meijer omkwam door een dronkemansruzie op Tweede Kerstdag 1947. Caféhouder Meijer, tevens lid van onze vereniging, wordt het slachtoffer van een ruzie in zijn café, waarbij hij tussenbeide probeerde te komen. Zijn opvolger blijkt al spoedig zelf de beste -maar niet betalende- klant en staat dus weer snel op straat.”
Hoofdstuk 2, het seizoen 1960-1961
De komst van Jan Veenis heeft vooral effect op de wedstrijdleiding, zoals ook wordt verhaald in het jaarverslag: “Sedert september (1960) berust de wedstrijdleiding in handen van de heer Veenis. Een nieuw systeem, het zogenoemde systeem Keizer, wordt nu op onze spelers geprobeerd, waarbij allen in één grote groep verenigd zijn. Het grote nadeel ervan is, dat de heer Veenis zich blauw zit te cijferen om iedere week de stand bij te werken.”
Hoofdstuk 3, 1970:
Ook over het materiaal wordt weer het nodige gesproken: “Voor de nieuwe, toekomstige borden wordt aan de heer Bernard van Houwelingen gevraagd ‘slagletters en –nummers’ in te slaan, die dan door Gijs de Vries geverfd kunnen worden, zodat niet meer door diverse leden er op eigen houtje letters en cijfers in gekerfd zullen worden. De heer Van Houwelingen merkt op dat sommige klokken sneller lopen dan andere – controle zal hierbij een tijdrovend werk zijn.”
Hoofdstuk 4, 1986:
Ook is er weer een schoolschaaktoernooi. Hans van Hout zet de borden klaar, maar dat gaat niet helemaal goed, zodat Parel hem subtiel op dit foutje wijst: “Dat een groot aantal moderne mensen slechts kunnen rekenen als van de computer de stekker in het contact zit, of de batterijen van hun reken (tuig, pardon)machientje nieuw zijn, is bekend. Minder bekend schijnt te zijn, dat als er 28 schakertjes zijn, die elkaar moeten bestrijden, er, geen 28 borden en stellen stukken klaar gezet behoeven te worden…”
Hoofdstuk 5, 2005:
Koffiefee Anita
Op 24 maart 2005 wordt Anita Bleecke gekroond tot ere-koffiefee! Al 25 jaar staat zij achter de bar om die ‘rare’ schakers van dienst te zijn. Zij wordt terecht in het zonnetje gezet en van stoppen is voorlopig geen sprake, zoals vermeld staat in het clubblad van april 2005: “We kunnen ons geen clubavond meer voorstellen zonder haar. Voorlopig stopt ze niet, want ze heeft beloofd door te gaan totdat alle vrijgezellen aan de vrouw (of man!?) zijn. Nou ja, dat kan nog wel even duren. Van heel ver boven ons horen we: “Houen-zo”, terwijl De Grote Marius Paus Johannes Paulus II begroet met een kopstootje…”
In hoofdstuk 6 wordt verhaal gedaan over alle belangrijke simultaans, die in Sliedrecht hebben plaatsgevonden. Het start al in 1937 toen – de vereniging bestond toen nog uit een schaak- en damafdeling – toen oud-wereldkampioen dammen Benedictus Springer een simultaan komt geven. Daarna volgen onder andere schaaksimultaans door Leo Kerkhoff, Hein Donner & Berry Withuis, Lex Jongsma, Max Euwe en Jan Timman. Al deze simultaans zijn beschreven en ook van de scores is een fraaie tabel gemaakt.
