Waarom zou je eigenlijk aandacht moeten besteden aan eindspelletjes van Koning en toren tegen koning en pion? Dat lijkt op het eerste gezicht een kansloze zaak. En is het wel zo belangrijk om jezelf hierin te verdiepen?
Het antwoord: het is lang niet altijd kansloos. En de tweede vraag kunnen we met een volmondig ‘ja’ beantwoorden. Hoe zit dat?
In mijn verslag van gisteren over de partij tussen Anish Giri en Maxime Vachier Lagrave heb ik misschien iets gemist in het verre eindspel. Gelukkig hebben we ons altijd oplettende lezerspubliek en ditmaal was het MvanLeeuwen die ons attent maakte op een analyse van de Nederlandse schaakjournalist Peter Doggers die op chess.com het kritieke moment in het lopereindspel besprak.
“Pawns in the Crosshairs”
In zijn boek “Dvoretsky’s Endgame Manual” geeft de beroemde Russische trainer over het eindspel met ongelijke lopers diverse principes die een schaker in zijn ransel zou moeten voeren om zich een volleerd eindspelkenner te noemen. Eén principe is het “Pawns in the Crosshairs” dat vrij vertaald betekent “Pionnen in het vizier” betekent. Omdat 1 plaatje meer zegt dan 1000 woorden, geeft Dvoretsky een diagram met de volgende stelling.
1. c5! Lxc5 2. Lb3 e5 3. Le6 Kc7 4. Ke4
Giri, Anish – Vachier-Lagrave, Maxime
Foto Lennart Ootes
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen? ”Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. Herman Grooten praat u op frequente basis bij over diverse eindspelfinesses.
Op het moment van schrijven is de Sinquefield Cup in het Amerikaanse St. Louis bezig. Vrijwel de gehele wereldtop is daar aanwezig. Zoals verwacht eindigen daarom niet veel partijen in een beslissing. Omdat er geen remise mag worden aangeboden, wordt in vrijwel elke partij doorgespeeld totdat er twee kale koningen overblijven. Soms hebben beide spelers door dat er in een stelling niets meer te halen valt en weten zij te ontkomen aan het onvermijdelijke door op slinkse wijze een zetherhaling in de stelling te vlechten. Dat gebeurde gelukkig niet al te vaak. In de vijfde ronde trok de partij tussen de Rus Ivan Nepomniatchi en de Amerikaan Hikaru Nakamura mijn aandacht.
Het zenuwslopende eindspel tussen Nepomniatchi (links) en Nakamura (rechts) in volle gang (foto Lennart Ootes)
Nepomniachtchi, Ian – Nakamura, Hikaru
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen? ”Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. Herman Grooten praat u op frequente basis bij over diverse eindspelfinesses.
Één van de grote beloften in het huidige jeugdschaak is het Oekraïnse toptalent Tihon Chernyaev (of Tykhon Cherniaiev zoals zijn naam ook wel geschreven wordt). Hij werd vorig jaar jeugdwereldkampioen rapid en blitz in de jeugdcategorie t/m 10 jaar. Geboren 1 maart 2010 heeft hij zijn sporen nu al verdiend.
Tihon Chernyaev (foto van zijn eigen Wikipediapagina)
Zo is hij regelmatig op chess.com te zien met een eigen livestream. Hij spreekt al een aardig woordje Engels want, terwijl hij aan het snelschaken is, geeft hij commentaar op zijn zetten.
Op zijn Wikipediapagina valt te lezen dat hij in juni 2018 als 8-jarige de sterke GM Vallejo Pons (2713) in een 10-minutenvluggertje wist te verslaan.
Tihon speelde ook mee in het WK-Kadetten in Spanje waar hij als 8-jarige ook al meedeed in de categorie t/m 10. Daar kwam hij een heel eind door 8 uit 11 te scoren, maar hij eindigde een punt onder de winnaar en moest daarmee genoegen nemen met de 13de plaats. Toen ik de naam Cherniaiev zag, ging er bij mij een belletje rinkelen. Want had mijn vriendin, Petra Schuurman, niet tegen een grootmeester Cherniaev gespeeld in het toernooi van Hastings 2006? Zou dat toevallig de vader van dit jonge talent kunnen zijn? Zijn voornaam is Alexander. Enig research levert op dat het hier gaat om een Rus, die niet de vader van Tihon is. Die blijkt Sergey te heten en komt uit de Oekraïne, zoals zijn zoon.
Lees meer >Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen? ”Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. Herman Grooten praat u op frequente basis bij over diverse eindspelfinesses.
Gisteren gaf ik een training bij mijn eigen vereniging De Stukkenjagers in Tilburg. In ons prachtige home, bioscoop en zalencentrum Cinecitta, wordt de zogenaamde balkonzaal voor ons schakers beschikbaar gesteld. Van de 19 spelers die zich voor deze minicursus hadden opgegeven, waren er zestien aanwezig. Omdat het de laatste sessie van dit seizoen was, wilde ik met iets bijzonders voor de dag komen. Het onderwerp ‘toreneindspelen’ klinkt echter niet iedereen als muziek in de oren.
Sterker nog: associaties als ‘moeilijk’, ‘saai’ of ‘taai’ komen bij veel clubschakers naar boven als dit onderwerp wordt gepresenteerd. Daarom was het mijn insteek om veel tactiek in het toreneindspel de revue te laten passeren. Een oefenblad met 12 stellingen met typische tactiek voor toreneindspelen moest in 6 minuten zo ver mogelijk gemaakt worden. Eén speler slaagde erin om dat af te krijgen, een andere bijna. Met gemiddeld slechts 30 seconden per stelling een prestatie van formaat. Dat ze niet allemaal goed waren, mocht de pret natuurlijk niet drukken.
In de verhandeling over diverse tactische thema’s binnen toreneindspelen die ik daarna hield, ging er voor de meeste aanwezigen toch een nieuwe wereld voor ze open. Eén van de thema’s, waarin er sprake is van een kunstige torenopsluiting, wil ik de bezoekers van Schaaksite niet onthouden. Onderstaande stelling had ik uitgekozen voor de educatieve simultaan die ik hield. De spelers mochten proberen de winst voor wit te vinden en daarbij mochten ze telkens terugzetten. Ook mochten ze om tips en andere aanwijzingen vragen. Er was één speler die de winstvoering inderdaad wist te ontdekken, hetgeen als een prachtige prestatie gezien mag worden.
Studie van Petrov, D.
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?” Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. Grootmeester Twan Burg en Internationaal Meester Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
In deze maand augustus wordt weer het toernooi om de Sinquefield Cup gespeeld. Het is al weer de vijfde maal dat miljardair Sinquefield dit toernooi financieel mogelijk heeft gemaakt. Het maakt ook deel uit van de Grand Tour 2017 en helaas moeten we het ditmaal zonder onze landgenoot Anish Giri doen. Sinds hij zijn plaats bij de Top 10 kwijt is, is het geen wet van meden en perzen meer dat hij deelnemer is bij de absolute wereldtop. Met Carlsen, Caruana, So, Aronian, Vachier-Lagrave, Nakamura en Anand zien we verder ook dat Karjakin, Svidler en Nepomniachtchi voor hun kansen gaan zich mogelijkerwijs voor het Kandidatentoernooi te plaatsen. De liveratings geeft momenteel de volgende stand aan de kop van de rangslijst te zien.
| 1 | Carlsen | Norway  |
2825.6 | +3.6 | |
| 2 | ↑1 | Caruana | United States  |
2811.3 | +4.3 |
| 3 | ↓1 | So | United States |
2808.6 | −1.4 |
| 4 | Kramnik | Russian Federation  |
2803.0 | 0.0 | |
| 5 | Aronian | Armenia  |
2798.0 | −1.0 | |
| 6 | Mamedyarov | Azerbaijan  |
2797.0 | 0.0 | |
| 7 | ↑1 | Vachier-Lagrave | France  |
2793.8 | +4.8 |
| 8 | ↓1 | Nakamura | United States |
2792.2 | +0.2 |
| 9 | ↑1 | Anand | India  |
2783.2 | +0.2 |
| 10 | ↓1 | Grischuk | Russian Federation |
2783.0 | 0.0 |
| 11 | Ding Liren | China  |
2777.0 | 0.0 | |
| 12 | Karjakin | Russian Federation |
2773.8 | +0.8 | |
| 13 | Giri | Netherlands  |
2772.0 | 0.0 | |
| 14 | Wei Yi | China |
2753.0 | 0.0 | |
| 15 | ↑2 | Topalov | Bulgaria  |
2749.0 | 0.0 |
| 16 | Svidler | Russian Federation |
2747.2 | −3.8 | |
| 17 | ↑1 | Wojtaszek | Poland  |
2745.0 | 0.0 |
| 18 | ↑1 | Yu Yangyi | China |
2744.0 | 0.0 |
| 19 | ↑1 | Li Chao | China |
2744.0 | 0.0 |
| 20 | ↓5 | Nepomniachtchi | Russian Federation |
2743.3 | −7.7 |
Grootmeester Twan Burg laat weten dat hij op het internet ergens een leuke eindspeltest gevonden heeft. Deze is samengesteld door een aantal onderzoekers die het nodige te weten willen komen. Het gaat om 48 stellingen. Bezoekers van Schaaksite zijn bij deze uitgenodigd om hun eindspelkennis te testen en te zien of ze Twan kunnen verslaan. Hij had namelijk 47 van de 48 correct. Hier is de link van deze interessante eindspeltest.
Lees meer >
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?” Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. Grootmeester Twan Burg en Internationaal Meester Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
Anish Giri (foto Frans Peeters)
Het optreden van Giri in Moskou was niet slecht, over zijn eindresultaat zal hij helaas wel ontevreden zijn. Hoewel hij ongeslagen bleef en één partij wist te winnen, schiet hij weinig op met zijn score. Als Giri in de toekomst een rol van betekenis wil spelen in de wereldkampioenscyclus, moet er op een of andere manier iets veranderen. Wat dat moet worden, zal hij zelf het beste weten. Zoals ik in mijn verslag na zes ronden al schreef, doet hij er alles aan om zo scherp mogelijk te spelen. Maar de tegenstanders zijn kennelijk zo sterk dat het bijna onmogelijk is om ze verslaan, laat staan om niet zwaar in de problemen te komen, als je ‘alles-of-niets’ speelt.
Gelukkig blijkt onze landgenoot op dat gebied onverzettelijk te zijn. Als het soms uit de hand dreigt te lopen en hij stellingen krijgt die een ander misschien geruisloos verloren had, weet hij als een soort Houdini remise te maken. Van deze kwaliteit – waar oud-wereldkampioen Tigran Petrosian ook om bekend staat – zou hij in de verre toekomst nog wel eens veel profijt kunnen hebben.
Het valt me al jaren op dat Giri een fantastische eindspeltechniek heeft. Niet alleen heeft hij bijzonder veel kennis van eindspelen, hij slaagt er keer op keer in om deze kennis op de juiste manier toe te passen. Dat het niet zo vanzelfsprekend is, wil ik graag aan u voorleggen. Dit artikel is meteen een kleine test hoe goed en aandachtig bezoekers van Schaaksite de schaaktechnische artikelen bekijken.
Herkent u de volgende twee diagrammen nog?
Zwart aan zet.
Wit aan zet.
