Namen noemen we nog niet

Schaken op het Europese Staalschaakbord, deel 36

In London, bij het wereldkampioenschap schaken, zijn de spelers aan elkaar gewaagd en zijn de uitslagen  min of meer voorspelbaar en volgens verwachtingen. Helaas alleen maar remises en geen spectaculaire partijen. Positionele stellingen en eindspelen met veel rekenwerk. Af en toe verlangen we naar de romantische tijd van mooie combinaties en offers om de koning mat te zetten. Oud-wereldkampioen Michael Tal was zo’n tovenaar op het schaakbord. Maar bij dit wereldkampioenschap hoeven we hierop niet te rekenen.

Op het Europese Staalschaakbord is het precies het tegenovergestelde. Niets is voorspelbaar en alles loopt iedere keer weer anders dan verwacht. Onwaarschijnlijke opvolging van  zetten. En de partijen zijn na meer dan twee jaar spelen nog steeds niet beëindigd.

In juli dachten we nog dat het einde in zicht was toen de fusie  tussen ThyssenKrupp en Tata Steel Europe officieel in Brussel werd aangekondigd. Niets is minder waar. Er volgde een reeks van onverwachte gebeurtenissen. Wie bedenkt zo’n script?

Lees meer >

15e Haags Weekendtoernooi gewonnen door FM Meng, FM Van Overdam en Lecomte

De 15e editie van het Haags Weekendtoernooi is een prooi geworden voor de drie musketiers van Charlois Europoort: FM Roger Meng, FM Julian van Overdam en Robin Lecomte.

Het toernooi speelde zich af op een nieuwe speellocatie, doordat het SBS-denksportcentrum verhuist is. Een paar honderd meter verder op de Kerketuinenweg ten opzichte waar het Denksportcentrum afgelopen jaren gelegen is geweest. 95 deelnemers wisten de weg te vinden naar deze locatie.

Lees meer >

Boekrecensie – Under the surface

Een boek moet van papier zijn. Je slaat een bladzijde om, soms eentje terug. Je ziet welk deel van het boek je al gelezen hebt en hoeveel je nog moet. Als ik mijn schaakbord op mijn bureau leg, leg ik dat op een vaste plaats zo dat er nog mooi wat plaats is om het schaakboek naast te leggen. Desondanks heb ik het boek Under the surface van Jan Markos gelezen op mijn telefoon via de app Forward Chess. Dat ging zo. Voor ons tripje naar Barcelona en Valencia in de herfstvakantie reisden we met enkel handbagage en de avond voor vertrek had ik nog juist wat licht leesvoer klaargelegd. Dat vergat ik de volgende ochtend natuurlijk in mijn trolley te stoppen, waardoor ik, de wanhoop nabij, net voor het instappen in het vliegtuig Under the surface kocht en downloadde. Het leek me een slim plan, want tegenwoordig maken de prijsvechters het zo moeilijk om in het vliegtuig naast elkaar te zitten, dat ik vreesde me anders te vervelen.  Ik heb er geen spijt van.

Lees meer >

Remises in WK-matches

Acht remises in een WK-match, hoe bijzonder is dat? Is dat vaker voorgekomen? Nou, in de negentiende eeuw in elk geval niet. In de twintigste eeuw wel.

Negentiende-eeuws schaak staat bekend als romantisch. In de eerste WK-match, Steinitz-Zukertort 1886, stond het na vijf partijen 4-1 voor Zukertort. Zonder remises! Steinitz won de volgende twee partijen en hij won de match met maar liefst 12,5-7,5 met vijf remises.

Steinitz-Chigorin 1889 was bizar. Na zestien partijen stond het 10-6 voor Steinitz zonder remises! Daarna viel de eerste remise, maar omdat de match over twintig partijen zou gaan is het aannemelijk dat dat de reden was van de remise. De match was daarmee afgelopen.

Ik sla er een paar over en ga naar Lasker-Mashall 1907. In die match werd een record gevestigd. Vanaf de vierde partij eindigden er vier partijen op rij in remise. Dat was nog nooit voorgekomen! Remises telden overigens niet mee, het ging om degene die het eerste acht partijen won.

Lees meer >

Mijn NK rapid in opgaven

Mijn scores bij het NK rapid degenereren: van 4 punten in 2015 naar 3 punten in 2016 naar 2 punten dit jaar. Desondanks speelde ik wel veel interessante partijen dit jaar. Uit die partijen een aantal stellingen die u de gelegenheid geven aan te tonen dat u het beter kan dan ik (of mijn tegenstander).