Ludiek is de volgende alinea uit dit hoofdstuk over de simultaan door John van Baarle in 1985:
P.C. Parel blikt in het clubblad van december 1985 als volgt terug op de simultaan: “De simultaanseance van John van Baarle… met hier en daar wat schoonheidsfoutjes. Ook het simultaanspel heeft zijn regels: ieder speelt alleen en men mag nooit stukken aanraken als de simultaangever niet voor je bord staat. Analyseren met buren of welwillende omstanders is niet toegestaan. Het was wel niet helemaal zoals Veenis stelde: “Van Baarle speelt aan ieder bord tegen drie spelers”, maar een kern van waarheid zat erin. En John van Baarle toonde zich een grootmoedige speler, want hij heeft natuurlijk deze schoonheidsfoutjes ook opgemerkt…”
Hoofdstuk 7 staat in het teken van ‘Bekende leden’, die in de 75-jarige historie van Schaakvereniging Sliedrecht zo’n belangrijke rol hebben gespeeld. Daaronder natuurlijk de eerste voorzitter, Leendert Scheermeyer, die 35 jaar de scepter heeft gezwaaid, maar ook natuurlijk P.C. Parel, de enige ere-voorzitter die de vereniging heeft gekend. Maar ook Wim Hokken, Rob Klop komen in dit hoofdstuk terecht aan bod. En wat te denken van Henk Prins, de Internationaal Meester in schaakproblemencomponeren heeft zijn plekje in deze galerij verdiend. Dat kan natuurlijk alleen gepaard gaan met enkele prachtige composities. Onderstaand daar één van:
3e Prijs Hongarije 1982, wit geeft mat in twee zetten
Tweede verleiding is 1. Pd5? Nu kan op 1. …Pbc4 2. axb5#, maar wit heeft geen mat na 1. …Pac4!
Oplossing is 1. Pe8! Tegen de dreiging 2. Td6# kan zwart paarden spelen naar c4. Op c4 worden twee zwarte lijn geïnterfereerd, waardoor zowel 2. axb5 als 2. d5 mat kan zijn. Op 1. …Pac4 kan alleen 2. d5# omdat de andere pion in penning staat. Anderson op 1. …Pbc4 kan alleen 2 axb5# omdat dan de d-pion in penning staat.
Op basis van het FIDE Album 1983-1985 waarin 15 topproblemen van mij werden opgenomen werd in het Spaanse Benidorm in 1990 de FIDE-mastertitel toegekend. In dat album was ik de topscoorder in de afdeling tweezetten.
In Hoofdstuk 8 worden alle 22 clubkampioenen uit de geschiedenis geëerd. Dat gebeurt meestal ook met een winstpartij. Natuurlijk komt de top-3 met P.C. Parel (22x kampioen), Wim Hokken (19x) en Jerry van Rekom (6x) ook aanbod, maar ook degene die maar 1 keer kampioen zijn geworden. Ook Bas Hokken (4x) krijgt zijn eerbetoon, dat onder andere als volgt wordt omschreven:
Foto: Bas Hokken
In het seizoen 1947-1948 werd Bas Hokken voor het eerst clubkampioen en onderbreekt hij de lange reeks van 7 kampioenschappen op rij van P.C. Parel. Vanwege zijn werk in het buitenland moest hij het schaken in Sliedrecht voorlopig vaarwel zeggen. In 1962 keerde hij terug en werd direct weer kampioen. P.C. Parel dacht er zo het zijne van: “Toch pleit dit resultaat zowel vóór de heer Hokken als tegen de rest van de vereniging. Wanneer een speler, onmiddellijk nadat hij teruggekomen is na een langdurige periode waarin hij vrijwel niet geschaakt heeft, weer in staat is het clubkampioenschap te behalen met een gemiddelde van 83%, dan bewijst dit, dat het spelpeil der overigen niet is gestegen.”
Hoofdstuk 9 staat in het teken van Historische partijen. Daarin worden belangrijke partijen getoond uit de geschiedenis van Schaakvereniging Sliedrecht. Het gaat daarbij niet alleen om de partij zelf, maar vooral om het verhaal daaromheen. Vooral afgebroken partijen spelen de hoofdrol, maar ook de partij die overgespeeld moest worden inzake het eerste mobilo-incident van Nederland. En ook een correspondentiepartij uit de tweede wereldoorlog is een juweeltje.
