Na onze kennismaking en die mooie jaren bij Schaakvereniging Schiebroek (zie Henk) scheidden zich onze wegen. Rob Witt vertrok naar Amsterdam om daar nooit meer weg te gaan. Ik wendde de steven naar Leiden om te studeren. En ook Henk verliet Rotterdam.
Voor hetzelfde geld verlies je elkaar dan definitief uit het oog, maar het liep anders.
Lees meer >
Ergens begin jaren tachtig had ik een ontmoeting met de befaamde documentairemaker Hans Keller. Hij sprak woorden die me altijd zijn bijgebleven:
“Zonder een humuslaag kan hier nooit iets moois opbloeien.”
Hij had het over Rotterdam en misschien ook over zichzelf. Weggeplukt uit het bruisende culturele leven van Amsterdam was hij naar mijn stad gekomen om leiding te geven aan de Rotterdamse Kunststichting. Het werd geen succes en na een kortstondig verblijf alhier keerde hij de Maasstad de rug toe. Maar zoals gezegd, zijn woorden bleven hangen.
Onze schaakwereld beschikt gelukkig over een humuslaag. De vruchtbare bodem die gevormd wordt door schaakclubs, gestut en gedreven door vrijwilligers: bestuurders, teamcaptains, jeugdtrainers en redacteuren van clubblad en clubsite, die hun vrije tijd en talent inzetten om de clubtraditie in ere te houden en een sportieve arena te bieden aan jong en oud. Sommigen doen dat onopvallend, anderen opvallend en een enkeling buitengewoon opvallend. Daar is veel moois uit voortgekomen. Een rijke wereld van gezelligheid, spannende competities, toernooien en (wereld-)toppers.
Zo’n buitengewoon opvallende clubman is Henk de Kleijnen. Niet van één club, maar van meerdere clubs. Eerst van Schaakvereniging Schiebroek, vervolgens van de Alphense Schaakclub, later van Schaakclub Messemaker 1847 en nu van Schaakvereniging Erasmus. Henk deed van alles. Schrijven en enthousiasmeren vooral. In de clubbladen, op de clubsites later, en in (lokale) kranten.
Zijn ‘soepele pen’ stond garant voor buitengewoon leesbare en soms vermakelijke stukken en verslagen. Van alles organiseerde hij ook en daarbij was hij een ongeëvenaarde teamcaptain. Velen zullen geïnspireerd geraakt zijn door zijn niet aflatend enthousiasme. Ik was één van de gelukkigen die dat hebben mogen ervaren. Het spreekt bijna vanzelf dat dankbaarheid voor wat Henk gedaan heeft omgezet is in onderscheidingen. Henk is lid van verdienste van Messemaker en erelid van Erasmus.
Tussen alle bedrijven door speelde Henk ook zelf. Op uitstekend clubniveau. Vaak combineerde hij dat met het teamleiderschap en dat moet hem zo nu en dan uit zijn concentratie gehaald hebben, want voor hem geldt dat je niets half doet.
De afgelopen tijd heb ik biografieën gelezen over grote schakers als Capablanca en Fischer. Bij hen viel het gewone leven vrijwel samen met het leven als schaker. Ik bedacht me dat je zelden leest over levens waarin schaken een belangrijke bijrol speelde. Dat leek me wel zo interessant, mits goed opgeschreven. En ik dacht aan Henk.
En nu is Henk ziek, zeer ernstig ziek helaas. Ik vroeg hem of hij nog zin en energie had om zijn schakersleven ‘aan het papier toe te vertrouwen’. Dat had hij gelukkig. Hij die altijd over anderen heeft geschreven, heeft dat nu over zichzelf gedaan. We gaan zijn verhaal in episodes publiceren, steeds voorafgegaan door een korte inleiding van mijn hand waarin ik een paar persoonlijke ervaringen met Henk zal delen. We hopen dat ook dit verhaal veel lezers zal enthousiasmeren voor het mooiste spel van de wereld. En als u wilt reageren dan kan dat. Henks e-mailadres is dekleijnen@ziggo.nl.
Hierna volgt het eerste deel van in totaal drie delen. De overige twee afleveringen zullen de komende weken te lezen zijn.
Lees meer >
Op zaterdag 4 september 2021 maakte ik iets heel bijzonders mee. Tijdens een werkbezoek aan het EK schaken in Reykjavik werd ik door de organisatoren uitgenodigd om een bezoek te brengen aan het graf van Bobby Fischer, iets wat ik al heel lang had willen doen. En nu, op een standaardregenachtige dag in IJsland, was het ineens zover. Vanuit mijn werk als schaakorganisator (en daarvoor schaakjournalist), heb ik vrijwel alle naoorlogse wereldkampioenen persoonlijk ontmoet, behoudens dan Aljechin en Fischer. Aljechin had sowieso niet gekund, want hij was al overleden toen ik werd geboren. Fischer had wel gekund, maar het is me niet gelukt. Wel zal ik me zijn overlijden altijd blijven herinneren, op 17 januari 2008, tijdens het 70e Tata Steel Schaaktoernooi. Fischer heeft er nooit gespeeld, maar stierf tijdens een jubileumeditie. Zelden zag ik zoveel pers op dezelfde dag in Wijk aan Zee. Een fenomeen was heengegaan, dat hebben we die dag gemerkt in Wijk aan Zee.
De tocht van Reykjavik naar Selfoss leidde ons langs verschillende IJslandse geisers. Het was mijn eerste bezoek aan dit schitterende eiland, vol bijzondere natuurverschijnselen. Het weer was beroerd die bewuste zaterdag, maar dat maakte het nog specialer om in de laaghangende mist vanuit de grond warm water omhoog te zien spuiten. We stopten onderweg enkele malen om deze verschijnselen te zien. Onze eerste bestemming was het Bobby Fischer Centrum. Dit ligt in Selfoss zelf. Een fraai, oud pand – vrijstaand – en gesubsidieerd door het rijk. Een vriendelijke mevrouw is de manager, zij vertelde veel mooie en bijzondere verhalen over Fischer. Veel details die ik niet wist, zoals Fischers zoektocht naar zijn waarschijnlijk Hongaarse vader en het gegeven dat hij meerdere malen is opgegraven na zijn dood vanwege allerlei complottheorieën. En ook vertelde de vrouw dat Fischer pas op 4 juli 1972 in IJsland arriveerde, veel te laat, en op Independence Day. Dat laatste was volgens haar geen toeval; ik geloof haar. Heel goed dat dit Bobby Fischer Centrum er is, net zoals het goed is dat wij in Amsterdam het Max Euwe Centrum nog altijd hebben!
Spelregels
In mijn vorig stukje (nooit column zeggen) schreef ik over de rochade. Naar mijn smaak een schoolvoorbeeld van een lelijke spelregel. Een overbodige regel die weinig toevoegt. Als minimalist houd ik van eenvoud en geen opsmuk. Wat dat betreft, ik kan er ook niks aan doen, heeft het damspel veel mooiere spelregels dan het schaken. Alle stukken hetzelfde en dezelfde loop. Gewoon schuin naar voren, schuin slaan en promotie tot dam.
Lees meer >
Nog wat stellingen voor het fantastische Patlas boek dat Gerhard Eggink aan het schrijven is. Een exclusief koffietafelboek waarvoor u zoals u al weet kunt intekenen. In clubblad De Promoot 63.1 staat een artikel van Jan Blankespoor met als titel Over patcombinaties en andere dramatische ontsnappingen. Lees de hele column in PDF.
Deze en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns.
Lees meer >Aan de Herengracht in Den Haag was jarenlang boekhandel Van Stockum gevestigd. Je moest er vanaf de stoep een trappetje aflopen om bij de ingang te komen. U weet natuurlijk dat je op de eerste verdieping een gigantische schaakboekenafdeling had. Je kon er de nieuwste schaakboeken vinden…Lees de hele column in PDF.
Deze en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns.
Lees meer >Verboden te rocheren
Een veel gehoorde klacht van denksporters is de ruime remisescore. Vooral bij schakers/dammers van de betere garnituur. Topdammer Jannes van der Wal ergerde zich in zijn tijd aan de vele remises. Hij bedacht de variant doordammen waarbij er door moet worden gespeeld in vermeende remisestand. Ook schaken dreigt een remisespel te worden als het spel zo goed gespeeld wordt dat winst een zeldzaamheid is. Ook Bobby Fischer stoorde zich aan dit verschijnsel en kwam met het briljante idee om de stukken willekeurig op de onderste rij te plaatsen,
Lees meer >Tien jaar geleden kwam ik met mijn arm in het gips op school. „Wat heb je gedaan?”, werd uiteraard gevraagd. „Meegedaan aan een schaaktoernooi”, antwoordde ik triomfantelijk. Dat schaakpartijen intens kunnen zijn, dat kunnen mensen zich wel voorstellen. Maar dat je er ook blessures mee kunt oplopen… Stiekem was de oorzaak natuurlijk een voetbalpotje op het pleintje buiten de speelzaal.
Een blessure zul je bij een schaken niet zo snel oplopen,
Lees meer >
Wereldkampioen tegen amateur. De amateur heeft zich kranig geweerd, maar na de 52e zet van zwart is het krachtsverschil ook op het bord duidelijk geworden. Wit staat gewonnen. De engine geeft niet minder dan +5,7 voor wit. Na 53. Tc7 had Nona Gaprindashvili er weinig moeite meer mee en de oprukkende witte vrijpionnen dwongen ondergetekende al snel tot opgeven.
Lees meer >Louis.
Onlangs had ik een boze droom. Ik was sportverslaggever van een groot landelijk dagblad. Het speelde zich af in de perszaal na een interland van het Nederlands elftal. Het interview verliep als volgt: (J)Meneer van Gaal vindt u niet dat er in de achterhoede de bal te veel heen en weer werd gespeeld? (L) Je bedoelt dat het op een schaakpartij leek? (J) Voetbal kun je toch niet met schaken vergelijken?
Lees meer >
