QUIZ: Blitz in de Verenigde Staten

De afgelopen week vond niet alleen het prachtige toernooi in Noorwegen plaats, aan de andere kant van de oceaan werd in St. Louis het Amerikaans Kampioenschap uitgevochten. Dat was bijzonder sterk bezet met drie spelers uit de Top 10 van de wereld. Van dit illustere trio (Fabiano Caruana, Hikaru Nakamura en Wesly So) greep eerstgenoemde zeer overtuigend (met 8½ uit 11) zijn eerste Amerikaanse titel, sinds hij voor de Fide heeft besloten om voor de Verenigde Staten uit te komen.

Lees meer >

Giri houdt goed stand

Na vijf ronden in het ‘Norway Chess Tournament heeft Magnus Carlsen nog altijd de leiding in handen. Hij voegde twee remises toe aan zijn totaal, waaronder één in de vijfde ronde tegen onze landgenoot Anish Giri. De Nederlander kwam vrijdag, in de vierde ronde, remise overeen met Levon Aronian en hield vandaag de wereldkampioen met zwart keurig in bedwang. Vrijdag gaf louter remises te zien, maar vandaag viel er heel wat meer te beleven. De rustdag van zaterdag heeft sommige spelers kennelijk goed gedaan want er werd fier op winst gespeeld. Zo maakte de Indiër Pentala Harikrishna gehakt van de Chinees Li Chao. Ook Veselin Topalov ging door de stelling van de Benoni-achtige stelling van Nils Grandelius heen.

De partij tussen Giri en Aronian werd een partij met een soort déjà vu. De stelling die ontstond hadden ze pas geleden al een keer tegen elkaar gehad, maar dan beiden met de andere kleur! Daarbij had Aronian (ook al met de andere kleur) ermee verloren van Nakamura. Een reden te meer voor de Armeniër om het systeem dan maar eens met zwart te gaan proberen. Hij bracht ook een nieuwtje en hoewel de stelling daarna er een moment problematisch uitzag, bleek dat het toch allemaal niet zoveel voor Giri opleverde.

Lees meer >

Giri loopt in het mes van MVL

Het ‘Norway Chess Tournament is al weer drie ronden onderweg. En het is wereldkampioen Magnus Carlsen die de leiding in handen heeft genomen. Carlsen is er op gebrand om ditmaal in eigen land eens goed voor de dag te komen. Vorig jaar liep het helemaal uit de hand toen hij in de eerste ronde door zijn vlag ging in een gewonnen stelling tegen Veselin Topalov. Hij was in de waan dat hij er nog tijd bij zou krijgen na de 60ste zet. Topalov kreeg hierdoor vleugels en won het toernooi.

Carlsen zat in de spreekwoordelijke hoek waar de klappen vielen. Maar nu is alles anders. Na zijn overwinning in de eerste ronde kwam hij met zwart in een korte partij remise overeen met Topalov. Om vervolgens in partij drie fel van leer te trekken tegen de Zweed Nils Grandelius. In een ware koffiehuispartij werd de hevig spartelende Grandelius overmeesterd.Het brengt Carlsen alleen op kop omdat er vandaag verder louter remises vielen.

En hoe verging het onze landgenoot Anish Giri? Na zijn prachtige overwinning in de eerste ronde op Pavel Eljanov was hem er veel aan gelegen om eens af te rekenen met een speler die zo langzamerhand wel een soort ‘Angstgegner’ voor hem dreigt te worden: de Fransman Maxime Vachier-Lagrave.

Lees meer >

Om des Keizers baard

Filmhuis Cinecitta te Tilburg was zaterdag 2 april weer het toneel van de thuiswedstrijden van De Stukkenjagers. Het eerste team trad aan tegen het Amsterdamse Caissa, met als inzet ‘des Keizers baard’. Uh? Laten we meteen maar even een etymologisch woordenboek raadplegen waar deze uitdrukking nu weer vandaan komt.

  • Om des keizers baard betekent \’zonder enig belang\’.
Lees meer >

Om des Keizers baard

Filmhuis Cinecitta te Tilburg was zaterdag 2 april weer het toneel van de thuiswedstrijden van De Stukkenjagers. Het eerste team trad aan tegen het Amsterdamse Caissa, met als inzet ‘des Keizers baard’. Uh? Laten we meteen maar even een etymologisch woordenboek raadplegen om te zien waar deze uitdrukking vandaan komt.

  • Om des keizers baard betekent ‘zonder enig belang’. Zo is een wedstrijd om des keizers baard een wedstrijd waar niets van afhangt.
  • De uitdrukking komt waarschijnlijk uit het Duits, waarin um des Kaisers Bart streiten voorkomt. Dit is volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) mogelijk een verbastering van um den Geissenbart streiten (dus om de ‘baard’ van een geit). En dat zou weer een vertaling zijn van het Latijnse de lana caprinia rixari (‘ruziemaken over geitenwol’, een zinsnede uit de Epistulae van Horatius). In het desbetreffende hoofdstuk stelt Horatius quasi-serieus de vraag aan de orde of je geitenhaar ‘wol’ zou mogen noemen, net als een schapenvacht. Deze discussie ging later symbool staan voor een nutteloze discussie in het algemeen. Van Dale (2005) geeft bij de lana caprina dan ook de betekenis ‘over niets (ruzie maken)’.

Zo, weet u dat ook weer. Schaken waar dus niets vanaf hangt, wat wenst een mens zich nog meer? De Amsterdammers traden aan met maar liefst twee grootmeesters: de oudgedienden Paul van der Sterren en Hans Ree. Beide Kampioen van Nederland geweest. Van der Sterren werd het twee keer (in 1985 en in 1993), Ree werd kampioen in 1967, 1969, 1971 en 1982.

Omdat wij invaller Arend-Jan van Meerwijk hadden opgesteld, zakte ons ratinggemiddelde onder dat van hen en dat leek ons op voorhand een goed idee om deze niet te onderschatten tegenstander zand in de ogen te strooien.

Zelf mocht ik aantreden tegen Paul van der Sterren, die zich een tijd geleden zijn professionele schaak carrière beëindigd had en zich had toegelegd op het schrijven van boeken.

Lees meer >

Wat zijn de kansen van Karjakin tegen Carlsen?

Het kandidatentoernooi werd afgelopen maandag beëindigd met de spectaculaire overwinning van de Rus Sergey Karjakin op Fabiano Caruana, waardoor Karjakin de nieuwe uitdager wordt van wereldkampioen Magnus Carlsen.

Hoewel de match nog ver weg is (pas in november zal die plaatsvinden), is het misschien toch aardig om nu al te kijken wat de kansen zouden kunnen zijn van Karjakin om Carlsen van de troon te stoten. Dat zullen we tegen de tijd dat de match gaat plaatsvinden nog uitgebreid doen.

Carlsen kijkt van een afstandje naar de speler die hem nu gaat uitdagen! (Foto Frans Peeters)

Op dit moment kunnen we laten zien hoe beide rivalen tot dusver onderling hebben gescoord. We zien het volgende:

Lees meer >

Karjakin is de uitdager van Magnus Carlsen!

In de laatste ronde in het Kandidatentoernooi te Moskou ging het eigenlijk nog maar tussen twee spelers: Sergey Karjakin en Fabiano Caruana. Zij gingen samen aan de leiding en moesten toevallig ook nog tegen elkaar. Het werd een formidabel gevecht, waarin Caruana moest winnen, maar door een fantastisch torenoffer van Karjakin in een regelrechte koningsaanval verslagen werd. Karjakin dus de winnaar van dit Kandidatentoernooi! Anish Giri kwam met wit niet verder dan een wat bloedeloze remise tegen Veselin Topalov. Ook de andere twee partijen Nakamura – Aronian en Svidler – Anand eindigden in een puntendeling.

Karjakin en Caruana aan het begin van hun beslissende partij (foto toernooisite)

Het was duidelijk wat de partij van de dag ging worden: Karjakin-Caruana. Het reglement had bepaald dat Karjakin bij een remise de uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen zou worden. Alleen als hun onderlinge partij in remise zou eindigen, Viswanathan Anand met zwart van Peter Svidler zou winnen, was er wat meer ruis op de lijn. Dan zou Caruana degene zijn die het toernooi op zijn naam zou schrijven. Maar uiteraard kon Caruana er niet vanuit gaan dat

Anand dat huzarenstukje even zou gaan waarmaken. Svidler zou zijn landgenoot Karjakin wel erg in de steek laten, dus moest de Amerikaan er een partij van maken waarin die op buigen of barsten zou komen te staan.

