Magnus met de trofee

De winnaar van het laatste Tata Steel Chess Tournament, Magnus Carlsen, samen met Hans van den Berg, de directievoorzitter Tata Steel Nederland, tijdens de prijsuitreiking.

De winnaar van het laatste Tata Steel Chess Tournament, Magnus Carlsen, samen met Hans van den Berg, de directievoorzitter Tata Steel Nederland, tijdens de prijsuitreiking.

Anish Giri (foto Jurriaan Hoefsmit) (c) Tata Steel
Hoewel in het Tata Steel Chess Tournament de kampioenen in zowel de Masters als de Challengers groepen gisteren al bekend werden (zie het verslag van mijn college Dimitri Reinderman) viel er voor het schaak minnend publiek in de laatste ronde toch het nodige te beleven.
Dat vuurwerk kwam helaas niet van Anish Giri, die met zwart tegen Richard Rapport een geforceerde zetherhaling (die we zelfs al eerder dit toernooi gezien hadden…) in het Grünfeld-Indisch onmogelijk uit de weg kon gaan. Na 14 zetten konden de stukken weer in de doos opgeborgen worden.
Op zondag 30 januari is Boris Spassky 85 jaar geworden. Tijd voor een kort portret van de oudste nog levende ex-wereldkampioen.
Boris Vasiljevitsj Spassky (dat schrijf je in het Russisch als: Борис Васильевич Спасский) was wereldkampioen van 1969 – 1972. Zoals bekend verloor hij de “Match van de eeuw” van Bobby Fischer in Reykjavik. Dat was in de tijd van de koude oorlog tussen het Westen en het Oosten, waarbij één persoon (Fischer) het vrijwel alleen opnam tegen de superieur geachte Sovjets. Vóór de tweekamp was het Spassky die een positieve onderlinge score had tegen Fischer. In mijn rubriek “Schaakgeschiedenis in vogelvlucht” heb ik een apart artikel gewijd aan Spassky, waarin ik het nodige over hem heb geschreven.

April 1956, Spasski doet de eerste zet in de eerste Haagse jeugdschaakweek (foto Max Euwe Centrum)

Spasski, jeugdwereldkampioenschap 1955 in Antwerpen (foto Max Euwe Centrum)
Wat niet in het artikel staat, was dat Spassky al in 1955 jeugdwereldkampioen was geworden. Zijn loopbaan werd uiteindelijk een zeer indrukwekkende, ook toen hij al wereldkampioen was.
Vele jaren later keerde hij zijn geboorteland de rug toe en ging hij in Frankrijk wonen. Daar kwam heel abrupt een einde aan, want ineens keerde hij op zijn schreden terug door in 2012 volkomen onverwachts naar Rusland terug te verhuizen. Je kunt het eigenlijk geen verhuizen noemen, hij was op de vlucht! Kort gezegd kwam het erop neer dat hij voor een tweede keer in zijn leven een herseninfarct kreeg en toen in Frankrijk werd behandeld. Maar ineens kwam hij erachter dat zij hem volstopten met pijnstillers en hem – naar eigen zeggen – een zachte dood wilden laten sterven. Hij zat opgesloten, had geen papieren, documenten, niets meer. Hij vertrouwde het helemaal niet meer en via de Russische ambassade is hij – zoals hij het zegt door “echte vrienden” – weggehaald uit zijn benarde situatie en op een vliegtuig naar Moskou gezet. Voor iemand het door had, zat hij lang en breed weer in zijn geboorteland. Een meer gedetailleerde weergave van wat er ongeveer gebeurd is, lees dit artikel op de ChessBase-website.
Lees meer >Jan Gustafsson van Chess24 verraste gisteren vriend en vijand door in het Nederlands het publiek in ons land te trakteren op zijn visie op de partijen van onze landgenoten. Voor de mensen uit Apeldoorn wellicht wat minder verrassend aangezien hij lang voor deze club is uitgekomen en zo onze taal heeft geleerd. Svidler en Trent zitten er verbaasd bij!
(klik op het plaatje voor het Twitterbericht)
Lees meer >
De ons bekende Jesús Medina Molina twitterde het volgende: “Gisteravond speelde @rey_enigma (slechts zeven mensen kennen zijn identiteit) in ‘España got Talent’ een partij tegen Karpov. Eén grote reclame voor het schaken! THE FINAL GAME between REY ENIGMA and ANATOLI KARPOV.”
Hieronder dit hilarische filmpje:
Lees meer >
In Dubai heeft de sluitingsceremonie van het wereldkampioenschap in Dubai inmiddels plaatsgevonden, geleid door de Amerikaanse grootmeester Maurice Ashley. Eerst werd uitdager Ian Nepomniachtchi een medaille omhangen en daarna was het de beurt aan Magnus Carlsen om de wereldbeker te ontvangen. Ook kreeg hij – zoals te doen gebruikelijk – de lauwerkrans om zijn nek.

Foto van de toernooisite van de Fide
Dat is inmiddels voor de vijfde maal aangezien hij de wereldbeker inmiddels voor de vijfde keer wist binnen te slepen. Na de twee vorige tweekampen, tegen de Rus Sergey Karjakin (waarin slechts twee van de twaalf partijen werden beslist) en tegen Fabiano Caruana (waarin zelfs alle twaalf partijen met het klassieke tempo in remise waren geëindigd), duurde het in de laatste tweekamp tot aan de zesde partij eer er een partij werd beslist.
Carlsen had wel beide tiebreaks met versneld tempo gewonnen, maar nu de match niet over twaalf maar over veertien partijen zou gaan, was hij bereid om meer risico’s te nemen. Dat uitte zich in de zesde partij toen hij op een bepaald ogenblik slecht tot verloren kwam te staan. Maar beide spelers waren in tijdnood en grepen in die fase een paar keer mis. Toen de rookwolken waren opgetrokken, had de titelhouder een toren, paard plus twee verbonden pionnen tegen een dame. Dat was volgens de tablebases remises maar in een praktische partij niet te houden voor een speler van vlees en bloed. Daarmee was de ban gebroken en uiteindelijk liep Carlsen zelfs uit naar een soevereine zege met maar liefst vier overwinningen.
Leuk detail om te vermelden was dat Karjakin tot het secondantenteam van Nepomniachtchi behoorde en dat – naast zijn vertrouwde secondant, Peter Heine Nielsen, ook Jorden van Foreest en Daniil Dubov in zijn Carlsens begeleidingsstaf zaten. Dat kwam de Rus overigens op stevige kritiek te staan in zijn eigen land.
Mocht u geïnteresseerd zijn in de slotceremonie, kunt u onderstaande video bekijken.
Lees meer >
Regerend wereldkampioen, Magnus Carlsen, heeft vandaag een definitief einde gemaakt aan de aspiraties (zo die er nog waren met een 0-3-achterstand), van uitdager Ian Nepomniachtchi. Hij slaagde erin om met zwart de elfde partij naar zich toe te trekken en kwam zo op de benodigde 7½ punten waardoor zijn puntentotaal niet meer ingehaald kon worden. Behalve dat hij opnieuw een aanval op zijn titel wist af te slaan, kon hij 60 procent van het totale prijzenfonds van de 2 miljoen euro op zijn bankrekening laten bijschrijven. De algemene opinie is wel dat Nepomniachtchi na de dramatische zesde partij het hoge niveau dat hij in de eerste vijf partijen en bijvoorbeeld tijdens het kandidatentoernooi heeft weten te behalen, niet meer kon waarmaken. Op een of andere manier was hij geknakt nadat hij de zeeslang had verloren. Ik las wel dat sommige commentatoren het idee hadden dat ook Carlsen gesloopt was na deze hectische partij die maar liefst zeven uur en drie kwartier duurde. Er werden beelden naar voren gehaald waarin hij tijdens een partij soms zijn hoofd half op de tafel had gelegd om wat slaap in te halen…

