Analyses/Partijen

Saric Europees Kampioen, Bok plaatst zich voor de Worldcup

Benjamin Bok heeft zich op het Europees Kampioenschap in Batumi weten de plaatsen voor de Worldcup van volgend jaar in Khanty-Mansiysk. Twee remises in de laatste twee ronden bleken genoeg om met een 18e plaats een van de 23 kwalificatieplekken op te eisen. Kampioen werd de Kroaat Ivan Saric: hij wist als enige 8.5 punten uit de elf ronden te halen.

(eindstand)

In mijn vorige verslag kon u lezen dat Bok na negen ronden op de 14e plaats stond en dat twee remises waarschijnlijk genoeg zou zijn. Een mogelijk probleem was wel dat één van zijn tegenstanders (LSG’er Jan Sprenger) zich na zes ronden teruggetrokken had. De tiebreaker bij het EK is weerstandpunten minus de laagste. Gelukkig deed de tegenstander van Bok uit de eerste ronden het met vijf punten best goed en de schade bleef daarom beperkt. Bok had er zelf waarschijnlijk ook wel vertrouwen in dat het goed zou komen: in de tiende ronde speelde hij na 14 zetten remise met wit tegen de Rus Demchenko, in de elfde ronde na 19 zetten met zwart tegen de Armeniër Melkumyan. Daarna was het afwachten: als heel veel uitslagen verkeerd zouden vallen zou het misschien nog mis kunnen gaan. Dat deed het dus niet, voor Bok althans. Melkumyan eindigde op plek 25…. al mag die misschien nog hopen op een doorschuifplek.

Voor de andere drie Nederlanders eindigde het toernooi in mineur. Pijpers verloor de laatste twee ronden van twee sterke grootmeesters en ook Bosman en Henseler verloren flink wat ratingpunten op het einde (overzicht). Maar met Bok die zich nu voor de tweede keer voor de worldcup geplaatst heeft kunnen de Nederlandse schaakfans heel tevreden zijn.

Europees Kampioen Ivan Saric, foto Facebook organisatie

Lees meer >

Fabiano Caruana is de uitdager!

Fabiano Caruana: de uitdager van Carlsen! (foto Frans Peeters)

Vandaag is er een einde gekomen aan een fantastisch Kandidatentoernooi. Na wederom twee ronden met vechtschaak van de bovenste plank, waarin ook weer van alles gebeurde, was het uiteindelijk de Amerikaan Fabiano Caruana die volkomen verdiend het toernooi op zijn naam schreef. Hoewel hij in de twaalfde ronde nog hard onderuit was gegaan en het daardoor heel spannend was geworden, wist hij zich in de twee laatste ronden fantastisch te herpakken. Hij versloeg eerst Levon Aronian en in de laatste ronde schoof hij ook nog een gunstig eindspelletje naar winst tegen Alexander Grischuk, terwijl hij eigenlijk genoeg had aan remise. Daarmee is hij voor velen de ‘gedroomde’ kandidaat voor de WK-match geworden, die later dit jaar zal plaatsvinden.

We halen even de tussenstand aan kop in herinnering bij het ingaan van de voorlaatste ronde:

1-3. Caruana, Mamedyarov, Karjakin +2
4-5. Grischuk en Ding +1

Met nog twee ronden te gaan in principe dus nog vijf kanshebbers voor een eventuele eindzege. Dat kon dus alle kanten op.

 

DERTIENDE RONDE

De confrontatie Caruana-Aronian trok natuurlijk de aandacht. Maar ook Mamedyarov-Grischuk, Ding-Kramnik en So-Karjakin waren bepaald niet onbelangrijk.
Laatstgenoemde partij werd een teleurstellende korte remise. So haalde zo snel mogelijk alle muziek uit de stelling en daar kon Karjakin ook weinig aan veranderen. Maar de andere partijen werden een waar spektakel.
Kramnik, die nog graag een paar partijen wilde winnen, ging er met zwart flink voor zitten en hij leek inderdaad voordeel te behalen met een Drierijensysteem. Op een gegeven moment won hij zomaar twee stukken voor een toren, maar Ding vocht fel terug en zijn moedige spel werd beloond met een welverdiend halfje. Daar schoot hij natuurlijk niet zoveel mee op, maar helemaal kansloos was hij nog steeds niet.
De partij Mamedyarov-Grischuk was oorspronkelijk een wat kabbelend geheel en remise leek onvermijdelijk. Totdat de Rus ineens dacht met een combinatie de partij naar zijn hand te kunnen zetten. Dat moet je niet doen tegen een rekenaar als Mamedyarov. Want die vond ogenblikkelijk de weerlegging van het offer. Het werd nog curieus zelfs, want in de slotstelling staan er drie dames op het bord en dat hadden er zelfs vier kunnen zijn.

