Boekpresentatie ‘Het schaakspel in Nederland’
In de ambiance van het achttiende eeuwse Fischerhuis van kunsthandel Simonis en Buunk in Ede presenteerden Mathieu en Ine Kloprogge afgelopen zaterdag, 11 juni 2011, hun tweede boek ‘ Het schaakspel in Nederland’. Het is nog geen vier jaar geleden dat zij hun eerste boek ‘Chessmen, Art and History´,bij boekhandel Van Stockum in Den Haag,presenteerden. Voor dit boek bestond met name in Amerika bijzondere belangstelling. Jean-Pierre Geelen van de Volkskrant schreef in 2007 eenlovend artikel over dit boek.
Een betere plaats dan het Fischerhuis hadden zij zich niet kunnen wensen. Immers het Fischerhuis herbergt de collectie antieke schaakspellen en de collectie schaakschilderijen van Simonis & Buunk.
Mathieu en Ine Kloprogge verzamelen al meer dan dertig jaar antieke schaakspellen en hebben hiervoor heel Europa afgereisd. Zij delen samen de fascinatie voor schaakspellen van de afgelopen 1000 jaar. Mathieu kan aan de hand van zijn collectie gepassioneerd vertellen over het technisch vernuft en de artistieke vaardigheden waarmee de antieke schaakspellen zijn vervaardigd.
De hoofdvragen die zij zich stelden voor hun nieuwe boek waren:
– Welke schaakspellen zijn er in Nederland ,met bijzondere aandacht voor eeuwenoude schaakspellen ?
– In welke musea of in welke privécollecties bevinden zich deze schaakspellen?
– Wat hebben we nog aan schaakbodemvondsten In Nederland?
Bij de presentatie hanteerden zij de indeling van het boek. Na beschrijving van oudste vormen van het schaakspel en de verspreiding hiervan komen zij via de late middeleeuwen bij de 16de eeuw en beschrijven zij de schaakspellen in een historische context, eeuw voor eeuw.
Enkele elementen uit de presentatie laten we hieronder de revue passeren.
16de eeuw
Hieronder het oudste complete schaakspel in Nederland. Dit dateert uit het midden van de zestiende eeuw. De witte stukken zijn gemaakt van palmhout en de zwarte stukken van naaldhout.
17de eeuw
Mathieu en Ine Kloprogge hebben de drie schilderijen van Adriaen van der Werff (1659 – 1722) opgespoord waarop dezelfde schaakstukken voorkomen. In het Rijksmuseum te Amsterdam bevindt zich een schaakfiguur dat naar alle waarschijnlijk behoorde tot het schaakspel van Adriaen van der Werff, dat hij zelf heeft gemaakt. Het is helaas het enige overgebleven schaakstuk. Lang werd aangenomen dat dit stuk een pion is. Maar uit nader onderzoek van Mathieu en Ine Kloprogge is gebleken dat dit niet juist is. In hun boek onthullen zij welk schaakstuk dit wel is.
Onder: Heer en Dame bij het schaakspel, Adriaen van der Werff, 1680. Dit schilderij bevindt zich in de Gemäldegalerie Alte Meister, Staatliche Kunstsammlungen Dresden.
Boven: De schaakfiguur van Adriaen van der Werff, foto: Rijksmuseum Amsterdam. Deze figuur wordt reeds in zijn eigen tijd in de kunstliteratuur besproken.
In onze serie Schaken en Schilderkunst besteedt Eddy Schuyer, voorzitter van de KNSB, in zijn komende bijdrage o.m. aandacht aan een schilderij en aan het schaakstuk van Adriaen van der Werff. Mathieu en Ine Kloprogge zullen hun bijdrage wijden aan hun zoektocht naar de drie schilderijen en aan het bijzondere onderzoek van dit schaakstuk met een verrassende uitkomst.
18de eeuw
In de achttiende eeuw wordt het porselein uitgevonden en vindt er een omwenteling plaats, de massaproductie doet zijn intrede.
19de eeuw
De 19de eeuw is de eeuw van de industriële revolutie, van de uitvindingen, van het Realisme en van de Romantiek in de (schilder)kunst. De komst van de stoomlocomotief luidt het massale reizen in en het reisspel wordt populair. Europese fabrikanten gaan (kostbare) reisschaakspellen maken.
20ste eeuw
Schaakspellen van Nederlandse kunstenaars
21ste eeuw
Godsdienstconflicten is een terugkerend thema in het schaakspel.
Overige zaken
CD
Het boek bevat tevens een CD met daarop veel extra informatie , (detail)afbeeldingen en links naar websites.
Opgedragen aan de nazaten Kloprogge
Evenals hun eerste boek is ook het tweede boek opgedragen aan de nazaten Kloprogge , nu in het bijzonder aan Jort en Noa, de jongste kleinkinderen.
Overhandiging eerste exemplaar aan Hans Böhm, Mr. Chess
Na de presentatie werd het eerste exemplaar van het nieuwe boek uitgereikt aan Hans Böhm, Mr. Chess, die samen met zijn echtgenote Lenie aanwezig was.
De Antieke Edese 11-kamp
Het was een ludieke vondst om de presentatie aan te kleden met een 11- kamp ( op de 11de juni 2011). Deelnemers waren:Meijer,De Wilde,Galesloot, Van de Weteringh,Mudde,Pol,Roseboom,Zandvliet, Hovestadt,Van Ingen, Jonker en Buunk. De winnaar kreeg een exemplaar van het boek.
Spelen met antieke schaakspellen
En natuurlijk, hoe kan het ook anders, werd er gespeeld met de antieke schaakspellen uit de collectie van Simonis & Buunk. Dit was niet de eerste keer. In januari werd een groot schaakfeest georganiseerd in het ‘Bobby Fischerhuis’ met medewerking van Anish Giri en Hans Böhm.
Tot slot was er een gezellig samen zijn waar onder het genot van een drankje nog eens gezellig kon worden nagepraat over de presentatie, over de twee boeken, over de collecties van Simonis & Buunk en nog veel meer.
Minze bij de Weg, hoofdredacteur van het magazine van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond, was aanwezig om een publicatie voor het komende magazine voor te bereiden.
Ab Scheel verzorgde foto’s ( ook in deze bijdrage gebruikt) en een video voor de website van Hans Böhm, Mariëtte Simonis ,de partner van Frank Buunk, hanteerde ook de camera en tot slot was er een professionele fotograaf voor de persfoto. Dit schaakfeestje is dinsdag natuurlijk voorpaginanieuws in de (Edese) bladen.
Mathieu en Ine Kloprogge en hun gasten kunnen terugzien op een geslaagde middag. Tot slot bedankten zij Mariëtte Simonis en Frank Buunk voor de genoten gastvrijheid in het Fischerhuis.
Links
Het uitgebreide persbericht op onze site.
De website van Mathieu en Ine Kloprogge, hier kunt u meer informatie over de twee boeken vinden en deze ook desgewenst bestellen.
De website van Hans Böhm, met foto’s en een video van Ab Scheel. De gebruikte ‘plaatjes’ bij de presentatie zijn hier ook te vinden.
De website van Simonis & Buunk, Schaakfeest
Mark Buunk´s Gallery met veel mooie foto’s en een filmpje (volgt nog).
Website Carolus Chess (Engels)
Met dank aan Leo Hovestadt.
De Telegraaf, schaakrubriek Hans Böhm van 18 juni
Publicatie in Schaakmagazine door Minze bij de Weg
Publicatie in de Gooi- en Eemlander
Publicatie van Ameland boeken
Op onze site zullen we de komende maanden meer aandacht besteden aan ´Het schaakspel in Nederland´ en aan ´Chessmen, Art and History´. In december zullen we drie exemplaren van het nieuwe boek verloten. Gezien de grote belangstelling voor het nieuwe boek wordt dit zeker een collectors item. Klik hier voor het overzicht verloting schaakkunstboeken .
