Krantenrubriek 2 Januari 2021
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Wereldkampioen
Vorige week werd de Amsterdamse Eline Roebers (14) wereldkampioen van de meisjes tot en met 14 jaar. Het was rapidschaak online, zoals bijna alles tegenwoordig, maar binnen de noodzakelijke beperkingen was het met voorrondes voor vier continenten serieus genoeg.
Op het jeugdjournaal liet wereldkampioen Eline Roebers zien hoe het gaat bij een belangrijk online toernooi. Ze had zowel de camera van haar laptop als die van een elders in de kamer neergezette iPad moeten inschakelen, zodat ze tijdens de partij door de wedstrijdleiding in Georgië uit verschillende hoeken geobserveerd kon worden. Ik neem aan dat ze ook het scherm waarop ze speelde moest delen. Ondanks die voorzorgsmaatregelen waren er twee speelsters gediskwalificeerd op verdenking van hulp van computerschaakprogramma’s.
Er is wel een proliferatie van wereldkampioenen. Na Max Euwe, in 1935 wereldkampioen onder de zwaargewichten, heeft Nederland drie wereldkampioenen gehad in het correspondentieschaak. Verder werd Lucas van Foreest in 2019 een dubbele wereldkampioen in rapidschaak en snelschaak onder schakers tot en met 18 jaar, en de gouden medaille die Robby Kevlishvili in 2013 won in een snelschaakwedstrijd voor speler tot en met 12 wordt ook wel een wereldkampioenschap genoemd.
Voor ieder mens is er een spel waarin hij wereldkampioen zou zijn, schreef Harry Mulisch. De miljarden wereldkampioenen in een spel dat nooit gespeeld is en zelfs niet bedacht, zijn dus de pechvogels. Geluksvogels die kampioen zijn in een echt bestaand spel zijn zeldzaam, maar er komen er steeds meer.
Op het jeugdjournaal zag je achter Eline Roebers een grote kast met schaakboeken, misschien een kast van haar vader Jan Roebers, haar eerste trainer, die zelf Fide-meester is. Eline werkt iedere dag uren aan het schaken.
De Volkskrant schreef vorige maand over vier jonge Nederlandse schaaksters. De oudere jongeren noemden Judit Polgar hun voorbeeld, maar Machteld van Foreest (13) en Eline Roebers legden de lat hoger, bij Magnus Carlsen. Roebers zei: „Mijn grootste droom is om later professioneel schaakspeler te worden en misschien ooit het WK te winnen, net als mijn grootste voorbeeld de wereldkampioen Magnus Carlsen.”
Zsoka Gaal (Hongarije) – Eline Roebers, WK online rapid 2020, eerste finalepartij.
1. Pf3 f5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. 0-0 Lg7 5. d4 0-0 6. Pbd2 Pc6 7. Te1 d5 8. c4 e6 9. b3 Pe4 10. e3 b6 11. La3 Tf7 12. Dc2 Dd7 13. Tac1 Lb7 14. Ted1 h6 15. b4 a5 16. b5 Pb4 17. Lxb4
Flexibeler was 17. Db1, al zou het na 17…dxc4 ingewikkeld kunnen worden.
17…axb4 18. Pxe4 fxe4 19. Pe5 Lxe5 20. dxe5 De7
Wit staat een tikje beter, maar ze had nog maar weinig tijd.
21. Td2 Ta3 22. Db2 dxc4 23. Txc4 Ld5 24. Txb4 Txa2 25. Dc3
Na 25. Dd4 Ta1+ 26. Dxa1 Dxb4 zou het ongeveer gelijk staan.
25…Dc5 26. Dxc5 Ta1+
27. Lf1
Overrompeld door de snelle wending van de kansen zag ze in tijdnood niet dat ze de mooie zet 27. Dc1 moest doen. Na 27…Txc1+ 28.Lf1 staat zwart een tikje beter door haar actieve torens.
27…bxc5
Maar nu is wit plotseling verloren.
28. Tbb2 Lc4
Zwart wint groot materiaal.
29. Te2 Lxe2 30. Txe2 Td7 31. f4 exf3 32. Tf2 c4
Wit gaf op.
Hierna maakte Roebers de tweede finalepartij remise en werd ze wereldkampioen.
