Giri loopt tegen tweede nederlaag aan

Schaken in de zomer in Spanje schijnt Anish Giri niet zo goed te liggen. Dat is misschien een overhaaste conclusie, maar na een nederlaag in de achtste ronde in de dubbelrondige zeskamp te Bilbao is hij inmiddels moederziel onderaan in het klassement komen te staan. Met nog partijen tegen Nakamura en Carlsen op het programma, toevallig de nummers één en twee in het klassement, zijn de vooruitzichten op een acceptabel resultaat niet bijzonder groot. Wie weet, produceert hij iets opmerkelijks, maar het kan ook zomaar heel anders aflopen.

Gelukkig kan hij zich deze zomer nog revancheren waar hij in de Verenigde Staten gaat deelnemen aan de Sinquefield Cup.

Na zijn nederlaag tegen Yi Wei, trad Giri in de zevende ronde met wit aan tegen de Sergey Karjakin, de uitdager van Magnus Carlsen voor de WK-tweekamp later dit jaar. Onze landgenoot slaagde er niet in om op enigerlei manier vuist te maken tegen de solide opstelling van zijn tegenstander. Al vroegtijdig stond er een vrijwel symmetrische pionnenstructuur op het bord met slechts één open lijn. Daarover werd een stel torens geruild. Toen er op de damevleugel een witte b-pion tegenover aan zwarte a-pion kwam te staan, kon het bijna niet uitblijven dat die ook nog tegen elkaar geruild zouden worden. Dat gebeurde ook en de totaal symmetrische pionnenstructuur van vijf tegen vijf op de koningsvleugel zorgde er dan ook snel voor dat de vrede getekend zou worden.

Een ronde later had Giri bedacht dat hij met zwart een winstpoging zou doen tegen Wesley So. Inderdaad liet hij in een Italiaans pardoes een paard instaan. Dat was natuurlijk nog openingsvoorbereiding; het paard kon inderdaad niet door wit geconsumeerd worden omdat zwart dan een dijk van een koningsaanval zou hebben gekregen. Daar ging So uiteraard niet op in, in plaats daarvan accepteerde hij vrijwillig dubbelpion in het centrum. Dat had hij goed gezien want de zwarte paarden hadden daardoor geen mooie velden tot hun beschikking.

Vanuit het niets wist de voormalige Filippijn een soort van initiatief te ontwikkelen op de damevleugel en ineens was het voor zwart heel lastig om alles bij elkaar te houden. Ik heb in de analyse een counter kunnen vinden voor Giri, gepaard met een torenoffer, dat misschien in remise door eeuwig schaak had kunnen leiden. Toen hij dat speelde, verloor hij een pion en kwam hij in een vrij uitzichtloos eindspel terecht. De Amerikaan beschikte over toren, paard plus 3 pionnen tegen toren, paard plus 2 pionnen. Maar de witte b-pion bond de zwarte stukken op de damevleugel. Wat So heel knap zag, was dat hij op een gegeven moment zijn prachtige vrijpion opgaf om met koning, toren, paard en pionnen een mataanval in het eindspel tegen de zwarte koning op touw kon zetten. Dat werd Giri teveel. Toen hij groot materiaal zou verliezen om niet mat te gaan, gaf hij het op.

Lees meer >

Giri stopt zegereeks Carlsen, maar verliest van Wei…

Nadat Magnus Carlsen in de ronden twee, drie en vier van het toernooi in Bilbao zo fantastisch schaak heeft laten zien, was het de vraag of onze landgenoot Anish Giri daar ook tegen bestand zou zijn. Natuurlijk had hij wel wit. Maar dat deerde Carlsen niet, want hij ging er eens flink voor zitten. De opening werd door hem nauwkeurig behandeld en in het vroege middenspel zag het er al naar uit dat Giri een zware middag tegemoet zou gaan. Langzaam maar zeker verbeterde de wereldkampioen zijn positie. In een uitgedund middenspel gingen er steeds meer stukken van het bord, maar toen beide met een dame en een paard kwamen te zitten, werd duidelijk dat de stukken van zwart heel wat beter stonden opgesteld. Giri moest zich een paar lelijke verzwakkingen in zijn pionnenstructuur permitteren. En daar had Carlsen ook nog een vrijpion op de damevleugel bij weten te creëren.