Reinderman – Van den Doel. Wat is de beste voortzetting voor zwart?

Reinderman – Van Foreest. Met allebei nog ongeveer een halve minuut nam ik hier remise door eeuwig schaak. Jan Timman suggereerde na afloop hier 36.Pf6; waarom wint dit niet? En waarom wint wit wel na 36.g5 hxg5 ?

Lees meer >

Wereldkampioen Magnus Carlsen weer van de partij

Grootmeesters Tata Steel Chess Tournament 2019 bekend

Wereldkampioen Magnus Carlsen, die momenteel in Londen zijn titel verdedigt, is in januari weer van de partij tijdens het Tata Steel Chess Tournament, zo heeft de organisatie vandaag bekendgemaakt. Naast Carlsen doen nog vijf grootmeesters uit de top tien van de wereld mee: Shakhriyar Mamedyarov (3), Ding Liren (4), Anish Giri (5), Vladimir Kramnik (7) en Viswanathan Anand (8).  De 81e editie van het Tata Steel Chess Tournament vindt plaats van 11 tot en met 27 januari 2019. Traditiegetrouw zijn er ook weer twee Chess On Tour evenementen. Op woensdag 16 januari spelen de Tata Steel Masters de 5e ronde in Theater de Vest in Alkmaar en op woensdag 23 januari spelen ze de 10e ronde in de Pieterskerk in Leiden. Alle speeldagen zijn gratis toegankelijk voor belangstellenden en zijn ook online live te volgen.

Anish Giri op de plek waar de Tata Steel Masters op 23 januari 2019 hun partijen spelen in de Pieterskerk in Leiden

Lees meer >

Caruana stond op de rand van de winst, Carlsen ontsnapt

Vandaag hebben de twee rivalen in hun strijd om de wereldtitel een enerverende partij gespeeld, die – je zou het bijna zeggen – hoe kan het ook anders, toch weer in remise eindigde. Het was Fabiano Caruana die voortdurend aan het roer stond in deze partij en misschien heeft hij één grote kans op een mogelijke zege laten liggen. Maar toen hij die voorbij had laten gaan, gaf de wereldkampioen geen duimbreed meer toe en wikkelde hij feilloos af naar een stelling die hij onmogelijk kon verliezen.

Opnieuw kwam het Siciliaans op het bord maar eindelijk koos de uitdager voor 3.d4, de Open Siciliaan dus. En daar hebben we alle witpartijen van Caruana tot dusver op zitten wachten. De algemene opinie was dat Caruana geen antwoord zou hebben op de Svesnikov. Daarom heb ik een klein beetje research gepleegd (met de wat beperkte middelen die tot mijn beschikking staan) en ik kwam tot het volgende: Carlsen heeft de Svesnikov in zijn jeugdjaren wel gespeeld maar hij had er wel een soort haat/liefde verhouding mee. Want zijn resultaten met deze opening waren niet bijster goed. Bij mijn weten heeft de Noor deze variant al in 2003 voor het eerst gespeeld (tegen Zelcic, Andreikin en Antal). De eerste verloor hij, de tweede en derde won hij. Daarna speelde hij het heel af en toe een keer, maar zijn resultaten waren wisselvallig. Toen hij vanaf 2007 t/m 2009 driemaal verloor en daarna t/m 2010 er nooit meer mee won, heeft hij de Svesnikov kennelijk afgezworen. Maar voor deze WK-tweekamp heeft hij het systeem van stal gehaald. Misschien dat zijn team heeft ontdekt dat Caruana een probleem heeft tegen de Svesnikov? Of geldt in het algemeen dat (top)spelers niet weten wat ze ertegen moeten doen? Collega Dimitri Reinderman kan er vast meer over zeggen, want die heeft de Svesnikov op zijn repertoire staan. Dat hoort u dan vast in één van de komende witpartijen van Caruana. Hier is het lijstje van partijen van Carlsen met de Svesnikov:

Lees meer >

Ik kan niet schaken

Ik kan mij best voorstellen dat het schaken allerlei karakterdefecten opvangt, maar zo’n leven dat helemaal bestaat uit winnen en verliezen, dat kan toch niet goed zijn voor een mens. De schaker moet voortdurend vechten en hij moet zich verheugen in het leed van anderen.” Aldus sprak Hans Ree in 1975. Gisteren moest ik weer eens denken aan zijn mooie woorden. Lees verder…

“Brexit” door Theo Mooijman. Column van Schaakvereniging Promotie.

