Schaaksite

Karjakin is de uitdager van Magnus Carlsen!

31 maart 2016 9:44 Herman Grooten 0

In de laatste ronde in het Kandidatentoernooi te Moskou ging het eigenlijk nog maar tussen twee spelers: Sergey Karjakin en Fabiano Caruana. Zij gingen samen aan de leiding en moesten toevallig ook nog tegen elkaar. Het werd een formidabel gevecht, waarin Caruana moest winnen, maar door een fantastisch torenoffer van Karjakin in een regelrechte koningsaanval verslagen werd. Karjakin dus de winnaar van dit Kandidatentoernooi! Anish Giri kwam met wit niet verder dan een wat bloedeloze remise tegen Veselin Topalov. Ook de andere twee partijen Nakamura – Aronian en Svidler – Anand eindigden in een puntendeling.

Karjakin en Caruana aan het begin van hun beslissende partij (foto toernooisite)

Het was duidelijk wat de partij van de dag ging worden: Karjakin-Caruana. Het reglement had bepaald dat Karjakin bij een remise de uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen zou worden. Alleen als hun onderlinge partij in remise zou eindigen, Viswanathan Anand met zwart van Peter Svidler zou winnen, was er wat meer ruis op de lijn. Dan zou Caruana degene zijn die het toernooi op zijn naam zou schrijven. Maar uiteraard kon Caruana er niet vanuit gaan dat

Anand dat huzarenstukje even zou gaan waarmaken. Svidler zou zijn landgenoot Karjakin wel erg in de steek laten, dus moest de Amerikaan er een partij van maken waarin die op buigen of barsten zou komen te staan.

Dit gebeurt er als het Kandidatentoernooi wint en de uitdager van de wereldkampioen wordt: Sergey Karjakin omringd door hordes journalisten. We ontwaren ook Dirk-Jan ten Geuzendam van New in Chess. (foto toernooisite)

En dat ging Caruana wonderwel af. Hij koos voor de Rauzervariant van het Siciliaans, een openingsvariant die hij al lang niet meer gespeeld had en die zijn tegenstander ongetwijfeld ook niet verwacht zou hebben.

Maar Karjakin is goed op de hoogte van zijn openingstheorie en hij koos voor een opstelling, waarin hij in elk geval de zwarte koning kon proberen te bestoken. Aanvankelijk slaagde Caruana in zijn opzet. Het werd een scherpe strijd die het uiterste zou vergen van beide spelers. En in veel varianten lonkte er voor hem een gunstig eindspel vanwege een betere pionnenstructuur. Op de 34^ste zet nam de Amerikaan een moedige maar – naar later bleek – discutabele beslissing. Hij wilde graag met … d6-d5 zijn pionnencentrum naar voren spelen. Dat was enerzijds bedoeld om de activiteit van wits loper op b3 tot nul te reduceren, anderzijds ook meer controle over pion e6 (het doelwit in deze stelling) te krijgen. Maar Caruana vond dan zijn loper op c6 niet zo goed staan. Dus hij speelde eerst zijn loper naar g2 en wilde daarna met … d6-d5 een veld op e4 creëren waar zijn loper als een vorst zou staan. Eventuele aanvalskansen voor wit zouden daarmee volkomen aan banden zijn gelegd. Dit bleek wel wat veel gevraagd van de zwarte stelling. Op zet 36 wilde Caruana dan ook nog de witte toren ruilen en dan zou zijn strategie volledig hebben gezegevierd. Maar nu culmineerde zijn aanpak in een volkomen verrassend, maar volledig correct torenoffer van Karjakin. De Rus offerde een volle toren op d5 om het zwarte pionnencentrum te slopen en dat zag er op het eerste gezicht merkwaardig uit. Kon hij na de eenvoudige dekkingszet 38… Dc7 wel genoeg aanvalskracht ontwikkelen? Dat bleek inderdaad zo, want de wonderbaarlijke en ijzersterke 39. Dd5-f5! voldeed aan alle eisen. De zwarte koning werd nu aan alle kanten bestookt en dat bleek een te zware opgave om dat droog te houden. Omdat Caruana ook varianten die eventueel in remise door herhaling van zetten zou eindigen uit de weg ging, werd het snel duidelijk dat hij nu helemaal kopje onder zou gaan. Dat gebeurde ook. Toen Karjakin een geforceerd mat in drie op de schoen had, gaf Caruana het op. Een fantastische partij om zo een toernooi mee te eindigen en het moge duidelijk zijn dat Carlsen aan Karjakin een geduchte tegenstander gaat krijgen. Of hij in een WK-match meer moeite zou hebben gehad met Caruana zullen we dit jaar niet te weten te komen, want de Rus en de Noor gaan in november om de titel spelen.

Voor Giri eindigde het toernooi teleurstellend. Nadat hij alles gegeven had in de voorgaande partijen, was de accu nu een beetje leeg. Hij koos voor risicoloze voordeeltjes in de Catalaan, in de hoop dat tegenstander Topalov, die op een uitzichtloze laatste plaats zou eindigen, zichzelf zou opblazen. Dat deed de Bulgaar niet. Sterker nog: hij ruilde snel de dames en neutraliseerde de traditioneel moeilijke loper van c8 tegen de potentieel sterke Catalaanse loper op g2. Daarmee leek de muziek snel uit de stelling verdwenen en toen zich een zetherhaling aandiende, vonden beide spelers het wel best zo.