Schaaksite

Jubileumnummer CaissaNieuws

22 juni 2022 13:50 Dimitri Reinderman 0

Gisteren verscheen nummer 444 van CaissaNieuws. Nou is het verschijnen van een clubblad niet per se een speciale vermelding waard, maar het gaat hier om een speciale editie die verschenen is ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan van de Amsterdamse Schaakvereniging Caissa. In het fraai vormgegeven blad staan vele artikelen die ook voor niet-leden interessant zijn. Van der Sterren over de vraag waarom hij (niet) schaakt bij Caissa,

Het beste van de clubsites: tips gevraagd!

26 december 2020 12:45 Jan Jaap Janse 1

Ergens deze herfst begon ik aan de serie ‘het beste van de clubsites‘. Dit omdat er op veel clubsites prachtige bijdragen staan, die een groter publiek verdienen dan alleen de eigen clubleden. Mede door tips van lezers kon ik negen edities vullen, waarvoor mijn hartelijke dank!

De laatste tijd neemt het aantal tips wel wat af. Vermoedelijk is dat niets ernstigs: we verlangen er allemaal naar om weer gewoon aan een bord te zitten,

Het beste van de clubsites (9): herdenkingstoernooien

26 december 2020 12:35 Jan Jaap Janse 0

We zitten rond de Kerst en dat is de tijd om aan mensen en gebeurtenissen terug te denken. Dat brengt ons automatisch op het thema herdenkingstoernooien: schaaktoernooien waarin iemand herdacht wordt.

En daar zijn er heel veel van! Op de site van SV Erasmus uit Rotterdam (sowieso aanbevolen, een levendig geheel) wordt daarover gemijmerd: Overal waar geschaakt wordt en de schaaktraditie in ere wordt gehouden zijn er memorials.

Het beste van de clubsites (8): beslissingsmatches

6 december 2020 16:03 Jan Jaap Janse 0

Aflevering acht alweer van deze rubriek. Geen idee op hoeveel we uit gaan komen, maar zolang er nog leuke dingen op clubsites staan die een groter publiek verdienen, gaat dit nog wel even door. Dank voor alle leuke reacties tot nu toe!

Dit wordt trouwens een wat moeizame aflevering, want op het thema ‘beslissingsmatches’ kwam niet heel veel binnen. Meestal kan wat slim gegoogle dan uitkomst bieden, wat dit keer ook tegenviel. Ik reken echter op leuke aanvullingen, en zie ze graag tegemoet in de comments! Of op de mail, dat is ook goed.

Goed. Beslissingsmatches. Het fenomeen dat een (club)kampioenschap nog niet beslist is aan het einde, omdat twee kandidaten het nog onderling uit moeten vechten. Toen ik de eerste tips binnenkreeg, zag ik dat er eigenlijk twee soorten zijn: (1) een match voor als de race ’too close to call’ is, (2) een match tussen de eerste twee of de winnaars van twee periodes. Dat laatste gebeurt vaak om te voorkomen dat de competitie als een nachtkaars uitgaat, een fenomeen dat we kennen uit het voetbal als play-offs.

Pieter Nieuwenhuis (foto Jan Willem Schoonhoven)

De bedenker van de Nederlandse versie is trouwens ook een schaker; zou hij dit van het schaken hebben afgekeken? Vooruit, we brengen hem in beeld. En in dit artikel wat achtergronden.

Laten we met de eerste soort beginnen: er wordt een jaar druk gestreden, maar ergens in het voorjaar staan twee spelers nog steeds erg dicht bij elkaar. Het kan dan flauw zijn om de computer de knoop door te laten hakken. Zo kent mijn club SV Paul Keres het fenomeen beslissingsmatch al sinds de jaren ’70. Zie hier voor een match uit 1977, in de jaren ’90 is het nog een keer gebeurd, daarna duurde het tot 2012 tot er weer eentje nodig was. En toen besloten Gerben Veltkamp en Peter Lombaers om maar liefst acht partijen te spelen!

De Paul Keres-beslissingsmatch (foto Henk van Lingen)

Dit gebeurde ten huize van Utrechtschaak-webmaster Xander Wemmers en werd door SGS-duizendpoot Henk van Lingen mooi vastgelegd op deze site. Ik heb nog geen clubmatch gevonden die uitgebreider is gedocumenteerd, maar laat me graag overtuigen van het tegendeel.