Spannende televisie vandaag. Schakelen tussen BBC 2 , BBC news, CNN en onze eigen zenders. Premier Theresa May presenteert het akkoord met de E.U. en iedereen valt over haar heen. Nou, ja niet iedereen, de chief-whip van de Conservatieve partij niet.

Niemand blijkt tevreden of doet alsof hij dat niet is. De oppositie is er op uit het kabinet te laten vallen, de tegenstanders in de eigen partij willen alleen de premier vervangen en verder aan de macht blijven.

Lees meer >

Carlsen-Caruana in de media (7): De toeschouwers zitten thuis

Het is eigenlijk ongelofelijk dat Britten 55 pond betalen om een partij in de WK-match te mogen bijwonen. Thuis krijg je via internet een beter beeld. Robèrt Misset was voor de Volkskrant in Londen en verbaasde zich. Ook over de slechte vorm waarin Carlsen zich bevindt.

Misset: “The College in Londen is vanwege de Victoriaanse allure een passend decor voor de apotheose van het WK schaken. Maar de ambiance in het statige pand in Holborn doet vermoeden dat organisator World Chess te weinig budget had voor een grootse finale. De speelzaal biedt plaats aan welgeteld 270 toeschouwers, alsof Djokovic en Zverev hun finale bij de ATP World Tour Finals van de O2 Arena in Londen naar de tennishal in Warmond hebben verplaatst.”

Het loopt nog niet storm in Londen. Foto: World Chess.

Anders was het in 1989 in Londen bij de kandidatenmatch Timman-Speelman, weet Misset: “Honderden fans reageerden opgewonden, alsof ze Mohammad Ali zagen inbeuken op Joe Frazier. ‘Kill him Jon’, brulde een toeschouwer, die door de geschrokken Speelman onmiddellijk tot de orde werd geroepen.”

Tijdens de huidige match zitten de twee schakers achter een glazen wand. Misset sprak twee toeschouwers die 55 pond hadden betaald: “Het is geen voetbal, dat weten ze ook wel. ‘We mogen alleen innerlijk juichen na een doelpunt’, zegt Martin. ‘Zo voelt een mogelijk beslissende zet, al hebben we er te weinig gezien.’ En Turner, lachend: ‘Het tempo ligt ook iets lager bij het schaken. Toch ­vervelen we ons geen seconde. Elke schaker probeert in het hoofd van Carlsen en Caruana te kruipen. En we hebben samen de grootste lol als we de juiste zet hebben voorspeld.”

Ilya Merenzon, directeur van World Chess, vindt de speelzaal groot genoeg, omdat schaken toch een digitale sport is geworden. De toeschouwers zitten thuis. Merenzon merkt op dat als Caruana zal winnen, hij voor financiering van toekomstige matches zal moeten samenwerken met Rex Sinquefield. Daarover is hij sceptisch:

Lees meer >

Machteld bij het jeugdjournaal

Gisteren deed Machteld van Foreest mee bij het NK rapid voor dames. Het jeugdjournaal maakte daar een reportage over, die u hier kunt zien.

Zevende partij ook remise

Ook de zevende partij tussen Carlsen (wit) en Caruana is remise geworden. In een Geweigerd Damegambiet kreewg wit nauwelijks voordeel. Uiteindelijk ontstond een eindspel van paard tegen loper waarin beide spelers niets konden ondernemen. De stand is nu 3.5-3.5.

Hoewel de partij van vandaag de gemiddelde volger weinig tot verbeelding zal spreken, zullen theoretici hem wel heel interessant vinden. Caruana introduceerde namelijk in het Geweigerd Damegambiet met 5.Lf4 een idee dat nauwelijks op hoog niveau was geprobeerd: 9…Da5 10.Pd2 Dd8!? Carlsen dacht lang na om te proberen voordeel voor wit te vinden maar koos uiteindelijk voor een voorzichtige voortzetting die hem wat minieme druk gaf. “Too soft” noemde hij het na afloop. Hij had wel ambiteuzere voortzettingen gezien (met Pce4) maar zag dat dat ook riskant was. En hoewel hij dat niet zei: wellicht speelt ook een rol dat 6-6 voor hem geen slechte uitslag is. Laat Caruana maar risico’s nemen! Al zei hij achteraf wel “Misschien had ik er toch voor moeten gaan.”

