Krantenrubrieken weekend 27 augustus 2022
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Rini Kuijf | Henk Prins |
Hans Ree
Schaakoverlast
Ik ging langs bij het Max Euwe Centrum, waar ik lang niet was geweest. Buiten op het Amsterdamse Max Euweplein was het grote schaakbord leeg. Waar waren de spelers, de stukken en de toeschouwers die ik er altijd had gezien? Bij het MEC werd net aan een verbaasde bezoeker uitgelegd dat de stukken op last van de gemeente in hun kisten moeten blijven omdat de horeca had geklaagd over overlast van hangschakers. Er was een experiment aan de gang. Ik begreep dat als de overlast afneemt in de periode dat het bord niet wordt bespeeld, het bord definitief moet verdwijnen. Dat mag toch niet gebeuren? Dit duivelse experiment lijkt manipuleerbaar.
Ik las een schaaktijdschrift, maakte een praatje met voorzitter Paul van der Sterren en met de nieuwe directeur Erwin l’Ami (de andere nieuwe directeur Jeroen van den Berg had geen dienst) en ik speelde een partijtje tegen een bezoeker. Het was genoeglijk, maar ik bedacht dat ons MEC wel klein is. Eigenlijk te klein voor een groot man als Euwe.
Het kwam doordat ik een foto zag van de enorme Internationale Schaakacademie in Tasjkent, de hoofdstad van Oezbekistan. Een paleis, al doet het gebouw ook aan een militaire academie denken, want het is indrukwekkend, maar niet erg mooi.
De jongelui die voor Oezbekistan de olympiade wonnen, worden rijkelijk beloond. Een auto, een huis, een fortuin! Hun captain Ivan Sokolov herinnerde zich dat hij in 2005 voor het Nederlandse team speelde dat kampioen van Europa werd. Terug in Nederland kregen ze een bloemetje en een schouderklopje. Sokolov vermoedt dat de mannen die de gratis schouderklopjes uitdeelden, zelf in hun beroepsleven keihard vochten voor hun bonus, omdat in onze wereld waardering nu eenmaal in geld wordt uitgedrukt.
Nederland heeft vijf jonge grootmeesters die in deze eeuw zijn geboren of – als je streng rekent – vlak daarvoor. De oudste, Max Warmerdam (uit het jaar 2000), scoorde op de olympiade 7 uit 10. De vijf zijn jong, maar lang niet zo jong als de wonderkinderen in Oezbekistan en India.
Onze nieuwste grootmeester is Liam Vrolijk (20), die zijn laatste norm scoorde in het Hogeschool Zeeland-toernooi, dat na een paar coronajaren weer herrezen is.
Liam Vrolijk – Erik van den Doel, Hogeschool Zeeland, Vlissingen 2022
1. c4 c6 2. d4 d5 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. Lg5 Pbd7 6. e3 Da5 7. Pd2 dxc4 8. Lxf6 Pxf6 9. Pxc4 Dc7 10. Tc1 Ld6
Gebruikelijk is meteen 10…Le7, maar zwart wil eerst een verzwakking van wits rechtervleugel uitlokken.
11. f4 Le7 12. Ld3 Ld7 13. 0-0 c5 14. dxc5 Lxc5 15. Kh1 Dd8 16. e4
Met 16. Pe4 had hij zwart hard kunnen aanpakken.
16…h5 17. e5 Pg4 18. Pe4 Dh4 19. h3 Lc6 20. Pcd6+ Lxd6 21. Pxd6+ Kf8
Zwart dreigt met 22…Dxh3+ of 22…Dg3 of 22…Pf2+ te winnen.
22. Txc6
De enige oplossing.
22…bxc6
De computer geeft het interessante 22…Dg3 aan. Na 23. hxg4 hxg4+ 24. Kg1 bxc6 heeft zwart dan genoeg aanval voor het geofferde materiaal.
23. Df3 Tb8
Veiliger was 23…g6, waarna 24. Dxc6 wegens 24…Dg3 niet gaat.
24. f5
Wit neemt de aanval over.
24…De7 25. Dg3 exf5 26. hxg4
Een nog hardere klap was 26, Pxf7 Dxf7 27. e6 met snel beslissende aanval.
26…hxg4+ 27. Kg1 g6 28. e6 Dh4
Ook na 28…fxe6 29. Pxf5 staat wit gewonnen.
29. De5 Dh1+ 30. Kf2 Dh4+ 31. Ke2 fxe6 32. Th1
Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Jonge Indiër Erigaisi geeft sterk spel op Olympiade vervolg in Abu Dhabi
In 1978 mocht Argentinië met twee teams meedoen aan de Olympiade in Buenos Aires omdat een oneven aantal landen zich had ingeschreven. Het opstellen van een reserveploeg is sindsdien een vast privilege geworden van de organisator, met helaas incidenteel misbruik als gevolg.
Nadat Rusland in 2010 in Chanty-Mansisk tot algemeen ongenoegen toestemming had gekregen met vijf teams mee te doen, greep de Fide in. Vanaf 2012 mag het organiserende land zich maximaal driemaal laten vertegenwoordigen.
Het voorrecht kan een valkuil zijn als de organisator besluit de kansen te spreiden. Volgens Ivan Sokolov, onlangs in Chennai de coach van olympiadewinnaar Oezbekistan, zou India een grotere kans op de eindoverwinning hebben gehad als het slechts één team met de vijf beste spelers had mogen afvaardigen. Nu waren India A, B en C alle drie sterke, maar niet onverslaanbare tegenstanders.
In het ideale Indiase team zou zeker een plaats zijn ingeruimd voor Arjun Erigaisi, die nu ondanks zijn bijdrage van 8,5 uit 11 met India A op de vervelende vierde plaats eindigde.
Het was het derde topresultaat dit jaar van de 18-jarige grootmeester na de winst in de Challengersgroep van het Tata Steeltoernooi en de verovering van de nationale titel in Kanpur.
Een week na de Olympiade pakte Erigaisi de draad weer op door een sterk bezet toernooi in Abu Dhabi te winnen vóór onder anderen Jorden van Foreest, die voortgezet herstel na een tijdelijke dip bevestigde met een gedeelde derde plaats.
Erigaisi – Indjic, Abu Dhabi 2022
1.d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 c5 4. d5 exd5 5. cxd5 d6 6. e4 g6 7. f4 Lg7 8. Lb5+ Pfd7 9. a4 0-0 10. Pf3 Pa6 11. 0-0 Pb4 12. h3 a6 13. Lc4 f5
Een matige zet in een stelling die de Engelsman John Nunn al rond 1980 onspeelbaar voor zwart noemde.
14. e5 dxe5 15. d6+ Kh8 16. Pg5 e4 17. Pe6 Df6 18. Pxg7!
Wit was niet op jacht naar kwaliteitswinst, maar naar deze sterke loper.
18 … Dxg7 19. Le3 b6
Na 19 … Pb6 volgt 20. Lxc5 Pxc4 21. Ld4 Tf6 22. Db3.
20. Pd5 Pxd5 21. Lxd5 Tb8 22. Tf2 Lb7 23. Lc4 h6 24. a5
24 … g5
Of 24 … b5 25. Le6 Kh7 26. Tc1 c4 27. b3!
25. fxg5 Pe5 26. gxh6 Dg6 27. Le2 Pf3+
Meer voor de hand ligt 27 … Tbd8, al heeft wit ook dan na bijvoorbeeld 28. Dc1 Txd6 29. Lf4 beslissend voordeel.
28. Lxf3 exf3 29. axb6 fxg2 30. Dd2 Tf7 31. Lxc5 Kh7 32. Te1 Td8 33. Dd3 Dg5 34. Db3 Dh5 35. Te5 Tg8
Met 35 … Tdf8 kan zwart nog enige tegenstand bieden. Nu wikkelt wit af naar een eenvoudig gewonnen eindspel.
36. Dxf7+ Dxf7 37. Te7 Tg7 38. Txf7 Txf7 39. Td2 Td7 40. Le3 Le4 41. Txg2 Lxg2 42. Kxg2 Kg6 43. Kf3 Kf6 44. Kf4 Tb7 45. h4 a5 46. h5 a4 47. Ld4+ Ke6 48. Lg7 Kf7 49. Kxf5 a3 50. bxa3 Txb6 51. Le5
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Weer een nieuw Nederlands toptalent: Yichen Han (14)
Elk jaar kiest het Max Euwe Centrum het talent van het jaar. Voor dit jaar zal de jury het lastig hebben. U kon de afgelopen weken lezen over diverse goede prestaties van jeugdige spelers en daar is nog een sterke kandidaat bij gekomen. Yichen Han haalde vorige week zaterdag op de leeftijd van 14 jaar, 9 maanden en 3 dagen oud zijn derde meesternorm en kan daarmee de meestertitel aanvragen. Daarmee wordt hij een van de jongste Nederlandse IM’s ooit (ik vermoed de jongste na Robin van Kampen). Een groot talent dus, maar in Nederland niet zo bekend omdat hij sinds 2017 in Engeland woont en vooral daar toernooien speelt.. Nederlandse jeugdkampioenschappen speelt hij al een tijd niet meer, t/m 2017 had hij er wel al acht gewonnen. Dat hij nu zo jong meester wordt, is enerzijds logisch en verwacht, anderzijds ook niet. Hij won op zijn tiende een klassieke partij van een grootmeester, Mark Hebden en februari 2020 had hij als twaalfjarige al een rating van 2307. Daarna bleef hij echter hangen: mede door de coronacrisis stond zijn rating twee jaar stil. Deze zomer maakte hij echter weer een grote sprong. Hij ging naar Servië, speelde daar drie toernooien, boekte flinke ratingwinst (virtueel nu 2440), haalde de normen voor de meestertitel en wist zijn laatste toernooi (een tienkamp met twee IM’s en een GM) ook nog te winnen! Een zeer succesvolle trip dus. Van het gewonnen toernooi komt onderstaande partij.