Overigens best verstandig, het inbouwen van zo’n escape. Wie het aan de computer overlaat kan rare toestanden meemaken, zoals de Utrechtse zustervereniging UCS De Rode Loper (ja mensen, hierna gaan we het land in) in 2003 ondervond. In het jubileumboek Van Heutink tot Heesen lezen we het volgende over de race tussen Jan Prins en Ernst v/d Vecht: “In eerste instantie wordt Jan tot kampioen uitgeroepen, dertig seconden later ziet de wedstrijdleider dat hij zich in alle hectiek en omringd door tientallen leden vergist heeft. Het is toch Ernst die bovenaan staat op zijn computerscherm. Nog altijd heb ik bewondering voor de sportieve en welhaast laconieke manier waarop Jan deze situatie opnam.”

Het beste van de clubsites (7): vriendenclubs

22 november 2020 14:45 Jan Jaap Janse 5

Zoals aangekondigd gaan we dit keer in op vriendenclubs. Daarmee bedoelen we clubs die speciaal zijn opgericht door een groep vrienden, en waar je dus ook niet zo maar lid mag worden. Hoe streng zoiets is verschilt per club, en de selectie is -zoals altijd- subjectief en discutabel. Geef dat gerust in de comments aan, daar kan ik tegen.

Drie celebrities en een limo (bron: www.philidor1847.nl)

Een vraag die ik kreeg, was of vriendenteams binnen schaakclubs ook tellen. Daar moest ik even over nadenken, maar het antwoord is helaas nee. Dit gaf mij echter wel de gelegenheid om een late reactie van Eelke Heidinga (Philidor Leeuwarden) te gebruiken. Het tweede team van Philidor is al heel lang bij elkaar en staat ook wel bekend als de Celebrities. Zo kan je deze heren in Gent tegenkomen, steevast in dezelfde shirts gehuld. Ik verwijs graag naar een mooi verslag uit 2007, met als extra bijzonderheid dat wijlen Johan Hut daar een heel mooie tekst aan toevoegde. En hiernaast een ander fenomeen: in 2011 vierde het team een kampioenschap met een ritje in een limo.

Een vriendenclub die wel precies aan de definitie voldoet is De Spassky’s uit Groningen. Wat hoe gaat zoiets?
De Spassky’s zijn een kleine schaakclub in de stad Groningen, die in 2007 na een jarenlang verblijf in de promotieklasse voor het eerst in de historie is gepromoveerd naar de 3e klasse KNSB.

Op 30 december 1985, na afloop van het GasUnie toernooi, ging een aantal schaakvrienden nog even gezellig doorzakken in de Drie Gezusters. Daar werd het idee gelanceerd een club te beginnen zonder clubavond met de ludieke naam De Spassky’s.

De Spassky’s speelden op 10 april 1986 hun allereerste vriendschappelijke wedstrijd tegen het toenmalige Ypey-Expert. Het competitiedebuut volgde in de 3e klasse Nosbo ergens in oktober 1986. De thuiswedstrijden werden dat eerste seizoen gespeeld in een huiskamer en een slaapkamer aan de Aquamarijnstraat 361.

Promotie volgde, er kwamen sterkere spelers, een betere speelzaal, nog meer promoties, kortom het werd wat professioneler. Maar we blijven goedwillende amateurs die zo nu en dan een klein succesje boeken (zoals bekerwinnaar 1996 en 2006). Op 9 mei 2007 werden de Spassky’s kampioen van de NOSBO promotieklasse, het grootste succes tot dan toe in de 21-jarige historie van de club.

het landhuis (bron: www.utrechtsebuitenplaatsen.nl/buitenplaats/nieuw-amelisweerd)

Het eerste seizoen in groep 3B van de KNSB waren de Spassky’s als 7e geëindigd. De Spassky’s eindigden hiermee in de top 3 van best presterende promovendi. Dit leverde in het seizoen 2008-2009 een extra promotieplaats op voor de promotieklasse van de NOSBO.

Helaas kan ik er geen mooie foto van het gezelschap bij vinden. Suggesties zijn welkom.

Vriendenclubs komen wel vaak voort uit vriendenteams. Een goed voorbeeld komt van dichtbij huis, namelijk Utrecht: Landhuis Nieuw Amelisweerd. Een bijzonder verhaal, dat hier uit de doeken wordt gedaan door Alwin van Ee:

In het najaar van 1987 werd in het kraakpand Nieuw-Amelisweerd een schaakclub opgericht. De naam werd: Schaakvereniging Landhuis Nieuw-Amelisweerd. De leden uit de begintijd waren voornamelijk afkomstig uit het vriendenteam Paul Keres V. Het bestuur van Paul Keres zag het bestaan van een dergelijk team met lede ogen aan en wist de ledenvergadering ervan te overtuigen dat het in feite geen bestaansrecht had. Daar de vrienden bij elkaar wilden blijven, was dit een van de redenen om een nieuwe club op te richten.

Het beste van de clubsites (6): legendarische uitwedstrijden

15 november 2020 14:34 Jan Jaap Janse 0

We gaan dit keer in op legendarische uitwedstrijden: externe partijen ‘in den vreemde’ die nooit vergeten zijn. Ook dit keer kwamen er aardig wat reacties binnen, maar ik verwacht er ook nog wel een paar. Er is daarom een goede kans dat er nog wel een update volgt. Gelukkig is de huidige input al heel aardig.

We beginnen in Bunschoten-Spakenburg, wel vaker een bron voor kopij. Richard Vedder wees mij op een stukje van Cees Vermeer, die in de beginjaren van EP vaak clubkampioen werd. Hij schreef dit voor een jubileumuitgave van het clubblad in 1985. In 1995 was hij al overleden, maar zijn stukje haalde wel het jubileumboek! Om de Nederlandse leesbrillenbranche niet te overbelasten heb ik het overgetikt:

bron: jubileumboek En Passant

Een ander bijzonderheid overkwam ons toen wij in de oorlogsjaren met het eerste tiental moesten spelen tegen het vijfde tiental van de schaakclub Utrecht. U moet goed begrijpen: de schaakclub Utrecht was een van de grootste clubs in Nederland. Zij speelden misschien wel met tien tientallen in de bondscompetitie. Na een moeizaam gevecht won En Passant met 5-4.
Nu ws het de gewoonte dat als de gasten vertrokken, deze een woord van dank richtten aan de gastheren. Dan moest de vereniging bedanken voor de prettige ontvangst, voor de sportieve strijd en voor de gratis koffie waarop men getrakteerd was.

In 1985 klinkt dat misschien wat overdreven, maar in de oorlogsjaren en de jaren vlak na de oorlog was een gratis kop koffie heel wat. Want u moet zich goed voorstellen dat toen, als er in Bunschoten-Spakenburg een vergadering of een feestavond werd gehouden, dan moest je een kopje meebrengen. Onder op de agenda stond dan ook altijd: gelieve een kopje mee te brengen.
Aan het eind van bovengenoemde match werd mij in het oor gefluisterd: u moet de gastheren nog bedanken. Uiteraard heb ik dat gaarne gedaan, maar na enkele geijkte zinnen kon ik niet nalaten er iets meer aan toe te voegen. Waarschijnlijk kwam dat omdat ik wat in een overwinningsroes verkeerde.
Vrij vertaald, sprak ik het volgende. Het is ruim vijfhonderd jaar geleden dat de Bisschop van Utrecht, Bunschoten-Spakenburg had laten verwoesten, de muren laten slechten en de stadsrechten wou ontnemen. Door mij werd verder de boodschap uitgesproken dat wij nu op een wat eleganter wijze Utrecht hadden verslagen en dat men voortaan beter alle ruzies en conflicten kon uitvechten op het schaakbord, want Utrecht heeft wel de Dom, maar dom is Utrecht niet.
Na mijn dankwoord klonk er geen applaus, maar was er een ijzige stilte. Wij gingen met een halve telgang naar de garderobe en persten ons heel snel in de twee auto’s. Toen wij buiten Utrecht waren haalden wij pas verlicht adem. Toen kregen wij onze straf, want vlak voor Polynorm stonden wij stil met lekke banden. Het was ook een beetje veel, zes personen in een vierpersoonsauto. Bij Polynorm hebben wij dhr. W. Koelewijn Gzn. opgebeld of hij de auto’s kon ophalen. Terwijl wij in een marstempo naar huis gingen lopen.
Dhr. W. Koelewijn Gzn. belde mij de volgende dag en vertelde dat niet alleen de banden lek waren, maar dat ook het canvas van de buitenbanden was gescheurd. Gelukkig was dhr. W. Koelewijn Gzn. een enthousiast schaker en nam sportief alle kosten voor zijn rekening. Zo had ook deze wedstrijd een Happy-End.