Lees meer >Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”
Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
In het nieuwste nummer van het New in Chess Magazine bespreekt Timman zijn grote liefde voor het eindspel. Hij geeft aan dat hij Fischer een groot rolmodel voor spelers van zijn generatie was. Dat kwam omdat de voormalige wereldkampioen zijn grote analysecapaciteiten wist te demonstreren bij afgebroken partijen. In dit précomputertijdperk kon dat nog en waren spelers aangewezen op zichzelf of op het team van secondanten dat zij om zich heen hadden verzameld. Timman zelf werd in de loop van zijn succesvolle carrière ook een eindspelvirtuoos en ik kan hem bij deze mededelen dat hij veel spelers in ons land die 10-15 jaar jonger zijn dan hij ook heeft geïnfecteerd met het ‘eindspelvirus’. Zelf had ik ook de nodige afgebroken partijen waarvaover ik in eerdere artikelen wel eens een boekje open heb gedaan. Zie bijvoorbeeld:
Maar dat is door de aanwezigheid van engines en andere mogelijke hulpmiddelen vandaag de dag onmogelijk. Vandaar dat spelers zich zelf de nodige eindspelkennis en eindspeltechniek zullen moeten eigen maken. Overigens geeft Timman terecht aan dat – hoe sterk die engines ook zijn – ze in sommige eindspelen de plank volkomen misslaan.
Vandaar dat ik in mijn trainingen vaak het accent leg op de systematische studie van eindspelen en jeugdspelers aanraad om zeker hun eigen partijen na afloop goed te bestuderen. Zo doe je spelenderwijs de nodige kennis op. Want als je eigen partij in het geding is, ben je er vaak meer bij betrokken om te weten hoe je het had moeten doen.
De hartverscheurende uitvluggerfasen werken bepaald niet mee om eindspelen naar behoren te behandelen. Het resultaat van veel mooi opgebouwde partijen is niet florissant te noemen. Er zijn voorbeelden te over waar zeer sterke spelers volledig mistastten, puur door gebrek aan tijd. Maar ook zien we dat bij jeugdige toernooitijgers soms een chronisch gebrek aan kennis en ervaring bestaat om soms elementaire eindspelen tot een goed einde te brengen.
Lees meer >Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”
Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
In het onlangs beëindigde Tata Steel Chesstournament werd in de elfde ronde de partij gespeeld tussen twee iconen binnen het schaken. De witspeler, wereldkampioen Magnus Carlsen, alsmede de zwartspeler, ex-wereldkampioene Yifan Hou, behoeven geen nadere introductie. In de vorige editie van hetzelfde toernooi speelden ze ook al tegen elkaar en toen werd Hou redelijk gemakkelijk weggespeeld.
 |
 |
|
Magnus Carlsen |
Yifan Hou |
Ditmaal gaf ze veel beter partij aan de Noor. Die slaagde er niet in om het verschil te maken in de opening en het middenspel. De strijd gleed af naar een dame-eindspel dat hooguit een tikje beter was voor wit. Carlsen staat erom bekend dat hij elk vrijwel eindspelletje, al staat nog zo gelijk, doorspeelt om te zien of de tegenstander bereid is fouten te maken. Op de 44ste dient zich een cruciaal moment aan. Na een schaakje van Hou biedt Carlsen dameruil aan. Hoe staat het resterende pionneneindspel? Mag zwart dames ruilen of kan zij die beter op het bord houden. De Chinese ster besluit om op het voorstel in te gaan, zij ruilt de dames. Het pionneneindspel moet remise zijn, maar hoe breng je dat tegen zo’n sterke speler dan ook daadwerkelijk op het scorebord? Het lukt haar niet en achteraf wist natuurlijk iedereen hoe het had gemoeten. Maar dat is in een praktische partij makkelijker gezegd dan gedaan. Er zit zoveel onder de oppervlakte dat ik heb besloten het hele eindspel eens aan een nadere analyse te onderwerpen. Veel plezier bij het bekijken van de ideeën in dit toch uiterst verraderlijke eindspel.
Deze analyse via de viewer:
