In de schijnwerpers: IM Stefan Kuipers
Stefan Kuipers is op dit moment zo’n beetje het gezicht van schakend Nederland. Hij presenteert de Twitch-uitzendingen van de schaakbond. Dus vallen we maar meteen met de deur in huis en vragen we hem hoe dat tot stand is gekomen.
Ik ben er zelf een jaar of vijf geleden mee begonnen en vond het bijzonder leuk. Maar na een tijdje heb ik het toch op een laag pitje gezet. Naast het feit dat het leuk was, hoop je ook er wat aan te verdienen. Dat viel tegen. Ik had al wel een naam opgebouwd en werd benaderd door de KNSB of ik verslag wilde doen van het NK internet. Daar is het toen allemaal mee begonnen.
Het zal drie jaar geleden zijn geweest, ik ben de tel een beetje kwijtgeraakt, toen men me vroeg of ik het NK ook live wilde verslaan. Daarvoor deed ik het al via een blog. Dankzij de inspanningen van Koos Stolk, die was daarvan een groot voorvechter, is dat toen overgegaan in een live stream.
Twitch
Toen kwam Corona en ging er heel veel online. Ik ben er telkens bij betrokken geweest en had ook wel de handigheid gekregen om zoiets op te zetten. Daardoor kwamen ze telkens weer bij mij uit. Dat sloeg aan. Ik heb ook veel jeugdwedstrijden becommentarieerd. Vervolgens kwamen er de webinars. Dat was een idee van Jeroen Bosch. Daarna volgde Tata Steel. Mensen waren enthousiast. We hebben daarop enorm veel positieve reacties gehad. Het is dus boven verwachting ontvangen. Zelf vind ik het ook bijzonder leuk om te doen en ga er graag mee door. Ik hoop wel dat er meer mensen komen die het ook willen doen. Want men moet niet van mij afhankelijk zijn.
Wanneer ben je begonnen met schaken en wie heeft het je geleerd?
Op mijn vijfde heb ik het ergens gezien en wilde ik het per se leren. Mijn ouders konden niet schaken, dus hebben ze me naar een club gestuurd. Daar heb ik leren schaken.
Heb je naast schaken nog andere sporten of hobby’s?
In de sportschool probeer ik de conditie een beetje op peil te houden. Verder ben ik een groot fan van wielrennen, maar vooralsnog alleen het kijken daarvan. Ook spelen we hier thuis regelmatig allerlei gezelschapsspellen.
Foto door Frans Peeters
Naar welke muziek luister je graag?
Als er muziek aan staat is het Q-music of Skyradio, dus voornamelijk top-40. En af en toe wat classic rock!
Heb je een favoriete auteur? Zo ja wie dan?
Dan Brown, fantastische boeken! Maar ook Lars Kepler, Stieg Larssoon en Stephen King zijn goed vertegenwoordigd in de boekenkast. Als het gaat om schaakauteurs: Mikhail Tal en Jonathan Rowson.
Hoeveel tijd besteed je gemiddeld per week aan het schaken?
Mijn eigen schaakstudie staat op een heel laag pitje, af en toe wat tactics. Maar met trainingen, streams en andere activiteiten ben ik toch wel een krappe 10 uur in de week zoet.
Op welk moment of waardoor, kreeg je het idee dat je goed bent in schaken?
Om eerlijk te zijn heb ik dat nooit echt gevonden, maar dat kwam meer door mijn rommelige speelstijl. Zo’n 2-3 jaar geleden heb ik geprobeerd strategisch sterker te worden en ben ik echt aan mijn schaakkennis gaan werken. Dat was eigenlijk het moment waarop dat gevoel een beetje ontstond.
Ik heb in 2019 serieus geprobeerd om grootmeester te worden. Daar heb ik veel tijd ingestoken. Begin 2019 speelde ik ook in Wijk aan Zee mee bij de Challengers. Dat was voor mij het ultieme evenement. Ik ging er ook echt zitten met een mentaliteit van “ik kom hier nooit meer.” Daar heb ik écht van genoten.
In die periode heb ik een enorme sprong voorwaarts gemaakt. In één week tijd heb ik op enkele TPR-punten na twee grootmeesterresultaten gemist. Het had dus heel anders kunnen uitvallen. Maar zo gaan die dingen. Inmiddels is mijn situatie thuis erg veranderd en ben ik minder gaan schaken.
Wat was je beste resultaat tot nu toe?
Mijn enige GM-norm, die ik in 2015 in Gibraltar heb behaald.
Wat was je beste schaakpartij tot nu toe?
Bologan-Kuipers, Gibraltar 2015. De toernooien in Gibraltar zijn voor mij altijd erg bijzonder geweest en veel van mijn beste partijen heb ik daar gespeeld. Deze is bijzonder omdat ik met zwart tegen Bologan aan remise genoeg had om mijn eerste GM-norm te halen. Met de Sofia-rules van kracht, mocht dat pas na zet 30 aangeboden worden, maar toen was de winst al praktisch binnen.
Na afloop van de partij werd Stefan geïnterviewd door Simon Williams.
Ook schaaksite besteedde uitgebreid aandacht aan dit wapenfeit.
Hoe zou jij je eigen schaakstijl karakteriseren?
Ik ben een typische rekenaar die houdt van complicaties en dynamische stellingen. Maar ik probeer tegenwoordig mijn partijen wat planmatiger op te zetten en die handigheid voor “noodgevallen” te bewaren.
Wie is je favoriete schaakspeler?
Nu hij Wijk aan Zee heeft gewonnen behoort hij wat mij betreft ook tot “de spelers waar je uit mag kiezen”: Jorden van Foreest. Hij maakt natuurlijk enorme indruk met zijn inspirerende, creatieve en onbevreesde speelstijl. Daarnaast is hij altijd spontaan, vriendelijk en bescheiden, wat voor mij ook een belangrijke criteria zijn.
Wie vind jij de beste schaker aller tijden?
Met mijn beperkte kennis van de schaakgeschiedenis, hou ik het op Magnus Carlsen. Hoe dominant hij soms kan zijn is ongekend.
Wat vind je het beste schaakboek dat je ooit hebt gelezen?
The Life and Games of Mikhail Tal
We hebben het eerder gehad over je activiteiten voor de schaakbond. Doe je nog andere dingen op het gebied van schaken?
Eigenlijk best wel veel. Ik ben wel al heel lang actief als trainer. Ik begon er al mee op mijn zestiende. Dat heb ik altijd met heel veel plezier gedaan. Uitzendingen naar jeugd EK’s en WK’s meegemaakt. Ik heb ook als coach van het damesteam van Trinidad en Tobago op de Olympiade gefungeerd.
Samen met Merijn van Delft hebben we jarenlang kids begeleid op het NK jeugd. Er zijn nog talloze anderen dingen die ik met Merijn samen heb gedaan. Dat is tegenwoordig allemaal wat minder. Ik heb een baan en werk als projectmanager bij een webshop. Dat is ook een beetje door Corona ingegeven en sluit helemaal niet aan bij de studie psychologie die ik heb gedaan. Maar ik heb er wel plezier in.
Op schaakgebied heeft het presenteren bij toernooien en commentaar geven de overhand gekregen. Daarnaast heb ik ook nog een functie bij Schaakstad Apeldoorn. Daar ben ik voorzitter van de jeugdcommissie en probeer de zaak in goede banen te leiden en met interessante ideeën te komen. Ook al woon ik in Tilburg, ik ben nog steeds nauw betrokken bij het Apeldoornse schaken. Daar speel ik al jarenlang en dat is, zoals ze dat zeggen, mijn clubje.
Met mijn broer heb ik de website ‘stickchess’ opgezet. Dat is een indelingsprogramma voor kroegloperstoernooien. Er is veel tijd in gaan zitten. Maar ook dat is nu door Corona stilgevallen.
Je hebt veel ervaring met jeugdschaak en het begeleiden van jongeren. Stel dat iemand jeugdtrainer wil worden. Wat zou je hem dan adviseren?
Je moet het in de eerste plaats leuk vinden om anderen te kunnen helpen. Je moet zelf ook wel een beetje kunnen schaken, maar het belangrijkste is dat je het enthousiasme en plezier in het spelletje kunt overbrengen.
Welke factoren spelen volgens jou een rol bij het afhaken van kinderen?
Het imago van schaken was niet zo cool. Wat gelukkig wel wat beter is de laatste tijd omdat men het als e-gaming op de kaart zet. Dat is een hele positieve ontwikkeling. Denk ook aan het succes van ‘Queens Gambit’. Deze serie heeft veel van het suffe imago van de schaaksport weggehaald. We merkten bijvoorbeeld in Apeldoorn dat we ook aanmeldingen kregen van middelbare scholieren. Die dachten “laat ik maar eens kijken of dit iets voor mij is!”
Ook fysiek sporten in teamverband is een factor. Als je samen met je vriendjes op zaterdag een voetbalwedstrijd kunt spelen heeft dat al gauw de overhand boven het schaken. Het gevolg is dat ze dan ook stoppen met trainen. Daardoor verdwijnen ze langzaam aan een beetje uit beeld. Daar is weinig aan te doen. Je zult het op dat vlak toch gauw afleggen tegen de fysieke sporten, al hoop ik wel dat dat in de toekomst verandert.
Hoe zie je de toekomst van het schaken?
Ik vrees een beetje voor de toekomst. Bij mij leeft de angst dat de generatie die schaakte voordat de computer belangrijk werd er over enige tijd niet meer is en dat we alleen nog maar de computerkennis hebben. Dat lijkt me geen goede ontwikkeling voor het schaken. Het gaat de kant op van supercomputers. Maar ik hoop dat we ook nog de kennis van het computerloze schaken met ons blijven meedragen en de romantiek die daar bij hoort. Anders wordt het schaken toch minder leuk. Dan komt het neer op heel veel rekenen en steeds minder op de inhoudelijke kennis van het schaakspelletje.
Je moet oppassen dat die computer geen obsessie wordt. Er is een tijd geweest dat ik dacht “O jeetje, 0.16 of 0.32!” Na een tijdje liep ik vast. Ik stond op het punt om IM te worden, maar dat laatste zetje lukte maar steeds niet. Toen hebben Merijn en ik de koppen bij elkaar gestoken en bedacht wat we moesten doen. We zijn toen uitgekomen bij John van der Wiel. Dat was me toch een verademing zeg! We zaten dan in de keuken met een gewoon schaakbord. Hij kwam dan met wat krabbels en liet zien dat het schaakspel geen spel is van beperkingen, maar van veel mogelijkheden. Dat was een eyeopener voor mij en ik ben toen in no time boven de 2400 gegaan en IM geworden.
Wat ik ook geweldig vind, is dat Artur Yusupov een keer per jaar in Apeldoorn komt spelen. Tijdens wedstrijden zit ik dolgraag naast hem. Dat is zo fascinerend. Hij heeft een unieke kijk op het spel. Dat is die kennis van vroeger die je nu steeds minder terugvindt. Dat is voor mij heel belangrijk en dat is iets waar je jezelf tegenwoordig nog mee kunt onderscheiden.
Personalia:
- Naam: Stefan Kuipers
- Woonplaats: Tilburg
- Geboortedatum: 2 februari 1990
- Rating: 2443
- Twitter: @TricksOnlyNL
