Column 52: Sparren in het blindschaak

8 juni 2015 8:42 Herman Grooten 4

Uit de tijd van Morphy weten we dat hij een zeer sterke blindschaker was. Zijn verrichtingen op dit gebied zijn fenomenaal te noemen; later zwoor hij het schaken volledig af. Veel later werd bekend dat autoriteiten in de voormalige Sovjet-Unie het blindschaken verboden. Het zou een aanslag zijn op iemands (geestelijke) gezondheid. Daar hadden ze in andere landen lak aan. In 1937 vestigde George Koltanowski in Edinburgh een wereldrecord met een blindsimultaan aan 34 borden (+24 =0 – 10).

Het record bleef staan tot Miguel Najdorf het in 1943 in het Argentijnse Rosario aan 40 borden deed (+36 =1 –3). Daarna verbeterde hij zijn huzarenstukje in Sao Paolo (Brazilië) in 1947 (+39 =4 – 2). Het huidige record wordt geclaimd door de Hongaarse GM Janos Flesch (rechts op de foto van Wikipedia) in Budapest 1960. Hij zou op 52 borden simultaan hebben gespeeld (+31 =3 – 18). De records van Najdorf en Flesch zijn volgens bepaalde bronnen onbetrouwbaar omdat de juiste details van de evenementen niet op duidelijke wijze zijn vastgelegd.

Ik heb tegen Flesch overigens nog de degens gekruist in een open toernooi in het Engelse Ramsgate. Nadat die partij gespeeld was, kwam hij iets later tijdens een rustdag op tragische wijze om het leven bij een auto-ongeluk.

Zelf had ik als jong spelertje enige ervaring op het gebied van het blindschaak opgedaan. Tijdens mijn middelbare schooltijd speelde ik soms in de pauze tegen twee tegenstanders tegelijk blind, terwijl ik ook nog een potje zat te kaarten met drie anderen. Dat is helemaal niet zo’n uitzonderlijke prestatie, maar voor ‘niet-schakers’ zag het er wel stoer uit.

Lees meer >

Vals spel

1 juni 2015 20:38 Herman Grooten 6

Er is de laatste jaren veel gezegd en geschreven over vals spel binnen het schaken. Kennelijk is het waar dat, overal waar wat te halen valt, mensen verleid worden om daar misbruik van te maken. Het verhaal van de Duitser die onder zijn baard en weelderige haardos van alles had verstopt om maar een grootmeestertoernooi te kunnen winnen, is al weer bijna uit ons collectieve geheugen verdwenen. Hoog tijd om een kleine inventarisatie te maken van de manieren waarmee bedrog kan worden gepleegd.

  • A) Opzoeken in boeken/tijdschriften

    • Voordat computers hun intrede deden, waren er mensen die theorie opzochten in een boek. Zo werd een Russische grootmeester ooit betrapt bij een boekenstand in het Open toernooi in Groningen, waar hij ‘toevallig’ net een pagina had opgeslagen van de opening die hij op het bord had.

Lees meer >

Actuele puzzels 7: Commotie bij EK-dames

29 mei 2015 20:52 Herman Grooten 24

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement.

We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten.

Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In de Georgische plaats Chakvi vindt van 18 – 31 mei het Europese Kampioenschap voor dames plaats. Helaas geen Nederlandse vertegenwoordiging in dit schaakwalhalla, of we moeten Elina Danielian tot onze landgenoten rekenen. Zij speelt echter onder de Armeense vlag.

