Schaaksite

Het beste van de clubsites (7): vriendenclubs

22 november 2020 14:45 Jan Jaap Janse 5

Zoals aangekondigd gaan we dit keer in op vriendenclubs. Daarmee bedoelen we clubs die speciaal zijn opgericht door een groep vrienden, en waar je dus ook niet zo maar lid mag worden. Hoe streng zoiets is verschilt per club, en de selectie is -zoals altijd- subjectief en discutabel. Geef dat gerust in de comments aan, daar kan ik tegen.

Drie celebrities en een limo (bron: www.philidor1847.nl)

Een vraag die ik kreeg, was of vriendenteams binnen schaakclubs ook tellen. Daar moest ik even over nadenken, maar het antwoord is helaas nee. Dit gaf mij echter wel de gelegenheid om een late reactie van Eelke Heidinga (Philidor Leeuwarden) te gebruiken. Het tweede team van Philidor is al heel lang bij elkaar en staat ook wel bekend als de Celebrities. Zo kan je deze heren in Gent tegenkomen, steevast in dezelfde shirts gehuld. Ik verwijs graag naar een mooi verslag uit 2007, met als extra bijzonderheid dat wijlen Johan Hut daar een heel mooie tekst aan toevoegde. En hiernaast een ander fenomeen: in 2011 vierde het team een kampioenschap met een ritje in een limo.

Een vriendenclub die wel precies aan de definitie voldoet is De Spassky’s uit Groningen. Wat hoe gaat zoiets?
De Spassky’s zijn een kleine schaakclub in de stad Groningen, die in 2007 na een jarenlang verblijf in de promotieklasse voor het eerst in de historie is gepromoveerd naar de 3e klasse KNSB.

Op 30 december 1985, na afloop van het GasUnie toernooi, ging een aantal schaakvrienden nog even gezellig doorzakken in de Drie Gezusters. Daar werd het idee gelanceerd een club te beginnen zonder clubavond met de ludieke naam De Spassky’s.

De Spassky’s speelden op 10 april 1986 hun allereerste vriendschappelijke wedstrijd tegen het toenmalige Ypey-Expert. Het competitiedebuut volgde in de 3e klasse Nosbo ergens in oktober 1986. De thuiswedstrijden werden dat eerste seizoen gespeeld in een huiskamer en een slaapkamer aan de Aquamarijnstraat 361.

Promotie volgde, er kwamen sterkere spelers, een betere speelzaal, nog meer promoties, kortom het werd wat professioneler. Maar we blijven goedwillende amateurs die zo nu en dan een klein succesje boeken (zoals bekerwinnaar 1996 en 2006). Op 9 mei 2007 werden de Spassky’s kampioen van de NOSBO promotieklasse, het grootste succes tot dan toe in de 21-jarige historie van de club.

het landhuis (bron: www.utrechtsebuitenplaatsen.nl/buitenplaats/nieuw-amelisweerd)

Het eerste seizoen in groep 3B van de KNSB waren de Spassky’s als 7e geëindigd. De Spassky’s eindigden hiermee in de top 3 van best presterende promovendi. Dit leverde in het seizoen 2008-2009 een extra promotieplaats op voor de promotieklasse van de NOSBO.

Helaas kan ik er geen mooie foto van het gezelschap bij vinden. Suggesties zijn welkom.

Vriendenclubs komen wel vaak voort uit vriendenteams. Een goed voorbeeld komt van dichtbij huis, namelijk Utrecht: Landhuis Nieuw Amelisweerd. Een bijzonder verhaal, dat hier uit de doeken wordt gedaan door Alwin van Ee:

In het najaar van 1987 werd in het kraakpand Nieuw-Amelisweerd een schaakclub opgericht. De naam werd: Schaakvereniging Landhuis Nieuw-Amelisweerd. De leden uit de begintijd waren voornamelijk afkomstig uit het vriendenteam Paul Keres V. Het bestuur van Paul Keres zag het bestaan van een dergelijk team met lede ogen aan en wist de ledenvergadering ervan te overtuigen dat het in feite geen bestaansrecht had. Daar de vrienden bij elkaar wilden blijven, was dit een van de redenen om een nieuwe club op te richten.

Het beste van de clubsites (6): legendarische uitwedstrijden

15 november 2020 14:34 Jan Jaap Janse 0

We gaan dit keer in op legendarische uitwedstrijden: externe partijen ‘in den vreemde’ die nooit vergeten zijn. Ook dit keer kwamen er aardig wat reacties binnen, maar ik verwacht er ook nog wel een paar. Er is daarom een goede kans dat er nog wel een update volgt. Gelukkig is de huidige input al heel aardig.

