Schaaksite

Yuri Averbakh wordt 100 jaar!

8 februari 2022 7:00 Herman Grooten 16

Vandaag wordt Yuri Averbakh 100 jaar. Daarmee is hij de oudste nog levende grootmeester ter wereld. Vandaar dat dit artikel een hommage is aan de Rus met een grote staat van dienst.

Yuri Lvovich Averbakh (In het Russisch geschreven Ю́рий Льво́вич Аверба́х) werd geboren in Kaluga op 8 februari 1922. Nadat hij in 1943 internationaal meester was geworden, duurde het tot 1952 totdat hij tot grootmeester werd benoemd. Veel later, toen hij als speler minder actief meer was, werd hij voorzitter van de Russische schaakbond (1973 – 1978).

Yuri Averbakh (Foto Fide (facebook)

In 1954 won hij het USSR kampioenschap vóór spelers als Mark Taimanov, Viktor Korchnoi, Tigran Petrosian, Efim Geller en Salo Flohr. In het kampioenschap van 1956 werd hij gedeeld eerste met Taimanov en Boris Spassky in het hoofdtoernooi, en eindigde als tweede na de play-offs.

Pikant detail was dat later Averbakh’s dochter, Jane, zou trouwen met Mark Taimanov, een van zijn vroegere rivalen.

Bij het naspelen van zijn partijen valt op dat hij moeilijk te verslaan was, gezien zijn solide stijl. Zelf zei hij daarvan dat één van de beste aanvalsspelers ter wereld (waar onlangs een boek van uitgekomen is), Nezhmetdinov, tegen hem geen poot aan de grond kreeg. Iemand als Tal, die ongeveer dezelfde aanvalsstijl als Nezhmetdinov had, ging meermalen de boot in. Maar Averbakh ging er prat op dat hij een enorme plusscore tegen Neshmetdinov had.

Averbakhs naam zal eeuwig verbonden blijven aan het systeem dat hij heeft ontwikkeld tegen het Konings-Indisch. Na 1.d4 Nf6 2.c4 g6 3.Nc3 Bg7 4.e4 d6 5.Be2 0-0 speelde hij 6.Bg5 dat sindsdien bekend staat als het Averbakh-systeem (zie diagram).

 [FEN "rnbq1rk1/ppp1ppbp/3p1np1/6B1/2PPP3/2N5/PP2BPPP/R2QK1NR b KQ - 0 6"] 

Spassky 85 jaar geworden

30 januari 2022 8:00 Herman Grooten 10

Op zondag 30 januari is Boris Spassky 85 jaar geworden. Tijd voor een kort portret van de oudste nog levende ex-wereldkampioen.

Boris Vasiljevitsj Spassky (dat schrijf je in het Russisch als: Борис Васильевич Спасский) was wereldkampioen van 1969 – 1972. Zoals bekend verloor hij de “Match van de eeuw” van Bobby Fischer in Reykjavik. Dat was in de tijd van de koude oorlog tussen het Westen en het Oosten, waarbij één persoon (Fischer) het vrijwel alleen opnam tegen de superieur geachte Sovjets. Vóór de tweekamp was het Spassky die een positieve onderlinge score had tegen Fischer. In mijn rubriek “Schaakgeschiedenis in vogelvlucht” heb ik een apart artikel gewijd aan Spassky, waarin ik het nodige over hem heb geschreven.

April 1956, Spasski doet de eerste zet in de eerste Haagse jeugdschaakweek (foto Max Euwe Centrum)

Spasski, jeugdwereldkampioenschap 1955 in Antwerpen (foto Max Euwe Centrum)

Wat niet in het artikel staat, was dat Spassky al in 1955 jeugdwereldkampioen was geworden. Zijn loopbaan werd uiteindelijk een zeer indrukwekkende, ook toen hij al wereldkampioen was.

Vele jaren later keerde hij zijn geboorteland de rug toe en ging hij in Frankrijk wonen. Daar kwam heel abrupt een einde aan, want ineens keerde hij op zijn schreden terug door in 2012 volkomen onverwachts naar Rusland terug te verhuizen. Je kunt het eigenlijk geen verhuizen noemen, hij was op de vlucht! Kort gezegd kwam het erop neer dat hij voor een tweede keer in zijn leven een herseninfarct kreeg en toen in Frankrijk werd behandeld. Maar ineens kwam hij erachter dat zij hem volstopten met pijnstillers en hem – naar eigen zeggen – een zachte dood wilden laten sterven. Hij zat opgesloten, had geen papieren, documenten, niets meer. Hij vertrouwde het helemaal niet meer en via de Russische ambassade is hij – zoals hij het zegt door “echte vrienden” – weggehaald uit zijn benarde situatie en op een vliegtuig naar Moskou gezet. Voor iemand het door had, zat hij lang en breed weer in zijn geboorteland. Een meer gedetailleerde weergave van wat er ongeveer gebeurd is, lees dit artikel op de ChessBase-website.