Er was de nodige commotie omdat de relatief onbekende Roemeense WGM Mihaela Sandu, die ‘slechts’ 2300 achter haar naam heeft staan, wél met 5 uit 5 begon. Zij werd door andere deelneemsters beschuldigd van bedrog. Er werden maar liefst twee petities ondertekend door een groot aantal deelneemsters, waarin de ondertekenaars de organisatie onder andere vroegen om haar partijen niet meer live uit te zenden. Er werd echter geen ‘bewijs’ aangedragen en de wedstrijdleiding zegde degenen die de beschuldigende vingers richting Sandu wezen, de wacht aan. In een uitvoerig artikel op de Chessbase-site wordt van dit alles melding gemaakt. Men gaf aan dat een paar grootmeesters de partijen van Sandu onder de loep hadden genomen en ook gecheckt hadden met de gangbare engines en dat men geen aanwijzingen had gevonden dat haar zetten ‘voorgezegd’ zouden zijn. Kortom, de schaduwzijden van de nieuwe technologie worden hiermee op een andere manier blootgelegd, want hier wordt iemand die misschien onschuldig is, zomaar zwartgemaakt. Inmiddels heeft Sandu nog slechts 1 punt toegevoegd aan haar totaal, ze staat op het moment van schrijven op 6 uit 10.

Aan de leiding gaat de Oekraïense Natalia Zhukova met 8½ punten, net voor Nino Batsiashvili uit het gastland Georgië met 8 punten en ‘onze eigen’ Elina Danielian met 7½ punten. Dit trio voelt de hete adem in de nek van een zestal achtervolgsters.

Voor de complete uitslagen kunt u terecht op de www.chess-result.com .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Vier Nederlanders en een Pool

25 mei 2015 20:26 Herman Grooten 1

Na zeven ronden in het Limburg Open zijn er maar liefst vijf spelers op de eerste plaats geëindigd met 5½ punt. Met daarachter een peloton van 15 spelers met slechts een half puntje minder.

Bij het winnende kwintet zaten onze landgenoten Ruud Janssen (die een fantastisch toernooi speelde met een TPR van 2683), Jorden van Foreest, Benjamin Bok en Sipke Ernst. Alleen de Poolse GM Bartosz Socko mocht in het nationale feestje delen.

Dat deed hij door in de voorlaatste ronde van Ruud Janssen te winnen die op dat moment met voortreffelijk spel alleen aan de leiding ging. Janssen herstelde zich door clubgenoot Mees van Osch in de slotronde te verslaan. Ook heel knap was de prestatie van de 15-jarige Jorden van Foreest. Hij verloor dan wel in de derde ronde van Janssen maar zijn overwinningen met zwart op GM Christian Bauer (2624) en WGM Anne Haast mochten er wezen.

Lees meer >

Twee Nederlandse GM's aan kop in Limburg Open

23 mei 2015 22:10 Herman Grooten 0

Drie van de zes ronden in het Limburg Open zitten er op. Slechts een tweetal spelers heeft nog altijd een 100%-score achter zijn naam staan: de Nederlandse grootmeesters Erwin l’Ami en Ruud Janssen. De grootste verrassing tot dusver mag misschien wel de nederlaag in de eerste ronde van de nummer één van de ratinglijst, grootmeester Sergey Fedorchuk (2657), heten. Hij speelde op buigen of barsten tegen de Belg Frederic Decoster (2303). Zijn kwaliteitsoffer deed wonderwel zijn werk, want even daarna kwam hij op winst te staan. De witspeler koos voor zijn laatste kans door een toren te offeren om zo de nodige schaakjes te kunnen geven tegen de zwarte koning die nogal op de tocht was komen te staan.

Lees meer >

Giri blijft keurig overeind met zwart

17 mei 2015 19:41 Herman Grooten 3

In de Fide Grand Prix in Khanty-Mansiysk heeft Neerlands hoop in bange dagen Anish Giri twee remises aan zijn totaal toegevoegd.

