Eindspelfinesses 37: Afwikkelen

12 september 2013 5:21 Herman Grooten 0

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

We hebben de serie met theoretische eindspelen al een beetje verlaten met de vorige twee afleveringen van mijn hand. Het is van belang om met de verworven kennis in het achterhoofd te zien of we die ook in een praktisch eindspel in de praktijk kunnen brengen.

“Niets is zo moeilijk als het winnen van een gewonnen stelling”, verzucht menig schaker wel eens. En die uitspraak doet vooral opgeld in het eindspel. Daar gelden hele andere wetten dan in het middenspel. Waar je bijvoorbeeld bij een ruil geneigd bent om naar het centrum te slaan, moet je in sommige eindspelen juist van het centrum afslaan om een verre vrijpion te creëren.

Een andere vraag komt in dit verband ook naar boven. Wie bestudeert er tegenwoordig nog eindspelen? Partijen worden niet meer afgebroken maar in de uitvluggerfase veelal beslist. Goed beschouwd zou een speler juist beter op de hoogte moeten zijn van de diverse eindspelen omdat hij gebaat is bij parate kennis. Het tegendeel blijkt vaak waar, men weet niet waar men moet beginnen en als een partij beëindigd is, wordt het slotspel niet meer kritisch geanalyseerd. Met een afgebroken partij was die noodzaak juist veel meer voelbaar: men wilde de partij winnen of remise houden en voelde zich wat meer verplicht om zo diep mogelijk te analyseren, vaak ook met eindspelboeken in de hand. Timman maakte in zijn weg naar de top vaak gebruik van secondanten die zeer gespecialiseerd waren in het eindspel.

(Foto Harry Gielen)
Lees meer >

Gespot 55: Botsing van stijlen

11 september 2013 5:39 Herman Grooten 1

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Soms maak je iets mee waarvan je later denkt, dat had ik moeten opschrijven. Of nog beter: daar had ik een filmpje van moeten maken. Het speelde zich af bij de grootmeestervierkamp in Amsterdam in 1996. De officiële titel was de Euwe Memorial, maar de Verenigde Spaarbank Vierkamp lag ook op ieders lippen. In deze prestigieuze vierkamp werden zo mogelijk de sterkste spelers ter wereld uitgenodigd. Wereldkampioen Gary Kasparov en zijn voorganger Anatoly Karpov kruisten hier onder andere ook weer de degens.

Toen ik op een van de speeldagen het perscentrum binnenliep, zag ik dat een aantal sterke spelers zich richtte op de bijzonder interessante partij tussen Gary Kasparov en de Amerikaan Yasser Seirawan.

Gary Kasparov
Yasser Seirawan
Lees meer >

Schaakcursus voor clubschakers

9 september 2013 18:47 Redactie Schaaksite 0

Clubschakers die hun spelpeil willen verbeteren kunnen zich opgeven voor een schaakcursus die gegeven gaat worden door IM Herman Grooten. Het is inmiddels het zesde jaar op rij dat hij in Eindhoven op acht avonden een cursus verzorgt die door de deelnemers zeer op prijs werd gesteld. De doelgroep is voor spelers met ratinggrenzen 1600 – 1900, maar anderen kunnen zich ook melden.

Lees meer >

Column 50: Capriolen in een obscuur eindspel

8 september 2013 19:17 Herman Grooten 3

Voor een vijftigste column leek het me gepast om met een bijzonder verhaal te komen. Het speelt zich af in 1985 te Boekarest, de hoofdstad van Roemenië. Nadat de Eindhovense schaakvereniging in zijn hoogtijdagen als amateurvereniging zomaar landskampioen was geworden, had de club zich het recht verworven om aan Europa Cup wedstrijden deel te nemen. Dat ging er heel anders aan toe dan tegenwoordig het geval is.

Er werd volgens het knock-outsysteem gespeeld waarin er geloot werd wie de tegenstander werd en ook waar er twee wedstrijden op zes borden gespeeld zouden worden. In de eerste ronde werd de Eindhovense Schaakvereniging gekoppeld aan IT Bucaresti in Roemenië. Met zo’n man of tien werd het vliegtuig naar Roemenië geboekt voor een – naar wat later bleek – een fantastisch avontuur zou worden.

Het was in de tijd dat de Roemeense dictator Nicolae Ceacescu (zie foto bron onbekend) aan de macht was. Met de bus op weg naar de speelzaal werden we door militair machtsvertoon tegengehouden omdat de dictator er eerst langs moest met zijn gevolg. Verder viel ons op dat op de menukaart tomaten de boventoon voerden in dit straatarme land.

Lees meer >

IM-norm in Barcelona

4 september 2013 17:31 Mark Timmermans 3

Eind augustus begon in Barcelona een erg sterk en druk toernooi. In het toernooi speelden 639 deelnemers mee. Samen met clubgenoot en goede vriend Rik de Wilde was ik richting Barcelona gereisd voor een mooi toernooi en een lekkere vakantie. Uiteindelijk bleek meedoen aan het toernooi een goede keuze, ik behaalde hier namelijk zowel de benodigde rating voor de FM-titel als een (onverwachte) IM-norm! In dit artikel zal ik enkele belangrijke partijen toelichten.

Mark Timmermans in actie (foto scriptloos/Leroy Joy)

In de eerste twee rondes kreeg ik twee voor mij onbekende tegenstanders. Deze tegenstanders bleken allebei twee Spaanse jeugdspelers te zijn. De eerste partij ging vrij soepel, het werd een Weense partij waarin ik met zwart al snel goed uit de opening kwam. Na een kleine truc kwam ik al snel gewonnen te staan.

Lees meer >

Eindspelfinesses 35: Tactiek in toreneindspelen (2)

29 augustus 2013 5:16 Herman Grooten 2

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

De vorige aflevering hebben we een begin gemaakt met tactische wendingen in toreneindspelen. Zoals we al eerder hebben opgemerkt zit er ook in eindspelen meer tactiek in dan je zou verwachten. Mensen zijn geneigd om te denken dat tactische momenten zich vooral voordoen in middenspelstellingen met veel stukken. Dat is op zichzelf een logische gedachte, maar sommige thema’s die in eindspelen wel voorkomen, zie je juist in het middenspel wat minder. Dat heeft met een paar aspecten te maken:

  • De koning speelt in eindspelen een veel belangrijkere rol.
  • De vijandelijke koning is uiterst kwetsbaar als hij naar de rand wordt gedreven of daar wordt afgesneden door een toren.
  • Vrijpionnen spelen vaak een hoofdrol, meestal meer dan in een middenspel. Die kunnen op diverse manieren benut worden, bijvoorbeeld door een bruggetje te bouwen waardoor er eentje doorloopt.
  • Thema’s waarin stukken verdwalen of ingesloten raken duiken ook in eindspelen regelmatig op.

Met bovengenoemde wetmatigheden in het achterhoofd is het waarschijnlijk aardig om te proberen verborgen wendingen zelf te ontdekken. Vandaar dat ik deze keer geen instructiestellingen laat zien, maar u meteen actief aan het werk zet. Probeer de volgende vijf oefeningen op te lossen door voortdurend naar geforceerde zetten en varianten te zoeken. Omdat het allemaal eindspelstudies zijn (met als opdracht wit speelt en wint) zal er ergens een bijzonder creatief idee gevonden moeten worden om de winst af te dwingen. En mocht u er helemaal niet uitkomen, dan kunt u altijd nog op de “oplossing” klikken of ze via de viewer naspelen. Op de foto einspelstudiecomponist Henri Rinck, van wie vele buitengewoon fraaie studies bekend zijn. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Karjakin, Gelfand en Morozevich sneuvelen in tiebreak

22 augustus 2013 19:02 Herman Grooten 0

De tiebreak van de vierde ronde heeft in de wereldbeker weer een paar kopstukken opgeleverd die gesneuveld zijn. Ditmaal vlogen Karjakin, Gelfand en Morozevich uit het toernooi. Hun respectievelijke winnaars waren Andreikin, Vachier-Lagrave en Tomashevsky. De tiebreak tussen Svidler en Le eindigde in een (moeizame) overwinning voor de Rus. Daarmee zijn nu alle kwartfinales bekend. Vanaf morgen kunnen we de matches Tomashevsky-Kamsky, Svidler-Andreikin, Caruana-Vachier-Lagrave en Kramnik-Korobov gaan bekijken.

Lees meer >

Spektakelstukken in vierde ronde

21 augustus 2013 20:31 Herman Grooten 0

De vierde ronde van de wereldbeker in Tromsø heeft het nodige spektakel en verrassende uitschakelingen opgeleverd.

Op voorhand werd natuurlijk uitgekeken naar het treffen tussen twee supersterren, Vassily Ivanchuk en Vladimir Kramnik. Die hebben – als ik mijn database mag geloven – al minstens 94 partijen tegen elkaar gespeeld. Ivanchuk was nog de kwelgeest van Kramnik in de laatste ronde van de finale van het toernooi om de uitdager van wereldkampioen Anand te bepalen.

Hij stond gelijk met Carlsen, die echter (verrassend) verloor van Svidler. Kramnik had toen aan remise genoeg, maar hij werd helemaal weggespeeld door Ivanchuk, waardoor Carlsen uiteindelijk de uitdager werd van de wereldkampioen. Ditmaal liet Kramnik er geen twijfel over bestaan wie de beste was. Met zwart won hij een uitstekende partij, hoewel gezegd moet worden dat hij enige hulp van de tegenstander kreeg. In de tweede partij stond de Rus al snel goed en toen hij een remise-aanbod kreeg, stond hij al een gezonde pion voor. Die paar Elopunten had Kramnik er graag voor over om snel het hotel op te zoeken. Ook gezien het feit dat hij doorhad dat een groot aantal matches onbeslist bleef, zodat de betreffende heren in zenuwslopende tiebreaks morgen gaan bepalen wie er naar de vijfde ronde gaan.

Lees meer >

Meesters geven visitekaartje af bij BDO

19 augustus 2013 18:48 Herman Grooten 2

Het negende BDO-toernooi is terug in het centrum van Haarlem. Het Stedelijk Gymnasium, pal achter de Grote Markt, geeft onderdak aan dit toernooi waarin Nederlandse toernooitijgers op zoek mogen gaan naar succes. Naast twee gesloten tienkampen, de Premier en de Challenger is er het BDO-Open in twee ratinggroepen, waarin geschaakt wordt. Het lijkt erop dat de hoogste groep steeds sterker en interessanter wordt. Naast de deze zomer zeer succesvolle Nederlandse grootmeester Erwin l’Ami (2626), zijn de Indische GM Sethuraman (2582) en de Leidse grootmeester Erik van den Doel (2562) op het appèl verschenen. De overige deelnemers zijn allemaal internationale meesters die een poging zullen doen om een GM-norm te scoren. De jeugdige Benjamin Bok (2527) en David Klein (2468) zijn namens Nederland de belangrijkste kandidaten om een gooi hiernaar te doen.

Een andere IM, Ali Bitalzadeh (2423), die net als de hierboven genoemde spelers, ooit een GM-norm heeft behaald, gaf in de eerste ronde ook meteen zijn visitekaartje af door van Erik van den Doel te winnen. Dat deed hij in een zeer onderhoudende partij, die ik voor u geanalyseerd heb.

Lees meer >

Giri fluitend een ronde verder in wereldbeker

15 augustus 2013 18:48 Herman Grooten 10

Anish Giri is met speels gemak door de tweede ronde van de Fide World Cup 2013 in Tromsø (Noorwegen) gerold.

De Chinees Li Chao bleek niet opgewassen te zijn tegen het gestroomlijnde spel van onze landgenoot. Na de uitschakeling van Jan Smeets is Giri het enige ijzer in het vuur voor ons kleine kikkerlandje. Nadat hij de eerste partij met wit ogenschijnlijk eenvoudig in zijn voordeel had beslecht, ging het er in de tweede zelfs veel harder aan toe.

In slechts 28 zetjes had Giri de klus geklaard: met een klinkende overwinning van 2-0 ging hij fluitend naar de derde ronde.

Giri won de eerste partij van de Chinees Li (2686). Ogenschijnlijk met speels gemak, maar in de analyse bleek er toch het een en ander aan de hand geweest te zijn. Er stond na een Catalaanse opening al snel een eindspel op het bord waarin onze man op een bijzonder prettig strategisch voordeel kon bogen. Nadat de dames en aan weerszijden drie lichte stukken waren geruild, verdwenen op zet 30 ook alle torens van het bord.

Het paard van Giri bleek sterker te zijn dan de loper van Li en hij veroverde een mooie pion. Op het oog leek de klus al geklaard maar dat was geenszins het geval. Li beschikte over een bijzonder lastig af te stoppen c-pion. Uiteraard ging Giri er vanuit dat zijn verbonden a- en b-vrijpionnen de beslissing zouden moeten brengen. Het kritieke moment ontstond op zet 35. Het stond toen zo:

Lees meer >