Het moment dat Nepomniachtchi de elfde partij opgeeft (foto Niki Riga op de toernooisite van de Fide)
Niettemin leek vooral de uitdager niet meer in zijn spel te komen. Hij kreeg ook niet het stellingstype op het bord waar hij zo goed in is. Dat liet Carlsen doorschemeren: hij probeerde geen vuistgevechten met “Nepo” aan te gaan, maar liefst zo saai mogelijke stellingen op het bord te zetten. Daarin kon hij – zoals bleek in deze tweekamp – zijn strategische surplus aan kwaliteiten en superieure eindspeltechniek etaleren. Op de toernooisite van de Fide stond er het volgende.
Carlsen was asked at the press conference what he thought helped him dominate the match:
Lees meer >“In simple positions I make very few mistakes. A few times the position was very complicated, we both made mistakes, but he made the last one.”
(*Update: alle links naar de artikelen van onze verslaggevers van Schaaksite zijn bijgewerkt)
Het experiment dat dit jaar is gehouden met het Nederlandse Kampioenschap kan – als we de publieke opinie mogen geloven – als volledig geslaagd beschouwen. Dat er ook de nodige commotie was, past er dan uiteraard ook in, want dat haalt alle pers en daarmee komt onze edele sport ook in de belangstelling van andere media. Of iedereen daar blij mee is, is een ander verhaal… Hierbij een korte terugblik.


Foto’s van de prijsuitreiking met winnaar Max Warmerdam. Meer foto’s van Harry Gielen
Kwalificatietoernooi
Het algemene toernooi en het dameskampioenschap had dit jaar een andere formule. In Hoogeveen werd in oktober de traditionele achtkamp voor het NK dames gehouden. Die werd gewonnen door Anne Haast (die daarmee haar vijfde titel binnenhaalde). Ze zal zelf niet gedacht hebben aan een nieuwe titel toen ze met 1 uit 3 was begonnen. Maar de 4 uit 4 eindsprint maakte veel goed.
Voor het algemene kampioenschap gaf de KNSB (eindelijk) gehoor aan de kritiek dat telkens de sterkste spelers op de ranglijst werden uitgenodigd en dat er eigenlijk geen doorstroming is vanuit de regionale bonden. Ten tijde van Sytze Faber, die bestuurslid topschaak van de KNSB was, werden er knock-outmatches gehouden met 32 deelnemers, waarbij een aantal plaatsen voor een deel werd opgevuld door kampioenen uit de regionale bonden. De rest werd opgevuld op basis van rating en oudste rechten. Deze tijden lijken weer te herleven nu er ook weer kampioenen uit de provincie mochten aanschuiven voor een knock-outtoernooi. Pas in de tweede ronde kwamen er een paar sterke grootmeesters bij. Dit alles vond plaats in Hoogeveen, waardoor het traditionele toernooi – mede door de coronacrisis – aardig was gedevalueerd. Maar de organisatie was als vanouds in goede handen.
Net als waarschijnlijk elk ander team was de vrijdagavond nog niet zeker of de KNSB-competitie door kon gaan.

De auteur (IM Stefan Beukema) helemaal rechts op de foto. Links de partij tussen IM Joost Michielsen en Sjoerd van Roon.
Voor mij persoonlijk een opluchting toen we toch konden spelen. Na een gezellig ontbijt met teamgenoten, wat ik lange tijd gemist heb, was het zover.
Zelf moest ik tegen een invaller die met veel moed twee stukken offerde in de opening. Nadat de schaakjes er echter uit waren gehaald, moest hij toch opgeven.
De tweede die klaar was, Sam Baselmans, moest die dag nog werken. Toen zijn witvoordeel na wat stukkenruil verdwenen was vond hij het wel goed om gemoedelijk remise overeen te komen.