Krantenrubrieken weekend 10 juni 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad en Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman
De Winter en Pijpers geplaatst voor het NK
Vanwege het jubileum van de schaakbond zal het NK dit jaar een heel sterk deelnemersveld hebben. Zowel Anish Giri als Jorden van Foreest hebben (net als o.a. ikzelf) hun deelname toegezegd.
Op 4 juni werd een online rapidtoernooi gehouden waar de twee laatste plekken voor dat NK te verdienen waren en ook dat was behoorlijk sterk bezet, met o.a. de grootmeesters Thomas Beerdsen en Hugo ten Hertog onder de deelnemers. Zij werden echter afgetroefd door Arthur de Winter die net als vorig jaar de winnaar werd. De 15-jarige Noord-Hollander, recent Nederlands jeugdkampioen geworden, mag het daarom begin juli weer bij de volwassenen proberen. Arthur Pijpers en Nick Maatman deelden de tweede plaats en zij moesten loten voor de andere kwalificatieplek. De eerste was de gelukkige. Voor de clubkampioen van LSG Leiden gaat het na Hoogeveen 2021 zijn tweede NK worden.
Bij Pijpers verwonder ik me elke keer dat ik zijn naam zie dat hij nog geen grootmeester is. In 2015 werd hij op 20-jarige leeftijd IM en dat jaar scoorde hij ook een GM-norm. De logische gedachte was dat de titel wel snel zou volgen, hij moest nog een kleine stap maken. Die stap heeft hij echter niet gemaakt, hij is nu nog steeds op het niveau van 2015. Hoe dat komt weet ik niet, aan zijn talent zal het niet liggen. Hopelijk komt het nog. Soms heb je ook wat geluk nodig. Zoals op het NKQ: naast het geluk met loten zat het ook mee dat hij zijn naamgenoot in de laatste ronde trof toen die sowieso al eerste was.
Arthur Pijpers – Arthur de Winter
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 e6 4.Lxc6 bxc6 5.b3 d6 6.e5!? dxe5 7.Pxe5 Dd5
Na 7…Dd4 8.Pc4 Dxa1 9.Pc3 is de dame opgesloten en gaat ze verloren.
8.Pf3 De4+ 9.Kf1 Df5 10.Pa3 La6+ 11.d3
In ruil voor een matige koningsstelling heeft wit een betere pionnenstructuur. Dat levert hem spoedig een pionwinst op.
11…Pf6 12.Pc4 Le7 13.De2 0–0 14.Pfe5 Lxc4 15.bxc4 Ld6 16.Pxc6 a5 17.Lb2 Ta6 18.Pe5 Tb8 19.Lc3 Tab6 20.De1 h5 21.h3 a4
Een consoliderende zet als 22.g3 zou nu logisch zijn, maar wit kiest iets leukers. Typerend voor Pijpers: hij houdt van aanvallen.
22.g4!? hxg4 23.hxg4 Pxg4 24.Pxg4 Dxg4 25.Lxg7! Df3 26.Tg1 Kh7 27.Lc3
Nu staan beide koningen onveilig.
27…Tg8 28.Txg8 Kxg8 29.De3 Dg4 30.Dh6 e5 31.Te1 Lc7 32.Dh1 Tg6 33.Lxe5 Lxe5 34.Txe5 Kg7
Wit staat twee pionnen voor, maar door zijn onveilige koning is winst nog niet makkelijk.
35.Te1 a3 36.Dd5? Dh3+ 37.Ke2 Dg4+ 38.Kd2 Df4+ 39.Kc3
Met 39…Tg5! en dan pas slaan op f2 had zwart goed tegenspel kunnen krijgen.
39…Dxf2? 40.De5+! f6 41.De7+ Kg8 42.Te4 f5 43.Th4 f4 44.De8+ Kg7 45.De7+ Kg8 46.De8+ Kg7 47.Dh8+ Kf7 48.Th7+ Ke6 49.Dc8+ Kf6 50.Dd8+ Kf5 51.Dd5+ Kg4 52.Dh5+ Opgegeven wegens mat op de volgende zet.
