Dichter des Vaderlands

19 januari 2019 11:14 0

Komende woensdag wordt de 44-jarige Fries Tsead Bruinja in De Balie in Amsterdam feestelijk geïnstalleerd als de zevende Dichter des Vaderlands. Hij neemt het stokje over van Ester Naomi Perquin. Zijn rol is de komende twee jaar gedichten te schrijven bij actuele nationale gebeurtenissen. Ook zal hij optreden als ambassadeur voor de poëzie. De NRC zal zijn gedichten publiceren. De commissie die hem uitkoos vond hem een dichter die in eerlijke, eenvoudige woorden zowel gevoelig als scherp kan zijn, die een inval of anekdote tot gedicht kan verheffen en rauwheid en lyriek afwisselt. Tien jaar geleden was Tsead ook al genomineerd om Dichter des Vaderlands te worden.

Tsead Bruinja

Tsead Bruinja (Rinsumageest, 1974) is dichter en woonachtig te Amsterdam. Hij debuteerde in het Fries in 2000 met de Friestalige bundel De wizers yn it read/ De wijzers in het rood (Bornmeer) en in het Nederlands in 2003 met Dat het zo hoorde (Contact). Bruinja stelt bloemlezingen samen, recenseert, presenteert, interviewt en treedt op in binnen- en buitenland (o.a. in Peru, Oekraïne en Zimbabwe).

Daarnaast werkt hij regelmatig samen met beeldend kunstenaars, typografen en vormgevers. Zijn werk is niet alleen in boeken maar ook op gebouwen, pleinen en in winkels te lezen. Van 2008 tot 2013 schreef Bruinja gedichten voor het actualiteitenprogramma ‘Dit is de dag’ (Radio 1) en van 2014 tot 2016 schreef hij een wekelijkse column voor de cultuurbijlage van de Leeuwarder Courant. Vanaf 2012 is Bruinja werkzaam als docent aan de opleiding Creative Writing te Arnhem en sinds 2017 is hij ‘Dongeradichter’ van de gemeente Dongeradeel.

Bruinja’s bundels werden genomineerd voor de Jo Peters PoëziePrijs, de Ida Gerhardtpoëzieprijs en de Obe Postmapriis. Zijn meest recente bundels zijn Binnenwereld buitenwijk natuurlijke omstandigheden (Cossee, 2015) en Hingje net alle klean op deselde kapstôk / Hang niet alle kleren aan dezelfde kapstok (Afûk, 2018).

NK Schaken in Amsterdam (2015)

Lees meer >

Anastasia’s mat (deel 3)

9 januari 2019 20:07 8

In augustus 2015 publiceerde ik twee artikelen over Anastasia’s mat waarop een kleine 40 reacties kwamen met veel aanvullende informatie over partijen, artikelen en boeken. De centrale vraag was waaraan ontleend dit mat zijn naam en wie was de bedenker van deze naam? Onderzoek in binnen- en buitenland heeft mij niet verder gebracht. Ik houd de romantische gedachte aan dat iemand de naam gegeven heeft n.a.v. de twee eeuwen geleden gepubliceerde briefroman ‘Anastasia und das Schachspiel‘ van Wilhelm Heinse. Maar wie dan die naamgever was van het mat?

Een tweede vraag die openstond was of er partijverzamelingen zijn waarin het thema van dit mat een rol speelt. Met in gedachten de prachtige boeken van Robert Timmer over Pxf7 en De Rochade. Zo’n verzameling over Anastasia’s mat bestond niet. Nico Vink heeft mij de afgelopen jaren vanuit Las Vegas geholpen en heeft zelf een zoekprogramma geschreven om partijen met dit mat in bestanden op te sporen. Aan hem danken we dat we nu van zijn werk kunnen genieten. Met een ruime definitie van dit mat zijn er bijna 800 partijen geselecteerd en partijen van (nationale) toppers ontbreken hierbij niet.

Lees meer >

Schaken en Politiek

5 januari 2019 21:17 12

In deze vierde aflevering van Met andere ogen… 1. Raadselvader (vervolg) met 2. Reisgids voor Schaakliefhebbers en 3. Schaakprobleem (seriehelpmat) in een apart artikel.

Herfst 2018. De telefoon gaat in huize Kramnik. Vladimir neemt de telefoon op en de Russische Minister van Sport vertelt hem dat zijn aanvraag besproken en goedgekeurd is, ook door Poetin. ‘Je mag in januari 2019 meedoen in Wijk aan Zee. Over de secondant(en) die je zullen begeleiden moet nog een beslissing worden genomen. Ook hangt het er om of je de simultaan mag geven in het Nederlandse Huis van de Democratie.’ (De Torentje Schaak Simultaan is de traditionele Haagse ’afterparty’ van het Tata Steel Chess Tournament, waarbij oud-parlementariërs, Kamerleden, parlementair journalisten en parlementair medewerkers het in de Statenpassage van de Tweede Kamer opnemen tegen een van de grootmeesters uit het ‘Wimbledon van het schaken’.) De Russische minister vervolgt: ‘De Nederlandse Minister van Buitenlandse Zaken , Stef Blok, ligt nog dwars. Hij vertrouwt de zaak niet helemaal. Hij wacht op advies van zijn inlichtingendiensten. Ook heeft hij in overweging of er enkele (oud-)parlementariërs moeten worden uitgesloten van deelname aan deze simultaan. Vladimir, zodra je in Nederland aankomt krijg je nadere instructies van onze Ambassade in Den Haag. We gaan ervan uit dat je in Wijk aan Zee Carlsen van de troon stoot en wint.’

Lees meer >

Het schaakspel en het verzet

5 januari 2019 21:15 0

In deze vierde aflevering van Met andere ogen… 2. Reisgids voor Schaakliefhebbers, 3. Schaakprobleem (seriehelpmat) en in een apart artikel 1. Raadselvader (vervolg)

  1. Reisgids voor Schaakliefhebbers

Nieuwe ideeën voor de Reisgids voor Schaakliefhebbers zijn musea die nieuw historisch materiaal bezitten over schaken in de oorlog.

  1. Rijksmuseum in Amsterdam

In het Rijksmuseum is vorig jaar het schaakspel van verzetsman Arie van Namen geplaatst in de WO-II zaal. Van Namen, een Vrij Nederland-medewerker, zat in het verzet en werd gearresteerd. Om de tijd te doden maakte hij een schaakspel van snippers papier. Zeventig jaar later werd dit schaakspel gevonden.

Harm Ede Botje en Mischa Cohen schreven hierover in 2016 een prachtig artikel in Vrij Nederland.

Lees meer >

Schaak! in de Rotterdamse Bieb

11 december 2018 17:39 0

Loop je station Blaak uit dan is de Centrale Bibliotheek, met z’n karakteristieke ontwerp, niet te missen al wordt je eerste blik misschien gevestigd op de Markthal, de Kubuswoningen, het grote reuzenrad, of de Laurenskerk. Natuurlijk ook altijd de moeite waard.

Als je in de grote hal bent van de Centrale Bibliotheek dan kan het je bijna niet ontgaan. Iedere dag wordt hier geschaakt met het grote spel en er staan altijd veel kijkers en nieuwsgierigen rondom het bord. De Rotterdamse journalist Karin Koolen schreef hierover in 2013 een mooi verhaal met mooie foto’s. En dit is nog maar één voorbeeld van de ontmoetingsplaats die de Bieb is. Ieder jaar komen miljoenen bezoekers naar de Bieb en niet alleen voor boeken, kranten en tijdschriften. Regelmatig zijn er culturele activiteiten, evenementen en tentoonstellingen. Zoals bij voorbeeld de Erasmus Experience en nu de Expo Schaak! van Marjoleine Molenaar, Harry Hoek en Tonio de Roover.

Lees meer >

Branding Tata Steel Chess

9 december 2018 11:40 0

Schaken op het Europese Staalschaakbord, deel 37

Behalve in Duitsland leek het even rustig te zijn aan het fusiefront. Volgens Indiase bronnen wordt binnenkort het managementteam van de nieuwe joint-venture bekendgemaakt. Tata Steel Nederland (TSN) werd onaangenaam verrast door een bericht van Tata Steel India. TSN kwam daarnaast, ongewenst, in het nieuws door zwarte regen in de IJmondregio. De namen van de Tata Steel Chess Challengers zijn bekend. Gaan de teenagers het bij de Challengers spannender maken dan de twintigers bij de Masters? Het zou zo maar kunnen.

Bijeenkomst in De Moriaan te Wijk aan Zee

Onlangs bezochten bijna 400 bewoners uit Wijk aan Zee een bijeenkomst met een directeur van Tata Steel Nederland en met enkele vertegenwoordigers van instanties uit de regio. Plaats van handeling: schaaktempel De Moriaan.

Lees meer >

Net niet voor Kateryna Lagno

25 november 2018 1:06 5

Je zou het haast vergeten maar ook de dames speelden afgelopen weken in het verre Siberië om het wereldkampioenschap. De formule was een knock-outsysteem dat altijd veel spanning en sensatie met zich brengt. Helaas geen Nederlandse inbreng. Zijn wij (nog) niet goed genoeg of zijn er andere redenen? Er is ten minste één Nederlands meisje dat hardop droomt om wereldkampioen te worden,  zij is pas elf jaar en heet Machteld van Foreest. De schakersfamilie Van Foreest geniet veel bekendheid met twee jonge grootmeesters in het gezin. Recent deed  Machteld mee aan het WK-Kadetten met een gedeelde derde plaats in haar leeftijdscategorie. Daarna deed zij mee met de Nederlandse dames aan het NK Rapidschaak en hierdoor was zij te zien in het NOS-Jeugdjournaal.

Terug naar Siberië waar de strijd uiteindelijk ging tussen de Russische Kateryna Lagno en de Chinese titelhouder Ju Wenjun. Het werd een boeiend gevecht. In de vier reguliere partijen kwam Lagno op voorsprong en behoefde in de laatste van de vier partijen alleen maar remise te spelen. Het ging vreselijk mis.

Lees meer >

Namen noemen we nog niet

21 november 2018 11:08 0

Schaken op het Europese Staalschaakbord, deel 36

In London, bij het wereldkampioenschap schaken, zijn de spelers aan elkaar gewaagd en zijn de uitslagen  min of meer voorspelbaar en volgens verwachtingen. Helaas alleen maar remises en geen spectaculaire partijen. Positionele stellingen en eindspelen met veel rekenwerk. Af en toe verlangen we naar de romantische tijd van mooie combinaties en offers om de koning mat te zetten. Oud-wereldkampioen Michael Tal was zo’n tovenaar op het schaakbord. Maar bij dit wereldkampioenschap hoeven we hierop niet te rekenen.

Op het Europese Staalschaakbord is het precies het tegenovergestelde. Niets is voorspelbaar en alles loopt iedere keer weer anders dan verwacht. Onwaarschijnlijke opvolging van  zetten. En de partijen zijn na meer dan twee jaar spelen nog steeds niet beëindigd.

In juli dachten we nog dat het einde in zicht was toen de fusie  tussen ThyssenKrupp en Tata Steel Europe officieel in Brussel werd aangekondigd. Niets is minder waar. Er volgde een reeks van onverwachte gebeurtenissen. Wie bedenkt zo’n script?

Lees meer >

Jorden van Foreest promoveert naar de Tata Steel Chess Masters

21 oktober 2018 16:51 0

Afgelopen zaterdag vond de opening plaats van de 22ste editie van het Hoogeveen Schaaktoernooi. Eregasten waren Nick Schilder van het duo Nick & Simon en de Oegandese Christine Namaganda, bekend uit de zeer bijzondere schaakfilm Queen of Katwe.

Twee nieuwtjes uit de openingsceremonie (teksten Peter Boel).

  1. Wereldkampioen naar Hoogeveen

Toernooidirecteur Loek van Wely sprak een grote ambitie uit: ,,Bij ons 25-jarige jubileum in 2021 willen we de wereldkampioen uitnodigen in Hoogeveen.”

  1. Jorden van Foreest promoveert naar de Tata Steel Chess Masters

Bij de presentatie van de vier matchspelers werd van Jorden het eerste deel getoond van de documentaire ‘De Stelling van Foreest’ waarin hij zichzelf voorstelt.

Lees meer >

Nieuw supertoernooi: Tata Steel Chess India 2018 (rapid & blitz)

20 september 2018 20:36 0

Van 9 t/m 14 november wordt er in Kolkata (India) het eerste supertoernooi georganiseerd, Tata Steel Chess India 2018. Een historisch moment voor schakend India. De beste spelers van India doen mee zoals Anand, Harikrishna, Vidit en Ganguly. Zij spelen tegen Aronian, Karjakin, Nakamura, Mamedyarov en So. Ook de Indiase topjeugd krijgt een kans om mee te doen zoals Praggnanandhaa en Sarin.

India timmert flink aan de weg.

Lees meer >