We beginnen in Bunschoten-Spakenburg, wel vaker een bron voor kopij. Richard Vedder wees mij op een stukje van Cees Vermeer, die in de beginjaren van EP vaak clubkampioen werd. Hij schreef dit voor een jubileumuitgave van het clubblad in 1985. In 1995 was hij al overleden, maar zijn stukje haalde wel het jubileumboek! Om de Nederlandse leesbrillenbranche niet te overbelasten heb ik het overgetikt:

bron: jubileumboek En Passant

Een ander bijzonderheid overkwam ons toen wij in de oorlogsjaren met het eerste tiental moesten spelen tegen het vijfde tiental van de schaakclub Utrecht. U moet goed begrijpen: de schaakclub Utrecht was een van de grootste clubs in Nederland. Zij speelden misschien wel met tien tientallen in de bondscompetitie. Na een moeizaam gevecht won En Passant met 5-4.
Nu ws het de gewoonte dat als de gasten vertrokken, deze een woord van dank richtten aan de gastheren. Dan moest de vereniging bedanken voor de prettige ontvangst, voor de sportieve strijd en voor de gratis koffie waarop men getrakteerd was.

In 1985 klinkt dat misschien wat overdreven, maar in de oorlogsjaren en de jaren vlak na de oorlog was een gratis kop koffie heel wat. Want u moet zich goed voorstellen dat toen, als er in Bunschoten-Spakenburg een vergadering of een feestavond werd gehouden, dan moest je een kopje meebrengen. Onder op de agenda stond dan ook altijd: gelieve een kopje mee te brengen.
Aan het eind van bovengenoemde match werd mij in het oor gefluisterd: u moet de gastheren nog bedanken. Uiteraard heb ik dat gaarne gedaan, maar na enkele geijkte zinnen kon ik niet nalaten er iets meer aan toe te voegen. Waarschijnlijk kwam dat omdat ik wat in een overwinningsroes verkeerde.
Vrij vertaald, sprak ik het volgende. Het is ruim vijfhonderd jaar geleden dat de Bisschop van Utrecht, Bunschoten-Spakenburg had laten verwoesten, de muren laten slechten en de stadsrechten wou ontnemen. Door mij werd verder de boodschap uitgesproken dat wij nu op een wat eleganter wijze Utrecht hadden verslagen en dat men voortaan beter alle ruzies en conflicten kon uitvechten op het schaakbord, want Utrecht heeft wel de Dom, maar dom is Utrecht niet.
Na mijn dankwoord klonk er geen applaus, maar was er een ijzige stilte. Wij gingen met een halve telgang naar de garderobe en persten ons heel snel in de twee auto’s. Toen wij buiten Utrecht waren haalden wij pas verlicht adem. Toen kregen wij onze straf, want vlak voor Polynorm stonden wij stil met lekke banden. Het was ook een beetje veel, zes personen in een vierpersoonsauto. Bij Polynorm hebben wij dhr. W. Koelewijn Gzn. opgebeld of hij de auto’s kon ophalen. Terwijl wij in een marstempo naar huis gingen lopen.
Dhr. W. Koelewijn Gzn. belde mij de volgende dag en vertelde dat niet alleen de banden lek waren, maar dat ook het canvas van de buitenbanden was gescheurd. Gelukkig was dhr. W. Koelewijn Gzn. een enthousiast schaker en nam sportief alle kosten voor zijn rekening. Zo had ook deze wedstrijd een Happy-End.

Het beste van de clubsites (5): toernooien met bijzondere namen – update 131120

13 november 2020 21:40 Jan Jaap Janse 22

Na twee edities over recordkampioenen gaan we weer over op iets geheel anders: toernooien met bijzondere namen. Veel toernooien zijn genoemd naar een plaats (‘het open kampioenschap van …’), een speler of een sponsor, maar er zijn ook toernooien waarvan de naam een vragende blik oproept. Daar gaat deze editie over.

Allereerst een toernooi dat zelf geen rare naam heeft, maar naar de letter wel aan de opdracht voldoet: het rapidtoernooi van SG Max Euwe van een aantal jaar geleden,

Het beste van de clubsites (4): nog meer recordkampioenen – update

23 oktober 2020 15:04 Jan Jaap Janse 6

Update 25102020: een over het hoofd geziene tip en eentje uit de reacties toegevoegd

Ik was aardig in mijn nopjes met de vorige editie: veel reacties, zowel via Schaaksite als per mail. Het resultaat is dat er nog veel meer recordkampioenen zijn opgedoken, zoveel dat er een nieuwe editie in zat. Aanvullingen zijn nog steeds welkom.

En dan starten we maar meteen met de recordkampioen: op de site van SMB valt te lezen dat R.A.J.

