De strijd is ontbrand in het WK-dames
In Teheran is de finaletweekamp van het Wereldkampioenschap voor dames helemaal losgebrand. Na een tamme remise in de eerste partij, vlogen de twee finalisten elkaar flink in de haren in partij twee en drie. WGM Zhongyi Tan uit China won de tweede partij en GM Anna Muzychuk uit de Oekraïne sloeg geweldig terug in de derde partij.
Morgen is de vierde en laatste partij van deze korte tweekamp. Mocht die in remise eindigen, krijgen we een tiebreak om de titel.
De tweede partij mondde al snel uit in een eindspel met een symmetrische pionnenstructuur, waarin wit haar tegenstander toch de nodige problemen wist voor te schotelen. Het leidde ertoe dat zwart pion f7 in de aanbieding deed om haar slecht staande paard van g8 te kunnen ontwikkelen.
Als we gedacht hadden dat het nu min of meer gedaan zou zijn met Muzychuk, kwamen we bedrogen uit. Want de veerkracht die de Oekraïense al eerder in dit toernooi heeft getoond, legde ze nu weer aan de dag. Op de 13de zet speelt ze een zet met haar h-pion die het opzichtige Lxh7+ voorbereidt.
Hieronder mijn bevindingen.
ANALYSES
Tan, Zhongyi – Muzychuk, Anna
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. Dd3 dxc4 6. Dxc4 b5 7. Dd3 a6
7…Pbd7 8. e4 b4 9. Pa4 Da5 10. b3 c5 11. e5 Pd5 12. Pd2 Aronian-Smeets, 2011.
- e4 c5 9. dxc5 Lxc5 10. Dxd8+ Kxd8
- Ld3
- e5 Pg4 Navara-Kramnik, 2008.
11…Lb7 12. e5 Pg4 13. Pe4
13…Lb4+ Men kan zich afvragen wat wit gepland had op 13…Lxe4 14. Lxe4 Pxf2 [ Niet 14…Lxf2+ 15. Ke2 Ta7 16. h3 en wit haalt materiaal op.] 15. Lg5+! Een goede tussenzet om Ta1 in het spel te brengen. [ Minder sterk is 15. Lxa8 Pxh1 16. Ke2 Pf2 en het is niet compleet duidelijk.] 15…Kc7 16. Lxa8 Pxh1 17. Ke2 Pd7 (zie analysediagram)
Nu lijkt het allemaal te gaan maar wit heeft hier 18. b4! en dat wint. 18…La7 [ 18…Lxb4 19. Le4] 19. Tc1+ Kb8 20. Lc6 En er hangen twee stukken bij zwart.
- Ke2 Pd7 15. Lf4 Pc5 16. Pxc5 Lxc5 17. Thc1 Lb6 18. Pg5 Ke7
- Le4
Ze wil de sterke loper op b7 zo snel mogelijk ruilen.
19…Lxe4 20. Pxe4 Thc8
Op het eerste gezicht lijkt het wel te gaan met zwart, maar dat blijkt vies tegen te vallen. Het witte paard kan weldra naar d6 waar het verandert in een ‘octopus’. De term ‘octopus’ ontstond naar aanleiding van het fantastische zwarte paard op d3 dat Kasparov in een van zijn vele partijen tegen Karpov op het bord had gekregen en daar de witte stelling volkomen wist te verlammen. Een ander probleem is dat het zwarte paard op g4 weggejaagd gaat worden en heel lastig in het spel valt te betrekken hierna.
- f3 Ph6 22. g4!?
Sterk gespeeld: veld f5 wordt het paard ontnomen. 22. Lxh6 gxh6 was ook al heel aantrekkelijk voor wit.
22…Pg8 23. Pd6
Daar is de octopus!
23…Txc1 24. Txc1 Kd7
Ze geeft een pion op het vreselijke paard op g8 te activeren. Waarschijnlijk heeft Muzychuk gedacht dat wit de pion niet mag nemen. Maar… De koning kon ook plaatsmaken voor zijn eigen paard via een ander veld: 24…Kf8 Er volgt dan, analoog aan de partij, de ruil van de lopers: 25. Le3 Lxe3 26. Kxe3 Pe7 27. Ke4 Ta7 28. f4 en wit heeft prachtige perspectieven.
- Pxf7!