Partij in viewer:
Eline Roebers slagvaardig naar wereldtitel rapidschaak tot 14 jaar
Spannender dan de zoveelste vluggertjesmatch tussen twee wereldtoppers was in de week voor Kerstmis het online-WK rapidschaak voor meisjes tot 14 jaar. Uit regionale voorronden hadden zich zestien kandidaten geplaatst voor de knock-outfinale, onder wie Eline Roebers uit Amsterdam en Machteld van Foreest uit Groningen.
Beiden behoorden tot de kanshebbers. Roebers (14) eindigde in 2019 op het WK in Mumbai op de zesde plaats, nadat ze lang op koers had gelegen voor de eindzege. Van Foreest (13) behoort sinds haar 8ste tot de mondiale top in haar leeftijdscategorie.
Om de kans op vals spel zo klein mogelijk te maken was een streng reglement van toepassing. Camera’s en microfoons moesten zo zijn geïnstalleerd dat de deelnemers tijdens hun partijen steeds in de gaten konden worden gehouden. Geen overdreven voorzorgsmaatregel. Dit jaar zijn in de diverse online-toernooien honderden spelers betrapt op het illegaal raadplegen van computerschaakprogramma’s.
De twee Nederlanders ontmoetten elkaar voortijdig in een eenzijdige kwartfinale. Roebers won de eerste partij met overmacht en kwam in de tweede niet in gevaar. De volgende dag won ze tegen de Indonesische Laysa Latifa na een nederlaag vanuit superieure stand overtuigend de replay én het tiebreakvluggertje.
Ook de laatste hindernis op weg naar de wereldtitel bleek lastig. In de eerste partij tegen de Hongaarse Zsoka Gaal was Roebers slagvaardig op een kritiek moment.
Gaal – Roebers
Eerste finalepartij
1.Pf3 f5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. 0-0 Lg7 5. d4 0-0 6. Pbd2 Pc6 7. Te1 d5 8. c4 e6 9. b3 Pe4 10. e3 b6 11. La3 Tf7 12. Dc2 Dd7 13. Tac1
Aantrekkelijk lijkt 13. Pxe4 fxe4 14. Pg5 om 14 … Tf5? te beantwoorden met 15. Pxe6! Dxe6 16. cxd5 Txd5 17. Dxe4. Maar na 14 … Tf6! (15. Lh3 De8) heeft wit niets bereikt.
13 … Lb7 14. Ted1 h6 15. b4
Op deze zet heeft zwart een goed antwoord. In aanmerking komt de voorbereidende manoeuvre Pf3-e1-d3.
15 … a5! 16. b5 Pb4 17. Lxb4 axb4 18. Pxe4 fxe4 19. Pe5 Lxe5 20. dxe5 De7 21. Td2 Ta3 22. Db2 dxc4 23. Txc4 Ld5 24. Txb4 Txa2
Na wederzijds voortreffelijk spel is wits volgende zet de eerste, nog niet fatale onnauwkeurigheid.
25. Dc3
Na 25. Dd4 is weinig aan de hand. Een ongeveer gelijke stelling ontstaat na 25 … Ta1+ 26. Dxa1 Dxb4 27. Db2 Dxb2 28. Txb2.
25 … Dc5! 26. Dxc5 Ta1+
Dit tussenschaakje verraste de witspeler.
27. Lf1?
Na 27. Dc1! Txc1+ 28. Lf1 (28 … Tf5 29. f4! exf3 ep? 30. e4) staat zwart hooguit een fractie beter. Nu verliest wit groot materiaal.
27 … bxc5 28. Tbb2 Lc4 29. Te2 Lxe2 30. Txe2 Td7 31. f4 exf3 32. Tf2 c4
Wit geeft op.
De tweede finalepartij bracht Roebers tot een goed einde na een paar bange momenten in verloren stand. Nooit eerder veroverde een Nederlander een juniorenwereldtitel.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Talent van het jaar Eline Roebers wereldkampioen meisjes t/m 14 jaar.
De jury voor de verkiezing van Nederlands schaker van het jaar 2020 heeft een lastige taak. Anish Giri deed het niet onaardig in online rapid- en snelschaaktoernooien, maar toen het er echt om ging bij het halverwege afgebroken kandidatentoernooi in Rusland kwam hij niet verder dan vijftig procent. De broers van Foreest boekten een paar goede resultaten: Jorden werd vierde in Tata Steel Masters, Lucas won een toernooi in Tsjechië. Een overduidelijke winnaar lijkt er echter niet te zijn.
De keuze voor talent van het jaar zal waarschijnlijk een stuk makkelijker zijn. Weliswaar heeft de jury de gewoonte om elk jaar een nieuwe naam te kiezen, maar voor 2020 is er een goede reden om daarvan af te wijken. Het talent van afgelopen jaar, Eline Roebers, boekte namelijk aan het begin van de kerstvakantie het grootste succes van haar leven door het online gehouden wereldkampioenschap bij de meisjes t/m 14 jaar te winnen. In eigen huis kampioen worden is niet helemaal hetzelfde als in een ver land na twee weken spelen de wereldtitel te pakken, maar het was wel een serieus toernooi waar de beste meisjes aan meededen. En Eline moest er hard voor werken: eerst de Europese voorronde overleven en daarna vier knockoutmatches van twee partijen te winnen. Als zevende geplaatst schakelde ze o.a. landgenote Machteld van Foreest (2) uit om vervolgens in de finale de Hongaarse Zsoka Gaal (5) tegen te komen. In de eerste finalepartij, die u hieronder kunt naspelen, boekte de 14-jarige Amsterdamse een overtuigende overwinning. In de tweede partij kwam Gaal gewonnen te staan, maar nadat die verschillende winstmogelijheden had laten liggen eindigde de partij in eeuwig schaak. In een huis in IJburg ging toen een meisje beschaafd juichen.
Gaal – Roebers
1.Pf3 f5 2.g3 Pf6 3.Lg2 g6 4.0–0 Lg7 5.d4 0–0
Eline en ik delen een liefde voor de Leningradervariant van het Hollands.
6.Pbd2 Pc6 7.Te1 d5 8.c4 e6 9.b3 Pe4
Zwart is overgegaan op een Stonewallopstelling met d5 en f5. Daarin is haar witveldige loper traditioneel een probleemstuk, maar die zal nog mooie dingen doen!
10.e3 b6 11.La3 Tf7 12.Dc2 Dd7 13.Tac1 Lb7 14.Ted1 h6 15.b4 a5!
Wit dreigde met b5 en Pe5 groot voordeel te pakken. Zwart gaat daarom terecht voor verwikkelingen.
16.b5 Pb4 17.Lxb4 axb4 18.Pxe4 fxe4 19.Pe5 Lxe5 20.dxe5 De7
Zwart staat minder, maar live op internet meekijkend had ik er vanwege de grote tijdsvoorsprong van Eline toch vertrouwen in. Inderdaad gaat wit door tijdgebrek fouten maken.
21.Td2 Ta3 22.Db2
22.Db1! voorkomt dat a2 gaat hangen zoals in de partij.
22…dxc4 23.Txc4 Ld5
Daar is de “probleemloper”!
24.Txb4 Txa2 25.Dc3?
25.Dd4! Ta1+ 26.Dxa1 Dxb4 is ongeveer gelijk.
25…Dc5! 26.Dxc5 Ta1+!
Dit slimme tussenschaakje is de pointe van de vorige zet.
27.Lf1?
27.Dc1 Txc1+ 28.Lf1 is slechts beter voor zwart.
27…bxc5 28.Tbb2 Lc4
En zo wint de ene loper de andere.
29.Te2 Lxe2 30.Txe2 Td7 31.f4 exf3 32.Tf2 c4 Wit geeft op.
Partij in viewer:
De hype, veroorzaakt door The Chess Queen, is nog niet echt afgezwakt, ook Schaakmagazine, het blad van de KNSB, is gewijd aan dametjes en dames en op de voorpagina zelfs een fotootje van Fenny Heemskerk, de enige Nederlandse die in de vorige eeuw in de buurt kwam van de wereldtitel maar door Russische schurkenstreken de pas werd afgesneden. Het was immers de tijd van de Koude Oorlog en voor de USSR moest het schaken de superioriteit van het communisme bewijzen. Maar goed, hopelijk leidt de hype tot iets wat “beklijft” , om eens een woord uit die tijd te gebruiken en gaat het niet de kant op van de hula hoop.
We leven in een tijd van modernisering en dat gaat ook de schaakopening niet voorbij: Met dank aan Thinkers Publishing die bezig zijn met een hele serie boeken waarvan de titel een vervoeging “modernize “ bevat. Er werden al een aantal van deze boeken besproken ,nu weer twee : Daniel Fernandes brengt The Modernized Modern Defence (€ 19.95 ) Daarbij speelt zwart tegen alle zetten van wit 1..g7 en 2..g7 en kan daarna aan de slag. Zoals bij alle “modernizing “boeken komen ook hier weer veel nieuwtjes voor,bij deze opening gaat het vooral om dynamisch stukken-spel en wit wordt niet vergeten want beide spelers kunnen er een gevecht van maken. Belangrijk blijft als altijd de goede volgorde in de varianten.
En dan een lijvig boekwerk van meer dan 500 pagina‘s van een jonge (21) veelbelovende auteur uit Engeland over The Modernized Anti-Siclians van de hand van Ravi Haria (€ 29.95 ) en het is pas deel 1,over de Rossolimo Variant die gekenmerkt wordt door de zetten 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5. Men zou uit de titel kunnen afleiden dat dit boek vooral voor wit bestemd is ( anti-siciliaans ) maar ook van dit zeer uitgebreide studieboek geldt wat over boek 1 gemeld werd : beide spelers kunnen hun eigen voorliefdes uitleven en al snel andere paden inslaan. Niet minder dan 20 hoofdstukken, haast boeken op zichzelf, geven iedere speler met de zwarte kleuren de gelegenheid een favoriete weg in te slaan, bv 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.Pc3 Dc7 maar er kan ook gekozen worden voor 1.e4 c5 2.Pf3 Pf6 3.Lb5 e6 4.0-0 Pge7 5.d4 exd 6.Pxd4 en wat daar verder volgt. Studeren maar! Een andere hype in deze donkere tijd,uit nood geboren, is het online schaken, een tsunami van toernooien voor jong en oud, veelal rapid en blitz en dus het betere gooi-en-smijtwerk, leuk voor de spelers maar niet echt interessant. Behalve natuurlijk als de echte wereldtoppers het doen want die hebben zoveel kennis en intuïtie dat het verschil met klassieke partijen niet te groot is. Magnus Carlsen is wereldkampioen klassiek,rapid en blitz maar ging toch de mist in tegen een ander blitz-fenomeen.
Hier de partij Wesley So – Magnus Carlsen, Skilling Open 1.e4 c6 Caro-Kann 2.d4 d5 3.e5 (dus geen Pc3) Lf5 4.Pf3 e6 5.Le2 h6 6.0-0 Pe7 7.a4 a5 8.Pbd2 Pd7 9.Pb3 Lh7 10.Ld2 Db6 11.h3 Pg6 12.De1! profiteert van het feit dat c2 niet meer in staat 12..Lb4 het enige om a5 te redden. 13.Lxb4 Dxb4 14.Dxb4 axb4 15.Ld3 plan van wit: a5 en Ta4 dus speelt zwart 15..c5 16.Pxc5 Pxc5 17.dxc Ta5 valt c5 aan maar 18.Lb5+ Ke7 19.Tfe1 Tc8 20.c3 ( Pd4!) bxc 21.b4Taa8 22.Tac1 Pf4 23.Txc3 Le4 de pionnen op de damevleugel geven wit kansen 24.a5 f6 25.h4 g5 26.g3 Pg6 27.exf+ Kxf6 28.hxg hxg 29.Ph2 verrassend, Tce3 leek sterker 29..Pe5 30.Tce3 dus toch Th8 kans op tegenspel 31.f3 Txh2 Carlsen verweert zich moedig 32.Kxh2 Pxf3+ 33.Txf3+ Lxf3 34.c6 de zojuist genoemde pionnen komen in actie 34..d4 zo’n fout maak je snel met blitzen ,bxc was beter 35.Tf1 Th8+ 36.Kg1 Th1+37.Kf2 Txf1+ 38.Lxf1 de goede zet,analyses toonden aan dat na Kxf1 zwart nog remise kon houden. 38..Lxc6 39.b5 Ld7 40.a6 bxa 41.bxa d3 42.Lxd3 Ke5 43.a7 Lc6 44.Lf1 1-0 er volgt Lg2.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
