Krantenrubriek weekend 24 april 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Oppergod Carlsen
Vanuit een studio in Oslo gaf Magnus Carlsen voor zijn website chess24.com urenlang live commentaar op het kandidatentoernooi in Jekaterinenburg, waar acht schakers strijden om het recht om met hem om het wereldkampioenschap te spelen. Toen het werk gedaan was, ging hij een keer op de site urenlang vluggeren. Hij houdt van schaken.
Zoals een god die van de Olympus naar het geploeter van de stervelingen kijkt, stuurde hij soms een bliksemschicht naar beneden, maar meestal was hij welwillend. Anish Giri, zijn vaste plaaggeest, kreeg na een mooie technische overwinning op Wang Hao een compliment. Een welgeplaatst compliment kan ook een vorm van plagen zijn.
Maxime Vachier-Lagrave, die bij de onderbreking van het toernooi in maart 2020 samen met Jan Nepomniatsjtsji bovenaan stond, kreeg meteen een harde klap. Hij verloor van Fabiano Caruana en hij had het er een beetje naar gemaakt, want hij speelde met zwart een wilde variant waarmee hij dit jaar al twee keer eerder had verloren. Er werd een uitspraak van Vasili Ivantsjoek gememoreerd: „Het huwelijk is als het nemen van pion b2 in de Najdorfvariant van het Siciliaans.” Wat dat ook mag betekenen, het is duidelijk dat het om riskante acties gaat.
Vachier was het slachtoffer van een fabuleuze voorbereiding van Caruana, die in de opening drie pionnen offerde en daarna een stuk. Dat stukoffer was bedacht door zijn secondant Rustam Kasimdzhanov, die vertelde dat ze het nieuwtje lang verborgen hadden gehouden. „Het was te belangrijk om te gebruiken in het Tatatoernooi in Wijk aan Zee.”
Vier ronden voor het eind deelde Giri met Vachier en Caruana de tweede plaats, een punt achter op Nepomniatsjtsji. „Een punt achterstand is in vier ronden niet onoverkomelijk”, zei Caruana stoer.
Tijdens het volgende spektakel, waarin tijdnoodspecialist Alexander Grisjtsjoek het heel bont maakte, sprak oppergod Carlsen in een strenge bui over „de psycho Grisjtsjoek die nog vijf minuten heeft voor 26 zetten en er waarschijnlijk van geniet”.
Wang Hao – Alexander Grisjtsjoek, kandidatentoernooi Jekaterinenburg 2021
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. e5 Pfd7 5. Pce2 c5 6. c3 Pc6 7. f4 Le7 8. Pf3 f6 9. Le3 0-0 10. g3 Db6 11. Dd2 cxd4 Na 72 minuten nadenken. 12. Pfxd4 Pc5 Hier was 12…Lc5 sterk, omdat na 13. b4 het stukoffer 13…Pxb4 goed voor zwart is. 13. exf6 Lxf6 14. Pb3 Pe4 15. Dd3 Dc7 16. Lg2 Pd6 17. Lf2 Pc4 18. Dc2 Pe7 19. 0-0 e5 20. fxe5 Lf5
21. exf6 Een fraai dameoffer, maar is het goed? Grisjtsjoek, die nog maar een paar minuten bedenktijd had, was er blij mee. Ook Wang had niet veel tijd. 21…Lxc2 22. fxe7 Tfe8 23. Pf4 Pb6 24. Pxd5 Beter misschien 24. Lxb6 Dxb6+ 25. Pd4 met ongeveer gelijk spel. 24…Pxd5 25. Lxd5+ Kh8 26. Pd4 Dd7 27. c4 Lg6 28. Pe6 Txe7 29. Tae1 Lf7 Na 29…Lf5 zou zwart groot voordeel hebben. 30. Pxg7 Nu kan wit zich met een prachtzet net redden. 30…Lxd5 Na 30…Txe1 31. Lxe1 Lxd5 redt wit zich met het fraaie 32. Ph5, maar met 31…Kxg7 32. Txf7+ Dxf7 zou zwart in het eindspel nog op winst kunnen spelen. 31. Txe7 Dxe7 32. Pf5 Df8 33. Ld4+ Kg8 34. cxd5 h5 35. d6 Wit heeft genoeg compensatie voor de dame. 35…Kh7 36. Pe7 De8 37. Tf6 Td8 38. Lc3 Txd6 39. Txd6 Dxe7 40. Td4 Kg6 41. a3 De3+ Remise. Wits vesting is onneembaar.