Het beste van de clubsites (3): recordkampioenen

19 oktober 2020 15:46 Jan Jaap Janse 12

In deze derde aflevering van “het beste van de clubsites” kijken we naar recordkampioenen. Veel clubs hadden of hebben wel zo’n lokale crack die al decennia bekers verzamelt alsof het postzegels zijn. Buiten de eigen streek zijn ze vaak onbekend. We halen er een paar voor het voetlicht.

Bij het opstellen van deze rubriek vaar ik op tips van lezers, aangevuld met wat ik zelf weet en wat google mij oplevert.

Het beste van de clubsites (2): actuele clubbladen

30 september 2020 20:45 Jan Jaap Janse 12

Deze rubriek zou in vroeger tijden “het beste uit de clubbladen” hebben geheten. Maar helaas zijn clubbladen tegenwoordig zeldzaam. Bij vrijwel elke vereniging hebben website en clubblad een tijdje naast elkaar bestaan, tot het clubblad eigenlijk alleen berichten bevatte die ook online stonden, om een jaar erop het loodje te leggen.

Een aantal verenigingen vindt dat toch jammer, en heeft voor alternatieve vormen gekozen. Zo brengt Schaakclub Dordrecht een digitaal clubblad uit. Bij onder meer Schaakclub En Passant is er een jaarboek. Er zijn ongetwijfeld meer voorbeelden. Laat die gerust weten in het commentaar hieronder.

Op deze plek wil ik graag aandacht besteden aan clubbladen die nog steeds bestaan, digitaal en op papier. En dat zeker niet omdat de website niet veel soeps is, want in alle gevallen staat er een prachtige website. Ook nu drie clubs als voorbeeld, mede dankzij tips van lezers van Schaaksite.

Het eerste voorbeeld is ASV uit Arnhem, die hun clubbladen allemaal online hebben staan (naast een wekelijks bulletin). Frequent en volledig, en een prachtig naslagwerk voor toekomstige geschiedschrijvers. Over 2019-2020 komen we, naast teamwedstrijden en partijen, onder meer verslagen van Wijk aan Zee, een uitleg over remise claimen bij drie keer dezelfde stelling en correspondentiepartijen uit 1895 tegen.

Het beste van de clubsites (1): schaakfilmpjes

22 september 2020 11:37 Jan Jaap Janse 1

Met de opkomst van internet zijn de clubbladen helaas vrijwel uit het Nederlandse schaakleven verdwenen. Dat vind ik jammer. Weliswaar zijn websites veel vollediger dan clubbladen ooit konden zijn, maar clubbladen hadden vaak artikelen waar de schrijvers echt hun best op hadden gedaan. Zo’n artikel had zichtbaar gerijpt, er was nog eens een nachtje over geslapen, en de beste artikelen schuurden tegen literatuur aan. Websites zijn vluchtiger en als schrijver word je dat dan ook. Het is allemaal wat oppervlakkiger, en dat is zonde.

Voor u nu boos opspringt en naar het scherm wilt roepen “Hé, Janse, maar dat geldt niet voor mij!”… heb even geduld. Het idee van dit bericht, en misschien van deze rubriek, is om de echte pareltjes van de clubwebsites voor het voetlicht te brengen. Het grote nadeel van clubbladen was altijd dat het bereik zo klein was. Er werden niet meer mensen bereikt dan de leden en wat toevallige passanten. Dankzij internet kunnen we nu ook de pareltjes lezen van clubs die ver van ons huis zijn, of waar we zelfs nog nooit van hebben gehoord. Ik vind het altijd leuk om clubwebsites af te struinen (net als ik clubbladen van andere clubs altijd leuk vond om te lezen), dus zal hier periodiek plaatsen wat ik gevonden heb.

Nu is het ondoenlijk om steeds honderden clubsites te doorzoeken, en smaken verschillen, dus kom vooral met tips! Dat kan per mail.

In deze eerste aflevering ga ik -hoe paradoxaal- in op iets dat nooit in clubbladen heeft gestaan: schaakfilmpjes! Daar stikt het tegenwoordig van. Of je nu iets wilt weten over een zijvariant van een zijvariant van het Siciliaans, een blik wilt werpen op een toptoernooi of eindelijk eens wilt leren hoe je mat zet met paard en loper (ik kan dat overigens niet): YouTube heeft het allemaal. En in de tijd dat we allemaal verplicht onze clubavond moe(s)ten missen, besteden clubsites daar ook aandacht aan.

Laten we beginnen met een filmpje dat ik vond op de site van de Meppeler Schaakvereniging: een analyse van het Schotse kampioenschap van 2009. Dat klinkt serieus en alleen voor de echte liefhebber, maar zie wat er gebeurt: