Recensie: An Idiot-Proof Chess Opening Repertoire

4 september 2020 7:00 1

Een goede titel doet veel, heb ik wel eens gehoord. Dan heeft auteur Graham Burgess met bovengenoemde kop midden in de roos geschoten, want deze titel maakt mij direct nieuwsgierig naar wat hij te bieden heeft. Met de ondertitel ‘An easy-to-learn repertoire where you can relax and just play chess!’ heeft hij mij in elk geval meteen te pakken. Want welke schaker wil dat nou niet?

 

Een korte blik op de website van Gambit leert mij dat de mensen bij deze uitgeverij sowieso goed zijn in het verzinnen van pakkende namen voor hun producten. Zo zie ik dat er een hele serie uit is gebracht getiteld ‘Desert Island Chess Puzzles’. Stel je voor dat je op een onbewoond eilandje terecht komt. Dan is niet het eerste waar je aan denkt om schaakproblemen te gaan oplossen. Maar als je zo’n boek dan toch bij je hebt, waarom ook niet? Die serie is zowel in boekvorm verkrijgbaar als via een door Gambit zelf ontwikkelde app (Gambit Chess Studio) te downloaden (zie afbeelding) valt. 

Als ik het goed zie, gaat het hier om 100 schaakpuzzels die opgelost kunnen worden, waarbij deel 1 gewijd is aan partijen van de Amerikaanse topgrootmeester Wesley So. Bij de tweede serie komt de Britse GM Michael Adams aan bod en inmiddels zijn ze al toe aan deel 4.

Lees meer >

Schaakgeschiedenis in vogelvlucht 22: Bobby Fischer

28 augustus 2020 11:03 12

 

Deze rubriek is gemaakt voor schaaksite.nl en een overzicht van alle artikelen valt terug te vinden onder het kopje ‘Schaakgeschiedenis in vogelvlucht’.

Omdat het schaakspel een eeuwenoud spel is, dat naar schatting al 3000 jaar oud is, lijkt het mij gepast om een serie korte artikelen te presenteren, waarin de schaakgeschiedenis voor het voetlicht wordt gebracht. In de vorige aflevering hebben we het gehad over Boris Spassky. In deze nieuwe aflevering zullen we het hebben over Bobby Fischer (Geboren in 1943 en gestorven in 2008 op 64-jarige leeftijd).

 

Zoals de vorige keer al aangegeven raakte de Sovjet-speler Boris Spassky in Reykjavik 1972 de titel kwijt aan de legendarische Amerikaan Bobby Fischer. Over Fischer zijn hele boeken geschreven. We zullen ons beperken tot een paar markante punten in zijn leven.

Geboren in Chicago, later verhuisd naar New York, leerde hij samen met zijn zus Joan, schaken. Het spel greep hem meteen en als 13-jarige versloeg hij de gerenommeerde Donald Byrne. Een jaar later werd hij al kampioen van de Verenigde Staten.

Daar bleef het niet bij, want van de acht keer dat hij meespeelde, werd hij telkens kampioen. Daarbij lukte het hem zelfs, in 1963, om de maximale score van 11 uit 11 te behalen. In 1958 nam hij deel aan het Interzonale toernooi van Portoroz en omdat hij daar zesde werd, mocht hij zich vanaf dat moment grootmeester noemen, de jongste in de geschiedenis van dat moment. Het duurde tot 1991 eer Judit Polgar dit record aanscherpte. In 1962 was Fischer een stuk sterker; hij won het Interzonale toernooi in Stockholm met grote voorsprong en daarom werd hij gezien als één van de grote kanshebbers bij het Kandidatentoernooi in Curaçao van datzelfde jaar. Zelf ben ik op het eiland geboren en omdat mijn vader een schaker was, nam hij mij op 4-jarige leeftijd mee om bij de grootmeesters te gaan kijken. Ik kan me daar helaas niet meer van herinneren, maar misschien is daarmee voor mij ook de mythevorming rondom Fischer ontstaan. Tien jaar later, reisde ik met een schaakmakker naar het museumplein in Amsterdam om naar het commentaar van Jan Hein Donner te luisteren bij de beroemde WK-tweekamp in Reykjavik.

Lees meer >

Coronavirus en de 30-zetten regel

28 augustus 2020 10:04 Peter Gelpke 7

Op 27 augustus maakte minister Grapperhaus excuses, omdat niet al zijn bruiloftsgasten zich aan de 1,5 meter afstand hadden gehouden. Eerder deze week maakte onze koning ook al excuses om dezelfde regel. En begin juni hadden we burgemeester Halsema, die in de 1,5-meter-regel geen aanleiding zag om een demonstratie te beëindigen. Vooraanstaande personen, die juist het goede voorbeeld zouden moeten geven. Inhoudelijk wil ik me niet in de effectiviteit van deze maatregel mengen, maar constateer slechts dat het draagvlak allengs is afgevlakt, mede door dit soort foutjes.

 

Het eerste waaraan ik als schaker moest denken is de 30-zetten regel van begin jaren 60. Ik heb helaas niet eenvoudig kunnen terugvinden wanneer die regel werd ingevoerd. Deze verbood om vóór de 30e zet te remiseren. Bedoeld om het grootmeestersgilde tot meer strijdlust aan te zetten. En om (bijvoorbeeld) catalaanse tafereeltjes a la 13.Ph4 Lxg2 14. Pxg2 ½-½ te vermijden. Totdat Fischer op de olympiade in Varna 1962 op de 20e zet remise met Padevsky overeenkwam. Fischer was zo ongeveer de laatste die je een gebrek aan strijdlust kon verwijten. Hoofdarbiter Salo Flohr kon weinig anders dan de remise accepteren, want het toekennen van een reglementaire nul zou ongetwijfeld in Fischer’s vertrek hebben geresulteerd. Deze regel gold niet voor hem, zo vond Fischer. Daarmee sneuvelde de 30-zetten regel in de praktijk – draagvlak weg. Officieel heeft de FIDE deze regel pas in 1965 afgeschaft.