Partij in viewer:
Op het jubileumfeest van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) op 31 mei in het Spoorwegmuseum werd het jubileumschaakprobleem ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan gedemonstreerd en de goede oplossers beloond met prijzen. Dit schaakprobleem werd gecomponeerd door internationaal meester in de schaakcompositie Henk Prins. De oploswedstrijd die georganiseerd werd door de Nederlandse Bond van Schaakprobleemvrienden, was een groot succes. Er kwamen 86 oplossingen binnen op de speciale website. De opdracht voor het oplossen van het probleem is: wit geeft in twee zetten mat. U hebt uiteraard gezien dat de witte stukken de 1 en de 0 vormen en de zwarte stukken de 5, tezamen komt dan 150 op het bord. De oploswedstrijd was ook een succes omdat er 41 oplossers de oplossing fout hadden. Dat betekent dat het probleem een hoge moeilijkheidsgraad had.
Foto: Frans Peeters (KNSB)
De meeste oplossers weten wel dat een schaakprobleem bijna nooit begint met een schaakgevende sleutelzet. Ook is het slaan van een stuk vrijwel nooit de oplossing. Dat veel oplossers een schaakgevende sleutel hadden aangegeven, had te maken met het feit dat de meeste oplossers bordschakers waren en die kijken toch met een andere bril naar het probleem dan een schaakprobleem- of eindspelliefhebber.
Zeven oplossers gaven 1. De7+? aan als oplossing. Dit loopt niet, want zwart speelt 1. … Td6 en matzetten lukt niet op de volgende zet door wit. 1. Pxd7+? werd vijf keer aangegeven, zwart mept met 1. … Lxd7 het paard van het bord en matzetten op de volgende zet is onmogelijk. Ook 1. f8D+? vier keer aangegeven, en 1. Pxb5? drie keer, zijn niet goed, de eerste wegens 1. … Pxf8 en de tweede wegens 1. … Pxe5. Een gemene valstrik is 1. Txb6?, deze zet faalt alleen op 1. … Pxe4!, zes personen fout. De echte verleiding is 1. Pac6?, dat door tien oplossers werd aangegeven. Deze zet faalt wegens 1. … Lxa4! De oplossing is 1. Lc6! Er dreigt 2. De7# en 2. Pxd7#. Zwart kan spelen 1. … Txc6 waarop 2. Pxd7 mat is, interferentie van de loper door toren. Op 1. … Lxc6 is 2. Pd3 mat, op 1. … Txa3 is 2. De7 wits matzet. 1. … Pd5 wordt gevolgd door 2. Dxd5 mat. Op 1. … Pxe5 heeft wit het mooie mat 2. f8D mat en op 1. … d3 doet de loper van de h-lijn ook mee: 2. Le3 mat. De winnaars zullen volgende week bekend gemaakt worden.
Tromgeroffel in Limburg
Het grootste weekendtoernooi van Nederland vindt jaarlijks plaats in Limburg. Honderden enthousiastelingen nemen deel en ook een aanzienlijk aantal Noorderlingen maken de lange reis naar Maastricht. Onder hen was de vijftienjarige Machteld van Foreest, die zeer veel indruk maakte. Doordat haar broer een week eerder van Hikaru Nakamura won, raken de prestaties van andere Nederlanders weleens ondergesneeuwd. Daardoor vergeten we hoe knap de prestaties van anderen zijn. Nadat de zeven ronden erop zaten, stond ze gedeeld bovenaan de ranglijst. Cruciaal was haar overwinning in de laatste ronde op de Oekraïense grootmeester Fedorchuk. Het was voor het eerst dat ze een scalp behaalde op een grootmeester boven de 2600. Deze overwinning ging niet vanzelf. Na de opening stond ze eigenlijk kansloos verloren. Langzaam vocht ze zich knap terug in de partij en nadat de stelling weer in evenwicht was, gaf de Oekraïner pardoes een stuk weg. Nog beter voor de dag kwam Machteld tegen generatiegenoot Arthur de Winter.