Yichen Han – Nenad Panic
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 a6 5.c4 Pf6 6.Pc3 Dc7 7.Le2 Pc6 8.Pxc6 dxc6 9.0–0 e5 10.f4 Ld6 11.f5
Zo pakt wit ruimte en hij kan met g4–g5 aanvallen als zwart kort rokeert.
11…Lc5+ 12.Kh1 Ld4 13.Dd3 Lxc3?
14.Dxc3! c5
Nu heeft zwart voor niets zijn mooie loper opgegeven, maar 14…Pxe4 15.De3 Pf6 16.b3 0–0Deze 17.Lb2 Te8 18.Tae1 geeft wit erg mooie compensatie voor de pion.
15.Lf3 b6 16.Lf4! Pd7 17.Lg3 f6 18.Lh5+! Ke7
In een gesloten stelling is het nog niet meteen rampzalig om de koning in het midden te hebben, maar het beperkt zwart wel in zijn mogelijkheden.
19.b4 Lb7 20.Lf3 a5 21.bxc5 bxc5 22.Lf2 a4 23.Tab1 Lc6 24.Da3 Da5 25.Tbd1 Thd8 26.Td3 Tdb8 27.Tfd1 Tb7 28.Td6 Tc8 29.Dd3 Dc7 30.Le3 Kf8 31.h4 Ke7
Zwart kan weinig anders doen dan afwachten, maar wit moet er nog wel doorheen.
32.Kh2 Kf7 33.h5 h6 34.Dd2 Tcb8 35.a3 Kg8 36.Df2 Tb2 37.Dg3 Kh8
38.Lxh6!
Dit zat er al een tijdje in en het wint, want zwart heeft te weinig stukken in de verdediging.
38…gxh6 39.Dg6 Tb1 40.Dxh6+ Kg8 41.Dg6+ Kh8 42.Txc6 Dxc6 43.Txb1 Dd6
Na 43…Txb1 44.h6 is het mat op g7 niet meer te dekken.
44.Txb8+ Pxb8 45.De8+ Kg7 46.h6+
Opgegeven wegens 46…Kh7 47.Dg6 mat.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Een aantal weken geleden werden twee tweezetten geplaatst om opgelost te worden door liefhebbers. Deze schaakproblemen werden speciaal geplaatst als solidariteit voor de Oekraïense probleemcomponisten, die het moeilijk hebben door de invasie door Rusland. Beide composities vertonen het Odessa-thema, dat in Oekraïne is ontdekt en ontwikkeld. Vandaag zal de eerste compositie worden uitgelegd.
Tweezet 993. H. Prins, tweezet.
De verleiding is 1. b4? Wit dreigt met 2. Td2 en 2. Pb3 mat. De sleutelzet is een zet op het snijpunt van zwarte loper en toren. Als de zwarte toren op b4 slaat is de zwarte loper geïnterfereerd en is 2. Td2 mat. Als de zwarte loper slaat wordt de lijn van de zwarte toren afgesneden en is 2. Pb3 mat. Een wit stuk dat op een snijpunt van zwarte loper en toren speelt heet een Novotny. Het snijpunt zelf heet Grimshaw. Zwart kan de twee dreigingen ook pareren met 1. .. Lxf1, waarop 2. Kf5 mat is. Ook kan zwart de dreigingen pareren met 1. … Txf1, wit zet dan mat met 2. Kxg5. Zwart weerlegt de verleiding met 1. … Tg3!
De oplossing is 1. Tg4! Dit is ook een zet op een snijpunt van zwarte loper en toren, dus ook een Novotny. Er dreigt 2. Kf5 en 2. Kxg5 mat. Als de zwarte toren de witte toren slaat is 2. Kf5 mat en slaat de zwarte loper dan is 2. Kxg5 mat. Zwart kan ook de dreigingen tegenhouden met 1. … Lxc7, waarop wit met 2. Td2 mat geeft en met 1. … Txc7, wit zet dan mat met 2. Pb3. Op 1. … Pf7 is 2. Kxf7 mat en na 1. … Pg6 is 2. Kxg6 mat.
Een combinatie van Novotny en witte koningsbatterij met als doel het Odessa-thema te tonen.
Het moet opgevallen zijn dat de dreigzetten uit de eerste verleiding als matzetten na zwarte parades komen. Verder moet opgevallen zijn dat de dreigzetten in de oplossing, dus na de sleutelzet, juist matzetten zijn na zwarte parades in de verleiding. Dit is het hoofdthema van het probleem en heet Odessa, genoemd naar de Oekraïense stad. Er zit in de tweezet nog veel meer. Het probleem was gemaakt voor een compositiewedstrijd dat als voorschrift had dat er gespeeld moest worden door zwart naar dezelfde velden, dat zien in de verleiding op de velden b4 (Novotny) en f1 en in de oplossing op g4 (Novotny) en c7.
Nieuw probleem
Tweezet 995 kan opgelost worden. Een tweezet met Novotny’s en een koningsbatterij, maar zonder het Odessa-thema, is interessant vergelijkingsmateriaal met de juist besproken tweezet, en zal de thema’s meer doen spreken. Bespreking volgt over drie weken.