Maar vooral beslissende partijen in kampioenschappen van het eerste team spelen een rol, zoals de twee afgebroken partijen die uiteindelijk de eerste promotie naar de landelijke competitie opleverden. Zoals onderstaande inleiding:
Spannende, meelevende en ‘politieke’ partij
De vorige partij – Rob Klop tegen Wim Vroegindeweij – zorgde voor een 3½-2½ tussenstand in de wedstrijd Moerkapelle 1 – Sliedrecht 1. Het team van gemeenteraadslid Peter Kraaijeveld had dus
nog een half puntje nodig voor het kampioenschap. En Wim Hokken moest daarvoor gaan zorgen. Zijn afgebroken stelling leek nog ingewikkelder dan die van Rob en zo spendeerde Wim er vele, vele uren aan. (Hoezo uitvluggeren?) De hele vereniging leefde met hem mee en iedereen had vertrouwen in de goede uitkomst. Dat kon toch niet anders…
Onderstaand tonen we de hele partij van Wim Hokken tegen Wim Stange. De Sliedrechtse veelvoudige kampioen bewaart nooit partijen en in het clubblad van juni 1991, en in het kampioensnummer staat de partij alleen vanaf de afgebroken stelling. Gelukkig heeft de inmiddels naar Zeeland verhuisde Wim Stange de partij wel bewaard, althans, tot zet 71!
Hoofdstuk 10 is vooral op verzoek van vele, vele leden en oud-leden tot stand gekomen. Het heet ‘Schaak Smakelijk’ en bevat louter humoristische verhalen over schaken. Natuurlijk spelen daar vele leden een hoofdrol., maar de verhalen hadden zich ook zo bij andere verenigingen afgespeeld kunnen worden.
In het laatste gedeelte komt er een top-30 in voor van de populaire rubriek ‘Bij het Belachelijke Af’, dat steevast elk clubblad afsluit en wordt gevuld met ludieke uitspraken en gebeurtenissen van de eigen leden. Enkele voorbeelden zijn:
1. Tijdens de onderlinge partij tussen Hans van Hout en Henk Hartog sr. vroeg Hans aan de toekijkende Jerry wat hij gedaan had in zijn partij uit de externe competitie. Jerry antwoordde: “Remise”, waarna de ietwat dove Hans vervolgde met: “Wat? Remise?”, waarna Hartog – die net een stuk was kwijtgeraakt – direct zijn hand uitstak en zei: “Ja, dat is goed, ik dacht het ook!”
2. Zo rond 1981 maakte Martin Slingerland de volgende opmerking bij het afbreken van zijn partij tegen Marinus de Koning: “Heb jij echt een computer? Oh, dan geef ik wel remise!!”
3. Na zeker twee maanden afwezig te zijn geweest kwam de Grote Marius weer op de club. Toen de wedstrijdleider aan hem vroeg of hij wilde spelen antwoordde hij: “Nee hoor, ik ben hier noodgedwongen. Thuis is de jenever op!”
Het 386 tellende jubileumboek wordt afgesloten met het hoofdstuk ‘Statistieken’. Daarin worden vele ludieke zaken op een rijtje gezet, zoals bijvoorbeeld het verloop van de contributie, alle lustrumvieringen, maar ook alle statistieken over het Alblasserwaardtoernooi.
Info boekwerk
Het boek ‘De Kronieken van Schaakvereniging Sliedrecht; 1935-2010’ heeft het volgende ISBN-nummer gekregen: ISBN 978-90-815904-1-9.
Het jubileumboek is niet alleen geschreven voor de leden van Schaakvereniging Sliedrecht, maar in principe kan iedereen het boek aanschaffen. Het boek bevat 386 pagina’s, toont vele oude foto’s, maar ook vele nieuwe en krijgt een harde kaft.
Wilt u het boek aanschaffen dan kan dat door € 28,- (dat is incl. verzendkosten) over te maken naar 35.93.01.770 t.n.v. penningmeester Schaakvereniging Sliedrecht m.v.v. naam en adres.
Natuurlijk is het jubileumboek ook tijdens de Schaakmanifestatie van 13 november 2010 te koop en wel voor € 25,-.
75 jaar later
De schaakvereniging Sliedrecht wordt 75 jaar en dit wordt gevierd. Zie de aankondiging. Het aftellen is al bijna……
Het wordt stil die zaterdag in Schakend Nederland, behalve in Sliedrecht want dat is dé schaakstad van Nederland die dag. Jammer dat we nog even moeten wachten, maar gelukkig hebben we nog de nieuwe website waar we het nieuws en de actuele informatie over de schaakmanifestatie op de voet kunnen volgen.
Tot ziens op 13 november in Sliedrecht!
Website Schaakmanifestatie Sliedrecht
Eerdere publicaties op onze site:
SV Sliedrecht wordt 75 jaar en is nog springlevend