Lees meer >

Benjamin Bok nog steeds op Worldcupkoers

Benjamin Bok blijft het goed doen op het Europees Kampioenschap in Batumi. Hij verloor weliswaar in de zevende ronde van Navara (2737), maar door daarna remise te spelen tegen Cheparinov (2693) en te winnen tegen Kravtsiv (2685) staat hij hij met 6.5 uit 9 op een veertiende plaats, een half punt achter de vier koplopers (stand). De eerste 23 spelers plaatsen zich voor de Worldcup. De tiebreak van Bok niet is niet zo goed, toch moet twee remises genoeg zijn voor plaatsing. En je weet het niet, als hij toevallig de laatste twee ronden wint (en de andere uitslagen goed vallen) zou hij kampioen kunnen worden! Voordat ik zijn partijen laat zien eerst nog drie dingen.

Ten eerste: zwart speelt en maakt remise. Ik denk dat hij erg moeilijk is!

Lees meer >

Alles is weer open bij Kandidatentoernooi!

Wat een knotsgekke dag was het vandaag in het Kandidatentoernooi! Het hele klassement in Berlijn is op zijn kop gezet, maar daarover later meer.

De tussenstand aan kop bij het ingaan van de elfde ronde is als volgt:
1. Caruana op +3
2. Mamedyarov +2
3. Grischuk en Karjakin +1

Eigenlijk had de Amerikaan Fabiano Caruana al helemaal op rozen gezeten als hij de kansen die hij had in een paar partijen had waargenomen. Maar “als” telt niet in de sport, zoals we allemaal weten. Want datzelfde “als” had ook Vladimir Kramnik kunnen aangrijpen toen hij in de vierde ronde speelde tegen diezelfde Caruana. Kramnik was begonnen met 2½ uit 3 (onder meer dankzij de schitterende partij tegen Levon Aronian, weet u nog?) en de Rus had Caruana helemaal in zijn zak zitten. Een kwaliteit meer en dat voor een technicus als Kramnik. Maar in de tijdnoodfase raakte hij het spoor helemaal bijster en omdat hij zo graag wilde winnen, verloor hij zelfs nog. Vanaf dat moment was Kramnik zichzelf niet meer. Hij bleef het maar gokken en na een paar debacles is hij in de staart van de ranglijst verzeild geraakt. Heeft hij misschien gedacht dat hij – vanwege zijn leeftijd – het nu maar eens moest doen: een tweekamp tegen Carlsen afdwingen? Dan is hij nu toch wel een illusie armer geworden. Er is nog een andere grote speler die nog zelfs onder hem bungelt: Levon Aronian. Wie had dat vooraf gedacht? De Armeniër heeft 2017 als één van zijn beste schaakjaren ooit afgesloten en in 2018 won hij ook het toernooi in Gibraltar. Hij werd ook gezien als één van de spelers die het Carlsen in een tweekamp moeilijk zou maken. Hét cruciale duel vocht hij uit met Caruana (zoals ik in ronde zeven heb besproken). Aronian had wit en moest winnen. Hij offerde twee pionnen, hij gokte teveel en verloor. Daarna was hij gebroken, niets wilde meer lukken. Bij het ingaan van de elfde ronde was het dus de vraag hoe de kanshebbers zich zouden houden tegen de ‘kanslozen’ om ze zo maar eens te duiden.

Lees meer >

Caruana consolideert koppositie in kandidatentoernooi

Na tien ronden van het kandidatentoernooi in Berlijn staat Fabiano Caruana nog steeds bovenaan. Dankzij twee vechtremises, waaronder één tegen directe achtervolger Shakhriyar Mamedyarov, bleef hij een half punt voor op de Azerbeidjaan. Ook nummer drie Grischuk speelde twee remises. Sergej Karjakin, die na vier ronden met één punt onderaan stond, staat inmiddels op vijftig procent en mag nog een beetje hoop koesteren mee te doen om de topposities.

De stand na tien ronden:

1. Caruana………………..6,5
2. Mamedyarov……………..6
3. Grischuk……………… 5,5
4. Ding, Karjakin………… 5
6. Kramnik………………..4,5
7. So………………………..4
8. Aronian………………..3,5

Negende ronde

Zowel voor Vladimir Kramnik, Wesley So als Levon Aronian gaat het toernooi niet naar wens, maar hun ‘copingmechanismes’ zijn heel verschillend. So lijkt geen ambitie meer te hebben en zo snel mogelijk van het toernooi af te willen.Tegen Grischuk koos hij een lange geforceerde variant van het Berlijns waarvan alle 19 partijen in de database remise werden. Dit werd de twintigste. Kramnik had op plus drie kunnen (en naar zijn mening waarschijnlijk moeten) staan (vooraf ingeschat als genoeg voor plaatsing) en de frustratie hierover reageert hij af door elke partij va-banque te spelen, in de hoop zo snel mogelijk het verloren terrein terug te winnen. Zo offerde hij tegen Karjakin een toren zonder voldoende compensatie te krijgen en “de minister van defensie” tikte koelbloedig het punt binnen. En Aronian? Die speelt gewoon alsof er niets aan de hand is. Tegen Mamedyarov had hij met wit een langdurig klein voordeeltje, maar zwart verdedigde goed en hield het soepel remise.

De spannendste partij was die tussen koploper Caruana en Liren Ding. Er ontstond een scherp eindspel waarin de Amerikaan verschillende malen had kunnen winnen, onder andere in deze stelling:

Ziet u het wel? In de analyse de oplossing.

Ook in de persconferentie zijn verschillende leuke (maar niet allemaal correcte) varianten te zien.

Lees meer >

Benjamin Bok mede aan de leiding bij EK individueel

Batumi, een belangrijke badplaats in Georgië, is momenteel de gastheer waar het Europees Kampioenschap individueel wordt gehouden. Het is bepaald niet de eerste keer dat hier een groot schaakevenement wordt gehouden en het zal hier dit jaar ook niet bij blijven. Want in september van 2018, wordt ook de tweejaarlijkse schaakolympiade in Batumi gehuisvest. Kunnen ze bij het EK individueel alvast even warm draaien. Het toernooi is – zoals te doen gebruikelijk – behoorlijk sterk bezet. Acht spelers boven de 2700, waarvan Dmitry Jakovenko (2746) nummer één geplaatst is. Het genie, Vassily Ivanchuk, moet het tegenwoordig met ‘slechts’ 2713 doen. Nederland is vertegenwoordigd met slechts vier spelers: GM Benjamin Bok (2622), IM Arthur Pijpers (2453), FM Michiel Bosman (2398) en ‘vaste klant’ Jorgen Henseler (2043).

   

(Van links naar rechts: Bok, Pijpers, Bosman en Henseler, allemaal foto’s van Frans Peeters)

Het is verheugend om te melden dat er na vijf ronden de volgende tussenstand aan kop te zien viel:

Lees meer >

Caruana spekkoper in Kandidatentoernooi

De eerste cyclus in het Kandidatentoernooi in Berlijn zit er inmiddels op. En zonder rustdag tussen de twee cycli zijn we vandaag ook maar meteen begonnen met de tweede turnus.

Als grote overwinnaar kwam dit weekend de Amerikaan Fabiano Caruana tevoorschijn. Een van de meest cruciale partijen moest hij spelen in de zevende ronde waarin hij met zwart tegen Levon Aronian moest uitkomen. De situatie voorafgaand aan deze partij was duidelijk. Caruana stond samen met Shakhriyar Mamedyarov op +2, Aronian stond op -1. Als de Armeniër nog iets van zijn toernooi wilde maken, zou er in elk geval in deze partij gewonnen moeten worden. En voor deze geladen partij, haalde Aronian een vreselijk scherpe opzet van stal. Een bekend pionoffer in de opening liet hij volgen door nog een pionoffer.

Het gevolg was dat hij een volledig ontwikkeld stelling had, terwijl de zwarte stukken nog erg passief stonden opgesteld. Ook had zwart zich in de opening de ‘verzwakking’ …h7-h6 gepermitteerd en dat had kennelijk als een rode lap op een stier gewerkt. Want op zet 16 speelde hij het doldrieste g2-g4 voor zijn eigen koning. Ik had ondertussen de tip van Han Schut gevolgd dat de live-uitzendingen via de toernooisite inderdaad uitstekend in beeld werden gebracht. Dus zat ik op het puntje van mijn stoel toen Aronian al zijn pionnen voor zijn eigen koning naar voren gooide en hij met g4-g5 dat aanknopingspunt op h6 maar eens flink aan de tand ging voelen. Nu is Caruana ook een type schaker zoals Aronian. Die houdt ook wel van een origineel concept hier en daar en daarbij staan ze allebei bekend als uitstekende rekenaars. Wat is mooier als twee van dit soort genieën elkaar naar het leven staan. Op het schaakbord wel te verstaan.


Caruana verdedigde zich zeer consistent. Hij bracht zijn dame terug naar d8, ontwikkelde zijn loper van c8 naar c6 waar die ook tegen de witte koning gevaar begon te stichten en daarna speelde hij zijn koning snel naar h8, toen wit gxh6 had gespeeld. Dan kon de koning schuilen achter een witte pion.
De spanning was werkelijk om te snijden toen beide spelers lang in de denktank gingen. De twee commentatoren in de Engelse taal, IM Lawrence Trent en GM Judit Polgar, hadden de grootste lol om alle wendingen die er in deze totaal chaotische stelling gevonden konden worden. Vooral Judit was in haar element. Zij toverde de een na de andere schitterende truc tevoorschijn. Gezien het aantal tactische wendingen dat in het voordeel van wit eindigde, zou je bijna zeggen dat Aronian een makkelijke overwinning ging binnenhalen. De praktijk was heel anders. In werkelijkheid gaven de engines aan dat hij helemaal niet goed stond, sterker nog: dat Caruana zich allemaal prima had verdedigd en de zege op de schoen had. Maar ook voor Stockfish en zijn elektronische rivalen bleek de stelling soms te ingewikkeld. Het oordeel vloog heen en weer. Kortom: dit was dus zo’n typische Aronian-stelling, waarvan de Armeniër wel eens van gezegd had dat hij streefde naar stellingstypen waarin de engines het ook niet weten! Er was wel één factor waar vooral Aronian grote problemen mee ging krijgen: de klok…

Lees meer >

Twee koplopers in het Kandidatentoernooi

In het Kandidatentoernooi in Berlijn zijn er inmiddels zes ronden gespeeld. Na zes ronden hebben zich de Amerikaan Fabiano Caruana en de Azeri Shakhriyar Mamedyarov aan de kop van de ranglijst genesteld. Beide spelers zijn nog ongeslagen en hebben twee partijen weten te winnen. De Rus Kramnik, die zo goed begon, staat inmiddels weer op 50%. Die positie moet hij delen met de Chinees Liren Ding, die ook nog ongeslagen is, maar zes remises heeft geproduceerd en zijn landgenoot Alexander Grischuk. De Armeniër Levon Aronian, die zo’n succesvol jaar had, staat samen met de andere Amerikaan, Wesley So, op ‘min één’, terwijl de vorige uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen, de Rus Sergey Karjakin, zowaar helemaal onderaan staat met -2.

Het toernooi heeft wereldwijd de aandacht. Tegenwoordig kan een dergelijk evenement vanuit de luie stoel via een of ander randapparaat eenvoudig gevolgd worden. Met een livestream wordt de zaal, de spelers en hun partijen mooi in beeld gebracht. Wat kan een schaakliefhebber zich nog meer wensen. Er zijn diverse platforms waar de partijen op de voet kunnen worden gevolgd. Een paar voorbeelden:

Chess24
Hier zijn veelal de grootmeesters Svidler en Gustafsson aanwezig. Vooral Svidler laat razendsnel fantastische varianten zien. In principe dient men een Premium Account te hebben om hiervoor in aanmerking te komen, maar voor zover ik weet zijn deze uitzendingen gratis.

 

Chess.com
Deze grote community biedt commentaar bij de partijen via “Chessbrah”. (https://www.twitch.tv/chessbrah) In elk geval grootmeester Yasser Seirawan samen met een andere GM bespreken samen vanuit hun eigen huis de partijen. Seirawan zit vol anekdotes, maar hij laat ook vooral zien wat voor een vernuftig positioneel inzicht hij nog altijd heeft. Deze uitzendingen verlopen via ‘Twitch’ en dat is gratis maar er wordt op wel op prijs gesteld om een donatie te doen.
Groot platform met zo’n 25 miljoen mensen die de hele dag aan het schaken zijn.

Lees meer >

Kramnik briljant, overmoedig, Houdini en de schlemiel

Caruana is de koploper na vier ronden, toch is Kramnik de meest opvallende speler van het toernooi tot nu toe. In de derde ronde speelde hij met zwart een partij die nu al als mogelijke partij van het jaar genoemd wordt. Na 27 zetten gaf Aronian op wegens mat in vier. En ook in de vierde ronde speelde hij de partij van de dag tegen Caruana. Wat een saaie remise leek te worden eindigde in een op en neer gaande partij waarin Kramnik de laatste fout maakte. Dat scheelt nogal in de stand: in plaats van een punt los staat de Rus nu een half punt achter. Want de stand na vier ronden is:

1. Caruana……………………. 3
2. Kramnik, Mamedyarov………….. 2,5
4. Ding, Grischuk, Aronian……….. 2
7. Karjakin, So………………… 1

Op organisatorisch gebied zijn er positieve dingen te melden, al is “minder negatieve” misschien een nauwkeurige beschrijving. Zo is er water in het toilet (dat was er eerst niet) en kunnen de spelers niet meer tijdens de partij meekijken met de analyse van Judit Polgar (dat kon eerst wel). Ze doet het naar mijn mening goed trouwens (en vooralsnog gratis te zien), maar dat terzijde. En het is ook minder rumoerig! Maar dat komt wellicht omdat er minder bezoekers zijn dan in het weekend.

Edit: Volgens Grischuk wordt het ene toilet dat voor de spelers beschikbaar is ook door derden gebruikt…

Ronde 3

The Beauty of Berlin: Aronian-Kramnik. “Eén van de beste partijen die ik gezien heb. Wonderbaarlijk van begin tot eind, echt ongelooflijk” volgens Grischuk. Kramnik zelf was minder onder de indruk, goede partij, dat wel. En Aronian? Die had een beetje pech. Kramnik had al een paar jaar een (bordschaak-) nieuwtje klaarliggen in deze stelling:

7…Tg8! en zwart staat al beter. En net Aronian (die zelden 1.e4 speelt) krijgt de stelling tegen hem! Hij reageerde niet goed, g5-g4 kwam, f5-f4 volgde, stukoffer, torenoffer, potentieel dameoffer, mat. Geweldig!

Van de andere partijen in de derde ronde waren de remises tussen So en Ding en tussen Karjakin en Grischuk niet zo bijzonder, maar bij Caruana – Mamedyarov gebeurde ook van alles. Kwaliteitsoffers, vrijpionnen, spannend om live te volgen. Caruana had winstkansen, verspeelde het voordeel in tijdnood, daarna was het nog steeds wel spannend maar remise een logisch resultaat.

Lees meer >

Kandidatentoernooi begonnen in Berlijn

In Berlijn is het toernooi begonnen dat moet bepalen wie de uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen wordt. En er werd ook echt al volop gestreden in de eerste twee ronden! Maar liefst de helft van de partijen eindigde in een beslissing. De grote verliezer tot zover is Wesley So, die puntloos onderaan staat. Maar het toernooi duurt nog lang!

Stand na de tweede ronde:
1. Caruana,Kramnik,

Lees meer >