Twee presentaties rondom het Siciliaans!

10 februari 2020 10:10 Redactie Schaaksite 0

Er zijn nog plaatsen beschikbaar bij de twee presentaties die gegeven worden rondom het nieuwe boek van Herman Grooten, getiteld: ‘Begrijp wat je doet deel 3, Siciliaanse structuren Najdorf&Scheveningen’.

5…a6 is de Najdorf-, 5…e6 is de Scheveninger-variant.

Het boek (ongeveer 400 pagina’s) is een uitgebreide aanvulling op de artikelen ‘Begrijp wat u doet’ die de auteur voor het blad van de KNSB, Schaakmagazine, verzorgt. Dit boek, het derde in een reeks, geeft een overzicht van stel­lingen, hun bij­behorende plan­nen en concepten die ontstaan uit bovengenoemde varianten. Het boek is in het Nederlands ge­schre­ven en bij de Belgische Uit­geverij Thinkers Publi­shing uitge­ge­­ven.

 

Het Siciliaans is één van de mooiste en belangrijkste openingen die het schaakspel rijk is. Als antwoord op 1.e2-e4 valt het in de categorie waarin vechtschaak garant staat. Vooral de varianten die in dit boek aan de orde komen, worden door wereldtoppers omarmd omdat zij ook met zwart graag de strijd aangaan.

Lees meer >

Recensie: Begrijp wat je doet 3: Siciliaanse structuren deel 1, Najdorf&Scheveningen

8 februari 2020 7:30 Zyon Kollen 0

In deze recensie bespreek ik het boek Begrijp wat je doet 3: Siciliaanse structuren deel 1, Najdorf & Scheveningen van Herman Grooten. Het boek is aanzienlijk dikker dan zijn voorgangers, maar dat kan ook niet anders als je de bekendste variant van de meest gespeelde schaakopening behandelt. Een recensie van het eerste deel uit deze serie, geschreven door Johan Hut, is hier te lezen.

 

 

Opbouw

De structuur van het boek is zeer helder. Grooten begint groot en bespreekt hoe we openingen in het algemeen zouden moeten bestuderen. Het belang van vooral verbale uitleg is iets wat we niet mogen onderschatten.

Het hoofdstuk erna begint met algemene strategische en tactische thema’s uit het Siciliaans. Op deze manier kan de lezer al gevoel ontwikkelen voor bepaalde stellingen, zonder te weten hoe deze precies op het bord zijn gekomen. Pas daarna wordt toegespitst op de eerste paar zetten: hoe erg is het dat de opmars …e7-e5 een gat op d5 achterlaat? Hoezo eerst voorbereiden met …a7-a6? Of waarom zou zwart de pion niet op e6 laten staan en rustig verder ontwikkelen?

Hierna begint het echte werk. De Najdorf en Scheveningen krijgen elk een groot hoofdstuk, dat onderverdeeld is naar de systemen die wit kan kiezen. Omdat de structuren van deze varianten op elkaar lijken, blijven die systemen dan ook bijna hetzelfde: 6. f4, 6. Lc4, 6. Lg5, Engelse aanval, 6. Le2. Elk hiervan wordt kort ingeleid met een partijfragment, gevolgd door modelpartijen voor beide kleuren.

Lees meer >

Stukkenjagers haalt zwaarbevochten zege binnen

4 februari 2020 9:45 Mart Nabuurs 0

Vaak wordt een verslag begonnen met de mededeling dat een zekere wedstrijd op een bepaalde datum heeft plaatsgevonden met eventueel al die en die uitslag als resultaat. In dit geval begon de wedstrijd tussen De Stukkenjagers 1 en Venlo 1 al veel eerder. Sinds de loting voor dit KNSB seizoen bekend werd gemaakt heb ik nagenoeg elke donderdagavond de Venlose clubavond geïnfiltreerd op zoek naar de juiste informatie en opstelling om ervoor te zorgen dat de matchpunten in Tilburg zouden blijven.

In de aanloop naar deze wedstrijd, met als inzet meer ademruimte in deze pittige poule, liet Nick Bijlsma weten verhinderd te zijn. Supersub Jasper Beukema bleek helaas ook niet beschikbaar, waardoor de mogelijkheid om 4 paar broers achter de borden te krijgen in deze wedstrijd onbenut bleef. Met pater familias Henk Jan Beukema hadden we echter een solide speler in onze gelederen en gingen we met vertrouwen de wedstrijd tegemoet.

Tijdens de voorbereiding op vrijdagavond, waar ditmaal twee Stukkenjagers, twee Venlonaren en een Eindhovenaar aanwezig waren, werd vakkundig om de hete brij heen gedraaid en zorgden we er met grote nauwkeurigheid voor dat er zo min mogelijk informatie over de te volgen tactiek werd uitgewisseld. Gezellig (en ook leerzaam) was het uiteraard wel. Gezellig begon ook de zaterdagochtend met het traditionele ontbijt in het centrum van Tilburg, waar dit keer ook een Venlonaar acte de présence gaf. Goed gevuld togen we richting Cinecitta, alwaar een delegatie Venlonaren ons reeds opwachtten. Het leek erop dat zij voor deze match voltallig aanwezig zouden zijn, waardoor we wisten dat het voor ons een zware klus zou gaan worden.

Lees meer >

Hugo ten Hertog wordt grootmeester in Lissabon

3 februari 2020 11:25 1

De afgelopen week valt er een heuglijk feit te vieren. Nederland heeft er weer een grootmeester bij in de persoon van Hugo ten Hertog uit Utrecht! In Lissabon scoorde hij zijn laatste GM-norm die nodig is om de titel vanaf het volgende Fide-congres in zijn ransel te mogen voeren. De 2500-Elogrens had hij daarvoor al gepasseerd. Schaaksite feliciteert Hugo met het prachtige resultaat!

In het geanimeerde gesprek dat ik deze week met Hugo voerde, passeerden diverse interessante onderwerpen de revue. Allereerst natuurlijk hoe het resultaat tot stand kwam in Lissabon. Hugo’s scoretabel:

Rd. Tab. Nº.Inic. Nome Elo FED Clube/Cidade Pts. Res.
1 11 118 SILVA Tiago 1855 POR A.Xat – Montemor-O-Novo 4,0 s 1
2 11 64 CM CAMBANDO José 2166 ANG Filiados Na Fpx 5,0 w 1
3 9 38 FM BAYRAMOV Zaur 2333 AZE Filiados Na Fpx 6,0 s ½
4 11 36 IM LEKIĆ Dušan 2343 MNE 4,0 w 1
5 8 26 IM ALSHAMEARY PUENTE Ismael 2385 ESP Amadora Xadrez 5,5 s 1
6 1 4 GM ALEKSEEV Evgeny 2623 RUS Cx Ferreira Do Alentejo 7,0 w ½
7 5 6 GM GHAMARIAN Tigran 2603 FRA Filiados Na Fpx 7,0 s ½
8 7 8 GM PETROV Nikita 2592 RUS Filiados Na Fpx 6,5 w ½
9 7 23 IM GOLUCH Piotr 2413 POL 6,0 s 1

Hugo ten Hertog in actie in Lissabon (foto toernooisite)

Ik vroeg hem hoe hij op het idee was gekomen om daar te gaan spelen en waarom hij bijvoorbeeld niet in Wijk aan Zee of in dit geval dichterbij, in Gibraltar was gaan spelen. Dat laatste toernooi kent de laatste jaren een loodzware bezetting met diverse wereldtoppers en we weten ook dat er een paar spelers van zijn eigen vereniging, Paul Keres uit Utrecht, daar jaarlijks acte de préséance geven. Het antwoord was simpel: als je je niet een half jaar van te voren opgeeft, kun je daar gewoon niet meer meedoen omdat het al vol zit. Hugo, die student politicologie in Nijmegen is, hoefde in deze periode geen hertentamens te doen en ging daarom maar eens kijken waar hij een leuk toernooi kon spelen. Dat was ook ingegeven door het feit dat hij het gevoel had dat het laatste jaar heel goed was verlopen. Hugo vertelde mij dat hij onder andere van gerenommeerde grootmeesters als Daniel Fridman en Christian Bauer had gewonnen in de Belgische competitie. Zodoende reisde hij dus af naar de Portugese hoofdstad om daar zijn geluk te beproeven.
“Eigenlijk was dit een soort Vlissingen”, zei Hugo. “De eerste paar ronden moet je een paar op papier zwakkere spelers eronder zien te houden en dan komen de kanonnen. Door deze grote verschillen in rating is het echter heel lastig om een norm te halen.” In Vlissingen 2017 versloeg hij in de laatste ronde Loek van Wely, kwam uit op 7 uit 9, maar zelfs dat was te weinig voor een GM-norm.

Er moet dus nog altijd een hoge score worden neergezet. Zo begon Ten Hertog met 4½ uit 5 om vervolgens te kijken of hij op de been kon blijven tegen achtereenvolgens GM Alekseev, GM Ghamarian en GM Petrov. Dat lukte met drie remises, maar toen moest hij met zwart nog wel winnen van IM Goluch. Toen hij dat voor elkaar kreeg, had hij inderdaad zijn norm én de titel binnen.

Lees meer >

Gespot 94 Bordvisie

28 januari 2020 23:23 4

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

 

“Je wordt ouder papa”. Dit beroemde nummer van de Brabantse artiest Peter Koelewijn (een versie uit 2018 valt te zien en te beluisteren op YouTube) lijkt ook van toepassing op schakers die een bepaalde leeftijdsgrens zijn gepasseerd. U begrijpt het al, dit wordt gedeeltelijk een autobiografisch betoog. Maar wellicht met herkenbare componenten van problemen waar veel clubschakers mee worstelen: bordvisie! Wat dit fenomeen inhoudt en met wat voor soort obstakels veel spelers, maar in het bijzondere oudere schakers, soms kunnen worstelen, hoop ik met de volgende voorbeelden te laten zien.

Voordat hier meer over uitgeweid wordt, wil ik u graag de volgende twee fragmenten voorleggen uit partijen die ik iets meer dan een jaar geleden speelde en vorige week nog, tijdens de Tata Steel tienkampen.

Grooten, Herman – Van den Doel, Erik

Deze partij werd in november 2018 gespeeld in een wedstrijd in de Meesterklasse tussen Charlois/Europoort en De Stukkenjagers. Het diagram geeft het kritieke moment in de partij aan. Ik voelde op mijn sloffen aan dat ik hier iets moest hebben. Mijn tegenstander, die al vanaf zet 11 over weinig tijd beschikte, had hier nog iets als 2 à 3 minuten. Zelf had ik vanaf zet 20 ongeveer zo’n 15 minuten meer op de klok. Nu moest ik dat voordeel gaan uitbuiten, maar er diende concrete berekeningen gemaakt te worden, meestal niet eenvoudig en zeker niet een sterke grootmeester.

Lees meer >

Recensie: An Attacking Repertoire for White with 1.d4 van Viktor Moskalenko

17 januari 2020 18:00 5

Toen ik 2009 mijn boek Chess Strategy for Club Players bij New in Chess uitkwam, besloot de uitgever te kijken of het mogelijk was dat dit boek op een shortlist kon komen om mee te dingen met een wedstrijd te worden bekroond tot Book of the Year. Als ik het me goed herinner vond de verkiezing plaats onder auspiciën van chesscafe.com, een vooraanstaande site in Amerika.

 

En zowaar, het boek kwam op die shortlist te staan, samen met twee andere boeken. Eén daarvan was het boek Revolutionize Your Chess van de Oekraïense grootmeester Viktor Moskalenko. Hij woont al lange tijd in Barcelona (Spanje). Net in de tijd dat via het internet een verkiezing gehouden werd, verscheen er een recensie op de site van Peter Doggers over dit laatste boek van Arne Moll die het eigenlijk tot de grond afkraakte. Moskalenko bleek op zijn zachtst gezegd not amused en stuurde een felle reactie.

Omdat inmiddels duidelijk was dat er een nek-aan-nek-race gaande was tussen zijn en mijn boek, begreep ik later dat er gezegd is dat er een moderne ’80-jarige oorlog’ tussen Spanje en Nederland via het internet werd uitgevochten. Uiteindelijk mocht ik mij de gelukkige prijzen en won inderdaad deze prijs. Toen de eerste druk in notime was uitverkocht is er een nieuwe versie van dit boek uitgekomen die ik drastisch uitgebreid heb met een nieuw 50-pagina-tellend hoofdstuk en verder met de nodige herzieningen, vooral in de opgaven.

 

Diezelfde Moskalenko heeft inmiddels behoorlijk wat boeken op zijn naam staan; als schaaktrainer heeft hij sporen verdiend en onlangs verscheen een nieuw boek getiteld An Attacking Repertoire for White with 1.d4. De eerste vraag die ik mezelf stelde was of een dergelijk boek niet al vaker samengesteld is. Dat is natuurlijk zo, maar van dit boek mogen we zeggen dat het een soort doorsnede geeft van de ideeën en de stijl van de auteur. Geboren op 12 april 1960 in Odessa is hij een generatiegenoot van mij. Hij is een behoorlijke grootmeester wiens rating de laatste tijd van dik boven 2500 onder deze grens is gezakt. Dat zegt overigens weinig over zijn inzicht en uiteindelijk geeft hij hiervan een mooi kijkje te zien in dit boek. Voordat ik meer zeg over de aanpak in zijn boek, laat ik graag eerst de opbouw zien. Het boek kent veertien hoofdstukken:

Hoofdstuk 1: King’s Indian Four Pawns Attack
Hoofdstuk 2: Modern Benoni Defence
Hoofdstuk 3: Snake Benoni
Hoofdstuk 4: Indo-Benoni
Hoofdstuk 5: Benko/Volga Gambit
Hoofdstuk 6: Grünfeld Defence
Hoofdstuk 7: Part I Nimzo-Indian: Sämisch and Kmoch Variations
Part II Nimzo-India: The Trojan Horse
Hoofdstuk 8: Slav Defence, Exchange Variation
Hoofdstuk 9: Queen’s Gambit Accepted
Hoofdstuk 10: Queen’s Gambit Declined: Semi-Slav without …Nf6
Hoofdstuk 11: Part I Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Part II Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Part III Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Hoofdstuk 12 Baltic Defence
Hoofdstuk 13: Chigorin Defence
Hoofdstuk 14: Albin Counter-Gambit

Lees meer >

5e ronde Tata: schaken in het Philips Stadion

16 januari 2020 21:52 2

Vandaag was de wereldtop die meedoet aan het Tata Steel toernooi aanwezig voor de vijfde ronde in het Philips Stadion te Eindhoven, het thuishonk van voetbalclub PSV. Brainport Eindhoven sponsort dit hele evenement en directeur Toon Gerbrands was daar samen met PSV-verdediger Daniel Schwaab om de spelers welkom te heten. Uiteraard werd een mooie foto gemaakt voor de pers op het ‘heilige gras’ (zie het persbericht van de organisatie).

Zoals ik in een eerder bericht had laten weten, was ik vorige week al eerder op bezoek in het stadion geweest bij de Meet&Greet van Anish Giri en Jorden van Foreest. Daarin liet ik weten dat het stadion letterlijk bij mij om de hoek is en daarom ging ik vandaag met mijn zoontje Tommy, die een paar klasgenootjes zo gek had weten te krijgen om ook mee te gaan, naar het stadion. Om het schaken te promoten op school kan natuurlijk een dergelijk bezoek helpen. De andere kinderen kennen de regels maar weten helemaal niet wat de hele schaakcultuur inhoudt. Het bezoek overtrof de stoutste verwachtingen. Bijna het hele zaalcentrum ‘ademde’ schaken. Op de eerste verdieping kwamen we de lift uit en liepen letterlijk tegen een groot schaakspel op waarmee mensen een partijtje aan het spelen waren. Meteen om de hoek een heel grote zaal waar de livestream van het commentaar werd gehouden, zat afgeladen vol. Er was met geen mogelijkheid om door de mensenmassa heen te komen, van afstand kon waargenomen worden dat er twee commentatoren achter een microfoon zaten en op een groot scherm werden uitleg bij de partijen gegeven.

De commentaarzaal met de livestream

Lees meer >

Wat een kans!

14 januari 2020 23:25 6

Na vier ronden van het Tata Steel toernooi is het de 16-jarige Iranees Alizera Firouzja die de sterren van de hemel speelt. Na zijn tweede overwinning tegen Artemiev ging hij na drie ronden alleen aan de leiding met 2½ punten. Een dag later werd hij echter op de pijnbank gelegd door Wesley So die het loperpaar in het eindspel prachtig wist uit te buiten, zodat hij nu de leiding in handen heeft met 3 uit 4.

Anish Giri kwam zijn derde remise overeen met Anand, terwijl Jorden van Foreest zijn tweede overwinning boekte, ditmaal op Dubov, secondant van Carlsen.

Op deze dag kwamen alle Nederlanders bij de Challengers tot een half punt, net als alle deelnemers in deze groep trouwens. Erwin l’Ami slaagde er niet in de verdediging van Lucas van Foreest te breken, Jan Smeets moest – ook met wit – genoegen nemen tegen de taaie dame Dinara Saduakassova en Max Warmerdam bleef keurig overeind tegen het Duitse toptalent Vincent Keymer.

Jorden van Foreest in zijn gevecht tegen wereldkampioen Magnus Carlsen (foto Alina l’Ami)

Vandaag, de vierde ronde, stond er de partij Van Foreest – Carlsen op het menu en er was de wereldkampioen veel aan gelegen om zijn remisereeks te doorbreken met een zege. Maar de jonge Groninger deed het allemaal heel redelijk, miste wellicht zelfs een kans op meer en hield uiteindelijk een eindspel waarin er enige moeilijkheden overwonnen moesten worden, knap remise. Anish Giri kwam met wit niet verder dan remise tegen de Rus Vitiugov, hoewel hij op creatieve wijze probeerde zijn tegenstander pootje te lichten. Deze gaf op het juiste moment een pion om een mogelijke aanval uit de stelling te halen en hij bleek het witte spel zo ontregeld te hebben, dat Giri – die zijn koning onveilig zag staan – maar snel eieren voor zijn geld koos.

Ronde 3

MASTERS

Lees meer >

Nederlanders niet slecht uit de startblokken

12 januari 2020 22:00 10

De eerste twee ronden van het Tata Steel toernooi zitten er op en er zijn al de nodige beslissingen gevallen. Bij de Masters stond het pikante duel tussen Carlsen en Giri voor de eerste ronde op het programma en het zag er even naar uit dat onze landgenoot winstkansen kreeg nadat de wereldkampioen iets overzien had. Maar hij wist aalglad de partij in remisebanen te leiden.

De partij tussen Carlsen en Giri (foto Alina l’Ami)

Jorden van Foreest zorgde voor een sensatie door de sterke Chinees Yu Yangyi in een lastig eindspel te overmeesteren.
Op de tweede dag probeerde Giri heel lang om de nummer twee van de wereld, Fabiano Caruana te verslaan, maar zijn pogingen liepen ook op remise uit. Jorden van Foreest kon helaas zijn mooie begin geen goed gevolg geven. In een ingewikkelde middenspelstelling greep hij mis en hoewel tegenstander Jeffery Xiong niet alles goed deed, wist Jorden de nederlaag niet ontlopen.

In de Challengers groep zien we twee Nederlanders bij de grote groep koplopers met allemaal 1½ uit 2. Dat zijn Erwin l’Ami die maar liefst twee kwaliteiten offerde in zijn eerste ronde tegen Anton Smirnov en daarmee won en Jan Smeets, die een remise in de eerste ronde liet volgen door een soepele overwinning met zwart op Nodirbek Abdusatorrov. Lucas van Foreest produceerde twee halfjes, terwijl Max Warmerdam na een nederlaag in de eerste ronde tegenstander L’Ami knap op remise hield. Pikant detail was dat Erwin ook hier een kwaliteit offerde! Maar Max nam dat niet aan en wikkelde verdienstelijk af naar een totale remisestelling.

Ronde 1

De animositeit tussen wereldkampioen Magnus Carlsen en Anish Giri is al een tijdje duidelijk en die wordt vooral uitgevochten op Twitter waarin beide heren elkaar met kwinkslagen om de oren slaan. Extra pikant was daarom dat hun confrontatie al meteen in ronde één op het programma stond. Giri vond het niet erg dat hij zwart had geloot, vooral omdat hij ook wist dat Carlsen de openingsproblematiek toch uit de weg zou gaan. Dat bleek ook, want wat er op bord kwam, was zelden gespeeld. Carlsen was duidelijk nog niet in goeden doen want zijn tiende zet was geen beste en toen Giri heel adequaat reageerde, hing er misschien een sensatie in de lucht toen Giri heel sterk met 12…Pxd4! de lont in het kruidvat had gegooid. De afwikkeling die Neerlands beste speler voorstond, hield in twee varianten een kansrijk kwaliteitsoffer in. Carlsen was meteen klaarwakker, ontdekte ook met welk venijn Anish hem naar de keel was gevlogen en ging onmiddellijk op zoek naar een manier om in de partij te blijven. Er volgde een vrij geforceerde afwikkeling waarin zwart tijdelijk een pion voor kwam, maar toch niet kon voorkomen dat in het eindspel met zware stukken alle belangrijke pionnen geliquideerd werden, waardoor er een saaie remisestelling overbleef.

Lees meer >

Wesley So te gast op Nieuwjaarsborrel Kennemer Combinatie

9 januari 2020 11:33 1

Op woensdagavond 8 januari hield de Kennemer Combinatie in Haarlem haar Nieuwjaarsborrel. Behalve de clubleden had de organisatie haar best gedaan om een paar relaties uit te nodigen, waaronder Schaaksite. Ondergetekende heeft – samen met twee boekrecensenten uit Tilburg (Mark Haast en Jordy Schouten) de Nieuwjaarsborrel bezocht.  Men had grootmeester Wesley So bereid gevonden om een soort Masterclass te geven. Nadat bij binnenkomst het glas al geheven was, nam één van de leden, Ron van Wezel, plaats naast So om hem een aantal vragen voor te leggen. Wesley was niet de enige die zich geroepen voelde om de vragen te beantwoorden, maar ook zijn moeder greep tweemaal naar de microfoon. Na dit geanimeerde gesprek, werden de aanwezigen in staat gesteld om So een paar vragen te stellen en daar werd gretig gebruik van gemaakt.

Zelf had ik ook een vraag in petto, maar voelde me toch niet geroepen om die te stellen, aangezien ik toch ‘van buitenaf’ was. De vraag die echter op het puntje van mijn tong lag was hoe het voor Wesley was om in een vluggertje de levende legende, Garry Kasparov, in een vernietigende aanval van het bord te kegelen. In 2016 werden namelijk na het Kampioenschap van de Verenigde Staten in St. Louis de zogenaamde ‘Ultimate Blitz Challenges’ gehouden. En daar trad Kasparov de toernooiring binnen. Er was één partij die ik heel bijzonder vond en die ik als trainer meteen geanalyseerd heb en in mijn trainingsarchief opgeslagen. Het is een modelvoorbeeld van het thema ‘Koningsaanval met koning in het midden’.

Lees meer >