Onze digitale Nieuwsbrief van maart 2019 is uitgekomen. Dit keer – onder andere – met de volgende artikelen:
Daarnaast nog Nieuws van het MEC,
Lees meer >
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Lees meer >
AlphaZero is een zelflerend computerprogramma. Zelf leren, dan moet de computer kunnen denken. Kan een computer dat?
Over die vraag sprak dr. Max Euwe in 1964 een rede uit bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleraar in de methodologie van de automatische informatieverwerking aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg. Allereerst vraagt Euwe zich af wat we onder denken verstaan. 
“Als eenvoudigste vorm van denken zou ik willen beschouwen de reproduktie, het putten uit het geheugen. ‘Wat is het Franse woord voor medelijden?’, vragen wij aan een leerling. Hij weet het niet. ‘Denk eens na.’ Wij gebruiken dus wel degelijk het woord denken.” Voor de computer is deze vorm van denken een eenvoudige zaak, constateert Euwe. “Een andere manier van denken is het redeneren volgens vaste voorschriften waardoor, uitgaande van bepaalde grondwaarheden telkens nieuwe waarheden worden verkregen. Dit is wat bijvoorbeeld in de meetkunde en in de logica gebeurt.” Ook dit, meent Euwe, kan door een computer worden uitgevoerd. “Als een nog hogere vorm van het denken wordt het creatieve denken beschouwd.” Het zal niemand verbazen dat Euwe de computer hier niet toe in staat acht.
Interessanter wordt het als hij ingaat op het begrip ‘leren’. “De computer kan leren op grond van zijn ervaringen en dit betekent, dat hij bij het nemen van een beslissing rekening kan houden met de uitkomsten van vroeger onder soortgelijke omstandigheden genomen beslissingen.”
Lees meer >
In deze boekenrubriek treft u voornamelijk recensies aan van boeken die zeer vers van de persen zijn gerold. Het is natuurlijk altijd leuk om het publiek te informeren over boeken die anno 2019 worden gepubliceerd. Ondertussen hebben we ook gemerkt dat het op prijs wordt gesteld dat er af en toe ‘een klassieker’ van al even geleden voor het voetlicht wordt gebracht. Om aan deze wens te voldoen wil ik graag het boek Secrets of Attacking Chess van de Roemeense grootmeester Mihail Marin onder de aandacht brengen. De ondertitel Understanding when, where and how to attack belooft in elk geval al veel goeds!
Over Marin
Dat ik dit boek heb gekozen heeft ook te maken met het feit dat ik zeer gecharmeerd ben van de ‘schrijfsels’ van Marin. Hij lijkt in elk geval één van meest productieve auteurs van vele boeken, artikelen, analyses terwijl hij daarnaast ook nogal wat dvd’s rondom bepaalde thema’s of openingen op zijn naam heeft staan. Marin, geboren in 1965, is meermalen kampioen van Roemenië geweest en hij vertegenwoordigde zijn land op maar liefst 12 Olympiades, waarin hij eenmaal (in 1988) een individuele bronzen bordmedaille behaalde. Hij passeerde in 2001 de grens van 2600 en staat nog altijd hoog genoteerd op de ratinglijst.
De meest bekende boeken te noemen van zijn hand zijn:
• Secrets of Chess Defence
• Learn from the Legends: Chess Champions at Their Best
• Beating the Open Games
• A Spanish Opening Repertoire for Black
• Reggio Emilia 2007/2008 (met Yuri Garrett)
Het tweede boek uit dit lijstje, Learn from the Legends kreeg zelfs een prijs bij Chesscafe.com als ‘boek van het jaar 2005’. Maar in ook talloze andere boeken staat zijn naam gekerfd. Voor de serie ‘Grandmaster Repertoire’ schreef hij The Pirc Defence en The English opening (Vol 1, 2, 3), boeken die ook in het Italiaans en het Duits werden vertaald.
In de analyses die hij publiceert, bijvoorbeeld op www.chessbase.com toont de Roemeense grootmeester zijn grote didactische kwaliteiten door met veel instructieve tekst uit te leggen waar het in stellingen om draait. Varianten dienen bij hem ter ondersteuning wat hij wil zeggen en voeren meestal niet de boventoon. Juist die verbale uitleg, waarin de plannen en concepten duidelijk naar voren komen, geven de naspelende lezer houvast om het spel beter te gaan begrijpen.
Er is een recente dvd verschenen die hij heeft samengesteld over zijn ‘liefde voor de Engelse opening’.
Na deze introductie is het tijd voor een bespreking van zijn boek Secrets of Attacking Chess. Zoals hij zelf schrijft in zijn inleiding is het boek ontstaan naar aanleiding van zijn eerdere boek Secrets of Chess Defence.
Vanuit het gezichtspunt van de verdediger moet er kennis genomen van de verschillende manieren waarop een aanval gespeeld kan worden. En door het inzicht dat Marin opdeed met het schrijven van het eerste boek, was het natuurlijk niet al te moeilijk om van het perspectief van de aanvaller ook een boek het daglicht te laten zien. Het gekke is dat het logischer lijkt om eerst vanuit de aanvaller te redeneren en dan pas vanuit de verdediger. Maar zelf ben op een of andere manier ook uitgekomen in deze volgorde met de publicatie van twee boeken. Mijn jeugdschaakboek De verdediging van de koning verscheen (bij uitgeverij Van Spijk in Venlo) in 1983 en pas in 2016 kwam Attacking Chess for Club Players uit (bij uitgeverij New in Chess in Alkmaar).
Globale aanpak
Het boek bevat iets minder dan 30 partijen hetgeen erg weinig lijkt voor een leerboek dat gaat over aanvallen. Maar Marin dekt zich hier tegen in: hij heeft al het partijmateriaal zeer uitvoerig geanalyseerd en van commentaar voorzien, waardoor er toch zeer veel instructief materiaal tevoorschijn is gekomen. Omdat hij – in de tijd dat het boek geschreven werd – niet zo handig was met de computer, vroeg hij zijn vriend IM Valentin Stoica of die hem kon helpen met de computeranalyses. Zoals Marin het zelf opschrijft: ik concentreerde me alleen op het schaakbord en Stoica op het scherm. Deze opmerkelijke symbiose heeft inderdaad geleid tot een fraai eindresultaat. Op het moment dat de computer het ook even niet ‘zag’ (anno 2005) werd duidelijk de hand van de grootmeester zichtbaar. Maar ook sloeg hem de schrik om het hart toen bleek dat er wel erg grote analysebomen in de output zaten. Aangezien Marin er juist om bekend staat zoveel mogelijk verbale uitleg geeft en liever varianten ter ondersteuning geeft, moest hij dat in dit geval loslaten. Niettemin is hij aan de slag gegaan om binnen de varianten zoveel mogelijk verbaal commentaar toe te voegen en een aantal varianten te schrappen. Marin: ‘I’ve tried to make the final result easy to read and understand’.
Inderdaad was mij bovenstaand al opgevallen, nog voordat ik het voorwoord gelezen had. Erg veel varianten, soms excessief geanalyseerd, maar ook veel tekst. In sommige gevallen gebruikt hij vele pagina’s om een stelling te onderzoeken totdat hij een eindoordeel heeft geformuleerd. Het deed mij een beetje denken aan het Het Groot Analyseboek van Jan Timman, die soms ook een beetje deze methode hanteerde om de ‘waarheid’ in een stelling te ontdekken.
Lees meer >
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Lees meer >Gaat er niet meteen een belletje rinkelen bij het horen van de titel van het nieuwste boek van Jan Timman? In dat geval brengt de ondertitel soelaas: ‘The Five Kasparov – Karpov Matches for the World Chess Championship’. Een boek over de tweestrijd van de twee K’s, die tussen 1984 en 1990 maar liefst 144 partijen hebben gespeeld in 5 verschillende WK matches. Maar waarom komt het boek nu pas, zo’n 30 jaar na dato? Het idee is afkomstig van Allard Hoogland, de eigenaar van New In Chess. Hij wilde een boek over ‘Money, madness, brilliancies and blunders’.
Timman was in eerste instantie sceptisch, maar zag uiteindelijk genoeg redenen om decennia later de matches nogmaals onder de loep te nemen. Er zijn in de loop der jaren de nodige boeken verschenen over de gevechten tussen de Russische grootheden, maar nog nooit zijn alle vijf de matches in één werk verzameld. Kasparov heeft uitgebreid over zijn ervaringen geschreven, maar hij is uiteraard niet helemaal objectief. Daarnaast zijn de analyses van zijn hand soms moeilijk te doorgronden. Timman kiest voor een lichtere vorm van analyse, waarbij Stockfish helpt om tot nieuwe inzichten te komen.
Lees meer >
Het dertiende Leiden Chess Tournament gaat wel door, maar het is nog niet bekend waar. Het Denksportcentrum is verkocht en het lukt Jan Bey, oprichter van het toernooi, niet om een alternatieve locatie in de stad te vinden.
Vrijwel zeker moet hij uitwijken naar buiten Leiden.
Onderstaand artikel van Gertjan van Geen staat vandaag op de voorpagina van het Leidsch Dagblad.
De dertiende aflevering van het Leiden Chess Tournament (11-21 juli) heeft dit jaar noodgedwongen buiten de gemeentegrenzen plaats. ,,De inschrijving wordt op 11 maart geopend. Deze week hakken we de knoop door waar we precies gaan spelen’’, zegt Jan Bey, die voor de laatste keer voorzitter van het organisatiecomité is.
Het Leids Denksportcentrum, sinds jaar en dag speellocatie, is verkocht en sluit dit jaar zijn deuren. Op 1 augustus moet het leeg zijn en opgeleverd worden. Ook al zijn er signalen dat de sluitingsdatum uitgesteld wordt, Bey durft het er niet op te wagen. ,,Ik heb negen kuub aan spullen staan van onze stichting. Dat krijg ik nooit op tijd weggehaald.’’
Lees meer >
Geboeid heb ik zitten kijken naar het verhoor van Michael Cohen door leden van het Congres. Mijn vrouw riep mij toen zij bij het zappen op CNN de live uitzending was tegengekomen.
Ik heb direct mijn werkzaamheden aan de kant gelegd en mij bij de televisie genesteld. De stategie van de Republikeinen bleek te zijn Cohen als een pathologische leugenaar neer te zetten. Iemand die gewoonweg altijd liegt als hem dat uitkomt. “U heeft eerder in een hoorzitting van het congres gelogen, waarom zouden we u nu wel geloven? Senator Jordan leidde de aanvallen in en elke senator na hem gaf een minuutje van zijn of haar eigen ondervraagtijd aan Jordan om Cohen extra af te matten. Enkele Republikeinse senatoren waren gematigd van toon, waarschijnlijk om te kijken of Cohen dan wat minder alert zou zijn. In schaaktermen: er werden enkele stille zetten gedaan dan wel een schijnaanval op de andere zijde van het bord geplaatst.
Cohen gaf geen krimp, ook niet toen de jaloezie kaart werd gespeeld. Hij zou geaast hebben op een post in het Witte huis en heeft, toen hij die niet kreeg, een 180 graden draai gemaakt en zich tegen de President gekeerd, na eerst één van zijn trouwste vazallen te zijn geweest. Cohen bleef uiterst secuur en correct antwoorden en beleed enkele malen zijn spijt. En zo waar: ik kreeg sympathie voor de man en zelfs begrip. In zijn tomeloze eerzucht deed hij alles (liegen, dreigen en zwijggeld betalen) om de President te dienen. Hij legde uit dat er een moment kwam dat dit alles zo tegen de belangen van het volk in druisde, dat hij dat niet meer wilde.
Hij heeft de veroordeling inzake zijn transacties en meineed al binnen en zal enkele jaren in de gevangenis moeten verblijven. Hij wil nu verklaren (wat iedereen overigens al weet, maar graag uit zijn mond hoort) dat de President een niets en niemand ontziend persoon is die alleen zijn eigen belang kent en tot elke prijs wil winnen.
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Lees meer >
Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.
In Gespot 66: Reuzendoders bespreek ik een bijzondere overwinning van IM Manuel Bosboom op voormalig wereldtopper Peter Leko.
Maar we hebben in ons kleine kikkerlandje meer mensen rondlopen die wel eens een mooie ‘scalp’ te pakken krijgen. Wat eigenlijk niet zoveel onder de aandacht is geweest, maar in mijn ogen toch wel heel bijzonder, is wat de Amsterdamse grootmeester Wouter Spoelman in het vorige jaar voor elkaar heeft gekregen.
GM Wouter Spoelman (foto Frans Peeters)
Wouter is een oud-pupil die op jonge leeftijd niet alleen heel talentvol was, maar ook precies wist, wat hij wilde. Met grote discipline stortte hij zich op zijn schaakstudie en reeds op jeugdige leeftijd werd hij IM en later GM. Een profcarrière ambieerde hij niet; sterker nog, hij koos voor zo’n beetje de zwaarste en langst durende studie die er bestaat: medicijnen. Er zijn meer schakers die dit pad kozen en die hebben het schaakbord meteen aan de wilgen gehangen. Maar Spoelman niet! Hoewel hij nauwelijks de tijd heeft om zelf te schaken, begeeft hij zich sporadisch in de toernooi-arena. Zo liep hij een paar jaar geleden de nationale titel, die hij voor het grijpen had, mis. Dat moet een grote teleurstelling voor hem geweest zijn, maar hij houdt al jaren zijn rating van rond de 2585 redelijk in stand en dat is – als je zo weinig tijd kunt spenderen aan ons mooie spel – een prestatie van formaat.
Gelukkig zijn er nog andere manieren om te schaken en dat is via het internet. Zo laat hij zich via de Amsterdam Mosquitos op www.chess.com regelmatig zien. Dat gaat om een wereldwijde internetcompetitie waarin verschillende teams het tegen elkaar opnemen.
Vorig jaar wist Wouter op fraaie wijze wereldkampioen Magnus Carlsen met zwart te verschalken en nog niet zo lang geleden ging een andere wereldtopper, Maxime Vachier-Lagrave er bij hem onderdoor. Dat zijn bepaald niet de minsten! Ik heb deze opmerkelijke prestaties voor uw maar eens geanalyseerd.
Ook leuk om te zien hoe zijn tegenstander live commentaar geeft op deze partij. Han Schut heeft het filmpje voor u weten op te slaan via deze link. Het artikel van Han kunt u hier vinden.
Lees meer >
