Schaakgeschiedenis in vogelvlucht 13: Alexander Aljechin

 

 

Omdat het schaakspel een eeuwenoud spel is, dat naar schatting al 3000 jaar oud is, lijkt het ons gepast om een serie korte artikelen te presenteren, waarin we de schaakgeschiedenis voor het voetlicht willen brengen. In de vorige aflevering hebben we het gehad over José Raul Capablanca. Die leek onverslaanbaar maar toen was er ineens Alexander Aljechin die de Cubaan wist te verslaan. Deze nieuwe aflevering staat daarom in in het teken van Alexander Aljechin (1892 – 1946).

 

Aljechin maakt op 7-jarige leeftijd kennis met het spel en al vroeg blijkt dat het schaken een roeping voor hem is. Geboren in Rusland verlaat hij in 1921 zijn vaderland om zich te vestigen in Parijs waar hij de titel van doctor in de rechtswetenschappen verwerft. Zijn eerste belangrijke succes behaalt hij in 1912 als hij in Stockholm de eerste prijs verovert in een sterk bezet toernooi. Door het uitbreken van de eerste wereldoorlog in 1914 wordt de droom van Aljechin om wereldkampioen te worden verstoord. In 1925 blijkt in het Duitse Baden Baden dat hij een serieuze wereldkampioenskandidaat is als hij het toernooi met 12 overwinningen en 8 remises winnend afsluit.

 

Maar wereldkampioen Capablanca gold in die tijd als onoverwinnelijk. Het duurt tot 1927 tot Aljechin de kans krijgt om de Cubaan uit de dagen voor een match om de wereldtitel. Een grondige bestudering van het spel van zijn tegenstander heeft Aljechin doen inzien dat Capablanca wel degelijk te kloppen is. In New York wint Aljechin 6 partijen, verliest er 3 en 25 partijen eindigen in een puntendeling. Na tweeënhalve maand zware strijd is zijn droom werkelijkheid geworden en blijkt Aljechin ook in de daaropvolgende jaren een waardig wereldkampioen. Zo slaat hij de mees­te aanvallen op zijn wereldtitel overtuigend af en wint hij bijna alle grote toernooien met een verpletterende overmacht.

Lees meer >

Hotze Tette Hofstra regeert in Oliebollentoernooi BSV Bennekom

(door Rini Kreeft)

BENNEKOM –Hotze Tette Hofstra, de beste schaker van de organiserende schaakclub BSV Bennekom, heeft het Oudejaarstoernooi of te wel Oliebollentoernooi 2016 op zijn naam geschreven. Hofstra regeerde met ijzeren hand en sloeg zijn slag in de laatste ronde door IM Sander van Eijck te kloppen. Die werd wel tweede Er kwamen uiteindelijk 68 schakers naar Bennekom.

Het werd dus toch weer knap de avond van Hotze Tette Hofstra  (rechts op de foto) in denksportcentrum De Commanderij. En niet dus van internationaal meester en speler van SV Wageningen Sander van Eijk. Die won eerder wel in 2014, maar kwam vorig jaar achter winnaar Dick de Graaf en nummer twee Stefan Bekker niet verder dan de derde plek. Terwijl Hofstra toen met slechts een halfje laatste werd.

Lees meer >

Karjakin graait wereldtitel blitz voor de neus van Carlsen weg

De Russische grootmeester Sergey Karjakin is erin geslaagd om in Qatar de wereldtitel snelschaken te behalen. Hoewel hij op de gedeeld eerste plaats eindigde met zijn grote rivaal Magnus Carlsen, werd hem de wereldtitel toebedeeld. Het reglement schrijft dan voor dat degene die die op rating de zwaarste tegenstand heeft gehad, boven zijn concurrent eindigt. Carlsen wordt – net als bij het rapid – hiermee ‘gestraft’ voor het feit dat hij zo’n hoge rating heeft.

Beide spelers scoorden 16½ uit 21 en bleven daarmee zelfs twee punten voor op het achtervolgende trio Dubov, Nakamura en Grischuk. Karjakin begon de tweede dag vrij matig met twee halfjes en een onnodige nul tegen Nakamura. Daar had hij een dame en een pion tegen een paard, loper en een pion meer, maar hij blunderde zijn dame in één zet weg. Nadat hij van de schrik was bekomen, finishte hij met de fantastische reeks van 5½ uit 6.

Bij Carlsen daarentegen ging het heel anders. Twee soepele overwinningen werden gevolgd door tactische remises tegen de snelschaakkanonnen Grischuk en Nakamura. Maar toen was het wederom Ivanchuk die roet in het eten gooide bij de Noor. De Oekraïner – die in zijn goede tijd ook de toenmalige wereldkampioen Kasparov meermalen had weten te verslaan – won in grootse stijl.

Ook nu raakte Carlsen ontketend. Hij scoorde 4½ uit 5 waarbij hij en passant Anand nog even te grazen nam. Maar zijn halfje in de laatste ronde tegen Leko kostte hem eigenlijk de titel, want op dat moment stond hij een half puntje voor op Karjakin. Dat zal de Noor niet lekker zitten, want hij is een grossier in (wereld)titels. Vorig jaar moest hij Grischuk voor laten gaan bij het snelschaken, maar toen greep hij wel de rapidtitel. Dit jaar werd hij tweemaal gedeeld eerste maar de wereldtitels gingen aan zijn neus voorbij… Bij de prijsuitreiking, zowel van het rapid- als  van het snelschaaktoernooi staat Carlsen er een beetje beteuterd bij.

 

Lees meer >

Bai en Tiviakov winnen in Groningen; vier talenten scoren meesternormen

Het Groninger schaakfestival is gewonnen door de Chineze grootmeester Jinshi Bai en onze eigen Sergey Tiviakov. Beide spelers bleven ongeslagen met de score van 7 uit 9. Het achtervolgende viertal bestond uit Maksim Chigaev (RUS), Caspar Schoppen (NED), Sipke Ernst (NED) en Michal Krasenkow (POL).

Heel opvallend is het resultaat van Caspar Schoppen die een dikke IM-norm scoorde. Met een overwinning in de laatste ronde zou hij zelfs een GM-norm hebben behaald. Maar zijn remise tegen Tiviakov mocht er sowieso wezen, want hij gaf zijn tegenstreven geen reële kansen op een overwinning. Deze jongeling bleef ook ongeslagen, terwijl hij toch een vrij scherpe stijl heeft. Zijn slotserie van 3½ uit 4 kan hij in elk geval inlijsten.

Co-winnaar Sergey Tiviakov in opperste concentratie (foto Harry Gielen)

Groningen 2016 was sowieso het toernooi van de normen want er waren nog meer heugelijke berichten. Nick Maatman had met zwart genoeg aan remise voor een IM-norm, maar hij versloeg IM Migchiel de Jong en voldeed daarmee ruimschoots aan de criteria. Wie ook genoeg had aan een halfje was Lucas van Foreest. Die kwam dat overeen met GM Jan Werle die zijn toernooi duidelijk niet had. Peter Ypma, die vooral in het begin de sterren van de hemel speelde, moest winnen en hij deed dat ook. Hij klopte de Canadese FM Max Gedajlovic. Ook voor hem dus een IM-resultaat. Alleen Nico Zwirs en Max Warmerdam slaagden niet in hun missie. Zij moesten allebei winnen en nog wel van elkaar! Maar beiden waren niet genegen om mee te werken aan het feestje van de tegenstander: de partij eindigde in remise…

 

Een ander opvallend feitje was dat Krasenkow (de nummer één van de startratinglijst in dit toernooi) zich na zijn valse start van ½ uit 3 met een serie van 6 uit 6 nog helemaal wist op te werken in de top van het toernooi. De laatste ronde versloeg hij op schitterende wijze collega grootmeester Evgeny Gleizerov. Dat fragment laten we iets verderop zien.

Lees meer >

Karjakin en Carlsen domineren WK blitz

De twee kemphanen uit de laatste WK-tweekamp te New York, Magnus Carlsen en Sergey Karjakin staan na een dag blitzen (12 ronden) in Qatar gebroederlijk bovenaan met elk 10 punten. Karjakin smaakte het genoegen om zijn illustere opponent zijn enige nul tot dusver te bezorgen. Dat leverde trouwens nog wel een klein incidentje op (zie hieronder beschreven).

Op gepaste afstand, op anderhalf punt namelijk, volgt een viertal, waaronder zich Maxim Vachier-Lagrave en Alexander Morozevich bevinden. Erkend snelschaakspecialist, Hiraku Nakamura, moet het met nog een halfje minder doen. De wereldkampioen van vorig jaar, Alexander Grischuk staat zelfs pas op 7½ punten. Er worden nog 11 ronden gespeeld die u morgen vanaf 13:00 uur onze tijd kunt volgen.

Lees meer >

Ivanchuk wereldkampioen rapidschaak

In Qatar heeft ‘nestor’ Vassily Ivanchuk (Oekraïne) zijn eerste wereldtitel in het rapidschaak te pakken.

Na vijftien ronden, verspreid over drie dagen was hij samen met Alexander Grischuk (Rusland) en Magnus Carlsen (Noorwegen) met 11 punten bovenaan geëindigd en volgens het reglement gold toen dat de speler met de hoogste ratingtegenstand de ‘tiebreak’ in zijn voordeel zou beslechten. Bij het ingaan van de laatste ronde stonden er heel wat spelers gelijk, maar daarvan wisten Ivanchuk, Grischuk en Carlsen dus hun partijen winnend af te sluiten.

Vassily Ivanchuk (links) hier aan het werk (foto toernooisite)

Eindstand aan kop (na 15 ronden):

Lees meer >

Slijtageslag voor de titelhouders


Het Groninger schaakfestival is zes ronden onderweg. Het lijkt een ware slijtageslag te worden waarbij de titelhouders het bepaald niet gemakkelijk hebben.

Zoals bekend begon de hoogste ratinghouder, GM Michal Krasenkow (Polen), met twee nullen en een half puntje in de derde ronde. Inmiddels is hij bezig zich op te richten. Maar na zes ronden staat hij nog altijd pas op 3½ punt. Ook de Groninger, GM Sipke Ernst, begon met twee schamele halfjes uit de eerste drie ronden. Dat hij na zes ronden pas op 4 punten staat, zal hem ook niet lekker zitten.

Sergey Tiviakov (foto Harry Gielen)

De Chinese GM Rai Gao – die wel redelijk begon – liep tegen een nul aan in de vijfde ronde en werd daardoor ook teruggeworpen. Nog een ander voorbeeld. De Rus Evgeny Gleizerov, moest in de eerste vijf ronden drie halfje afstaan aan lager gerate tegenstanders. Maar met 4½ uit 6 bevindt hij zich wel in de kopgroep.

 

Wie ook op dit tussentotaal staat is outsider Peter Ypma. Hij begon met een nul tegen GM Ulybin, maar daarna richtte hij zich op door maar liefst vier maal op rij te winnen, waarbij hij ook de IM’s Swayams en Ten Hertog versloeg. De derde IM, Liu, kreeg vandaag remise van Ypma!

 

De stand aan kop na zes ronden luidt:

 

Een van de weinige grootmeesters die zich aan de eerder genoemde malaise onttrekt, is de nummer twee op rating, GM Sergey Tiviakov. Hoewel ook hij in de eerste ronde remise moest toestaan, won hij daarna vijf partijen op rij. In zijn woonplaats Groningen laat Tiviakov zien dat hij het spelletje nog lang niet verleerd is. Vooral op eindspeltechnisch gebied is hij uitmuntend.

 

Een voorbeeld daarvan is de partij tegen de bovengenoemde Rai Gao die uitliep op een technisch hoogstandje. We nemen de draad op bij de stelling na de 22ste zet.

Lees meer >

Benjamin Bok redt het niet tegen Magnus Carlsen

In Doha te Qatar wordt momenteel het wereldkampioenschap rapidschaak gehouden. Naast wereldkampioen Magnus Carlsen en zijn laatste uitdager, Sergey Karjakin, zijn er diverse toppers (waaronder Nakamura, Vachier-Lagrave, Aronian, Grischuk) aanwezig om in 15 ronden, verspreid over drie dagen, te bepalen wie zich de wereldkampioen in deze discipline mag noemen. Het tempo is 15 minuten + 10 seconden per zet. Na dit kampioenschap staat ook nog het WK-blitz op stapel, dat over twee dagen wordt gehouden. Daar is het tempo 3 minuten + 2 seconden per zet.

 

Benjamin Bok in Qatar (foto Maria Emelianova op de toernooisite)

Na de eerste rapiddag is het de Oekraïner Anton Korobov die als enige met 5 uit 5 is begonnen. Met een halfje minder heeft Levon Aronian uit Armenië de tweede plaats in handen. Carlsen maakte een valse start met slechts ½ uit 2.

 

Daarna won hij drie partijen op rij. De wereldkampioen treft vandaag als eerste de enig aanwezige Nederlander Benjamin Bok die uitstekend begonnen is met 4 uit 5. Hij gaf slechts twee halfjes af.

 

De eerste confrontatie met de wereldkampioen was vanmiddag om 15:00 uur plaatselijke tijd (13:00 uur onze tijd).

Lees meer >

Kerstpuzzels

Terwijl momenteel in Groningen het schaakfestival druk bezig is, zit de rest van schakend Nederland vermoedelijk onder de Kerstboom. Toch willen we ook dat niet alleen de takken kraken maar ook de hersens. Vandaar dat we acht vrij lastige puzzels aanbieden. Omdat ze soms inderdaad vrij pittig kunnen zijn, zijn er wat tips bij gezet. Die tips zijn soms wat cryptisch, maar wellicht kan het u helpen om op het spoor van de oplossing te komen.

Schaaksite wenst iedereen fijne feestdagen toe en alvast de beste wensen voor 2017!

 

En zet nu die grijze cellen maar het werk!

 

PUZZEL 1

Wit speelt en geeft mat.

Tip: bedenk wat zwarts laatste zet zou kunnen zijn.

 

Lees meer >

Wesley So takes it all…

De Amerikaan Wesley So, heeft zoals verwacht, de Londen Chess Classic, op zijn naam geschreven. Hij kwam met wit niet in de problemen tegen de Fransman Vachier-Lagrave die een puntendeling ook wel best vond. Tweede werd Fabiano Caruana die tegen onze landgenoot Anish Giri ook remise overeen kwam. Het werd, helaas, de negende remise voor Giri die ook niet door de linies van Caruana wist heen te breken.

Gezegd moest worden dat Giri ook de nummer twee van de wereld toch wel heeft laten zweten voordat het resultaat op het scorebord kwam. De opening verliep niet helemaal van wat hij zich er misschien van voorgesteld had, want de Amerikaan slaagde erin het gebruikelijke witte voordeel al snel te neutraliseren. Sterker nog: in een mum van tijd stonden er slechts vier tegen vier pionnen op de koningsvleugel op het bord met aan beide kanten slechts een dame en een licht stuk. Maar Giri had de dame en de loper en Caruana de dame en het paard. De loper bleek toch wat sterker dan het paard en de zwartspeler moest zijn pionnenstructuur compromitteren door …e5-e4 te spelen en even later ook een dubbelpion toe te laten. Het resterende dame-eindspel was optisch wat prettiger voor wit en zelfs een eventueel pionneneindspel leek kansen te bieden. Maar dat bleek allemaal een illusie. In werkelijkheid was er niets aan de hand hoewel beide spelers voor de vorm het pionneneindspel nog even doorspeelden.

Lees meer >