Een lange periode van onderdrukking, daar gaat dit boek over. Een periode van stalinisme en de impact daarvan op de schaakwereld. Bekijk de recensie in de video hieronder, en leer meer over het boek. Daarnaast zitten er ook schaakfragmenten in, uiteraard uit het boek.
Boekrecensie ( met schaakfragmenten) | The Lubyanka Gambit – YouTube
‘Ik maak wel even een video’, dacht ik optimistisch. Nou, dat worden er dus 2. Inmiddels staan hieronder beide video’s! De eerste video gaat over de match tussen Lucas van Foreest en Luke McShane. Spoiler: Van Foreest wint die. En hoe! Erg mooi, ik denk dat jullie er ook wel van kunnen genieten. De tweede video gaat over de match tussen Max Warmerdam en Daniel Dardha. Ook alvast een spoiler daarvoor: Dardha trok die match toch nog naar zich toe, ondanks de 2-1 voorsprong van Warmerdam na ronde 3. Met name het eindspel van ronde 5 is erg leerzaam.
Hierbij de link naar de eerste video:
Tweekamp | Van Foreest – McShane (ronde 4-6) | Hoogeveen Schaaktoernooi 2022 – YouTube
Lees meer >Het was alweer even geleden dat ik een repertoireboek had gekocht. Eerlijk gezegd, het was nu ook per ongeluk gegaan. Al bladerend over newinchess.com viel mijn oog op dit boek, met de titel ‘Grandmaster Gambits: 1.e4’. Dat niet alleen, het was geschreven door de excentrieke ‘Ginger GM’ Simon Williams en veelschrijver Richard Palliser, auteurs die informatie over het algemeen wel wat luchtiger weten te brengen.
Wat wil je nog meer? Dacht ik. Een mooi boek over de verschillende gambieten na 1.e4. Niet alleen voor mezelf, maar ook als schaaktrainer voor mijn leerlingen zou het nuttig zijn om wat meer overzicht te hebben van de verschillende gambieten na 1.e4.
Maar, het is dus geen boek met daarin een overzicht van verschillende 1.e4 gambieten, het is een openingenrepertoire dat is gebaseerd op de zet 1.e4 en een reactie heeft op alle mogelijke antwoorden van zwart. En voordat u denkt of die uitspraak wel klopt, beken ik dat ik niks heb gezien tegen de zwarte reacties 1…b5, 1…Ph6 en 1…Pa6. U mag bepalen of u dat een verlies vindt.
Na het mentaal omschakelen besloot ik op basis van de inhoudsopgave maar eens een zwarte opening te pakken waarvan ik wel benieuwd was hoe wit er een gambiet van zou maken. Het viel me op dat de Caro-Kann maar een hoofdstuk had van een paar bladzijden. Hoe kan zo’n solide, diep geanalyseerde en gerespecteerde opening nou maar 10 bladzijden krijgen in een boek van meer dan 400 pagina’s? In vergelijking, de Pirc (1…d6 & 2…Pf6) kreeg er 50, de Moderne opening (1…g6) kreeg er 35 en zelfs de Zwarte Leeuw (1…d6, 2…Pf6 en 3/4…e5) kreeg er 28.
Ik bladerde naar het hoofdstuk en zag de volgende tekst en deze bijbehorende afbeelding staan, waarna ik toch even de neiging kreeg het boek meteen te retourneren:
The Hillbilly attack
Kill or be killed, dat motto zal vast in het hoofd hebben gezeten van beide heren. Anish, uit op bloed om in het spoor van Magnus te kunnen blijven en daarmee zicht te kunnen houden op de titel. Jorden, simpelweg voor deze ronde al met 7 beslissende partijen uit 10 wedstrijden. Ondanks deze gegevens had ik een halfje verwacht. Duidelijk fout, want de heren gingen ervoor. Wellicht dat voor Anish ook de eer nog meespeelde, een revanche voor de misgelopen titel van vorig jaar.
De partij begon al meteen goed. Jorden opende weer met 1.d4 en in de Nimzo speelde Jorden de Sämische variant 4.a3! Mij was altijd geleerd dat 4.a3 nooit zo goed was, want daarmee speel je zwart alleen maar in de kaart. De typische midden- en eindspelen waarin wit een dubbele c-pion heeft waar zwart rustig tegenaan speelt werden mij als voorbeeld gegeven. De laatste tijd wordt 4.a3 weer meer aangeraden in boeken en de immer goed voorbereide Jorden speelde het ook. Anish trok ook fel van leer tegen de c4-pion van Jorden, maar in ruil daarvoor kreeg Jorden het centrum. Een thematisch -maar daarom niet minder mooi- kwaliteitsoffer op de zwarte koningsstelling van Anish luidde vervolgens een aanval in die Jorden niet meer uit handen gaf. Heerlijk zette Jorden de druk om in steeds groter voordeel, terwijl hij al zijn stukken manoeuvreerde naar de zwarte koningsvleugel. Al met al een toppartij. Jammer voor Anish, maar zeker mooi voor Jorden.
Een bedenkelijk kijkende Giri na het offer op f6 (© Lennart Ootes)
Lees meer >Terwijl ronde 7 nog maar amper begonnen was, kon onze landgenoot Anish Giri alweer een punt bijschrijven. Ongetwijfeld is Giri blij met punten, al kan iedere schaker zich vast wel indenken dat hij dat liever had gedaan na een echte pot schaak. Dubov kwam helaas niet opdagen en dus bleek 1.d4 in dit geval genoeg voor een punt. Wellicht dat er nog wel een discussie oplaait over de reden en wellicht dat Dubov ook, in geval van een positieve coronatest, zelfs het hele toernooi zal moeten verlaten.
Dit is de verklaring vanuit het toernooi waarom Dubov deze ronde niet speelde:
“Daniil Dubov speelt vandaag niet op de zevende ronde van het Tata Steel Chess Tournament. Door een coronabesmetting in zijn naaste omgeving heeft de toernooiorganisatie na overleg met de hoofdarbiter van het Tata Steel Chess Tournament Dubov gevraagd om vandaag met mondkapje op te spelen. Dit uit veiligheid voor zijn tegenstander, Anish Giri. Daarop heeft Dubov verstek laten gaan, waardoor hij zijn partij van vandaag verliest. Dubov geeft aan dat hij principieel niet met een mondkapje wil spelen. Dubov zelf testte in een sneltest vanmiddag negatief. Hij heeft vandaag ook een PCR-test ondergaan, waarvan de uitslag waarschijnlijk vanavond bekend wordt.”
Een wachtende Giri na zijn eerste zet. (foto: Jurriaan Hoefsmit / tatasteelchess.com)
Lees meer >
Met ‘Attacking Strategies for Club Players’ brengt GM Michael Prusikin een nieuw aanvalsboek op de markt. Weer een boek over de kunst van het aanvallen, zegt ook voormalig FIDE wereldkampion Alexander Khalifman in het voorwoord. Hoewel de aanval een van de mooiste kunsten van het schaakspel is, aldus Khalifman, moet een boek ook wel wat bijdragen aan het onderwerp. In een kritische noot geeft hij aan dat dit lang niet altijd het geval is in recente boeken, maar dit boek kan zeker rekenen op de steun van de trainer en voormalig wereldkampioen. Tja, breng daar maar eens wat tegen in. In een poging extra kritisch te zijn na het lezen van deze introductie, moet ik zelf ook bekennen dat het een goed en leerzaam boek is. Prusikin houdt meer van voorbeelden dan van lange lappen tekst, dus laat ik ook maar beginnen met een mooie partij, voorzien van de commentaar uit het boek:
Partij Prusikin – Kvetny (game 45, p.86-87)
Lees meer >
In het tweede volume duikt Grigory Bogdanovich verder in de schaakpartijen van Efim Bogoljubov. Waar het eerste deel nog een apart hoofdstuk had dat inging op Bogoljubov als persoon, kent dit boek enkel schaken. Het echte doel van het boek moge duidelijk zijn: “to provide a complete portrayal of Bogoljubov’s contribution to chess”. En dat is gelukt. Na de vorige pil van volume 1 krijg je met dit deel gewoon de volgende 400 pagina’s vol met partijen van Bolgoljubov. Je zou verwachten dat er dan ook wel wat interessants tussen moet zitten… en dat zit er! Ik vind dit deel beter dan het vorige, omdat je met deze partijen naar mijn idee beter de “echte” Bogoljubov tegenkomt.
Wie is dan de echte Bogoljubov? Nou, volgens mij is dat een opportunistische aanvalsspeler. Eentje die kansen ziet en pakt en niet schroomt om met hier en daar wat bluf je van het bord te zetten. Het eerste hoofdstuk (van dit volume) gaat daarom uitgebreid in op de aanval. Als een aanvalsspeler was ik verrast nieuwe thema’s te leren. Dit is natuurlijk naast Bogoljubov ook zeker te danken aan de sterke schaker die dit boek heeft geschreven. Om wat nader toe te lichten: het standaard onderscheid in de aanval wordt allereerst gemaakt op basis van de positie van de koning. De koning kan in het midden staan, aan dezelfde kans als jouw koning staan, of je kan tegengestelde posities (rokades) hebben. Wat interessant is, is dat Bogdanovich hierbij ook het onderscheid telkens maakt tussen een ‘gesloten’ en ‘instabiel’ centrum. Onbewust neemt iedereen denk ik altijd wel in zijn gedachten mee of de stelling open of gesloten is, of dat de stukken van jou of je tegenstander makkelijk bij de koning kunnen komen. Maar het actief beschrijven van wat een instabiel centrum is en hoe dit uitwerkt op de aanval, was voor mij nieuwe theorie. Leuk! Wat ook interessant is aan de stijl van Bogoljubov is dat hij soms ineens kon offeren en soms ook bijzonder veel geduld had en een aanval perfect kon coördineren. Van deze laatste categorie een voorbeeld:
Terwijl Alireza Firouzja de schaakwereld bezig houdt met zijn pijlsnelle stijging op de wereldranglijst en we op de Schaaksite deze week het verleden indoken van voormalige wereldkampioenen, is het echte WK vandaag ook begonnen! Magnus Carlsen verdedigt zijn titel tegen de Rus Ian Nepomniachtchi (voor het vervolg van dit verslag maar gewoon ‘Nepo’). Dit is alweer Carlsen’s 5e WK-match, zijn uitdager debuteert (meer info over hen onderaan het artikel). Voordat we ingaan op die eerste partij eerst even wat praktische zaken, want dit WK is een tikje anders. Interessante wijzigingen ten opzichte van voorgaande jaren zijn dit:
De partij
Een korte samenvatting, voordat ik hem wat dieper analyseer:
In deze eerste partij was het Carlsen die met de eerste verrassing kwam: hij offerde centrumpion e5 op zet 8 in het Spaans! In ruil voor de pion kreeg hij een eenvoudigere stelling waarin hij lichte druk kon uitoefenen op Nepo’s stelling. Toen Nepo, wellicht wat onnauwkeurig, lichte stukken ruilde kreeg Carlsen serieuzere kansen. Met name zijn paard was aanzienlijk beter. Net voor de eerste tijdscontrole miste Carlsen helaas de scherpte om he voordeel vast te houden. Waar zijn paard eerst de hoofdrol speelde, vond die van Nepo de weg terug in de partij om vervolgens met zettenherhaling remise af te dwingen. De paardenrace eindigde dus alsnog in een gelijkspel. Hieronder een impressie van de paardsprongen, ‘overzichtelijk’ weergegeven in een diagram met enkel de velden (blauw het witte paard van b1, groen het zwarte paard van g8).
Lees meer >
Deze recensie gaat over het boek ‘The Creative Power of Boguljobov: Volume 1’, geschreven door Grigory Bogdanovich. Dit eerste deel, uitgebracht in 2020, is sinds dit jaar vergezeld van het tweede en laatste deel, dat eveneens in gaat op de partijen van Boguljobov. Twee dikke pillen, elk zo’n 400 pagina’s. Ruim voldoende om een recensie over te schrijven. Ik recenseer hier alleen het eerste deel. Het tweede deel volgt later dit jaar.
Wie is Boguljobov?
Tja, ik stel de vraag toch maar even. Weet u het? Ja? Mooi, dan heeft u vast een keertje de schaakgeschiedenis bestudeerd. Ik had Bogoljubov’s naam weleens langs horen komen. Pas echt geïnteresseerd raakte ik in hem, toen zijn naam veelvuldig benoemd werd in het boek van Romanovsky, waar ik eerder een recensie over schreef. Toen ik zag dat Elk and Ruby, de uitgever van het eerder gerecenseerde boek, recentelijk het tweede deel over Bogoljubov had uitgebracht leek dat mij een goede aanleiding beide boeken te recenseren.
Toch stelde ik de vraag niet helemaal zonder reden. Want net als in het boek van Romanovsky, wordt ook in dit boek in het eerste deel een biografie gegeven. In pakweg 70 pagina’s geeft Bogdanovich een interessant kijkje in het leven van deze Oekraïense (Sovjet) – Duitse schaakmeester. Zo leer je dat Efim Boguljobov nooit om zelfvertrouwen verlegen zat, zelfs niet toen hij pas net als jonge student de schaakkroegjes instapte met een notitieblokje en zelfbedachte openingsnieuwtjes. Lekker spelen, dat straalde van Boguljobov af. Zijn optimistische spel was niet vlekkeloos, iets dat hem de kans op een wereldtitel in de strijd met Aljechin helaas ontnam. Ook leer je dat Boguljobov een echt familiemens was, zijn familie stond op 1. Tijdens de eerste wereldoorlog leerde hij in Duitsland, waar hij wat ongelukkig vast kwam te zitten toen de oorlog uitbrak tijdens een schaaktoernooi daar, zijn vrouw kennen. Duitsland werd zijn woonplaats en uiteindelijk, om voor zijn familie te kunnen zorgen, nam hij afstand van het Sovjet burgerschap.
Nog een laatste keer: wie is Bogoljubov? Na het opgeven van het Sovjet burgerschap was er, zoals gebruikelijk in die tijd, geen goed woord over voor de voormalig vaderlandse helden. Ook niet voor Bogoljubov. Een vraag is of dit ook doorsijpelde in de schaakliteratuur. Nimzowitsch, die overigens niet meer in de Sovjet Republiek woonde, nam in zijn boek ‘Mijn Systeem’ enkel drie verliespartijen van Bogoljubov op en geen enkele winstpartij. Ook andere prominente schrijven ontweken de winstpartijen van Bogoljubov. Zou dit te maken hebben gehad met zijn vertrek uit de Sovjet Republiek? Of waren er andere redenen? (Zie voor wat nuances ook de opmerkingen onder dit artikel!)
Lees meer >
Stel je voor: je maakt twee wereldoorlogen mee, je stad wordt meermaals belegerd, je hebt jaren amper te eten, je verliest praktisch al je familie door voorgaande punten en je hart is al zwak sinds je jonge jaren. Zou je nog zin hebben in schaken? Zou je überhaupt nog zin hebben in het leven, is misschien nog een betere vraag. In een tijd van luxe en voorspoed is het lastig voor te stellen wat Peter Arseniyevich Romanovsky allemaal heeft doorstaan, maar dit boek licht het tipje van de sluier op. Een kijkje in het leven van een Russisch nationaal kampioen, die gestreden heeft met Aljechin, Euwe, Botwinnik en nog meer grootheden van de vorige eeuw. Een man die ondanks een ongelooflijk zwaar leven in de Russische schaakwereld uit wist te groeien tot een grootheid en de basis legde voor de Russische schaakschool die vele wereldkampioenen voortbracht.
Dit unieke boek heeft alles wat je in een boek wilt zien. Het is eigenlijk een verzameling van meerdere boeken in een, geschreven door verschillende auteurs. Het eerste deel is een 170-pagina lange biografie, geschreven door Sergei Tkachenko over het leven van Peter Romanovsky. Het tweede deel is een autobiografie van Peter Romonovsky zelf. Dit deel behandelt voornamelijk het schaakaspect van Romanovsky’s leven en de ontwikkelingen die hij doormaakte. In totaal bevat dit 21 partijen en fragmenten. Het derde en laatste deel is zijn boek ‘Selected games’. In dit deel behandelt Romanovsky 51 partijen met als hoofdthema ‘de aanval’. Alle in totaal 72 beschreven partijen en fragmenten uit het 2e en 3e deel bevatten heel veel uitleg, wat het doornemen van deze partijen leuk en leerzaam maakt. Daarover later meer.
Voordat het eerste deel verder wordt uitgewerkt, hierbij eerst de stelling die Peter Romanovsky’s schaakstijl voorgoed veranderde. Hij speelde op 16-jarige leeftijd een oefenmatch van 10 partijen tegen zijn oudere broer, Alexander, die al een gerenommeerd schaker was. Hoe wint zwart in deze stelling? Het antwoord vind je verderop.