Lees meer >

NK Rapid 2018 Heren en dames

CNE NK-Rapid 2018 Blog in | Brainwave 2018 | Kwalificatie NK ABC  | Jeugd | Archief  | Partijen via Organisatie, Partijen met engines Chess24 | Eindstand

Carlsen-Caruana in de media (6): Böhm: “Er zit nog geen schwung in.”

Er zit nog geen schwung in de WK-match. Een van beiden moet een doelpunt maken, dan gaat er wat gebeuren. Dat het incident met het filmpje zo werd opgeblazen, geeft al aan dat er op het bord niet veel gebeurt. Dat wit geen openingsvoordeel heeft, is raar. Dat zijn een paar uitspraken van Hans Böhm in het radioprogramma ‘Langs de lijn en omstreken’, met als gast Jules Deelder, die Fischer tenminste nog een rare gozer vond.

 

De uitzending van het sportprogramma werd opgenomen na de vijfde partij, die de vijfde remise opleverde. Böhm begint te vertellen dat Carlsen in Noorwegen een ster is met een eigen realityshow op televisie en dat schaken er belangrijker is dan voetbal.

Hans Böhm legde aan Jules Deelder uit dat zwart het in deze match beter doet dan wit.

Later in het programma vertelt hij dat schaakwereldkampioenen, zoals Anand en Karpov, een enorme status hebben en overal aanzitten bij presidenten en keizers.

Maar de match zelf, kan die hem boeien? “Nee. Het aftasten duurt te lang. Dat aftasten gebeurt trouwens ook bij andere sporten, als een van beiden een doelpunt maakt, gaat er wat gebeuren.”

Het uitgelekte filmpje van Caruana, was dat een sensatie? “Nee. Een opening die Caruana aan het voorbereiden was, stond heel eventjes op het scherm. Als je dat al moet gebruiken om de spanning op te voeren, begrijp je wel dat er op het bord niet veel aan de hand is.”

Over het witvoordeel: “Het is net als bij tennissen: je serveert. Dat is een voordeel. Maar in deze match lijkt het wel alsof wit geen enkel voordeel heeft uit de opening. Na 20 zetten staat steeds zwart een stukje beter. Dat is een beetje raar. Maar het wordt wel steeds remise.”

Over het totaalbeeld van de partijen: “De partijen zijn niet dramatisch. Er zit geen schwung in.”

Jules Deelder ten slotte:

Lees meer >

CNE NK Rapid: Spoelman en Ernst vervangen l’Ami en Smeets

Op het laatste moment hebben Erwin l’Ami en Jan Smeets zich wegens gezondheidsproblemen helaas moeten terugtrekken voor het CNE NK Rapid in Amstelveen op zondag 18 november. De organisatie is er gelukkig in geslaagd om met grootmeesters Wouter Spoelman en Sipke Ernst waardige vervanging te regelen. Oud-winnaars Loek van Wely (2016) en Jorden van Foreest (2017) zijn dit jaar op papier de favorieten voor de eindzege, bij afwezigheid van de andere oud-winnaar Anish Giri (2015).

Lees meer >

Caruana mist winst in moeilijk eindspel

In de zesde partij moest wereldkampioen Carlsen met wit tot het uiterste gaan om niet te verliezen. Na een rustig begin was hij vlak voor de tijdcontrole in de problemen gekomen en kwam hij uiteindelijk in een eindspel terecht van loper en twee pionnen tegen paard, loper en één pion. Wit had een vesting; echter geen makkelijke en na een fout had zwart de vesting kunnen kraken. Caruana zag het ook niet waarna wit alsnog de vesting kreeg. De stand na zes partijen is daarom nog steeds gelijk.

 

Voor het eerst deze match kwam het Russisch op het bord. Carlsen koos voor een rustige variant, tot ergernis van sommige schaakfans (“Ah nee! De2… Ik haak meteen af.”). De2 geldt dan ook als de slappe variant tegen het Russisch, vergelijkbaar met de ruilvariant tegen het Frans. Maar was het niet Kasparov die aantoonde dat die variant minder onschuldig is dan het lijkt? En dat geldt ook voor De2. Of nouja, de huidige wereldkampioen wist het niet zo goed aan te tonen. Dat kwam vooral omdat Caruana zich goed verdedigde en op het juiste moment actief werd met 21…c5. Carlsen had niet snel genoeg door dat hij niet de enige met een plan was en zwart kreeg het iniatief.

Lees meer >