Partij in viewer:
Magnus Carlsen: ‘Giri leert ons hoe het spel moet worden gespeeld’
Met twee remises tegen concurrenten en winst tegen de Chinees Hao Wang scoorde Anish Giri het maximaal haalbare bij de hervatting van de kandidatenstrijd in Jekaterinenburg. Toch is de kans kleiner geworden dat hij het toernooi wint. De achterstand op de Rus Ian Nepomniatsjtsji bedraagt nog steeds 1 of eigenlijk 1,01 punt. Bij een gelijke eindstand beslist de onderlinge score – 1,5-0,5 voor Nepo – in Giri’s nadeel.
Na een remise tegen Nepomniatsjtsji en winst tegen Wang was er hoop. Maar de tiende ronde (de derde na de onderbreking) was ontmoedigend. Terwijl Giri en de Fransman Vachier-Lagrave onderling remise maakten, won Nepomniatsjtsji tegen zijn landgenoot Aleksejenko een partij die niet past bij het niveau van een kandidatentoernooi. Als een amateur die voor het eerst in zijn leven kennismaakt met de problemen van de Catalaanse opening, verzeilde Aleksejenko al na een zet of twaalf in een uitzichtloze stelling met voorspelbare gevolgen.
De kop ‘Nepo op weg naar match met Magnus’ boven een artikel op een schaaksite gaf de verwachting van de toeschouwers weer. Met 6,5 uit 10 heeft Nepomniatsjtsji aan twee punten genoeg om de in voorgaande kandidatentoernooien altijd winnende eindscore van 8,5 uit 14 te behalen. Zijn lastigste resterende horde is mogelijk de slotpartij met zwart tegen de Chinees Liren Ding.
Een bijzondere attractie was in de afgelopen week het optreden van Magnus Carlsen als commentator op de site Chess24. Na Giri’s zege op Wang schoot de wereldkampioen uit zijn slof: ‘Giri leert ons hoe het spel moet worden gespeeld.’
Giri – Wang, Jekaterinenburg 2021
1.d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. g3 Le7 5. Lg2 0-0 6. 0-0 dxc4 7. Dc2 a6 8. a4 Ld7 9. Dxc4 Lc6 10. Lf4 Ld6 11. Pc3 Lxf4 12. gxf4 a5 13. e3 Pa6 14. Pe5 Lxg2 15. Kxg2 c6 16. h3
Subtiel. Wits koning kan nu op veld h2 ontsnappen aan eventuele gevaren op de diagonaal h1-a8.
16 … Db6 17. De2 c5
Verstandiger is 17 … Pb4 18. Kh2 Pbd5.
18. Tfd1 cxd4 19. Txd4 Tad8 20. Txd8
Sterker dan de pionwinst 20. Db5 Dxb5 21. axb5 Txd4 22. exd4 Pc7 23. Txa5 Pfd5.
20 … Dxd8 21. Td1 Da8 22. Kg1 Pb4 23. Db5 Pbd5 24. Pxd5 Pxd5 25. Tc1 h6 26. Dd7 Pf6 27. Dd6
27 … g6
Een verzwakking bij gebrek aan betere zetten.
28. b3 h5 29. Kh2 Kg7 30. Dd4 Td8 31. Db2 Db8 32. b4 axb4 33. Tc4
Geeft zwart een kans die hij na 33. Dxb4 niet zou hebben gehad.
33 … b3
In tijdnood blijkt de reddende combinatie te diep verborgen voor Wang. Na 33 … Td1! 34. Txb4 Dd8 35. Txb7 Dd5 36. Txf7+ Kh6 37. Txf6 Th1+ 38. Kg3 Txh3+! 39. Kxh3 Dh1+ geeft zwart eeuwig schaak,
34. Tb4 Da7 35. Txb3 Dxa4 36. Txb7 De8 37. Ta7 Td5 38. Db7 Pe4 39. Pxf7
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Kandidatentoernooi een strijd tussen Caruana, Giri en Nepomniachtchi?
Afgelopen maandag is het kandidatentoernooi in Jekaterinenburg hervat. Wat de actuele situatie van het toernooi is als u dit leest kan ik alleen maar gokken (want ik schrijf de rubriek dinsdagavond) maar mijn voorspelling is dat Nepomniachtchi (mijn gok: 8 uit 14?), Caruana (8 of 8.5?) en Giri (8?) om toernooiwinst zullen strijden. Vachier-Lagrave kan een rol spelen maar lijkt niet in vorm, de andere vier spelers lijken vrij kansloos. Ik hoop wel dat mijn voorspelling niet helemaal uitkomt. Bij gelijk eindigen spelen namelijk zogenaamde Sonneborn-Bergerpunten een rol, waarbij een winst op een hooggeplaatste speler beter gewaardeerd wordt dan een winst op een laaggeplaatste. Giri verloor vorig jaar van Nepo en dat is zeer ongunstig. De kans is groot dat onze landgenoot ongedeeld eerste zal moeten eindigen om het toernooi te winnen. Het is daarom jammer dat hij maandag in de achtste ronde niet zijn zwartpartij tegen Nepo wist te winnen, al had hij er een goede verklaring voor: “Ik had een jaar om voordeel voor zwart te vinden na 1.e4, maar ik had wat meer tijd nodig.” Gelukkig won hij een dag later wel. Carlsen (die op Chess24 commentaar geeft op de partijen) was complimenteus over de Hagenaar: “Het Catalaans ligt hem goed. Na een ogenschijnlijk onschuldig nieuwtje op zet 16 bleef hij zijn tegenstander problemen bezorgen.” Giri vond zelf echter dat hij niet zo goed gespeeld had. Dat is overdreven, maar het was wel zo dat hij vooral dankzij de tijdnood van zijn tegenstander won.
Giri – Wang Hao
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.g3 Le7 5.Lg2 0–0 6.0–0 dxc4 7.Dc2 a6 8.a4 Ld7 9.Dxc4 Lc6 10.Lf4 Ld6 11.Pc3 Lxf4 12.gxf4 a5 13.e3 Pa6 14.Pe5 Lxg2 15.Kxg2 c6 16.h3!?
Een kleine verbetering van de stelling: de koning kan naar h2. Wang Hao reageert er niet goed op: met 17…c5 verzwakt hij veld b5 en daar zal de witte dame van profiteren.
16…Db6 17.De2 c5?! 18.Tfd1 cxd4 19.Txd4 Tad8 20.Txd8 Dxd8 21.Td1 Da8
Een raar veld, maar 21…Db6 22.Db5! Dxb5 23.axb5 Pc5 24.Pc4 verliest een pion.
22.Kg1 Pb4 23.Db5
Een goed veld voor de dame: pionnen op a5 en b7 worden aangevallen.
23…Pbd5 24.Pxd5 Pxd5 25.Tc1 h6 26.Dd7 Pf6 27.Dd6
27…g6?
Opnieuw speelt de Chinees een verzwakkende pionzet. De zwarte koning kan beter naar h7 dan naar g7.
28.b3 h5 29.Kh2 Kg7 30.Dd4
Dit is het probleem van 27…g6: het zwarte paard staat nu in een soort van penning. Een ander probleem van de zwarte stelling is dat pion f7 kwetsbaar is, zeker als er een toren op de zevende rij komt.
30…Td8 31.Db2 Db8 32.b4 axb4 33.Tc4?
33…b3?
Gelukkig was zwart hier in tijdnood, want er zat plots een remisevariant in: 33…Td1! 34.Txb4 Dd8 35.Txb7 Dd5 36.Txf7+ Kh6 37.Db7 Th1+ 38.Kg3 Tg1+ met eeuwig schaak.
34.Tb4
Alles is weer goed, al had zwart met 34…Dd6 nog tegenstand kunnen bieden.
34…Da7? 35.Txb3 Dxa4 36.Txb7
Nu heeft zwart echt last van eerdergenoemde problemen. Als hij f7 dekt met 36…Tf8 dan komt 37.Pd7.
36…De8 37.Ta7 Td5 38.Db7 Pe4 39.Pxf7 Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Waar vindt men nu schier, onder de vernuftigen op alle vier, zo’n nuttig en aangenaam dier, dat z’n plicht doet met zoveel plezier? Dit gedicht van De Schoolmeester slaat op het paard dat ook op het schaakbord vooral bij de jeugd zeer geliefd is. Vooral in vroeger tijden, toen men vaak bij een paard-zet de kop alleen vasthield ,van het onderstuk gerukt. Alles voorbij, zoals het tikken van de klok en het vallen van de vlag. Maar goed, in de serie Power of the Pieces van Russell Enterprises verscheen van Sergey Kasparov The Knight ( € 24.95 ) waarin de auteur ( niet verwarren met wereldkampioen Gary ) alle fratsen van het edele dier op het schaakbord onder de loupe neemt. Dat eerst in 3 delen, over eindspel, opening en middenspel, dan, verdeeld over een aantal hoofdstukken, Het paard in de aanval of het Paard in de verdediging e.d. Leuk ook het hoofdstuk Het Kamikaze Paard, het paard dat zich opoffert voor het goede doel. Of: a knight on the rim, op een nare plek, maar een paard aan de rand brengt niet altijd schand. Hoe neemt het paard het op tegen de toren en dan natuurlijk het goede paard tegen een slechte loper en het slechte paard tegen een goede loper, bekende thema’s. Alles afhankelijk van de stelling, open, daar houdt de loper van maar in gesloten stellingen kan een paard springen als in een concours hippique. Een leuk boekje.
Eén van de oudste schaakopeningen die overigens nog regelmatig op het tegenwoordig vooral digitale bord komt is het Spaans, ook wel Ruy Lopez genoemd ,ter ere van de Spaanse monnik die kennelijk naast zijn geestelijke taken nog tijd overhield voor het koninklijke spel. Dat laatste ook letterlijk want hij vertoonde zijn kunsten aan het hof bij Philips II , die op mijn Oranjeschool door de meester beschreven werd als de grootste boef uit de wereldgeschiedenis. Geliefd bij clubspelers en wereldkampioenen. Er zijn talloze varianten die vaak de naam dragen van de persoon die het eerst het idee lanceerde zoals de beroemde Marshall -variant. Bij Russell Publications verscheen van alweer Vassilios Kotronias een boek over Breyer en Zaitsev Systems (€ 26.95) De auteur, ervaren schrijver van schaakboeken, gaat uit van 20 partijen, 8 over de Breyer, gekenmerkt door de terugtocht van het paard ( 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6 5.0-0 Le7 6.Te1 b5 7.Lb3 0-0 8.h3 d6 9.c3 Pb8! ) terwijl de Zaitsev ( 12 partijen ) gekenmerkt wordt door een torenzet , misschien wat minder verbazingwekkend dan Pb8 : 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6 5.0-0 Le7 6.Te1 b5 7.Lb3 d6 8.c3 0-0 9.h3 Lb7 10.d4 Te8! .
De partijen worden uitvoerig geanalyseerd bv partij 8 (Anand -Oparin) van pagina 97-115. Hoewel het dus “zwart “ openingen zijn worden ook alle witte tegenacties onder de loupe genomen. En, zoals Shirov, zelf een begenadigd schaker, in het voorwoord opmerkt, het boek verschaft ook veel inzichten in het schaken in het algemeen, bruikbaar bij alle soorten van openingen. Vandaag wordt Alexandra Kosteniuk 37, wereldkampioene bij de dames 2008-2010. Hier straft zij een te nonchalante zet af van GM Efimow (ooit Georgiër, nu Monagask,zal wel wat met de centen te maken hebben)
Kosteniuk -Efimow, Brest 2018. 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.Lxc6 bxc 5.e5 Pd5 6.0-0 g6 7.c4 Pc7 8.d4 La6 9.b3 cxd 10.Dxd4 Lg7 11.Dh4 h6 ( 11..0-0 12.Lh6) 12.Pc3 Pe6 13.Td1 Dc7 14.La3 (beter 14.Lb2 Lxe5 15.Pd5) Pg5 15.Te1!? Pxf3+ 16.gxf3 g5 17.Dd4 Lb7 18.Tad1 Tc8 19.Pe4 c5 20.Lxc5 Dc6 21.La3 er is nog weinig opwindends gebeurd maar nu speelt Efimow wellicht zonder lang nadenken 21..d6? Alexandra slaat toe met een winnende combinatie: 22.Pxd6 exd er zit niets anders op 23.exd+ “Hoe vreselijk is dit alles” zou heer Bommel gezegd hebben Kf8 24.d7+ Kg8 25.dxc8D+ Lxc8 26.De4 Dc7 27.Ld6 Da5 28.De8+ Kh7 29.Dxf7 Tg8 30. Te7 1-0
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
De sleutelzetten van de zes schaakproblemen uit het RDmagazine van 5 december 2020 zijn in de voorgaande schaakrubrieken nader toegelicht. Deze sleutelzetten worden nu op een leeg bord geplaatst . De zwarte koning dient op g3 te komen en er dient nog een zwarte pion op g5 toegevoegd te worden. De dan gemaakte stelling is een driezet van de Amerikaan Gilbert Dobbs en werd in 1939 geplaatst in British Chess Magazine.
De sleutelzet van deze driezet is 1. Th1! Dit is dan tevens de oplossing van de schaakpuzzel . Zwart is in tempodwang. Op 1. … Kg4 komt 2. Kh2 Kh4 3. Kg3 mat. Op 1. … g4 komt 2. Ph2 Kh3 of Kh4 3. Pf1 mat. Wit duikt met zijn toren de hoek in met de bedoeling om twee maal een batterij te maken, de eerste keer met de witte koning, de tweede keer met zijn paard.
Van de goede inzendingen zijn twee prijzen in de vorm van schaakboeken verloot. De gelukkigen zijn Eric van der Raaf uit Smilde en Ruben van der Wilt uit Amersfoort. Van harte gefeliciteerd!
Reformatorisch Dagblad 50 jaar
Ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van het Reformatorisch Dagblad werd schaakprobleem 977 gecomponeerd. De opgave is wit geeft mat in twee zetten. De sleutelzet is 1. Pe2! Wit geeft aan de zwarte koning zomaar twee vluchtvelden, de velden e6 en f5. Na de sleutelzet dreigt wit met 2. Pxe3 mat. Na 1. … Ke6 kan wit de dreiging niet meer uitvoeren, want zwart plaats zijn toren op d5 tussen. Na 1. … Ke6 is 2. Pdf4 mat door dubbelschaak. Zwart kan de dreiging ook tegenhouden met 1. … f5, waarna wit met 2. De7 mat geeft. De zwarte pion blokkeert het vluchtveld f5 van de zwarte koning. Op 1. … Pxd5 heeft wit 2.Dxd5 mat. Ook 1. … Pc4 houdt de dreiging tegen, omdat veld e6 niet meer gedekt staat, wit speelt dan 2. Pdf4 mat, en dekt met het paard veld e6.
Het probleem voor “gevorderden” in de rubriek van Rini Kuijf: hoe gaat het mat na De2+ ?
Met de juiste schaakjes kun je e4 veroveren en f7-f5 doen, met schaak en mat dan wel onmiddellijk mat.
Na:
1. … Ne1
2.Kh1 Rh2+
3.Kxh2 Qe2+
4.Kh3 Qg2+
5.Kg4 Qxf3+
6.Kh3 Qh1+
7.Kg4 Qxe4+
zie ik het nog steeds niet mat gaan. Zal wel een vuiltje in m’n oog hebben 🙂
Ik zie het! Schaak op f1! Zucht, sorry… 🙂
Of mat op h1 na 8 Df4 f5+ 9 Kh3. Ik moet toegeven, de geplaatste oplossing is ook voor ‘gevorderden’ – dat had wel iets uitgebreider gemogen.