Dit gebeurt er als het Kandidatentoernooi wint en de uitdager van de wereldkampioen wordt: Sergey Karjakin omringd door hordes journalisten. We ontwaren ook Dirk-Jan ten Geuzendam van New in Chess. (foto toernooisite)

En dat ging Caruana wonderwel af. Hij koos voor de Rauzervariant van het Siciliaans, een openingsvariant die hij al lang niet meer gespeeld had en die zijn tegenstander ongetwijfeld ook niet verwacht zou hebben.

Maar Karjakin is goed op de hoogte van zijn openingstheorie en hij koos voor een opstelling, waarin hij in elk geval de zwarte koning kon proberen te bestoken. Aanvankelijk slaagde Caruana in zijn opzet. Het werd een scherpe strijd die het uiterste zou vergen van beide spelers. En in veel varianten lonkte er voor hem een gunstig eindspel vanwege een betere pionnenstructuur. Op de 34ste zet nam de Amerikaan een moedige maar – naar later bleek – discutabele beslissing. Hij wilde graag met … d6-d5 zijn pionnencentrum naar voren spelen. Dat was enerzijds bedoeld om de activiteit van wits loper op b3 tot nul te reduceren, anderzijds ook meer controle over pion e6 (het doelwit in deze stelling) te krijgen. Maar Caruana vond dan zijn loper op c6 niet zo goed staan. Dus hij speelde eerst zijn loper naar g2 en wilde daarna met … d6-d5 een veld op e4 creëren waar zijn loper als een vorst zou staan. Eventuele aanvalskansen voor wit zouden daarmee volkomen aan banden zijn gelegd. Dit bleek wel wat veel gevraagd van de zwarte stelling. Op zet 36 wilde Caruana dan ook nog de witte toren ruilen en dan zou zijn strategie volledig hebben gezegevierd. Maar nu culmineerde zijn aanpak in een volkomen verrassend, maar volledig correct torenoffer van Karjakin. De Rus offerde een volle toren op d5 om het zwarte pionnencentrum te slopen en dat zag er op het eerste gezicht merkwaardig uit. Kon hij na de eenvoudige dekkingszet 38… Dc7 wel genoeg aanvalskracht ontwikkelen? Dat bleek inderdaad zo, want de wonderbaarlijke en ijzersterke 39. Dd5-f5! voldeed aan alle eisen. De zwarte koning werd nu aan alle kanten bestookt en dat bleek een te zware opgave om dat droog te houden. Omdat Caruana ook varianten die eventueel in remise door herhaling van zetten zou eindigen uit de weg ging, werd het snel duidelijk dat hij nu helemaal kopje onder zou gaan. Dat gebeurde ook. Toen Karjakin een geforceerd mat in drie op de schoen had, gaf Caruana het op. Een fantastische partij om zo een toernooi mee te eindigen en het moge duidelijk zijn dat Carlsen aan Karjakin een geduchte tegenstander gaat krijgen. Of hij in een WK-match meer moeite zou hebben gehad met Caruana zullen we dit jaar niet te weten te komen, want de Rus en de Noor gaan in november om de titel spelen.

Voor Giri eindigde het toernooi teleurstellend. Nadat hij alles gegeven had in de voorgaande partijen, was de accu nu een beetje leeg. Hij koos voor risicoloze voordeeltjes in de Catalaan, in de hoop dat tegenstander Topalov, die op een uitzichtloze laatste plaats zou eindigen, zichzelf zou opblazen. Dat deed de Bulgaar niet. Sterker nog: hij ruilde snel de dames en neutraliseerde de traditioneel moeilijke loper van c8 tegen de potentieel sterke Catalaanse loper op g2. Daarmee leek de muziek snel uit de stelling verdwenen en toen zich een zetherhaling aandiende, vonden beide spelers het wel best zo.

Lees meer >

Karjakin is de uitdager van Magnus Carlsen!

In de laatste ronde in het Kandidatentoernooi te Moskou ging het nog maar tussen twee spelers: Sergey Karjakin en Fabiano Caruana. Zij gingen samen aan de leiding en moesten toevallig ook nog tegen elkaar. Het werd een formidabel gevecht, waarin Caruana moest winnen, maar door een fantastisch torenoffer van Karjakin in een regelrechte koningsaanval verslagen werd. Karjakin dus de winnaar van dit Kandidatentoernooi! Anish Giri kwam met wit niet verder dan een wat bloedeloze remise tegen Veselin Topalov. Ook de andere twee partijen Nakamura – Aronian en Svidler – Anand eindigden in een puntendeling.

