Een tien voor de Volkskrant

Het Nederlands kampioenschap schaken zit er weer op. Zestien jongens en meisjes hebben twee weken lang strijd geleverd. De vraag is of de landelijke media voldoende aandacht aan dit NK hebben geschonken, gelet op de geleverde strijd door de deelnemers. Geen snelle remises, maar vechten tot het eind, ook in de laatste ronde. Het antwoord hierop moet helaas nee zijn.

Als je de knipselborden in Boxtel ziet moet je met een lantaarntje zoeken naar dagverslagen. Ook hier lijkt de crisis de laatste jaren te hebben toegeslagen. Voor De Telegraaf willen we een uitzondering maken omdat zij dagverslagen heeft gepubliceerd. Enerzijds misten we aansprekende namen zoals die van Jan Timman en Loek van Wely doch anderzijds speelde er een mogelijk toekomstige wereldkampioen mee die luistert naar de naam Anish Giri en die pas zeventien jaar is. Bij de dames ligt dit nog moeilijker. Alleen de 43-jarige Hoofddorpse grootmeester, geboren in China, Zhaoqin Peng heeft enige bekendheid maar de andere vijf meisjes zijn nog relatief jong met weinig landelijke exposure. Op de voorlaatste speeldag werden de kaarten definitief geschut. Zhaoqin Peng veroverde voor de dertiende keer de landstitel bij de dames en Anish Giri voor de tweede keer bij de heren.

Op de laatste speeldag deden Peng en Giri hun sportieve plicht. Geen snelle remises maar gewoon voor de winst spelen, beiden wonnen hun partij. Als er winnaars zijn, zijn er ook verliezers. Bij de heren waren dit Erwin L’Ami en Jan Smeets, misschien hadden beiden last van de ´Roemeense liefde´. Bij de dames was Arlette van Weersel de kop van Jut. Het kostte hen veel ratingpunten.

Onze grote vraag was hoe de landelijke bladen hierover zouden berichten. Welke dagbladen zouden prominent uitpakken met het nieuws dat Giri en Peng kampioen zijn geworden?

Natuurlijk, we leven in een internettijdperk. Dat heeft zo zijn voordelen bij het ‘live’ volgen van de partijen, de analyses en de uitslagen. Maar op termijn heeft dit ook zijn schaduwkanten. Immers veel informatie verdwijnt na verloop van tijd van de websites, websites houden er mee op of worden gereorganiseerd, websites willen geen kosten maken voor langdurige activeringen etc. De informatie is verder nogal gefragmenteerd op internet te vinden. Toernooiboeken hebben ook al het loodje gelegd. En waar kunnen we dan later op terugvallen als we nog iets over ‘vroeger’ willen weten? Zoek zelf maar eens naar informatie over de eerste vijf NK´s van deze eeuw!

Een tien voor de Volkskrant

Michiel de Hoog en Gert Ligterink

De Volkskrant had rekening gehouden met een overwinning van Anish Giri. Michiel de Hoog publiceerde, meteen na de voorlaatste ronde, een paginagroot interview met Anish Giri onder de sprekende kop: ‘Ster van het informatietijdperk’. Een mooie kleurenfoto van Anish, na zijn winst op Ruud Janssen in deze ronde, siert het interview. Anish’ kledingsponsor zal hiermee niet ontevreden zijn. Op dezelfde pagina berichtte Gert Ligterink over de prestaties van de twee kampioenen. Een hele sportpagina gewijd aan het schaken!

Enkele citaten uit het interview van Michiel de Hoog.

‘Je kijkt welke openingen je tegenstander speelt op Mega Database van Chessbase (een bedrijf dat schaaksoftware verkoopt, red.) naar mogelijkheden om betere zetten te doen. Ten slotte verken je zelf de verkregen suggesties.’

‘Voor Giri – die als digital native – geen wereld zonder computers of internet kende – is het logisch om het primaat bij de computer te leggen. Zelf, zonder computer, een nieuwe zet bedenken? Het blijkt vrijwel altijd een slecht idee. Als het zo makkelijk zou zijn dan had iemand het al eens gespeeld. Giri dankt zijn schaakcarrière waarschijnlijk aan de computer en het internet.’

‘Spelers zijn flexibel geworden’, zegt Giri. Er zijn geen echte stijlen meer. Maar in een recent profiel in The New Yorker van Magnus Carlsen werd gesuggereerd dat Carlsen juist zo goed is, omdat hij weinig met de computer werkt. Carlsen is daardoor een lastiger tegenstander. Wat Giri daarvan vindt?

Even is hij stil – zeldzaam, want Giri praat snel en precies. ‘Ik denk dat het gewoon komt omdat hij lui is. Er kan geen andere reden zijn’. Wel klopt het dat Carlsen beter moet spelen in het middenspel omdat hij zelden voordeel haalt uit de opening. Een nadeel kan een voordeel zijn. Maar als Carlsen zich beter zou voorbereiden, zou hij het schaken domineren zoals Kasparov.’

Giri verovert voor de tweede keer Nederlandse schaaktitel ( Gert Ligterink)

Hieronder enkele citaten uit zijn bijdrage:

‘Anish Giri heeft voor de tweede maal de Nederlandse schaaktitel veroverd. In 2009 werd hij als 15-jarige nieuwkomer kampioen in een matig bezet toernooi, waaraan de gevestigde grootmeesters niet wensten mee te doen. Ditmaal was hij onbetwist de beste van een sterk tiental, waarin alleen Loek van Wely ontbrak.’

‘Wie op 17-jarige leeftijd al tweemaal kampioen is, kan aan records gaan denken. Giri zou kunnen proberen de reeks van zes achtereenvolgende NK- overwinningen van Van Wely te verbeteren of zelfs op jacht kunnen gaan naar de twaalf nationale titels van Max Euwe. Maar waarschijnlijk heeft hij hogere ambities en is hij meer geïnteresseerd in internationale toernooien. De eerste kans krijgt hij over drie weken in Dortmund.’

´Ook in het vrouwentoernooi is de strijd na de voorlaatste ronde beslist. Zhaoqin Peng voerde haar score op tot 8 punten uit negen, waarmee ze haar dertiende achtereenvolgende titel veilig stelde. Het is een recordserie die waarschijnlijk nooit meer gebroken zal worden. Behalve dan door Peng zelf.’

Een acht voor NRC Handelsblad

Hans Ree

Anish Giri toont zich een superieure kampioen

‘Anish Giri begon moeizaam aan het NK schaken. Remises en een lastige overwinning markeerden een stroeve start. Daarna ging het snel.’ Hieronder nog enkele citaten.

‘Al een dag voor het eind heeft Anish Giri het NK schaken in Boxtel gewonnen. Gisteren, na de achtste ronde, stond hij anderhalve punt voor op de trage achtervolgers Ivan Sokolov, Wouter Spoelman en Sipke Ernst, dus niemand kon hem vandaag nog inhalen.’

‘Giri toonde zijn superioriteit in een sterk bezet kampioenschap. Alleen Sergei Tiviakov en Loek van Wely werden gemist. Tiviakov heeft al een paar jaar ruzie met de bond en Va Wely wil zich dit jaar weinig in Nederland laten zien. Hij speelde schaak en poker in de VS.’

‘Tijdens dit laatste NK is Giri alweer wat plaatsen gestegen en op de onofficiële wereldranglijst staat hij nu 31ste, vlak onder schaaklegende Alexei Shirov. Het verschil met de toptien is nog aanzienlijk, ongeveer vijftig ratingpunten, maar bij een snelle stijger als Giri is het denkbaar dat die kloof binnen een jaar wordt overbrugd.’

Tot slot behandelt hij, met diagram, de partij van Ruud Janssen tegen Anish Giri. Giri won en was voor de tweede maal Nederlands kampioen geworden.

Andere landelijke dagbladen

Ook ander dagbladen hebben de dag erna hierover gepubliceerd, maar niet zo prominent en opvallend. Het lijkt alsof de NK-verslaggeving in de landelijke bladen een dieptepunt heeft bereikt. Vandaag, een dag na het NK, was alles al weer vergeten.

Bijzondere waardering is op zijn plaats voor de berichtgeving in het Brabants Dagblad en in het Brabants Centrum.

Wekelijkse schaakrubrieken

Ook in de wekelijkse schaakrubrieken wordt aandacht besteed aan het NK. De Telegraaf spant hier de kroon, zij hebben vijf weken achtereen een rubriek over het NK gepland. Dat is ook een compliment waard.

Onderzoek?

Het is misschien een idee om studenten Media- en Communicatiewetenschappen eens serieus onderzoek te laten doen. Misschien zijn er voor ons allen lessen te leren hoe het beter kan of moet. Met een potentiële wereldkampioen in huis is dit zo gek nog niet. Kijk bijvoorbeeld eens wat zich de laatste jaren in Noorwegen in de media heeft afgespeeld. Noorwegen was bepaald geen schaakland. En Anish Giri zit op hetzelfde schema als Magnus Carlsen destijds!

Het NK 2000

Met enige nostalgie denk ik terug aan de verslaggeving rond het NK 2000 in Rotterdam. Men kwam ruimte tekort om alle krantenknipsels te kunnen publiceren. Het NK 2000 was het meest besproken en ook het meest omstreden NK uit onze schaakgeschiedenis. Op TV en op de radio werd er ook aandacht besteed aan dit kampioenschap.

Het KNSB bestuur had besloten het schaakprogramma Fritz, met aan de knoppen Frans Morsch, mee te laten doen aan het NK 2000. De reacties waren van ‘dik hout’.

‘De schaakbond heeft zijn ziel aan de duivel verkocht’

‘De schaakbond is een goedkope hoer’

‘Iedereen is gek geworden’ en ga zo maar door.

Er werd zelfs een speciale website gelanceerd: www.schaakprotest.nl

De schaakbond had dit plan vooraf aan de deelnemers voorgelegd en slechts één deelnemer, Paul van der Sterren, had principiële bezwaren. Hij speelde dan ook niet tegen Fritz.

Een van de voordelen was een interessant prijzenfonds van 75.000 euro, ruim 3x maal zoveel als in 2011. De eerste prijs was 18.000 euro, nu 7.500 euro. De winnaar kreeg ook een speciaal vervaardigd kristallen schaakspel, aangeboden door Swarovski. Daarnaast was er nog 900 euro beschikbaar voor de spectaculairste partij en 900 euro voor de beste partij tegen Fritz de Schaakcomputer.

De partijen konden in luxe stoelen worden gevolgd in het bibliotheektheater, waar ook gespeeld werd. Er was een aparte ontvangstruimte en een commentaarruimte.

Gelukkig won een mens het NK 2000 en die mens was Loek van Wely, de grote afwezige dit jaar. Het werd zijn eerste kampioenstitel en er zouden er nog meer volgen. Jeroen Piket en Sergei Tiviakov hadden het nakijken.

Tot op FIDE-niveau werd dit NK besproken. Er werd besloten geen schaakprogramma’s meer toe te laten op officiële kampioenschappen en toernooien. Rotterdam had schaakhistorie geschreven.

Na vier achtereenvolgende jaren kwam er een einde aan het NK in Rotterdam. Bij de evaluatie kwam o.m. naar voren dat het NK schaken niet altijd sponsorvriendelijk behandeld werd in de media en de investeringen daardoor nauwelijks iets opleverden. Later is men beter gaan inzien hoe belangrijk sponsors voor de sport zijn.

Spectaculairste zet

Een leuke noviteit dit jaar was dat er geldprijzen waren te verdienen met spectaculaire zetten. Van Till Advocaten had hiervoor een prijzenfonds beschikbaar gesteld. Nu zou je verwachten dat bij de bekendmaking van de winnaars een spectaculaire ’schaakact’ zou worden opgevoerd. Maar niets van dit alles, dit onderdeel verliep enigszins chaotisch. De winnende zetten konden niet worden getoond, en de prijzen werden niet genoemd, ondanks vragen hierover van ceremoniemeester Böhm. De sponsor, het aanwezige publiek en de winnaars hadden beter verdiend.

Klik hier voor de KNSB-pgn met de spectaculairste zetten.

Vandaag lazen we op de KNSB-site dat de drie winnende heren ieder 500 euro kregen en de drie winnende dames ieder 300 euro. Waarom een spectaculaire zet van een dame minder waard is dan zo’n zet van een heer is ons een raadsel. De dames kwamen er toch al bekaaid af. Zij hadden een prijzenfonds met maar 4.800 euro tegenover de heren een fonds met 24.000 euro. De spectaculairste zet van het toernooi werd volgens de jury gespeeld door Ruud Janssen. Of hem dit nog een extra ‘bonus’ heeft opgeleverd is niet bekend.

Anish Giri stormt de wereldtop binnen

Met zijn prestatie op dit NK heeft Anish 16 ratingpunten verdiend en komt hierdoor op de 26ste plaats op de virtuele wereldranglijst. Hij heeft nu 2717 punten, evenveel als het voormalig Hongaarse jeugdtalent Peter Leko, die inmiddels 32 jaar is. Anish is nog maar 50 ratingpunten verwijderd van de toptien van de wereld.

Sparkassen Dortmund

Binnenkort ondergaat Anish een nieuwe internationale vuurdoop. Van 21 t/m 30 juli 2011 doet hij mee aan de befaamde dubbelrondige zeskamp van Sparkassen in Dortmund. Hij ontmoet in deze 39ste editie Kramnik, Nakamura, Le, Ponomariov en Meier. De eerste drie genoemden zijn oude bekenden van hem. In de eerste ronde moet hij het met wit opnemen tegen de Amerikaan Nakamura. Alle deelnemers, behalve Meier, hebben een rating ruim boven de 2700.

Quo Vadis NK schaken?

Na dieptepunten zullen er hopelijk weer hoogtepunten volgen. Dat is te hopen tenminste. Nu we na vele jaren weer gezegend zijn met een potentiële wereldkampioen moet de status van ons NK weer naar een hoger niveau worden getild, ook qua PR en communicatie. Uiteindelijk is beeldvorming al de helft van het verhaal. Voor Giri wordt het belangrijk dat hij de allersterkste Nederlandse spelers in zo’n NK tegenkomt, anders is het voor hem ook niet leuk meer en is de kans niet denkbeeldig dat hij in de nabije toekomst niet meer meedoet.

De prijsuitreiking moet weer een groot feest worden waar de hoogwaardigheidsbekleders, pers en andere media, de sponsoren, de bestuurders, schakers en andere genodigden graag naar toekomen.

Dank aan sponsoren en organisatoren

De sponsoren en organisatoren verdienen dank voor hun inspanningen voor de realisatie van dit gewaardeerde NK 2011.