Machteld van Foreest – Arthur de Winter
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.c3 Pf6 4.e5 Pd5 5.Lc4 Pb6 6.Lb3 c4 7.Lc2 d5 8.exd6 Dxd6 9.0-0 Lg4 10.Te1 0-0-0 11.De2 Kb8?
Het is logisch om de koning in veiligheid te willen brengen, maar tijd is bij een schaakpartij een schaars goed – ook op het bord! Snelle ontwikkeling met 11…e5 of 11…e6 was beter. Machteld grijpt nu het initiatief.
12.b3! e5 13.bxc4 f5 14.h3 Lxf3 15.Dxf3 g6
16.d3!
De pluspion is geconsolideerd, het pionnenblokje neemt enorm veel velden in beslag en van compensatie is geen sprake.
16…Lg7 17.Lg5 Tde8 18.Pd2 Thf8 19.Le3 Pd7 20.Dd5 Dc7 21.Tab1
Wit heeft materieel voordeel, het loperpaar en aanvalsdoelen. Zwart probeert zo te rommelen, maar Machteld weet de situatie uitstekend onder controle te houden.
21…Ka8 22.La4 e4 23.dxe4
23.Txb7! Kxb7 24.Tb1+ Pb6 25.c5 blijkt nog krachtiger te zijn. Maar waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan?
23…f4 24.Lc5 Pxc5 25.Dxc5 Lxc3 26.Ted1 Tc8 27.Lxc6 Dxc6 28.Dxc6 Txc6 29.Tbc1 Lxd2 30.Txd2
Het is prijzenswaardig hoe zwart er nog in is geslaagd om een toreneindspel te bereiken. Toch blijken de pluspion en activiteit voldoende voor de winst.
30…Kb8 31.Kf1 Tfc8 32.Td4 Tb6 33.Tc2! Tb4 34.Ke2 b5 35.Kd3 Tc5 36.Td5 bxc4+ 37.Kc3 Txd5 38.Kxb4 Tg5
39.Kxc4!
Uitstekende techniek. Zwart kan hier de materiële balans met 39…Tg2 herstellen, maar dan beslist na 40.Kd5! de e-pion de wedstrijd. Activiteit is ongelofelijk belangrijk in eindspelen.
39…Kc7 40.Kd4+ Kd7 41.e5 Txg2 42.Kd5
Zwart heeft de g-pion onder gunstige omstandigheden gewonnen, maar Machteld heeft formidabel berekend dat de witte e-pion alsnog de partij beslist.
42…Tg1 43.e6+ Ke7 44.Tc7+ Kd8 45.Txa7 Te1 46.Kd6 Td1+ 47.Ke5 1-0
Op de volgende zet volgt Kf6 waarna de e-pion doorloopt. Een knappe overwinning. De beste partijen verlopen geruisloos.
Het toernooi verliep allesbehalve geruisloos. De organisatie was als altijd formidabel, maar had te maken met overmacht. Nu Cambuur, FC Groningen en mogelijk FC Emmen afscheid nemen van de Eredivisie, moet deze ook weer worden aangevuld. Kandidaat was het Maastrichtse MVV dat nacompetitie speelde tijdens het toernooi. De toernooizaal bevond zich pal tegen het stadion aan… De vijfde ronde werd uit anticipatie al naar voren geplaatst. Toch was de fanatieke aanhang al vroeg aanwezig om hun club toe te zingen, wat voor de nodige tumult in de speelzaal zorgde. Nu weten schakers ook hoe het is om te spelen onder luid gejuich en tromgeroffel.
Partij in viewer:
