Leren combineren 2

23 oktober 2013 17:35 Herman Grooten 0

Deze nieuwe rubriek is primair geschreven voor minder geoefende clubschakers, waarin de beginselen van het combinatiespel centraal worden gezet. Aan de hand van enkele instructieve voorbeelden wordt benoemd waar men op kan letten tijdens een partij. Dit alles met een knipoog naar de Stappenmethode, waar grotendeels de terminologie en andere aspecten aan ontleend zijn. En uiteraard kan men meteen wat gaan oefenen. Veel plezier!

Inleiding

In de vorige rubriek is een begin gemaakt met twee vormen van de dubbele aanval. We borduren nog even hierop voort, vooral omdat een schaker met een dubbele aanval snel succes kan hebben. Deze aanvalswending komt veelvuldig voor in partijen, vandaar dat we de clubschaker leren zoeken naar de aanvalsdoelen, zoals we die de vorige keer hebben geformuleerd. Nog even ter herhaling:

  • De vijandelijke koning (schaak!)
  • Een ongedekt of onvoldoende gedekt stuk
  • Een (mat)veld

Laten we aan de hand van het volgende voorbeeld maar eens kijken op welke wijze we een punt kunnen scoren met een dubbele aanval met de dame.

Lees meer >

Grootmeesters doen hun plicht

20 oktober 2013 17:51 Herman Grooten 0

In het zeventiende Univétoernooi te Hoogeveen hebben de meeste grootmeesters na drie ronden nauwelijks averij opgelopen. Er is een kopgroep van vijf spelers die allemaal nog de volle 100%-score achter hun naam hebben staan. Dat zijn Rodshtein (ISR, 2664), L’Ami (NED, 2645), Krasenkow (POL, 2640), Moskalenko (ESP, 2520) en Levin (GER, 2480). Dan volgt er een heel peloton, waaronder GM Haslinger (ENG, 2543) met een half puntje minder. Alleen onze landgenoot sipke Ernst heeft al twee remises moet toelaten.

Lees meer >

Gespot 56: Paard naar de hoek

18 oktober 2013 19:01 Herman Grooten 5

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Dat ik als schaaktrainer een bijzondere voorliefde voor de schaakstrategie heb, is bij velen bekend. Vele jeugdspelers die ik in de trainingen heb gehad, heb ik geprobeerd niet alleen te interesseren voor dit moeilijke onderdeel van het spel, maar ook om hen wegwijs te maken in deze materie. En dat gaat met vallen en opstaan, zoals ook velen hebben gemerkt. Want hoe kun je een speler – die als het ware in een donker oerwoud loopt – helpen om hem hieruit te halen?

Van clubschakers hoor ik vaak dat ze volkomen in het duister tasten over waar het er in een stelling om draait. Vandaar dat ik in mijn trainingen voor deze mensen geprobeerd heb hen een soort baken aan te reiken, waardoor zij niet helemaal in het donker hoeven te blijven. Je ontkomt er dan niet aan om hen de nodige aanknopingspunten te bieden om zo het denkproces enigszins te structureren en in de goede richting te sturen. Het boek van de Nederlandse meester Willy Hendriks, Move First, think later gaat over de zin en de onzin van het aanreiken van dergelijke denkpatronen. Sterker nog: de titel van het boek geeft eigenlijk aan, dat grootmeesters meestal niet denken zoals veel auteurs van boeken doen geloven. En waarschijnlijk is dat ook zo, om de simpele reden dat veel processen bij grootmeesters ‘geautomatiseerd’ zijn. Ze ‘zien’ meestal binnen luttele seconden waar het er in een stelling om draait en spelen op basis daarvan ook in de meeste gevallen ook de juiste zet.

Ik heb hierover met Willy wel eens discussies gevoerd. Mijn ervaring is namelijk dat spelers, die een klein beetje houvast hebben, beter gaan schaken. Mijn doelgroep bestaat meestal niet uit mensen die – zeker op strategisch gebied – nog niet al te veel ‘geautomatiseerd’ hebben in hun denkproces. Als die zouden gaan spelen volgens de titel van Hendriks’ boek, zou er vermoedelijk weinig terecht van komen.

Lees meer >

Begrijp wat u doet: Gambiet 4: Het Albin’s Tegengambiet

14 oktober 2013 19:34 Herman Grooten 1

Gambiet 4: Het Albin’s Tegengambiet

We weten allemaal dat we op 1. d2-d4 een goed antwoord op ons repertoire moeten hebben staan. In deze serie hebben we redelijk wat systemen tegen deze witte openingszet aangeboden. Het nadeel van de gebruikelijke openingen is altijd de witspelers daarop voorbereid zijn. Vandaar dat we opnieuw een verrassingswapen in de etalage zetten. Het gaat om het Albin’s Tegengambiet dat geen goede reputatie heeft. Maar omdat topspelers als Alexander Morozevich en Hikaru Nakamura er heil in zien om het systeem in de praktijk succesvol toe te passen, zal het toch niet zo heel slecht zijn.
Alexander Morozevich (foto Jos Sutmuller)
Hikaru Nakamura (foto Frans Peeters)

Het gambiet is genoemd naar Adolf Albin (1848-1920). Hij was een Roemeen die op relatief late leeftijd leerde schaken, en die het systeem uitgebreid bestudeerde. Laten we maar eens kijken wat de merites van dit relatief onbekende gambiet zijn.

Lees meer >

Partijmateriaal van Jorden van Foreest

10 oktober 2013 18:13 Herman Grooten 4

Inmiddels is de kersverse Europese jeugdkampioen, Jorden van Foreest, weer terug in Nederland. De jongeman uit het Groningse Haren heeft het huzarenstukje prachtig voor elkaar gekregen in Budva (Montenegro). Met de prachtige score van 7½ uit 9 bleef Jorden ongeslagen en moest hij alleen de Spanjaard Miguel Santos Ruiz naast zich dulden. De titel ging evenwel naar onze landgenoot, die nu in een illuster rijtje is komen te staan.

Dit zijn mooie momenten voor het Nederlandse schaak en die moeten we met zijn allen koesteren. Jorden is de oudste uit een schaakgezin, waarvan zijn broertjes en zusje naar verluidt allemaal schaken. Dat belooft nog wat voor de toekomst! Het is jammer dat de media er (nog) niet zoveel aandacht aan hebben besteed. Want dan zou er wellicht een ‘Jorden-golf’ van kinderen die willen gaan schaken kunnen ontstaan.

Het is even blijven liggen, maar het wordt hoog tijd om zijn prestatie schaaktechnisch te belichten. Zoals in een eerder artikel gezegd, speelde Jorden solide en daardoor kwam hij vrijwel nergens in gevaar. Als hij ergens een keer in de moeilijkheden zat, wist hij de partij op professionele wijze naar de remise te loodsen. Hij sloeg toe op momenten dat de tegenstanders de fout in gingen en meestal liet hij niet meer los. Aan het eind van het toernooi, sloop er wellicht toch enige vermoeidheid in zijn spel, want twee partijen die in remise eindigden, had hij evengoed kunnen winnen. U hebt een analyse van mij uit een vroeg moment in het toernooi gezien. Ik neem nu de draad op ergens halverwege.

Allereerst een positionele partij, waarin Jorden van niets iets weet te maken.

Van Foreest, Jorden – Elistratov, Semen

1. Pf3 Pf6 2. g3 b6 3. Lg2 Lb7 4. c4 e6 5. O-O Le7 6. Pc3 O-O 7. d4 Pe4 8. Dc2 Pxc3 9. Dxc3 f5 10. b3 Lf6 11. Lb2 Pc6 12. Pe5 Pxd4 13. Dxd4 Lxg2 14. Kxg2 d6 15. De3 Lxe5 16. Lxe5 dxe5 17. Dxe5 Dd6 18. De3 e5 19. Tad1 Df6 20. Td5 Tae8 21. Tfd1

Lees meer >

Jorden van Foreest Europees Jeugdkampioen!

8 oktober 2013 19:19 Herman Grooten 1

Jorden van Foreest heeft het geflikt! Hij is vandaag in Montenegro Europees jeugdkampioen geworden in de leeftijdscategorie t/m 14 jaar. Door zelf zijn tegenstander van de laatste ronde kansloos te laten, kwam hij op 7½ punten uit. Daar kreeg hij nog wel gezelschap van Miguel Santos Ruiz uit Spanje, maar op tiebreak ging de titel naar Jorden. De redactie van Schaaksite feliciteert hem van harte met dit fantastische resultaat.

De laatste keer dat er een Nederlandse jeugdspeler de Europese titel t/m 14 jaar behaalde was Marc Erwich in 2000 in Kalithea (Griekenland). Het is en blijft bijzonder als een Nederlander zich tussen dit Oostblokgeweld grandioos weet te handhaven. In Budva heeft Jorden van Foreest het beste in hemzelf naar boven gehaald. Hij bleef ongeslagen, verdedigde zich tot het uiterste als dat nodig was en hij sloeg toe op de momenten dat het kon.

De eindstand bij de jeugd t/m 14 jaar aan kop was als volgt:

Lees meer >

Duimen voor Jorden van Foreest

8 oktober 2013 6:18 Herman Grooten 0

In Budva (Montenegro) heeft Jorden van Foreest in de leeftijdscategorie jeugd t/m 14 jaar nog alle kansen op de hoogste podiumplaats bij de Europese kampioenschappen voor de jeugd. Hij heeft na 8 ronden 6½ punten en daarmee staat hij op de gedeeld eerste plaats. Samen met nog vier anderen, die ook op hetzelfde puntenaantal staan, kan hij nog voor de titel gaan.

In de ronden 6 en 7 kwam Jorden niet verder dan remise tegen respectievelijk Santos Ruiz (2285) en Zajic (2302). Gezegd moet worden dat hij de sterkste drie spelers in deze groep, te weten Tari (NOR, 2426), Gledura (HUN, 2422) en Kantor (HUN, 2362) niet als tegenstander heeft gehad.

De paring voor de negende ronde bij de jeugd t/m 14 jaar is als volgt:

Vandaag wordt de laatste ronde gespeeld. De Groninger neemt het met zwart op tegen de Cyprioot Andreas Kelires (2189) en de partij speelt zich op het eerste bord. Dat wordt dus duimendraaien voor Jorden via dit livebord.

Lees meer >

Podiumkansen bij EK-jeugd

5 oktober 2013 19:27 Herman Grooten 0

In Budva (Montenegro) vinden de Europese kampioenschappen voor de jeugd plaats. Nederland heeft een flinke ploeg afgevaardigd van maar liefst achttien jeugdspelers die in de diverse categorieën meedoen. Het volgende overzicht laat zien hoe onze landgenoten er na vijf ronden voorstaan:

Lees meer >

Eindspelfinesses 39: Dame tegen paard

3 oktober 2013 5:40 Herman Grooten 0

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

Nu we in een tijdperk leven waarin partijen niet (of bijna niet) meer afgebroken worden, maar in de uitvluggerfase beslist worden, wordt er steeds meer verwacht van de eindspelvaardigheid van de spelers. Zeker als er niet met ‘increment’ (bonusseconden) gespeeld wordt en men met luttele minuten op de klok een gewonnen stelling ook daadwerkelijk in winst moet omzetten, is het niet eenvoudig om het hoofd koel te houden om de vis op het droge te trekken.

Lees meer >

Leren combineren 1

19 september 2013 18:17 Herman Grooten 0

Deze nieuwe rubriek is primair geschreven voor minder geoefende clubschakers, waarin de beginselen van het combinatiespel centraal worden gezet. Aan de hand van enkele instructieve voorbeelden wordt benoemd waar men op kan letten tijdens een partij. Dit alles met een knipoog naar de Stappenmethode, waar grotendeels de terminologie en andere aspecten aan ontleend zijn. En uiteraard kan men meteen wat gaan oefenen. Veel plezier!

Inleiding

Het schaakspel wordt in veel leerboeken ruwweg onderverdeeld in strategie en tactiek. Bij strategie draait het om het ontdekken van plannen, het denken op lange termijn. Bij tactiek gaat het om het vinden van een min of meer geforceerde zettenreeks die leidt tot mat of (groot) materieel voordeel. Zo’n geforceerde zettenreeks wordt een combinatie genoemd. Omdat bijna tachtig procent (misschien zelfs wel meer!) van alle partijen tactisch beslist wordt, is het van belang om ons op dit gebied te bekwamen.

Het is bij elke combinatie van belang om op zoek te gaan naar de verschillende aanvalsdoelen in de stelling. We onderscheiden drie soorten aanvalsdoelen:

  • De vijandelijke koning (schaak!)
  • Een ongedekt of onvoldoende gedekt stuk
  • Een (mat)veld
Lees meer >