Remise tegen de wereldkampioen! Tata Steel ronde 4

De vierde ronde van het Tata Steel Chess Tournament vond vandaag, een dag voor de eerste rustdag, plaats. Met voor het Nederlandse publiek op voorhand één partij om naar uitkijken: Jorden van Foreest met wit tegen Magnus Carlsen. Anish Giri zat achter de zwarte stukken tegen de Pool Jan-Krzysztof Duda. Op voorhand ook geen gemakkelijke opgave voor onze man.

Alle partijen eindigden in remise maar zag het bepaald niet naar uit. Verschillende confrontaties werden tot op het bot afgekloven, weer andere besloten te vluchten in een zetherhaling omdat ze het niet meer vertrouwden. Een waar spektakelstuk was de partij tussen Tari en Farouzja waarin beide spelers verschillende keren de fout ingingen. Maar de opponent profiteerde op zijn beurt ook niet en omdat beide spelers wel door hadden dat  de problemen hun boven het hoofd waren gegroeid, besloten zij tot een puntendeling.

Jorden van Foreest (foto van de toernooisite, Jurriaan Hoefsmit)

Ogenschijnlijk een flauwe remise was die tussen Donchenko en Wojtaszek. Maar in het eindspel bleek dat er veel onder de oppervlakte zat. Zoveel zelfs dat ik niet zo diep had gekeken als eigenlijk had gemoeten. Maar gelukkig stelde collega Dimitri Reinderman mij een kritische vraag waar ik aanvankelijk het antwoord op schuldig moest blijken. Toen hij bleef volhouden, zag ik ineens wat hij bedoelde. Een variant waarin de zwartspeler eerder tot dame promoveert maar toch verliest! Speelt u dit maar eens op uw gemak na! Schaaksite is er in de eerste plaats voor de Nederlandse schakers. Dus daar gaan we:

 

Van Foreest – Carlsen

De partij tussen de jonge Groninger begon met een Spaanse opening waarin wit er niet in slaagde om voordeel te behalen. Maar in het nadeel was hij ook niet toen er na een hele afwikkeling louter zware stukken met voor wit een paard en voor zwart een loper over waren gebleven.

Weinig aan de hand zou je zeggen maar met het anti-positionele 20…bxa4 bracht Carlsen toch wat spanning in de partij. En zowaar: na opnieuw weer een grootscheepse afruil had hij zowaar een pionnetje buit weten te maken.

Lees meer >

De NOS roert de Netflix-serie ook aan bij Carlsen

Magnus Carlsen (foto Jurriaan Hoefsmit op de toernooisite)

Via de NOS-app komen we vandaag te weten wat Magnus Carlsen van de immens populaire Netflix-serie ‘The Queen’s Gambit’ vindt. De NOS:

“Wijk aan Zee is voor mij de perfecte omgeving. Ik kan me hier volledig focussen op het schaken.” Wereldkampioen Magnus Carlsen doet alweer voor de zeventiende keer mee aan het Tata Steel-toernooi in Nederland, dat afgelopen week begon, en het jaarlijkse uitstapje naar Wijk aan Zee verveelt nog niet. “Ik heb hier zulke goede herinneringen liggen en het is hier altijd zo heerlijk stil.”

De schaaksport heeft mede dankzij de Netflix-serie The Queen’s Gambit de laatste tijd behoorlijk aan populariteit gewonnen en ook de Noorse grootmeester kan de serie waarderen. “Er zijn al vaker televisieshows en films gemaakt over schaken, maar daarin werd altijd erg slecht geschaakt. Deze serie is daarentegen heel mooi in beeld gebracht en de schaakscènes zijn prachtig. Er zaten partijen in die ik niet kende.”

(lees hier de rest van het artikel)

Lees meer >

Tata Steel indeling is bekend

In Wijk aan Zee werd vandaag de openingsceremonie gehouden van het Tata Steel Masters. Het toptoernooi gaat morgen van start met veertien grootmeesters, maar helaas moesten twee spelers bij de opening verstek laten gaan. Wereldkampioen Magnus Carlsen moest nog van een tropische bestemming uit Madagaskar komen en de Duitser Donchenko is op het laatste moment toegevoegd omdat de Russische smaakmaker van de laatste tijd, Dubov helaas niet kan komen vanwege een coronabesmetting in zijn omgeving.