25…Pe7
Tan moest de nodige varianten berekenen voordat ze wist dat ze hier mocht nemen. Er moest natuurlijk bekeken worden wat er zou volgen op 25…Tf8 26. Td1+! en nu moeten alle koningszetten een voor een berekend worden. 26…Kc6 (zie analysediagram)
- Le3
Natuurlijk wil wit de sterke zwarte loper ruilen.
26…Lxe3 27. Kxe3 Pg6 28. h4?!
Een ernstige onnauwkeurigheid die haar mooie spel voor een deel te niet doet als zwart nu adequaat had gereageerd. Hier is 28. f4?! onnauwkeurig: 28…Pxf4 29. Kxf4 Tf8 zou het voorgaande weer voor een deel te niet hebben gedaan. Het ontgaat mij waarom ze geen 28. Ke4! speelde. Was ze misschien bevreesd voor 28…Tf8 29. Pg5 Tf4+ 30. Ke3 Ta4 dan zou 31. Td1+ Ke7 32. Td6 wit nog altijd vrijwel beslissend voordeel opleveren.
28…Tf8? Juist was 28…Pxh4 met als mogelijk vervolg: 29. Th1 Pg2+ 30. Kf2 [ 30. Ke4 Tf8 31. Pg5? Tf4+ en zwart komt zelfs in het voordeel.] 30…Ke7 31. Pd6 Pf4 32. Txh7 Pd3+ 33. Kg3 Pxe5 en het is volstrekt onduidelijk.
- h5!
Na dit sterke antwoord komt alles weer op zijn pootjes terecht voor Tan.
29…Pe7
29…Txf7 30. Td1+ Kc7 31. hxg6 hxg6 32. Td6 met winst.
- Pg5 Pd5+ 31. Kf2 h6 32. Pe4 Ta8 33. a3 a5 34. Pc3 Tc8
- Td1!
Zo ontstaat er een toreneindspel dat gewonnen voor wit is.
35…Ke7
35…Tc5 36. f4 Kc7 37. Pxd5+ exd5 38. f5 zou ook een voor wit gewonnen toreneindspel opleveren.
- Pxd5+ exd5 37. Txd5 Tc2+ 38. Ke3 Txb2 39. Ke4
Wit moet het hebben van de meerderheid op de koningsvleugel. Ze kan daar ook met de koning naar binnen zien te dringen. Uiteraard wil ze ook verhinderen dat zwart twee verbonden vrijpionnen krijgt.
39…a4 40. f4 Tb1 41. Kf5 Tb3 42. Tc5 Kd7 43. Kg6
Zwart kan niets ondernemen tegen deze actie, behalve wat ze in de partij speelt.
43…b4 44. axb4 Txb4 45. Kf5 Ke7 46. Tc7+ Kf8 47. Ta7
Zo heeft wit het zo optimaal mogelijk neergezet. De toren achter de zwarte vrijpion, vijandelijke koning afgesneden en de eigen meerderheid mobiel. Toch vergt het binnenhalen van de winst behoorlijk wat nauwkeurigheid.
47…Kg8 48. g5
De normale voortzetting. Gek genoeg is 48. e6! hier heel sterk. 48…Kf8 [ 48…Tb5+ 49. Kg6 verliest onmiddellijk. 49…Kf8 50. f5 Tb4 51. g5 Tg4 52. e7+ Ke8 53. Kxg7 enzovoort.] 49. Tf7+ Kg8 50. Kg6 Te4 51. Txg7+ Kf8 52. Tf7+ Ke8 53. f5 a3 54. Ta7 en het is klaar.
48…hxg5 49. fxg5
Wit staat nu klaar voor e5-e6 en Kg6 dus zwart moet iets doen.
49…Tb6
Maar het helpt allemaal niet meer.
- Txa4
Op safe gespeeld, maar nu moet ze nog een klip omzeilen. 50. Ta8+ Kf7 51. g6+ Ke7 52. h6 was wel zo simpel.
50…g6+ 51. hxg6 Tb1 52. Ta8+ Kg7 53. Ta7+ Kg8 54. g7 Tf1+ 55. Kg6 Ta1
Dat was het grapje.
- Tf7
En toen gaf Muzychuk er de brui aan. 56. Txa1?? zou pat zijn!
1-0
Muzychuk, Anna – Tan, Zhongyi
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. e5 Pfd7 5. f4 c5 6. Pf3 Pc6 7. Le3 Le7 8. Dd2 O-O 9. dxc5 Lxc5 10. O-O-O Da5 11. a3 Le7 12. Ld3 a6 13. h4!?
Met een opzichtige bedoeling…
13…b5?
Ongelooflijk. Met wits laatste zet dreigt zij het ‘standaardoffer op h7’. En Tan negeert die dreiging volkomen… 13…f6 verhindert het offer.
- Lxh7+! Kxh7 15. Dd3+ Met een dame op d1 gaat men dan meestal verder met 15. Pg5+ maar hier was het zelfs ook het beste. Na 15…Kg8 is [ 15…Lxg5 16. hxg5+ Kg8 17. Dd3 Te8 18. Dh7+ Kf8 (zie analysediagram)
lijkt zwart nog te kunnen ontsnappen maar nu is wit met het geweldige 19. Pxd5!! de tegenstander de baas: 19…exd5 20. Txd5 Ke7 21. Dxg7 en de vele dreigingen kan zwart niet meer de baas worden. Een voorbeeld: 21…Kd8 22. Lc5 Kc7 23. Dxf7 Td8 24. e6 Tb8 25. Thd1] 16. De2 de juiste aanpak. De dame streeft naar h5 en op de verzwakking 16…g6 opent wit de h-lijn. 17. h5! en het witte initiatief slaat door.
15…Kg8 16. Pg5 f5
Dat kan nu. Maar Muzychuk heeft nog een andere pijl op haar boog.
- Pxd5! b4
Ze probeert wat terug te doen maar deze tegenactie komt te laat. 17…Tf7 om te zien of je zo de storm kunt weerstaan, gaat ook mis. 18. De2! (zie analysediagram)
Wederom grijpt de dame via h5 in. Zwart kan nog wel een soort verdediging opwerpen met 18…Pf8 19. Dh5 g6 20. Pxe7+ Pxe7 21. Df3 Tb8 22. Lc5 Lb7 23. Df2 Ld5 maar na 24. Pxf7 Kxf7 25. h5 houdt wit het iniatief gaande en zal zij weldra de zwarte koning beslissend kunnen benaderen. 17…exd5 18. Dxd5+ Kh8 19. Dxc6 is helemaal uit.
- Pxe7+ Pxe7
- Ld2?
Een flinke aarzeling, waardoor de winst zelfs in gevaar komt. Met 19. Dd6! kon de Oekraïnse de genadeklap uitdelen. 19…bxa3 20. bxa3 Tb8 21. Dxe6+ Kh8 22. Dxe7 gaat totaal mis voor zwart. Bijvoorbeeld: 22…Db5 23. Td6 Er dreigt nu Th6+ en op … Kg8 volgt dan De6+ en mat.Daarom moet zwart de witte diagonaal a2-g8 gaan dekken met 23…Db1+ 24. Kd2 Da2 maar dan wint 25. e6 gevolgd door Ld4.
19…Tb8?
Maar gelukkig voor Muzychuk grijpt de Chinese er ook helemaal naast. Met 19…Pd5! had Tan het vege lijf waarschijnlijk zelfs kunnen redden.
- Dd6!
En nu slaat ze wel haar slag.
20…Dc5
- Lxb4
Inderdaad loopt het weer als een trein bij wit. Er was ook geen bezwaar tegen 21. Dxe6+ Kh8 22. Lxb4 met winst.
21…Dxd6 22. Lxd6 Pg6 23. Pxe6 Te8 24. Lxb8 Txe6
24…Pxb8 25. Pc7 Tf8 26. Td6 Pe7 27. Thd1 is natuurlijk eveneens kansloos voor zwart.
- g3 Lb7 26. Th2
Met vier pionnen voor de kleine kwaliteit heeft wit ruim voldoende om dit eindspel eenvoudig naar winst te voeren.
26…Pc5 27. Td8+ Kh7 28. Ld6 Pe4 29. h5 Ph8
- h6!
Ze laat er geen gras over groeien!
30…Pf7
30…Txh6 31. Txh6+ gxh6 32. Td7+ wint het hele huis.
- Td7 Txd6 32. Txf7
De allersterkste waarna de Chinese haar hand uitstak ten teken dat ze gewonnen stond. 32. exd6 Pexd6 33. hxg7+ Kxg7 34. Td2 had natuurlijk de partij ook niet gered.
1-0
