Gespot 92: Reuzendoder Wouter Spoelman

26 februari 2019 22:50 11

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

 

In Gespot 66: Reuzendoders bespreek ik een bijzondere overwinning van IM Manuel Bosboom op voormalig wereldtopper Peter Leko.
Maar we hebben in ons kleine kikkerlandje meer mensen rondlopen die wel eens een mooie ‘scalp’ te pakken krijgen. Wat eigenlijk niet zoveel onder de aandacht is geweest, maar in mijn ogen toch wel heel bijzonder, is wat de Amsterdamse grootmeester Wouter Spoelman in het vorige jaar voor elkaar heeft gekregen.

GM Wouter Spoelman (foto Frans Peeters)

Wouter is een oud-pupil die op jonge leeftijd niet alleen heel talentvol was, maar ook precies wist, wat hij wilde. Met grote discipline stortte hij zich op zijn schaakstudie en reeds op jeugdige leeftijd werd hij IM en later GM. Een profcarrière ambieerde hij niet; sterker nog, hij koos voor zo’n beetje de zwaarste en langst durende studie die er bestaat: medicijnen. Er zijn meer schakers die dit pad kozen en die hebben het schaakbord meteen aan de wilgen gehangen. Maar Spoelman niet! Hoewel hij nauwelijks de tijd heeft om zelf te schaken, begeeft hij zich sporadisch in de toernooi-arena. Zo liep hij een paar jaar geleden de nationale titel, die hij voor het grijpen had, mis. Dat moet een grote teleurstelling voor hem geweest zijn, maar hij houdt al jaren zijn rating van rond de 2585 redelijk in stand en dat is – als je zo weinig tijd kunt spenderen aan ons mooie spel – een prestatie van formaat.
Gelukkig zijn er nog andere manieren om te schaken en dat is via het internet. Zo laat hij zich via de Amsterdam Mosquitos op www.chess.com regelmatig zien. Dat gaat om een wereldwijde internetcompetitie waarin verschillende teams het tegen elkaar opnemen.

Vorig jaar wist Wouter op fraaie wijze wereldkampioen Magnus Carlsen met zwart te verschalken en nog niet zo lang geleden ging een andere wereldtopper, Maxime Vachier-Lagrave er bij hem onderdoor. Dat zijn bepaald niet de minsten! Ik heb deze opmerkelijke prestaties voor uw maar eens geanalyseerd.

Ook leuk om te zien hoe zijn tegenstander live commentaar geeft op deze partij. Han Schut heeft het filmpje voor u weten op te slaan via deze link. Het artikel van Han kunt u hier vinden.

Lees meer >

Begrijp wat u doet: een verhandeling over het Wolgagambiet

21 februari 2019 12:32 1

In deze aflevering van deze rubriek heb ik (op verzoek) een compilatie gemaakt van een vijftal artikelen die in 2012 in Schaakmagazine zijn verschenen. Door ze gedeeltelijk bij elkaar te voegen is er nu een overkoepelende verhandeling over het Wolgagambiet verschenen.

 

De oorspronkelijke naam van de opening is het Wolga-gambit, genoemd naar de rivier de Wolga als gevolg van een artikel door B. Argunov dat werd gepubliceerd in het tweede nummer van 1946 van het tijdschrift Schachmaty in de Sovjet-Unie. De term wordt nog steeds veel gebruikt in de Russische literatuur. Omdat in de jaren ’60 de Amerikaan Pal Benkö deze opening met succes begon te spelen en zijn bevindingen ook publiceerde, heeft de opening – vooral bij de Engelssprekende schakers – zijn naam (Het Benkögambiet) meegekregen.

 

 

 

(Links Pal Benkö, rechts een afbeelding van de rivier de Wolga)

 

 

Het Wolgagambiet is een prachtig systeem voor spelers die van actief spel houden. Als je tactisch handig bent, is het misschien een aanrader om tegen 1. d2-d4-openingen te spelen. Door de druk die zwart uitoefent op de damevleugel, komt er de nodige tactiek om de hoek kijken. Tegelijkertijd ontwikkel je ‘spelenderwijs’ je strategisch inzicht; het gaat er tenslotte wel om dat je je stukken naar de goede velden weet te manoeuvreren.

Na de openingszetten 1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 brengt zwart met 3…b5!? een pionoffer op lange termijn.4. cxb5 a6 5. bxa6 g6 6. Pc3 Lxa6

Dit is de uitgangsstelling van de hoofdvariant waarin wit het pionoffer aanneemt. De compensatie voor het pionoffer kunnen we grotendeels als volgt formuleren:

• Zwart beschikt over een ontwikkelingsvoorsprong;
• De kwetsbare pionnen op a2 en b2;
• Wits problemen om zijn ontwikkeling te voltooien door de druk die zwart uitoefent op zijn damevleugel;
• De moeilijkheid voor wit om spel te creëren (bijvoorbeeld door het centrum met e4-e5) vanwege de actieve stand van de zwarte stukken.

Al met al een interessant systeem dat door diverse topspelers met zwart is gespeeld. Net zoals we met de Benoni hebben gedaan gaan we ons oriënteren op de belangrijkste basisideeën die deze openingsvariant met zich meebrengt. We maken opnieuw een splitsing tussen Strategische en Tactische ideeën.

Strategische ideeën

Het is zinvol om de belangrijkste strategische ideeën voor beide spelers te ordenen.

Zwarts plan om te ontwikkelen

In het volgende schematische diagram zien we duidelijk in kaart gebracht wat zwart meestal voor ogen heeft over hoe hij zijn stukken wil ontwikkelen. Met torens op de a- en de b-lijn oefent hij (zware) druk uit. De loper op g7 ondersteunt van afstand al deze operaties, terwijl ook de zwarte dame de helpende hand uitsteekt. De positie van de dame hangt overigens af van welke opstelling wit gaat innemen.

Lees meer >

Partijen Stukkenjagers 1 – Zuid-Limburg 1: 4,5-5,5

11 februari 2019 14:50 0

Hierbij alle partijen uit de wedstrijd Stukkenjagers 1 – Zuid-Limburg 1 4,5 – 5,5

Zie ook het verslag via deze link.

Lees meer >

Stukkenjagers komt net tekort

10 februari 2019 22:23 Mart Nabuurs 0

Het was erop of eronder deze ronde voor De Stukkenjagers 1. Indien we de kans op klassebehoud groter wilden laten zijn dan ‘theoretisch’, moest de wedstrijd tegen mede-degradatiekandidaat Zuid-Limburg 1 gewonnen worden. De wedstrijden tegen Limburgse teams hebben voor mij altijd een hoog reüniegehalte en zijn daarom iets om naar uit te kijken. Dat de wedstrijden doorgaans bol staan van de spanning heeft hier ook mee te maken. Matchpunten behalen bleek in deze wedstrijden een grote horde; dit jaar waren we er op gebrand aan het eind eens aan de juiste kant van de score te staan.

Beeld van de wedstrijd Stukkenjagers 1 – Zuid-Limburg 1

 

Natuurlijk was het dan ook zaak om goed voorbereid ten tonele te verschijnen. Sommigen kozen ervoor zich onder te dompelen in het TATA-geweld, anderen kozen voor een ‘rundsje Zuid-Limburg’ als voorbereiding, en enkelen besloten om hun krachten te sparen en de opgebouwde gretigheid zijn werk te laten doen. Helaas viel deze ronde gelijk met het Vlaams Jeugdkampioenschap, waardoor we Jasper moesten missen. De ene broer werd vervangen door de andere broer: Sam Baselmans zou onze supersub worden.

 

Dat Sam achter het bord zijn mannetje staat hebben enkelen al in de interne competitie mogen ondervinden. Maar dat hij uit het juiste SJ-hout gesneden is, bleek uit het feit dat hij als eerste aanwezig was op de gekozen ontbijtlocatie. Zo zien we het graag! Langzaam maar zeker druppelden meerdere Stukkenjagers binnen en werd de locale eierenproductie serieus op de proef gesteld. Voldaan togen we richting speelzaal, waar een horde aan Zuid-Limburgers ons al op stond te wachten. Ook ons tweede en vierde team mocht namelijk aantreden tegen deze fusieclub, waardoor het gevoel van een heuse massakamp aanwezig was.

Lees meer >

Juweeltjes 8: Kramnik – Carlsen

8 februari 2019 11:39 4

In deze rubriek nodigen we de bezoeker van Schaaksite graag uit om te genieten van de meest schitterende prestaties op het schaakbord, door alle eeuwen heen. De reden waarom voetballiefhebbers in vervoering raken als zij acties zien van Messi of Ronaldo moet bij ons schakers dezelfde zijn als wij de partijen naspelen die we hier willen tonen. En aarzelt u vooral niet om uw keus ook kenbaar te maken!

 

 

Vorige week maakte de Rus Vladimir Kramnik zijn afscheid bekend uit het professionele schaak. Het bracht misschien niet zo’n schok te weeg als het moment waarop Garry Kasparov aankondigde dat hij met pensioen ging, maar desalniettemin kwamen er toch veel reacties los. Kramnik is decennia een grootheid gebleken die zich heel lang op het allerhoogste niveau heeft weten te handhaven.

Vladimir Kramnik (foto Frans Peeters)

Bij het laatste Kandidatentoernooi, waarin hij heel goed begon en toen een gewonnen stelling bereikte tegen de latere uitdager, Fabiano Caruana, konden we echter al haarscheurtjes zien in de prestatie van de zo fenomenale speler die hij altijd was. De gewonnen stelling tegen de Amerikaan ging verloren en daarna begon hij min of meer ‘wild om zich heen te slaan’. Hij speelde alles of niets, probeerde stellingen te winnen, die onmogelijk te winnen waren en mede door dit roekeloze gedrag eindigde hij in de achterhoede. En dat, terwijl het begin er zo veelbelovend uitzag. Misschien heeft hij naar aanleiding hiervan besloten dat het genoeg was en het was voor Nederland leuk dat hij Tata Steel heeft uitgekozen als zijn laatste officiële toernooi. Wel liet Kramnik weten dat hij, in navolging van Kasparov, nog wel te porren zal zijn voor rapid- en snelschaaktoernooien. Zelf heb ik nooit persoonlijk kennis met hem gemaakt, maar ik herinner me de eerste keer dat ik hem ‘live’ zag spelen. Dat was in 1992 in Manilla op de Filippijnen waar hij – mede op gezag van Kasparov – was toegevoegd aan het team van Rusland. Dat bestond verder uit Khalifman, Dolmatov, Dreev en Vizmanavin. Kasparov deed het fantastisch op het eerste bord met 8½ uit 10. Maar de score van debutant Kramnik (8½ uit 9) aan het laatste bord was zo mogelijk nog mooier. Een van zijn slachtoffers was Loek van Wely, die – als ik het goed heb – ook voor het eerst aan een Olympiade mee mocht doen.

Lees meer >

Anne Haast – Nieuwe ARVES Kampioen

30 januari 2019 11:32 Yochanan Afek 2

De tiende editie van het ARVES studie oplostoernooi werd gehouden de laatste zaterdag (26 januari) in Hotel Zeecroft te Wijk aan Zee. Veertien oplossers kwamen aan de start om negen originele (niet eerder gepubliceerde) studies in 3 uur op te lossen.

Bij afwezigheid van de winnaar van de laatste drie jaar, GM Twan Burg, was de strijd volkomen open, met geen duidelijke favoriet. De uiteindelijk vrij verrassende winnaar werd de voormalige Nederlandse ‘bordschaak’ dameskampioen, Anne Haast, de jongste deelnemer in het veld. Zij scoorde 33 uit de maximaal te behalen 45 punten in een fantastisch debuut.

Winnaar Anne Haast (foto Harry Gielen)

De oplossers in actie (foto Rene Olthof)

Zij liet drie zeer ervaren oplossers achter zich, die elk 29 punten scoorden:  Wouter van Rijn won de tweede prize (hij gebruikte  173 minuten bedenktijd),  terwijl Willem van Briemen en Martin van Essen (beide hadden de total tijd van 180 minutes nodige) de derde prijs deelden. Vijfde werd ‘bordschaker’ IM Migchiel de Jong met 27 points, meer dan  Jan Balje 26, Hans Uitenbroek 24, IM Piet Peelen 23, Harold van der Heijden 21 enzovoort.

Toernooisponsor was Jurgen Stigter, ARVES voormalige voorzitter en in de wereld bekende verzamelaar van schaakliteratuur. Hoofdarbiter was Luc Palmans (België).

De componisten die bereid waren om hun studies te laten oplossen waren Martin Minski (Duitsland), Ladislav Tarasyuk (Oekraïne), Jan Timman en Yochanan Afek (Nederland). Laatstgenoemde was ook de toernooi-organisator. ARVES (Amsterdam1988) is een Internationale associatie die de kunst eindspelstudies probeert te promoten onder schakers. Het publiceert elk kwartaal heb blad ED en houdt een grote en rijke website bij met een schat aan mooi materiaal: ARVES

Lees meer >

Observaties van een tienkamper

30 januari 2019 9:47 0

Als je aan iemand vraagt wat er zo bijzonder is aan het Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee, zul je steevast het antwoord krijgen dat nergens op de wereld de amateurs in dezelfde zaal zitten te schaken met de top van de wereld, waaronder (meestal) de wereldkampioen. Dat was nu ook weer het geval. De organisatie mocht blij zijn dat Magnus Carlsen er weer bij was. Hij was niet alleen wereldkampioen gebleven na de laatste WK-match in november van het vorige jaar; Wijk aan Zee slaat hij niet over omdat zijn resultaten steevast erg goed zijn in de Noord-Hollandse badplaats.

Anton Korobov doet zich te goed aan de Nederlandse erwtensoep (foto Alina l’Ami)

Ook nu weer stond het, vooral in de weekenden, rijen dik. Mensen die van heinde en verre komen om dit schouwspel van dichtbij te mogen meemaken. Naar verluidt waren er in één weekend zo’n 5000 mensen op het toernooi afgekomen. En dan hebben we het nog niet eens over de ongeveer 25.000 volgers die soms op één moment via de livestream het evenement probeerden te volgen.

Wijk aan Zee in januari is ook een soort ontmoetingsplaats geworden van oude bekenden. Veel mensen die elkaar al jaren niet gezien hebben, spreken hier met elkaar af. Uiteraard dan ook met de traditionele erwtensoep in de hand.

De tienkampers (of de vierkampers in het weekend) hebben het goed bekeken. Zij hebben tenminste een zitplaats, namelijk achter hun eigen schaakbord. Een aantal mensen loopt rond om de partijen bij de Masters en de Challengers te volgen. Ook worden er selfies gemaakt, wordt er hardop gelachen, geconverseerd met elkaar, soms tot ergernis van anderen die wél achter hun bord hun zetten zitten te bedenken. Maar het merendeel van de amateurs bijt zich vast in de eigen partij. Want zou promotie naar een hogere groep van het jaar erop toch niet heel mooi zijn? Daarom zie je soms verbeten gezichten, mensen die zichzelf vervloeken omdat ze net een enorme rotzet uit hun vingers hebben laten komen.

Lees meer >

Recensie: My Secrets in the Ruy Lopez van Lajos Portisch

30 januari 2019 9:16 Zyon Kollen 11

Inleiding

In deze recensie bespreek ik het boek My Secrets in the Ruy Lopez van Lajos Portisch (geboren 1937). Portisch behoorde in de jaren zeventig tot de wereldtop, werd meermalig kampioen van Hongarije en werkte als secondant van Karpov tijdens diens match tegen Kasparov in 1990.

Het lijkt een groot karwei om op deze leeftijd nog aan een schaakboek te beginnen, maar Portisch maakt gebruik van de assistentie van de bevriende grootmeester Imre Hera en het enorme archief dat hij in al zijn actieve jaren op heeft kunnen bouwen.

 

Analyse

Heeft dergelijke kennis nog wel waarde in het computertijdperk? Portisch geeft toe dat al zijn analyses met de computer gecontroleerd zijn en begint hoofdstuk twee over de Steinitz-verdediging met hoe deze variant een deel van zijn repertoire is geworden, alsook de dialogen tussen Fischer en Portisch over deze opening.

Daarnaast legt Portisch uit van welke meesters de lezer partijen zou moeten bestuderen, wat wordt benadrukt door het feit dat regelmatig partijen gebruikt worden die meer dan een eeuw oud zijn. De nostalgie komt ook naar voren door herinneringen op te halen aan het Oostenrijks-Hongaarse rijk. Portisch maakt door het hele boek dergelijke uitstapjes naar de (schaak)geschiedenis. Wie niet geïnteresseerd is, staat het uiteraard vrij om dit over te slaan.

Lees meer >

Rini Kreeft uit Bennekom landelijk Schaakvrijwilliger 2018

29 januari 2019 12:06 Redactie Schaaksite 2

BENNEKOM Rini Kreeft (79) uit Bennekom is door de Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) uitgeroepen tot Schaakvrijwilliger van het Jaar 2018. KNSB-ambassadeur Jan Stomphorst bezocht Kreeft maandagavond thuis en overhandigde hem een oorkonde en bloemen. Daarbij was ook voorzitter Teunis Bunt van schaakclub BSV Bennekom aanwezig.

Kreeft zet zich al vele jaren in voor de schaaksport in het algemeen en voor de Bennekomse Schaakvereniging in het bijzonder. Hij was door het bestuur van BSV Bennekom voorgedragen bij de landelijke schaakbond KNSB.

Lees meer >

Carlsen wint eindelijk, helaas ten koste van Van Foreest (update)

16 januari 2019 18:51 5

Wereldkampioen Magnus Carlsen heeft vandaag in de vijfde ronde van het Tata Steel schaaktoernooi een einde gemaakt aan een lange reeks van remises waarmee hij in partijen met het klassieke tempo geconfronteerd was geraakt. De Noor gaf zelf toe dat het hem irriteerde, maar gelukkig was de jeugdige Jorden van Foreest zo vriendelijk om vandaag mee te werken aan een onderhoudende partij, die de Groninger in 33 zetten met wit verloor.

Lees meer >