Karjakin en Caruana aan het begin van hun beslissende partij (foto toernooisite)

Het was duidelijk wat de partij van de dag ging worden: Karjakin-Caruana.

Het reglement had bepaald dat Karjakin bij een remise de uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen zou worden. Alleen als hun onderlinge partij in remise zou eindigen, Viswanathan Anand met zwart van Peter Svidler zou winnen, was er wat meer ruis op de lijn. Dan zou Caruana degene zijn die het toernooi op zijn naam zou schrijven. Maar uiteraard kon Caruana er niet vanuit gaan dat Anand dat huzarenstukje even zou gaan waarmaken. Svidler zou zijn landgenoot Karjakin wel erg in de steek laten, dus moest de Amerikaan er een partij van maken waarin die op buigen of barsten zou komen te staan.

Dit gebeurt er als je het Kandidatentoernooi wint en de uitdager van de wereldkampioen wordt: Sergey Karjakin omringd door hordes journalisten. We ontwaren ook Dirk-Jan ten Geuzendam van New in Chess op de foto. (foto toernooisite)

En dat ging Caruana wonderwel af. Hij koos voor de Rauzervariant van het Siciliaans, een openingsvariant die hij al lang niet meer gespeeld had en die zijn tegenstander ongetwijfeld ook niet verwacht zou hebben.

Lees meer >

Vechtschaak van de bovenste plank

Weer een geweldige ronde! Want deze voorlaatste ronde in het Kandidatentoernooi te Moskou werd door alle spelers aangegrepen om vechtschaak van de bovenste plank te laten zien. Vrijwel elke speler vocht letterlijk voor zijn laatste kans. En wat voor een drama speelde zich af op het bord van Fabiano Caruana en Peter Svidler. Daar was het beruchte eindspel van toren plus loper tegen toren ontstaan en wat daar allemaal in gebeurde leest u verderop…

Giri begint aan zijn partij tegen Anand (foto toernooisite)

Onze eigen Anish Giri stond voor de lastige taak om met zwart ex-wereldkampioen Viswanathan Anand uit het zadel te lichten, wilde hij nog de theoretische kans hebben om zich te kwalificeren. En met sprankelend aanvalsspel kwam hij heel dichtbij. Zo dichtbij zelfs, dat er een gerede mogelijkheid was om een winststelling af te dwingen. Maar wat zoals dit toernooi zo vaak gebeurde, gebeurde nu ook. Giri strandde in het zicht van de haven en moest met lede ogen zijn dertiende remise laten aantekenen. Daarmee is hij definitief uitgeschakeld en dat doet pijn.

Ook Levon Aronian leek op weg om Sergey Karjakin te vloeren. Hij won een stuk en de afwikkeling leek een kwestie van tijd te zijn. Maar door slechts één onhandigheidje verspeelde de Armeniër zijn winstkansen. Karjakin bleek opnieuw een ware verdedigingskunstenaar want ondanks de ongemakkelijke stelling liet hij zich niet meer verrassen en haalde na 101 zetten een zwaar bevochten halfje binnen.

Lees meer >

Bijeenkomst in Max Euwe centrum i.v.m. boekenserie Afek en Böhm

Afgelopen vrijdag werd in het Max Euwe centrum aandacht besteed aan de boekenserie die geschreven is door Hans Böhm en Yochanan Afek. Van Afek kregen we deze bijdrage toegezonden inclusief een aantal opgaven.


Max Euwe Centre in Amsterdam hosted on Good Friday a special party to celebrate a unique cultural chess event: The conclusion of a series of 6 Dutch books by Hans Böhm and Yochanan Afek introducing the chess pieces.

Working on this series has lasted six years, a year a piece: Wij presenteren De Pion (2010); De Toren (2011); Het Paard (2012); De Loper (2013); De Toren (2014); De Koningin (2015) and De Koning (2016) published by Tirion and Kosmos. The special qualities of the piece are promoted in 60 chapters, each displaying four characteristic examples taken from various facets of the game: Classical combinations, games of the greats, chess compositions and curiosities, opening traps and tactical endgames which may be comfortably enjoyed also by those who don’t master the Dutch language. All in all the most creative moves ever played or composed by each piece are presented to chess lovers of all levels and tastes. An historical account of the piece in question over different periods and cultures is an integral part of each volume.

Lees meer >