In beide partijen speelde hij met zwart en er kan hem niet verweten worden dat hij er niet het beste van gemaakt heeft. In zijn partij van de derde ronde probeerde de Amerikaanse ster Hikaru Nakamura hem te verrassen met het Grecogambiet. Nakamura offerde twee pionnen en het zag er zorgelijk voor zwart uit. Maar Giri bevrijdde zijn spel door de twee pluspionnen zo snel mogelijk te retourneren, waarna hij zelfs een tikje beter kwam te staan in een eindspel met een symmetrische pionnenstructuur, ieder een toren, hij de loper en zijn tegenstander het paard. Dat er in feite niets meer te zien viel, bleek al spoedig toen beide heren tot de conclusie waren gekomen dat er inderdaad weinig meer te zien was.

Lees meer >

Actuele puzzels 6: St. Petersburg Blitz en Rapid

16 mei 2015 20:30 Herman Grooten 0

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

De afgelopen week vonden in St Petersburg deRussische Rapid en Blitz kampioenschappen plaats. Een paar sterke spelers, waaronder Vladimir Malakhov (2776), Alexei Dreev (2713) en Nikita Vitiugov (2703) waagden zich in het snelschaakgedruis. Het rapidkampioenschap werd uiteindelijk een prooi voor Pavel Maletin (2631) met 6½ uit 9 voor een achttal spelers. Voor de uitslagen kunt u terecht op de www.chess-result.com .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Gespot 73: Een humorvolle schaakzet

11 mei 2015 8:26 Herman Grooten 4

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Jaren geleden, in het precomputertijdperk dus, zat ik eens te analyseren met grootmeester John van der Wiel. Omdat we een paar raakvlakken hadden in ons openingsrepertoire met zwart, kwam al snel een variant van het Dame-Indisch ter sprake waarin hij een interessante vondst had gedaan. Het ging om een variant waarin de witspeler een zeer venijnige tactische wending in de stelling heeft gevlochten. Die wending kende ik, het stond me vaag bij dat Genna Sosonko hem eens had laten zien.

Een blik in de database leert dat Sosonko redelijk succesvol was met de hele variant. Pikant detail: eenmaal liep hij tegen een nul op, tegen Van der Wiel! Diezelfde Van der Wiel had met zwart een variantje uitgedokterd, waarin hij wit uitnodigde om met een zelfde soort wending tevoorschijn te komen. Zijn weerlegging was pure humor: op de wijze waarop wit in de ene stelling beslissend voordeel kan halen, behaalt zwart in Van der Wiels variant op analoge wijze aan de andere kant van het bord een gewonnen stelling. Ik kreeg toestemming om zijn vondst te spelen in een toernooipartij, als ik in de gelegenheid was. Zelf heb ik jaren gewacht om hiervan gebruik te mogen maken, maar het is helaas nooit zover gekomen. En voor zover ik weet heeft ook Van der Wiel zijn eigen hersenbrouwsel ook nooit mogen toepassen.

Lees meer >

Actuele puzzels 5: Sochi

3 mei 2015 21:22 Herman Grooten 0

In deze nieuwe rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

Deze week vinden in Sochi de Russische teamkampioenschappen plaats. Anders dan in Nederland, maar wel zoals in veel landen wordt gedaan, worden die in een toernooivorm afgewerkt. Veel sterke spelers zoals Grischuk, Kramnik, Aronian, Jakovenko, Wojtaszek, Vitiugov en Svidler zijn op het appèl verschenen. In de eerste paar ronden is veel fraais geproduceerd.

Voor de uitslagen kunt u terecht op de www.chess-result.com .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Actuele puzzels 4: Kopenhagen

30 april 2015 19:21 Herman Grooten 0

In deze nieuwe rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In de hoofdstad van Denemarken vindt momenteel de Kopenhagen Chess Challenge 2015 plaats. Een open toernooi waarin de Zweed Hans Tikkanen met 2537 de sterkste speler is. Leuk is dat de in Nederland zeer bekende Finse GM, Heiki Westerinen, weer eens aan het bord is verschenen. Op de deelnemerslijst ontwaren we de drie broers (Tycho, Sven en Oele) Dijkhuis uit Utrecht. Alle informatie treft u aan op de toernooisite .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >