Schaaksite

Analyse 9e partij Gelfand – Anand

Analyse van Anish Giri

Anand bereikt met wit weer vrijwel niets

De tiende partij in de tweekamp tussen wereldkampioen Viswanathan Anand en Boris Gelfand is wederom in een teleurstellende remise geëindigd. Het lukte Anand opnieuw niet om enig vat te krijgen op het spel van zijn taaie opponent. De Israëliër blijkt veel persistenter te zijn dan vooraf gedacht.

Degenen die op voorhand dachten dat Anand er wel even overheen zou walsen, komen bedrogen uit. Iedereen wist wel dat de wereldkampioen een tijdlang met een vormcrisis kampte. Maar insiders dachten dat hij het beste van zijn spel zou bewaren voor deze tweekamp. Dat blijkt allerminst het geval. Anand speelt futloos, hij oogt vermoeid. Ook lijkt zijn secondantenteam het te moeten afleggen tegen het team van Gelfand, dat zich meer dan uitstekend geprepareerd blijkt te hebben. De voormalige Wit-Rus heeft tot dusver vrijwel elke opening naar zijn hand weten te zetten.

Gelfand krijgt Anand net niet omver

Na de twee beslissingen in de vorige partijen, is de negende partij in de WK-tweekamp tussen Boris Gelfand en Viswanathan Anand in remise geëindigd. Ditmaal werd het een lange strijd die pas na de veertigste zet in een puntendeling eindigde. Anand durfde het Slavisch niet meer aan, na de zeperd in zijn vorige zwartpartij. Hij koos voor het Nimzo-Indisch, een opening die hij niet heel vaak in zijn carrière gespeeld heeft.

Gelfand breekt de ban in de zevende partij

Eindelijk komt de tweekamp tussen Anand en Gelfand tot leven. Boris Gelfand bereikte eindelijk een substantieel voordeel uit de opening. Het gevolg was dat de wereldkampioen panikeerde en twee slechte zetten uit zijn handen liet glippen. Daardoor kwam hij met een paar slechte stukken op een kluitje te zitten, terwijl de witte stukken de stelling in hun greep namen. Gelfand drong met een toren op de zevende rij naar binnen en tegelijkertijd domineerde zijn twee paarden het strijdtoneel. In zijn nood offerde Anand een loper om – met een toren, een paard en een ver opgerukte pion – tegenspel te ontwikkelen. Maar Gelfand bleef op zijn post. Door vlak voor de tijdcontrole uitstekend te rekenen, hield hij alles onder controle. Hij liet Anand promoveren om daarna met een toren en twee paarden een prachtig matbeeld te construeren. De partij had zo kunnen eindigen:

 [FEN "6k1/6R1/p3N1Np/5pp1/3n4/6P1/P4PPK/4q3 b - - 0 42,normaal,centrum,"] 

Partij 8: Gelfand in 17 zetten opgeknoopt na blunder

Lang heeft Boris Gelfand niet mogen genieten van zijn voorsprong. In een partij waarbij de spelers al snel op eigen kracht waren aangewezen, gaf hij zich al na zeventien zetten gewonnen, nadat hij op zet 14 geblunderd had. Door dit resultaat is de stand na acht partijen 4-4.

De blunder verpestte een beetje een boeiende partij, al zal het de fans van Anand een zorg wezen. Was de opzet van wit al niet heel gebruikelijk, het door zwart gekozen tegenspel was werkelijk origineel. Er ontstond vervolgens een spannende stelling waarbij één rekenfout fataal kon zijn… en dat bleek.

Anand – Gelfand

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. f3

Anand herhaalt de opening van de derde partij, waarin hij op een gegeven moment groot voordeel had.

3… c5

Maar Gelfland kiest dit keer niet voor een Grünfeld, maar voor een Benoni.

4. d5 d6 5. e4 Lg7

Na 6.Pc3 0-0 7.Le3, 7.Lg5 of 7.Pge2 zou een stelling op het bord staan die bijna altijd uit de Sämischvariant van het Koningsindisch ontstaat. Wit kan echter proberen een iets gunstigere versie te krijgen, zoals Anand nu doet.

6. Pe2 O-O 7. Pec3

‘Normaal’ is hier 7.Pbc3. Het koningspaard is echter een beetje een probleem in die variant: op e2 moet het weg van de loper, en het gaat dan of naar g3, waar het lastiggevallen wordt door h5-h4 van zwart, of naar c1, wat ook niet het ideale veld is. Wat is dan wel een mooi veld? Nou c4 bijvoorbeeld, aangenomen dat zwart het gebruikelijke e6 en exd5 doet. Maar dat is een heel lange weg voor het koningspaard. Of gewoon op d2 lekker e4 dekken zodat wit een keer f4 kan doen. En hoe kom je daar? Via b1! Laat daar nu al een paard staan… en zodoende, Pec3.

 [FEN "rnbq1rk1/pp2ppbp/3p1np1/2pP4/2P1P3/2N2P2/PP4PP/RNBQKB1R b KQ - 0 7,normaal,centrum,"] 

7… Ph5!?

Sterk nieuwtje Anand in de zesde matchpartij

Ook in de zesde matchpartij is het Boris Gelfand niet gelukt om een gat te slaan in Anands Slavische verdediging. De partij verliep weer volgens hetzelfde stramien: Anand weet in een voorbereide variant alle centrumpionnen te ruilen, ruilt vervolgens nog wat stukken waarna er een eindspel overblijft met een symbolisch voordeeltje voor wit. Dat wordt vervolgens snel geneutraliseerd door de wereldkampioen. Toch viel er vandaag wel wat te beleven: vooral de stelling na zet 17 is interessant om te analyseren. Dat werd o.a. door Kasparov gedaan, zoals u in de analyse hieronder kunt lezen!

Gelfand – Anand

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pc3 Pf6 4. e3 e6 5. Pf3 a6 Anand kiest dezelfde verdediging als in de tweede en vierde partij. 6. Dc2 En hier wijkt Gelfand af. In de twee eerder genoemde partijen wist hij weinig te bereiken. 6… c5 Nu krijgen we een symmetrische Tarrasch, waarbij wit de zet Dc2 gratis heeft gekregen. Het is een halve ontwikkelingszet en de dame gluurt naar c5, maar er zijn ook nadelen: d4 is minder goed onder controle en soms kan zwart Pb4 met tempowinst spelen.

 [FEN "rnbqkb1r/1p3ppp/p3pn2/2pp4/2PP4/2N1PN2/PPQ2PPP/R1B1KB1R w KQkq - 0 7,normaal,centrum,"] 

7. cxd5 exd5 8. Le2 Le6 Gebruikelijker is 8…Pc6, wat na 9.0-0 Le6 zetverwisseling met de partij is, maar wit heeft dan de extra optie 9.Pe5. 9. O-O Pc6 Zwart wil vooralsnog niet zijn koningsloper ontwikkelen, om niet een tempo na dxc5 te verliezen. 10. Td1 Nu moet zwart rekening houden met zetten als e4. 10… cxd4 Veel gespeeld is ook 10…Pb4, om na 11.Db1 Dc8 met het idee 12…Lf5 te spelen, en na 11.Dd2 Pe4. Zwart scoort daar heel goed mee in mijn database, en met de tekstzet maar matig, maar Anand vertrouwt liever op zijn engine dan op de statistieken… 11. Pxd4 Pxd4 12. Txd4 Lc5 13. Td1

Gelfand houdt stand met de Sveshnikov

Het publiek wil complicaties en blunders, maar voorlopig trekken Anand en Gelfand zich daar niets van aan. Ook in de vijfde matchpartij werd op hoog niveau gespeeld door beide spelers. Vooral de voorbereiding van Gelfand is indrukwekkend: hij verdedigde zich vandaag tegen 1.e4 met de voor hem ongebruikelijke Sveshnikovvariant en bleek heel goed op de hoogte van de juiste verdediging tegen een van de modevarianten. Dit had tot gevolg dat op zet 27 de muziek uit de stelling was en er dus remise werd gegeven in een voor de fijnproevers boeiende partij.

Anand – Gelfand

1. e4!? Even checken wat Gelfand hierop paraat heeft! Waarschijnlijk geen Najdorf, dus Russisch ligt voor de hand, of net als op 1.d4 een verrassing? 1… c5 Het zal toch geen Najdorf worden? 2. Pf3 Pc6 Nee, toch niet. 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 e5 Een Sveshnikov! Het is mogelijk dat Anand hier rekening mee hield, want Gelfand heeft het zeven keer eerder gespeeld, maar de laatste keer was in 2003. Het is geen onlogische keuze: de varianten zijn relatief makkelijk te leren en het is een goed remisewapen. 6. Pdb5 d6 7. Lg5 a6 8. Pa3 b5 9. Pd5 Tegenwoordig wordt dit vaker gespeeld dan 9.Lxf6. Een kwestie van mode denk ik, ik denk dat de kansen op voordeel voor wit in beide varianten ongeveer gelijk zijn. 9… Le7 10. Lxf6 Lxf6 11. c4

 [FEN "r1bqk2r/5ppp/p1np1b2/1p1Np3/2P1P3/N7/PP3PPP/R2QKB1R b KQkq - 0 11,normaal,centrum,"] 

Het aftasten gaat door

Opnieuw is een partij in de WK-match tussen Anand en Gelfand in remise geëindigd. Gelfand, die achter de witte stukken zat, is er kennelijk alles aan gelegen om te proberen niet te verliezen, zodat hij in de tiebreak zijn slag wel eens zou kunnen slaan.

Met wit deed hij weliswaar een kleine poging om in het voordeel te komen maar de middelen die hij hiervoor koos bleken ingegeven door de angst om te verliezen zodat een puntendeling al snel na de opening in het verschiet lag.

Vooralsnog heeft de Israëliër geen adequaat antwoord op het Slavisch van zijn tegenstander. In de variant die hij koos, dezelfde als uit de tweede partij, werden al spoedig weer alle centrumpionnen geruild. In een dergelijke symmetrische stelling zijn de voordeeltjes die vergaard kunnen worden slechts marginaal. Deze risicoloze strijdwijze maakt de tweekamp er niet interessanter op. Want hoewel Gelfand steeds mocht bogen op een minimaal plusje, was aan de snelheid waarmee Anand zijn zetten speelde af te lezen dat hij weinig problemen had om de stelling in evenwicht te houden.

Anand aan het roer in de derde partij

De WK-match tussen Anand en Gelfand kende vandaag zijn derde speeldag. Eindelijk werd er een zeer inhoudsrijke partij gespeeld, die echter opnieuw in remise eindigde. Voorlopig blijft Gelfand het uitstekend doen.

De rustdag van gisteren kon wel eens de stilte voor de storm betekenen. Anand kan onmogelijk tevreden zijn over de gang van zaken tot dusver. Hij was erop gebrand om in zijn tweede witpartij zijn tanden te laten zien. Uiteraard moest het Grünfeld-Indisch, de opening waarmee Gelfand zijn tegenstander had verrast in de eerste partij, goed onder handen worden genomen. Gelfand op zijn beurt zal de rustdag gebruikt hebben om de meeste varianten die hij voorbereid heeft, goed te kunnen memoriseren.