Alles wees erop dat Giri ditmaal het loodje zou moeten leggen. Zijn stelling stond niet alleen op instorten, er is waarschijnlijk geen speler op deze aardbol die zo’n bedenkelijke stelling tegen de huidige wereldkampioen binnen de perken zou kunnen houden. Maar opnieuw toonde Giri een van zijn belangrijkste kwaliteiten. Hij schnabbelde een zwarte a-pion van het bord, keerde toen snel terug met zijn dame om de levensgevaarlijke zwarte vrijpion tegen te houden. Ondertussen stortte Carlsen zich op de onbeschutte witte koning. Maar Giri slaagde erin te vluchten in een paardeindspel met een pion minder. En dat had hij uitstekend getaxeerd!

Het zwarte paard moest zijn gevaarlijke a-pion blijven bewaken. En daarom kon hij met zijn paard en koning de verbonden zwarte vrijpionnen blijven blokkeren. Een gedesillusioneerde Carlsen zat er maar verstrooid bij in de na-analyse. Giri had – zoals gewoonlijk – heel welbespraakt het hoogste woord!

Lees meer >

Favoriet Loek van Wely moet 3 man naast zich dulden in Leiden

In Leiden vindt momenteel het Leiden Chess Tournament plaats. Het is de tiende maal dat het evenement gehouden wordt. Op papier is Loek van Wely (met 2662) de sterkste speler. Maar hij heeft (zware) concurrentie te duchten van de GM’s Evgeny Postny (ISR, 2625), Chanda Sandipan (IND, 2568), Vyacheslav Ikonnikov (RUS, 2538), Csaba Horvath (HUN, 2520), Roeland Pruijssers (NED, 2463) en Zhaoqin Peng (NED, 2385).

‘King Loek’ (foto Frans Peeters)

Daarnaast zijn er een paar Nederlandse IM’s waar ook rekening mee gehouden zal moeten worden. Om te beginnen natuurlijk de regionale ster, Arthur Pijpers (2447) en het Utrechtse talent Hugo ten Hertog (2458). Er staat zelfs nog FM achter zijn naam, maar als ik goed geïnformeerd ben, heeft hij alle benodigde normen al binnen.

Na drie ronden staat Loek met 100% gedeeld eerste, maar hij moet die positie delen met Postny, Sandipan en… jawel… Ten Hertog. Pijpers zit met een halfje minder op het vinkentouw evenals Pruijssers, jeugdtalent Robby Kevlishvili (NED, 2384) en local hero Fred Slingerland (NED, 2319).

In de eerste ronden rekende de Nederlandse favoriet steeds overtuigend met zijn tegenstanders af. Morgenavond krijgt hij met zwart zijn eerste grootmeester te bestrijden als hij tegen Sandipan moet aantreden. Hugo ten Hertog liet een prachtig staaltje spelinzicht zien toen hij in de derde ronde tegen Zhaoqin Peng pardoes een stuk offerde. Hij kreeg daar twee pionnen voor terug en een heleboel compensatie. Dat werd de veelvoudige dameskampioene al snel te veel. Nog een aardig feitje: Joop Piket, vader van grootmeester Jeroen Piket, snoepte GM Pavlovic een half puntje af. Vanuit slechte stelling, ging de grootmeester de fout in en Joop profiteerde handig. Hij won een stuk, maar het resterende eindspel was erg lastig. In de analyse heb ik een winst voor de witspeler kunnen vinden.

Lees meer >

Carlsen helemaal ontketend! Giri nog altijd op 50%

In Bilbao is er een speler die de show steelt: Magnus Carlsen. Kennelijk heeft de nederlaag in de eerste ronde tegen Hikaru Nakamura ongekende krachten in hem losgemaakt. De Amerikaan stond te boek als ‘Carlsen’s vaste klant’. Dat wil zeggen dat de Noor vrijwel altijd van hem won, ongeacht hoe het stond. Als ik goed geteld heb, stond het 14-0 in het voordeel voor Carlsen in partijen met het klassieke speeltempo. In rapid en blitz gaf de onderlinge score een andere aanblik. Maar nu Nakamura het gewaagd had om Carlsen een pak rammel te verkopen, is de wereldkampioen helemaal ontketend. Nadat hij in de tweede ronde al had afgerekend met Yi Wei .. ging het schaakpubliek er voor de derde ronde eens goed voor zitten. Want vrijdag stond de onderlinge confrontatie met zijn uitdager voor de wereldtitel (later dit jaar) op het spel. Hoe zou de wereldkampioen zijn rivaal bestrijden?

Achteraf kunnen we stellen: met open vizier! Want Sergey Karjakin, die toch bekend staat als een solide en bijzonder taaie verdediger werd in het vroege middenspel helemaal zoek gespeeld. Carlsen bouwde snel aan een aanval tegen de zwarte koning en op de 35ste zet, toen zich reeds donkere wolken boven de zwarte koning hadden samengepakt, ging de Rus stevig de fout in. De Noor was er als de kippen bij om drie zware stukken op de zojuist geopende g-lijn te zetten en tegen zulk geweld was Karjakin niet opgewassen. Op zet 40 moest hij capituleren.

Voor de partij kon Karjakin nog lachen. Dat verging hem naarmate de partij vorderde… De verbeten blik op het gezicht van de wereldkampioen is duidelijk zichtbaar.

Lees meer >

Bilbao: Carlsen verliest en wint daarna weer!

In het Spaanse Bilbao is gisteren een prestigieuze zeskamp van start gegaan. We stellen de zes deelnemers even aan u voor:

 

 Heeft u ze nog niet helemaal herkend? Nog maar een tweede poging wagen:

 

Lees meer >

Alekseev blikvanger bij 6e Science Park Open in Amsterdam

Afgelopen zaterdag is in Amsterdam het zesde Science Park Schaaktoernooi begonnen. Dit evenement, dat in de volksmond bekend staat als het Spa Open (genoemd naar de sponsor van het eerste uur), kreeg dit jaar, naast Science Park, financiële hulp van ARCNL, UvA, Matrix en de Stichting Science & Business.

Daardoor kon er een sterker deelnemersveld op de been gebracht worden, waarbij de sterke Russische grootmeester Evgeny Alekseev een blikvanger is.

De Russische grootmeester Evgeny Alekseev (foto Lennart Ootes)

In 2006 werd hij nog Russisch Kampioen door zijn landgenoot Jakovenko in een barrage te verslaan. Alekseev (2626) zal in Amsterdam voornamelijk concurrentie ondervinden van de Duitser met Russische naam, Vitaly Kunin (2592), Erik van den Doel (2568) en de Rus Stanislav Novikov (2528). Andere grootmeesters zijn de Koreaan Alexey Kim (2458) en de Nederlander Harmen Jonkman (2421). Verder zal een drietal Nederlandse meesters (Li Riemersma, Manuel Bosboom en Albert Blees) proberen om zand in de wielen van de favorieten te rijden.

Van Manuel Bosboom kan altijd vuurwerk verwacht worden. Ook in het begin van dit toernooi leverde hij al een partij af die er wezen mocht (zie de analyses in het analyseblok).

 

 

 

Vooralsnog hebben de drie Elofavorieten geen fout gemaakt en hebben zij na drie ronden nog 100%. Zij hebben gezelschap gekregen van de Amsterdammer Arno Bezemer (2278), die er in de derde ronde in slaagde grootmeester Jonkman te overmeesteren. Op een halfje achterstand zien we een achttal achtervolgers, waaronder Van den Doel, Riemersma en de jonge talenten Hing Ting Lai, Lucas van Foreest en Joris Kokje.

 

Lees meer >

Schaakgeschiedenis in vogelvlucht 10: Aron Nimzowitsch

Omdat het schaakspel een eeuwenoud spel is, dat naar schatting al 3000 jaar oud is, lijkt het ons gepast om een serie korte artikelen te presenteren, waarin we de schaakgeschiedenis voor het voetlicht willen brengen. In de vorige aflevering hebben we het gehad over Siegbert Tarrasch. Wie Tarrasch zegt, zegt onmiddellijk Aron Nimzowitsch (1886 – 1935).

 

Oorspronkelijk geboren in Riga, bewees hij reeds op jonge leeftijd een begaafd schaker te zijn. Omdat hij graag naar de universiteit ging, kwam hij naar Duitsland, waar hij rechten ging studeren. Nimzowitsch bleek een rebel van de zuiverste soort te zijn. Hij zette zich af tegen de gevestigde orde,  vooral tegen de klassieke stijl waarvan hij Tarrasch als de personificatie zag. Tegen het dogmatische dat Tarrasch voorstond, zette Nimzowitsch zich fel af.

 

Aanvankelijk kon de voormalige Let zijn revolutionaire ideeën niet kwijt. Zijn debuut maakte hij in 1904 in het Coburger reservetoernooi, maar hij moest tot 1910 wachten op zijn eerste grote succes. Dat was in Hamburg, waar hij derde werd achter Schlechter en Duras, maar vóór Spielmann, Marshall en de latere wereldkampioen Aljechin. Vooral zijn stijl baarde enorm opzien, want deze weersprak toen de algemeen als correct beschouwde principes van het positiespel. Zijn collega’s keken soms vol afgrijzen naar zijn bizarre ideeën die pas veel later erkenning zouden krijgen.

Het kwam er eigenlijk op neer dat Nimzowitsch een verfrissende en oorspronkelijke kijk op het spel had, die wel degelijk gebaseerd was op de leer van Steinitz. Nimzowitsch wilde echter laten zien dat de leer van de grondlegger van het positiespel veel verder ging in de moderne strategie en veel gecompliceerder was geworden dan de dogmatici aangaven. Zo ontwikkelde hij een theorie over het ‘überdecken’ van een sterk punt in de eigen stelling. In de volgende fragment en partij worden zijn ideeën hierover geïllustreerd.

Lees meer >

Begrijp wat u doet: Tabiya’s

Het bestuderen van openingen wordt in Nederland volop gedaan. Zeker in deze tijd, waarop informatie voor het grijpen ligt, is het niet moeilijk om veel tijd te besteden aan het opzetten van een ope­nings­re­pertoire. Als een partij verloren gaat, is het eenvoudig om de opening daarvan de schuld te ge­ven. Toch levert deze tijdsbesteding in veel gevallen m.i. weinig rendement op. Varianten naspelen uit boeken (of uit het hoofd leren) is geen garantie voor succes. Als de tegenstander afwijkt, moet er ineens geschaakt worden…

 

In zijn boek Queen Indian Defense, Kasparovsystem (uit 1991) wijst grootmeester Mikhail Gurevich ons de weg.

Hij laat zien hoe hij zelf (als voormalig Sovjet-Unie-grootmeester) een opening bestudeerde. Voordat concrete varianten aan bod komen, wil hij eerst weten wat er in het middenspel aan de hand is. Eerst moet er begrip worden gekweekt. Gurevich geeft aan dat van elke karak­te­ri­s­tie­ke stelling de plannen moeten worden geïnventariseerd. Deze worden bekeken aan de hand van ‘model­­partijen’. In feite is hij op zoek naar strategische concepten die een speler kunnen helpen om zijn begrip te vergroten. Kennis van middenspelstructuren is de opmaat voor goede openingszetten. Gurevich hanteert het Arabische woord ‘Tabiya’ dat letterlijk ‘normale manier’ betekent. Ik heb op het internet de nodige ‘vertalingen of betekenissen’ van dit woord gevonden, maar als ik Gurevich goed lees, begrijp ik dat hij een bepaalde variant kenschetst door een typische pionnenstructuur. Hij splitst varianten niet uit, zoals veel openingsboeken gedaan wordt, uit een soort boom, maar selecteert ze op hun kenmerkende pionnenstructuur. Niet elke opening leent zich hier goed voor, maar vooral bij de strategische openingen, werkt dit heel verhelderend! Omdat we net een trilogie over het Dame-Indisch hebben afgerond, ligt het voor de hand om deze werkwijze toe te passen op deze opening. Voor het gemak heb ik de verschillende tabiya’s een naampje gegeven.

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6 4. a3

Lees meer >

Gespot 80: Van 1. e4 naar 1. d4 en andersom; verstandig?

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

 

Al decennia lang zijn we in staat om ons met de computer voor te bereiden op tegenstanders. Dit wordt in Nederlandse kringen het ‘pluggen’ genoemd. Als we met zwart tegen iemand moeten, leert een korte blik in een schaakdatabase ons vaak snel of we tegen een ‘1. e4-speler’ of een ‘1. d4-speler’ moeten spelen. Uiteraard zijn er ook mensen die ook andere openingen spelen, maar op clubniveau komen deze openingszetten het meest voor. Dat op topniveau de laatste jaren ook 1. c4 en 1. Pf3 in populariteit winnen, heeft met andere factoren te maken. Maar ook daar zien we de van oudsher populaire openingszetten terugkomen.

Als we ons gemakshalve even beperken tot de 1. e4 en de 1. d4 -categorieën kunnen we veelal stellen dat het om spelers gaan met totaal andere speelstijl. Eerstgenoemde zijn meestal de wat agressiever ingestelde spelers. Dat moet ook wel als je tegen het Siciliaans iets voor elkaar wilt krijgen. Het is een beetje kort door de bocht, maar de meeste 1. e4-spelers gaan graag op de koning af… De 1. d4-speler kiest meestal voor de meer strategische aanpak.

GM David Smerdon (foto Lennart Ootes)

Het bestrijden van beide type spelers vergt een heel andere aanpak. In het populaire Open toernooi te Hoogeveen 2007 kreeg ik tweemaal iets merkwaardigs voor mijn kiezen. In de vierde ronde was de Zweedse grootmeester Tiger Hillarp Person mijn tegenstander. In de database zag ik dat hij een groot strateeg was en vooral met 1. d4 opende. Maar ik was gewaarschuwd, maar tegen mijn vriendin Petra Schuurman was hij eerder in hetzelfde toernooi met 1. e4 begonnen.

In de negende en laatste ronde had ik zwart tegen de Australische GM (toen nog IM) David Smerdon. Een typische 1. e4-speler, zoals ik in mijn voorbereiding constateerde. Wat schetst mijn verbazing toen ik aan het bord verscheen en ik plotseling de dubbele zet van de damepion zag worden uitgevoerd.

 

In het eerste geval dacht ik Hillarp Person te kunnen verrassen door hem niet mijn gebruikelijke Caro Kann voor te schotelen, maar te kiezen voor de Siciliaanse Scheveninger. Hij antwoordde met de scherpe Engelse Aanval, waar ik een globaal idee van Loek van Wely (met … Tb8) in de praktijk probeerde te brengen.

13…Tb8!?

Lees meer >

Carlsen blijft iedereen de baas

Het blitztoernooi in Leuven leverde, vooral op de eerste dag, een ware slachting op. Niemand bleef ongeslagen. En het verschil tussen de nummer één, Levon Aronian, met de nummer laatst, Anish Giri, was slechts 2½ punt. Aronian finishte zondag met slechts 5½ punt op de ongedeeld eerste plaats. De Armeniër verloor weliswaar van Vladimir Kramnik, maar boekte overwinningen op Wesley So, Veselin Topalov en Fabiano Caruana.

 

   

Het kwartet spelers met een halfje minder bestond uit Magnus Carlsen, Vladimir Kramnik, Hikaru Nakamura en Wesley So. Op Nakamura na, kregen al deze vier spelers meer dan eenmaal een nul te slikken. Helaas eindigde onze landgenoot op de laatste plaats.

De tabel na het eerste dagje blitzen zag er zo uit:

Lees meer >