Grootmeester Uhlmann overleden

De afgelopen maand (op 24 augustus j.l.) overleed op 85-jarige leeftijd Wolfgang Uhlmann. Deze Oost-Duitse grootmeester had een enorme staat van dienst zodat er diverse berichten verschenen over zijn overlijden. Hans Ree en Gert Ligterink schreven in respectievelijk de NRC en de Volkskrant over deze Oost-Duitse grootheid.

Schaakolympiade in Leipzig 1960 (de foto komt uit het toernooiboek)

Wolfgang leerde relatief laat (op 11-jarige leeftijd) de spelregels van zijn vader maar ontpopte zich al snel tot een sterke speler die in 1956 IM en in 1959 GM werd. Hij werd vele malen kampioen van zijn land en vertegenwoordigde de DDR in talloze Olympiades, voornamelijk aan het eerste bord, waar hij in 1964 de beste prestatie op het eerste bord behaalde. Ook deed hij een gooi naar het wereldkampioenschap waar hij in 1970 de Kandidatenmatches wist te behalen. Hij verloor daar van Bent Larsen met 5½ – 3½. Het aantal prachtige resultaten dat Uhlmann behaalde valt bijna niet te tellen. Op zijn Wikipedia-pagina wordt het nodige genoemd.

 

Een belangrijke bijdrage heeft hij geleverd aan de Franse verdediging. Die kende hij op zijn duimpje en hij heeft er vele mooie partijen mee gespeeld. Er is daarover ook een belangrijk boek verschenen. Dat heet in het Duits: Ein Leben lang Französisch en vertaald naar het Engels werd het Winning with the French.

 

Een anekdote, die ik haalde uit het blad Rochade Europa, wil ik u niet onthouden. Het verhaal speelt zich af in Kopenhagen waar hij, op doorreis naar Reykjavik, zich 24 uur op het vliegveld zou moeten ophouden. Daar had Uhlmann duidelijk geen zin in en dus wil hij de transitruimte verlaten. Maar een douane-beambte laat hem weten dat het dagvisum hem dan 10.000 Deense Kronen gaat kosten, een astronomisch bedrag voor een DDR-burger. Er is echter een uitweg. Als hij iemand kent, die voor ‘kost en inwoning’ kan zorgen, kan hij het betalen van deze som geld voorkomen. Zonder aarzelen antwoordt hij: Bent Larsen! De beambte waagt er een telefoontje aan en komt na een half uur terug: “Meneer Uhlmann, het is in orde. Buiten staat een taxi klaar die u naar de heer Larsen zal brengen!”

Lees meer >

De Europese jeugdkampioenschappen worden dit jaar online gehouden

De ECU (The European Chess Union) heeft vanwege de coronacrisis besloten om de Europese Kampioenschappen online te organiseren.

Omdat tegenwoordig veelvuldig vals gespeeld wordt online, heeft men er met man en macht aan gewerkt om daar wat aan te doen. Mede hierdoor is het eigen platform Tornelo ontwikkeld om bedrog zoveel mogelijk uit te bannen.

Op de site van de ECU zien we in het midden onderaan een blik in het kantoor van Thinq Ahead in Eindhoven met op rug Wendy Huang (foto Frans Peeters)

Voor dit kampioenschap worden er zelfs nog meer maatregelen genomen. In principe mogen de spelers niet thuis spelen, maar binnen hun eigen land op locatie. Daar moet dan een nationale arbiter bij aanwezig zijn die een webcam installeert en liefst ook assisteert met het opstarten. Alle jongelui moeten verplicht Zoom op hun laptop hebben geïnstalleerd en dat programma staat tijdens de partij ook continu open. De hoofdorganisatie in Georgië kan voortdurend het scherm van een jeugdspeler bekijken.

Er wordt gespeeld vanuit 60 verschillende locaties, gekozen door de eigen nationale bonden, met deelname van ongeveer 750 deelnemers uit 40 verschillende schaakbonden in de diverse leeftijdscategorieën. In ons land zijn er drie locaties georganiseerd door het hoofd Topsport van de KNSB, Jeroen Bosch. Dat bleek nog heel wat voeten in aarde te hebben omdat er liefst met bekabeld internet gespeeld zou gaan worden. Gelukkig is het op de valreep gelukt. Er zit een grote groep spelers in de Tolhuistuin (welbekend van het NK) in Amsterdam onder het toeziend oog van de technische assistent, Lennart Ootes, begeleider IM Merijn van Delft en arbiter Koos Stolk. Verder is in Groningen een Van de Valkhotel de plaats van handeling met onder andere de arbiters Roland Kroezen en Wim van Beersum en begeleiders Jeroen Bottema en Hiddo Zuiderweg in de organisatie. Ten slotte spelen in Eindhoven vier kinderen in het kantoor van evenementenbureau Thinc Ahead op Strijp-S, beschikbaar gesteld door manager Niels Cannegieter vlakbij het Philips Stadion. Frans Peeters is hier niet alleen arbiter, maar ook de technicus en de fotograaf. Daar moet de KNSB er meer van krijgen!

Lees meer >

Frank Lommers reikt het speldje uit aan Kees Schrijvers

Gisteravond vormde het Amsterdam Amstel hotel van Van de Valk het toneel waarop de oprichter van Schaaksite, Kees Schrijvers, uit handen van de interim voorzitter van de KNSB, Frank Lommers, eindelijk het speldje mocht ontvangen waarmee de onderscheiding die hij eerder dit jaar ontving om tot lid van verdienste benoemd te worden, formeel bekrachtigd werd.

Zoals bekend is al eind vorig jaar in de bondsraad besloten om Kees deze bijzondere onderscheiding te verlenen.

Lees meer >

Twee ‘fysieke’ jeugdkampioenen in categorie t/m 10 jaar

Het afgelopen weekend vond in Nederland het tweede Nederlandse jeugdkampioenschap in de E-categorie (t/m 10 jaar) plaats. “Tweede?”, vraagt u? Ja, want er is tijdens de lockdown in Nederland ook een online versie van dit toernooi gehouden. Maar omdat kinderen van de basisschool gewoon naar school gaan, leek het de schaakbond een goed idee om in elk geval de ‘fysieke’ versie van dit toernooi toch door te laten gaan. Het Fletcher Hotel in Waalwijk, waar het toernooi de laatste jaren steeds gehouden werd, wilde graag meewerken om het toernooi voor de ouders en begeleiders ‘corona-proof’ te maken.

Dat is de organisatie in samenwerking met het personeel goed gelukt. Dit jeugd NK is in 2005 voor de eerste maal gestart met Benjamin Bok als eerste winnaar. Zoals hoofdwedstrijdleider Arno Eliëns in zijn slotwoord zei: “Veel van deze kampioenen zag ik de afgelopen jaren ook terug in het Algemene NK, waar ik toevallig ook wedstrijdleider ben”.

De eregalerij:

Het werd zowel bij de jeugd als bij de meisjes een spannend kampioenschap waarbij pas in de laatste ronde de strijd beslist werd.

Lees meer >

Recensie: An Idiot-Proof Chess Opening Repertoire

Een goede titel doet veel, heb ik wel eens gehoord. Dan heeft auteur Graham Burgess met bovengenoemde kop midden in de roos geschoten, want deze titel maakt mij direct nieuwsgierig naar wat hij te bieden heeft. Met de ondertitel ‘An easy-to-learn repertoire where you can relax and just play chess!’ heeft hij mij in elk geval meteen te pakken. Want welke schaker wil dat nou niet?

 

Een korte blik op de website van Gambit leert mij dat de mensen bij deze uitgeverij sowieso goed zijn in het verzinnen van pakkende namen voor hun producten. Zo zie ik dat er een hele serie uit is gebracht getiteld ‘Desert Island Chess Puzzles’. Stel je voor dat je op een onbewoond eilandje terecht komt. Dan is niet het eerste waar je aan denkt om schaakproblemen te gaan oplossen. Maar als je zo’n boek dan toch bij je hebt, waarom ook niet? Die serie is zowel in boekvorm verkrijgbaar als via een door Gambit zelf ontwikkelde app (Gambit Chess Studio) te downloaden (zie afbeelding) valt. 

Als ik het goed zie, gaat het hier om 100 schaakpuzzels die opgelost kunnen worden, waarbij deel 1 gewijd is aan partijen van de Amerikaanse topgrootmeester Wesley So. Bij de tweede serie komt de Britse GM Michael Adams aan bod en inmiddels zijn ze al toe aan deel 4.

Lees meer >

Schaakgeschiedenis in vogelvlucht 22: Bobby Fischer

 

Deze rubriek is gemaakt voor schaaksite.nl en een overzicht van alle artikelen valt terug te vinden onder het kopje ‘Schaakgeschiedenis in vogelvlucht’.

Omdat het schaakspel een eeuwenoud spel is, dat naar schatting al 3000 jaar oud is, lijkt het mij gepast om een serie korte artikelen te presenteren, waarin de schaakgeschiedenis voor het voetlicht wordt gebracht. In de vorige aflevering hebben we het gehad over Boris Spassky. In deze nieuwe aflevering zullen we het hebben over Bobby Fischer (Geboren in 1943 en gestorven in 2008 op 64-jarige leeftijd).

 

Zoals de vorige keer al aangegeven raakte de Sovjet-speler Boris Spassky in Reykjavik 1972 de titel kwijt aan de legendarische Amerikaan Bobby Fischer. Over Fischer zijn hele boeken geschreven. We zullen ons beperken tot een paar markante punten in zijn leven.

Geboren in Chicago, later verhuisd naar New York, leerde hij samen met zijn zus Joan, schaken. Het spel greep hem meteen en als 13-jarige versloeg hij de gerenommeerde Donald Byrne. Een jaar later werd hij al kampioen van de Verenigde Staten.

Daar bleef het niet bij, want van de acht keer dat hij meespeelde, werd hij telkens kampioen. Daarbij lukte het hem zelfs, in 1963, om de maximale score van 11 uit 11 te behalen. In 1958 nam hij deel aan het Interzonale toernooi van Portoroz en omdat hij daar zesde werd, mocht hij zich vanaf dat moment grootmeester noemen, de jongste in de geschiedenis van dat moment. Het duurde tot 1991 eer Judit Polgar dit record aanscherpte. In 1962 was Fischer een stuk sterker; hij won het Interzonale toernooi in Stockholm met grote voorsprong en daarom werd hij gezien als één van de grote kanshebbers bij het Kandidatentoernooi in Curaçao van datzelfde jaar. Zelf ben ik op het eiland geboren en omdat mijn vader een schaker was, nam hij mij op 4-jarige leeftijd mee om bij de grootmeesters te gaan kijken. Ik kan me daar helaas niet meer van herinneren, maar misschien is daarmee voor mij ook de mythevorming rondom Fischer ontstaan. Tien jaar later, reisde ik met een schaakmakker naar het museumplein in Amsterdam om naar het commentaar van Jan Hein Donner te luisteren bij de beroemde WK-tweekamp in Reykjavik.

Lees meer >

Coronavirus en de 30-zetten regel

Op 27 augustus maakte minister Grapperhaus excuses, omdat niet al zijn bruiloftsgasten zich aan de 1,5 meter afstand hadden gehouden. Eerder deze week maakte onze koning ook al excuses om dezelfde regel. En begin juni hadden we burgemeester Halsema, die in de 1,5-meter-regel geen aanleiding zag om een demonstratie te beëindigen. Vooraanstaande personen, die juist het goede voorbeeld zouden moeten geven. Inhoudelijk wil ik me niet in de effectiviteit van deze maatregel mengen, maar constateer slechts dat het draagvlak allengs is afgevlakt, mede door dit soort foutjes.

 

Het eerste waaraan ik als schaker moest denken is de 30-zetten regel van begin jaren 60. Ik heb helaas niet eenvoudig kunnen terugvinden wanneer die regel werd ingevoerd. Deze verbood om vóór de 30e zet te remiseren. Bedoeld om het grootmeestersgilde tot meer strijdlust aan te zetten. En om (bijvoorbeeld) catalaanse tafereeltjes a la 13.Ph4 Lxg2 14. Pxg2 ½-½ te vermijden. Totdat Fischer op de olympiade in Varna 1962 op de 20e zet remise met Padevsky overeenkwam. Fischer was zo ongeveer de laatste die je een gebrek aan strijdlust kon verwijten. Hoofdarbiter Salo Flohr kon weinig anders dan de remise accepteren, want het toekennen van een reglementaire nul zou ongetwijfeld in Fischer’s vertrek hebben geresulteerd. Deze regel gold niet voor hem, zo vond Fischer. Daarmee sneuvelde de 30-zetten regel in de praktijk – draagvlak weg. Officieel heeft de FIDE deze regel pas in 1965 afgeschaft.

Lees meer >

Zinderende finale bij Carlsen Chess Tour

De Carlsen Grand Tour zit erop. Vanavond werd de laatste set van de tweekamp tussen Magnus Carlsen en Hikaru Nakamura gespeeld. Deze zevende set was namelijk noodzakelijk omdat het gisteren op 3-3 was geëindigd. En de heren hielden het publiek ademloos gevangen tot het vereiste beslissende armageddonpartijtje. Zo werd niet alleen deze set beslist, maar ook de finale en dus het hele toernooi! Wat een krankzinnig scenario van een reeks online evenementen, uitgeschreven door team Carlsen om de coronacrisis het hoofd te bieden in tijden dat alle sporten, wereldwijd werden stopgezet.

Zonder uitgebreid uit te wijden over de eerste zes sets uit deze finale, mogen we stellen dat deze zevende en beslissende set zonder meer enerverend was, of je nu voor of tegen dat online schaak bent. Nakamura is een man die zich op zijn streamingkanaal de hele dag bezighoudt met allerlei vormen van schaak. Niet alleen ons traditionele spel, ik zie hem soms stellingen uitspelen tegen Jan en alleman waarin hij in de beginstelling alleen maar een dame en acht pionnen heeft en de tegenstander maar liefst zeven dames op de achtste rij en acht pionnen. Je moet er maar zin in hebben. Ook de bulletpotjes die hij speelt zijn ongeëvenaard. Hoe snel en ook hoe knap hij in een oogwenk combinaties tevoorschijn tovert, is ronduit indrukwekkend. Ook de puzzelrace mag er wezen. Daarin moet de gebruiker zoveel mogelijk combinaties achter elkaar zien te op te lossen en pas als hij er drie fout heeft, is hij af. Zijn record staat op 75 stellingen, heb ik begrepen uit één van zijn livestreams op Twitch. Carlsen is dan wel de wereldkampioen en ook hij staat te boek als een uitstekend rapid- en snelschaker, maar tegen dit blitzkanon weet je van te voren dat het niet makkelijk gaat worden. Dat gaf de wereldkampioen na afloop ook ruiterlijk toe.

Wat gebeurde er vandaag? Carlsen won de eerste partij met zwart en toen leek er geen vuiltje aan de lucht. In de tweede partij kwam hij een pion voor in een eindspel maar hoe hard hij het ook probeerde, Nakamura wist exact hoe hij dit moest verdedigen. Remise dus. Toen kwam de derde partij. Daarin sloeg de Amerikaan wild om zich heen en brak hij op combinatoire wijze heel mooi door de zwarte linies heen. 1½-1½ dus. Weer een eindspel en een lange partij. Het toreneindspel zag er op het oog kansrijk uit voor wit, maar daar bleek niets van in de partij. Nakamura verdedigde heel secuur en pakte ook nu weer een half punt. Het rapidschaak was daarmee met 2-2 beëindigd. Twee vluggertjes met ieder 5 minuten (+ 5 seconden per zet) volgden. En daarin liepen er vlak na de opening al de nodige dingen mis voor Carlsen, die met zwart speelde. Hij kwam twee pionnen achter, weliswaar ongelijke lopers maar nog met torens op het bord. Nakamura speelde zijn voordeel onberispelijk naar winst en toen dacht Carlsen dat het met hem gedaan was. Maar onverstoorbaar begon hij aan het tweede vluggertje, in de zekerheid dat hij moest winnen om in de race te blijven.

Lees meer >

Magistrale winstpartij van Ding op Carlsen

Misschien bent u het een beetje beu, dat online schaak, maar op het internet floreert het als nooit tevoren. Langzaam maar zeker worden er overigens al weer ‘fysieke toernooien’ gespeeld, maar zolang er nog geen vaccin is, zal het niet snel gebeuren dat we massaal naar schaaktoernooien kunnen.

 

De afgelopen week vonden de halve finales plaats van de Magnus Carlsen Chess Tour Final. Wie anders dan Magnus zelf had zich gekwalificeerd voor deze slotronde van zijn online schaakevenement. Naast de wereldkampioen zelf, had ook zijn secondant, Daniil Dubov een plekje verworven, snelschaakkanon Hikaru Nakamura trad ook aan in deze ‘Finals’ evenals de huidige nummer drie van de wereldranglijst, Liren Ding. Helaas geen Giri, maar zijn tijd komt nog wel. Via zijn YouTube-kanaal (dat steeds populairder lijkt te worden) is hij soms bullet-chess aan het spelen om in de voetsporen te treden van Nakamura en zich zo de vingervlugheid eigen te maken.

 

De paring leverde de matches Nakamura – Dubov en Carlsen – Ding op. Op voorhand interessant, Dubov heeft bewezen een uitstekend snelschaker te zijn maar dat kon hij dit keer toch niet waarmaken. Het ging om drie gewonnen sets (van elk 4 rapidpartijen, mogelijk 2 snelschaakpartijen bij een gelijke stand gevolgd door een eventuele armageddon-partij). Nakamura bleek een klasse apart, hij won de sets met 3-0 en gaat dus naar de finale. De strijd tussen de nummers één en drie van de wereld was heel wat spannender. Ding won de eerste set (nadat een armageddon nodig was geworden), maar Carlsen sloeg hard terug in de volgende twee, die hij overtuigend op zijn naam bracht. Dus was het de vraag of Ding het zou kunnen bolwerken in de vierde set. Carlsen won de eerste partij vrij overtuigend, maar nu sloeg de Chinees hard terug in de tweede partij. Op werkelijk magistrale wijze toverde hij een geweldige combinatie uit de hoge hoed, waarbij hij de nodige varianten moest berekenen. Toen Carlsen inzag dat hij in alle gevallen kansloos zou zijn, liet hij de tegenstander op sportieve wijze een kunstig mat in drie geven.

 

Even een voorproefje:

Wit is aan zet.  Wat zou u spelen?

Lees meer >

Vacature Voorzitter KNSB

De Koninklijke Nederlandse Schaakbond is op zoek naar een nieuwe voorzitter die meehelpt ons Schakend Nederland nog mooier te maken. We hebben de tijd mee, schaken is populair, en we zijn een financieel (zeer) gezonde vereniging waarbinnen professioneel en plezierig wordt samengewerkt tussen bestuur en bureau.

Koninklijke Nederlandse Schaakbond

We zijn een middelgrote sportbond en we hebben circa 20.000 actieve leden. Er zijn ongeveer 200.000 schaakliefhebbers in Nederland.

Lees meer >