Overzicht van de opening, waarin de paring in beeld wordt gebracht.

Ceremoniemeester Tex de Wit, die deze opening op de van hem bekende humoristische wijze leidde, liet zien hoe dit ook zoveel mogelijk coronaproof gedaan kon worden. Voor alle deelnemers was van te voren een filmpje opgenomen waarbij een bijzonder persoon een of meerdere vragen stelde in een kort videootje dat zo’n 15 seconden duurde.

Zo had de organisatie bedacht dat bijvoorbeeld ex-wereldkampioen Anand een paar vragen voor Carlsen zou bedenken en een andere ex-wereldkampioen, Kramnik had iets in petto voor de nummer twee van de wereld: Caruana. Al met al was deze opening zeer vermakelijk en het leverde de volgende lotingsnummers op (zie snapshot hiernaast).

Het hele speelschema ziet er als volgt uit: tatasteelchess.com/playing-schedule/

Het toernooi kan verder prima gevolgd worden via de toernooisite en Schaaksite zal elke dag verslag doen van een speelronde. We hopen op een mooi toernooi en het is een huzarenstukje dat de organisatie het voor elkaar heeft gekregen om dit ‘over-the-board’-toernooi middenin de corona-pandemie te organiseren!

Lees meer >

Schaakarena volledig coronaproof

PERSBERICHT 15 januari 2021

Tata Steel Chess Tournament klaar voor de start

De 14 grootmeesters van de Tata Steel Masters zijn klaar voor het Tata Steel Chess Tournament 2021, dat zaterdag 16 januari van start gaat in Wijk aan Zee. Zowel de deelnemers als schaakliefhebbers van over de hele wereld kijken uit naar het toptoernooi waarbij de spelers na heel veel online partijen snelschaak eindelijk weer achter het bord plaatsnemen voor klassiek schaak. De 83e editie van het ‘Wimbledon van het schaken’ vindt plaats in een speelzaal die volledig coronaproof is gemaakt. Waar het normaalgesproken een drukte van jewelste is met honderden amateurschakers en bezoekers, zijn nu alleen de topschakers en de organisatie van het toernooi aanwezig. De spelers en leden van de organisatie worden tijdens het toernooi vier keer getest op corona, er zijn speciale looproutes gemaakt en de schakers worden strikt gescheiden van andere aanwezigen. Er is ook een aparte ingang voor de grootmeesters. Het Tata Steel Chess Tournament 2021 vindt plaats in De Moriaan in Wijk aan Zee en duurt tot en met 31 januari.

 

Droomdebuut voor Duitse schaker

De 22-jarige Alexander Donchenko maakt een droomdebuut in de Tata Steel Masters. De talentvolle Duitse schaker (71e op de wereldranglijst) zat nietsvermoedend thuis toen hij donderdagochtend ineens een telefoontje kreeg van toernooidirecteur Jeroen van den Berg. Die had net gehoord dat Dubov vanwege een coronageval in zijn naaste omgeving had afgezegd en was naarstig op zoek naar een goede vervanger. Donchenko was compleet verrast, zei direct ja en werd (na een coronatest) een halve dag later door een auto met chauffeur vanuit Nederland opgehaald om hem naar Wijk aan Zee te rijden. Onlangs wist de jonge Duitser in Polen nog een klassiek toernooi te winnen met een score van 8 uit 9.

Lees meer >

Let’s talk about chess

Nederlander Eric van Reem heeft al een tijdlang een eigen project, de podcast “Let’s talk about chess”. Hij praat sinds september met grootheden uit de schaakwereld, voornamelijk over schaken, maar ook over muziek en andere dingen.

Deze week heeft hij een aflevering opgenomen met toernooidirecteur Jeroen van den Berg en daarin spreekt hij over alles wat je moet  weten over het komende Tata Steel toernooi. Verder heeft Jeroen nog wat aardige verhalen uit het verleden paraat. Bovendien kondigt hij een online toernooi voor de gedwongen thuisblijvers aan.

Hier is de link naar zijn host:  lets-talk-about-chess.letscast.fm/episode/16-jeroen-van-den-berg-td-tata-steel-chess

Lees meer >

Blog: het schaaktoernooi wordt anders dit jaar

Toernooidirecteur van het Tata Steel Chess Tournament deelt in deze blog zijn ervaringen over het wereldberoemde schaaktoernooi in Wijk aan Zee.

Dat het Tata Steel Chess Tournament anders wordt, staat op voorhand vast. Geen publiek, geen Tata Steel Challengers, geen amateurs, het zal even wennen zijn. Ook voor de dorpsbewoners die zich ieder jaar opnieuw verheugen op de jaarlijkse invasie van schakers uit alle hoeken van Nederland en zelfs de wereld. Er zijn vriendschappen gesloten, huwelijken ontstaan, maar ook vele anekdotes ontsproten in de 83 jaar dat het toernooi zich jaarlijks in januari afspeelt. In 2021 zal het rustig zijn in Wijk aan Zee. Maar ze zijn er wel, de schakers, in de Moriaan. En dat is op zichzelf natuurlijk fantastisch nieuws! Veertien spelers uit de wereldtop, die elkaar te lijf zullen gaan in een vrijwel lege speelzaal. Even wennen natuurlijk, maar gelukkig hebben we internet.

De aanloop naar het toernooi was voor mij ook heel anders dan gewoon. Waar ik in alle voorgaande edities als toernooidirecteur verschillende toptoernooien in het buitenland bezocht om spelers te contracteren, deed ik dat nu vanuit huis. Dat kan gelukkig, in de moderne tijden waarin we leven, maar ik miste die toernooien en contacten met de spelers wel. Het is altijd bijzonder om in Azerbeidzjan, ik noem zomaar een voorbeeld, de eerste contacten met de vader van Magnus Carlsen te leggen over zijn mogelijke deelname aan het volgende toernooi. Tijdens die besprekingen delen we ervaringen en nieuwtjes over de (kleine) schaakwereld. Als je fysiek met elkaar in gesprek bent, is dat mijns inziens altijd beter dan wanneer dit louter via mail, telefoon of WhatsApp gebeurt. Juist doordat de schaakwereld zo klein is, is het altijd aangenaam om met de mensen om wie je geeft samen te zijn. Ik geef het eerlijk toe: het afgelopen jaar heb ik het bezoeken van die grote toernooien gemist. Maar zo heeft iedereen natuurlijk zijn of haar eigen gemis gehad in 2020. Het is helaas niet anders.

Lees verder in het Blog

Lees meer >

Recensies: vier boeken!

Ondanks de lockdown, of misschien wel dankzij de lockdown, schijnen schaakuitgeverijen er een sport van te maken om zoveel mogelijk boeken uit te brengen. Ook begrijpelijk: nu iedereen letterlijk aan huis gekluisterd zit, hoe kun je dan beter je tijd besteden aan een mooi schaakboek!

Als coördinator van de boekenrubriek op Schaaksite heb ik het voorrecht dat ik (als contactpersoon) soms van  uitgeverijen een pakketje ontvang waarin de nodige schaakboeken zitten. Vooral New in Chess is erg scheutig met het opsturen en daarvoor ben ik ze zeer dankbaar. Het is voor mij onmogelijk om ze allemaal helemaal van kaft tot kaft te lezen. Maar dat hoeft ook niet om te bepalen of je een boek wel of niet goed vind. Ik bespreek hieronder vier boeken waarvan ik vind dat die voor clubschakers zeer de moeite waard zijn.

 

Zlotnik’s Middlegame Manual door Boris Zlotnik

Met als ondertitel: Typical Structures and Strategic Manoeuvres

Een boek dat mij als schaaktrainer als muziek in de oren klinkt. En als er dan ook nog een voorwoord geschreven is door de huidige nummer twee van de wereld, Fabiano Caruana, is de nieuwsgierigheid meteen aangewakkerd. De Rus IM Boris Zlotnik blijkt jarenlang de trainer van Caruana geweest te zijn. De Rus was lange tijd de directeur van ‘the legendary Chess Departement of the INEF College in Moscow’. Toen hij in 1993 emigreerde naar Spanje werd hij de trainer van de toen 12-jarige Caruana die met zijn familie naar Madrid verhuisden om ervoor te zorgen dat het jonge talent dicht bij zijn trainer woonde. Meer aanbeveling heeft Zlotnik niet nodig!

 

De indeling van het boek ziet er grofweg zo uit:

Lees meer >

Nog meer Queen’s Gambit

De Netflix-serie ‘The Queen’s Gambit’ blijft de gemoederen bezighouden.

Michel van Leeuwen meldt dat er deze week een artikel hierover verscheen in De Gelderlander. Hetzelfde artikel is ook te vinden via de link naar dit blog.

Gelukkig nieuwjaar!

Lees meer >

Gespot 95 – Dominantie

 

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

 

 

Zoals u onlangs kon lezen in het artikel dat ik schreef naar aanleiding van het uitbrengen van een nieuwe versie van de eindspelstudiedatabase van Harold van der Heijden, werk ik als schaaktrainer regelmatig met eindspelstudies, die ik dan op thema probeer te zetten. De wereld van de eindspelstudies is eigenlijk een wondere wereld. Je zou kunnen zeggen dat eindspelstudies een soort van kunstvorm binnen de schaakwereld innemen.

Binnen ons jachtige bestaan vormt de eindspelstudie als het ware een oase van rust. Net alsof je met een duikerspak langs peilloze diepten glijdt, en alles in volledige kalmte aan je voorbij ziet komen. De prachtige structuren van de zeebodem in combinatie met de fantastische organismen die er in ronddrijven. Je moet er ook de tijd voor nemen. Hoewel de zuurstoffles niet eeuwig gevuld is, kan het geen kwaad om de mooie contouren van de nieuwe omgeving langzaam op je in te laten werken. Zo is het ook met eindspelstudies.

We halen nog even in herinnering wat een eindspelstudie eigenlijk is. We zouden het kunnen definiëren als een compositie waarbij een fraai combinatiemotief dat vaak zeer onder de oppervlakte zit, is verpakt in een originele zettenreeks. Er is sprake van een opgave, waarbij de oplosser van te voren weet dat er maar één winst- of remise-variant opgesloten zit in de stelling. Bijna altijd heeft elk stuk op het bord een functie.
Bij het maken van een eindspelstudie gaat de componist meestal uit van de slotstelling die hij bedacht heeft. Die slotstelling moet dan uiting geven aan de kunstvorm die de componist in gedachten heeft. Dan gaat hij aan het werk om er een passend voorspel bij te bedenken en voegt links en rechts stukken toe. Uiteindelijk mag er maar één winstvariant zijn en dat is eigenlijk het moeilijkste van zijn taak. Als er bijvoorbeeld sprake is van een manoeuvre waarbij het stuk langs twee verschillende wegen op de plaats van bestemming kan arriveren, wordt dit oogluikend toegestaan. Men spreekt hier van een ‘dual’. Wel kunnen er veel verschillende varianten zijn, waarin de verdediger zich (vaak ook op originele) zo goed mogelijk van zijn taak kwijt. Als de winstvoering in twee verschillende varianten in gespiegelde hoedanigheden optreedt, spreekt men van een ‘echo’. Bij het maken van composities gaat men uit van speciale combinatiethema’s die voorziet van een naam. Zo spreekt men bijv. van een ‘Novotny’ als er sprake is van een interferentiemotief (=onderbreek). In dit betoog wil ik het uitsluitend hebben over het ‘dominantiemotief’. Hierin zit het woord dominant, dat al een en ander duidelijk maakt. In het eerste diagram probeer ik duidelijk te maken wat er exact met dit dominantie-motief bedoeld wordt.

 

Dominantie 1 – Constructiestelling

Lees meer >