Lees meer >

Zinderende finale bij Carlsen Chess Tour

20 augustus 2020 21:45 11

De Carlsen Grand Tour zit erop. Vanavond werd de laatste set van de tweekamp tussen Magnus Carlsen en Hikaru Nakamura gespeeld. Deze zevende set was namelijk noodzakelijk omdat het gisteren op 3-3 was geëindigd. En de heren hielden het publiek ademloos gevangen tot het vereiste beslissende armageddonpartijtje. Zo werd niet alleen deze set beslist, maar ook de finale en dus het hele toernooi! Wat een krankzinnig scenario van een reeks online evenementen, uitgeschreven door team Carlsen om de coronacrisis het hoofd te bieden in tijden dat alle sporten, wereldwijd werden stopgezet.

Zonder uitgebreid uit te wijden over de eerste zes sets uit deze finale, mogen we stellen dat deze zevende en beslissende set zonder meer enerverend was, of je nu voor of tegen dat online schaak bent. Nakamura is een man die zich op zijn streamingkanaal de hele dag bezighoudt met allerlei vormen van schaak. Niet alleen ons traditionele spel, ik zie hem soms stellingen uitspelen tegen Jan en alleman waarin hij in de beginstelling alleen maar een dame en acht pionnen heeft en de tegenstander maar liefst zeven dames op de achtste rij en acht pionnen. Je moet er maar zin in hebben. Ook de bulletpotjes die hij speelt zijn ongeëvenaard. Hoe snel en ook hoe knap hij in een oogwenk combinaties tevoorschijn tovert, is ronduit indrukwekkend. Ook de puzzelrace mag er wezen. Daarin moet de gebruiker zoveel mogelijk combinaties achter elkaar zien te op te lossen en pas als hij er drie fout heeft, is hij af. Zijn record staat op 75 stellingen, heb ik begrepen uit één van zijn livestreams op Twitch. Carlsen is dan wel de wereldkampioen en ook hij staat te boek als een uitstekend rapid- en snelschaker, maar tegen dit blitzkanon weet je van te voren dat het niet makkelijk gaat worden. Dat gaf de wereldkampioen na afloop ook ruiterlijk toe.

Wat gebeurde er vandaag? Carlsen won de eerste partij met zwart en toen leek er geen vuiltje aan de lucht. In de tweede partij kwam hij een pion voor in een eindspel maar hoe hard hij het ook probeerde, Nakamura wist exact hoe hij dit moest verdedigen. Remise dus. Toen kwam de derde partij. Daarin sloeg de Amerikaan wild om zich heen en brak hij op combinatoire wijze heel mooi door de zwarte linies heen. 1½-1½ dus. Weer een eindspel en een lange partij. Het toreneindspel zag er op het oog kansrijk uit voor wit, maar daar bleek niets van in de partij. Nakamura verdedigde heel secuur en pakte ook nu weer een half punt. Het rapidschaak was daarmee met 2-2 beëindigd. Twee vluggertjes met ieder 5 minuten (+ 5 seconden per zet) volgden. En daarin liepen er vlak na de opening al de nodige dingen mis voor Carlsen, die met zwart speelde. Hij kwam twee pionnen achter, weliswaar ongelijke lopers maar nog met torens op het bord. Nakamura speelde zijn voordeel onberispelijk naar winst en toen dacht Carlsen dat het met hem gedaan was. Maar onverstoorbaar begon hij aan het tweede vluggertje, in de zekerheid dat hij moest winnen om in de race te blijven.

Lees meer >

Magistrale winstpartij van Ding op Carlsen

12 augustus 2020 22:49 5

Misschien bent u het een beetje beu, dat online schaak, maar op het internet floreert het als nooit tevoren. Langzaam maar zeker worden er overigens al weer ‘fysieke toernooien’ gespeeld, maar zolang er nog geen vaccin is, zal het niet snel gebeuren dat we massaal naar schaaktoernooien kunnen.

 

De afgelopen week vonden de halve finales plaats van de Magnus Carlsen Chess Tour Final. Wie anders dan Magnus zelf had zich gekwalificeerd voor deze slotronde van zijn online schaakevenement. Naast de wereldkampioen zelf, had ook zijn secondant, Daniil Dubov een plekje verworven, snelschaakkanon Hikaru Nakamura trad ook aan in deze ‘Finals’ evenals de huidige nummer drie van de wereldranglijst, Liren Ding. Helaas geen Giri, maar zijn tijd komt nog wel. Via zijn YouTube-kanaal (dat steeds populairder lijkt te worden) is hij soms bullet-chess aan het spelen om in de voetsporen te treden van Nakamura en zich zo de vingervlugheid eigen te maken.

 

De paring leverde de matches Nakamura – Dubov en Carlsen – Ding op. Op voorhand interessant, Dubov heeft bewezen een uitstekend snelschaker te zijn maar dat kon hij dit keer toch niet waarmaken. Het ging om drie gewonnen sets (van elk 4 rapidpartijen, mogelijk 2 snelschaakpartijen bij een gelijke stand gevolgd door een eventuele armageddon-partij). Nakamura bleek een klasse apart, hij won de sets met 3-0 en gaat dus naar de finale. De strijd tussen de nummers één en drie van de wereld was heel wat spannender. Ding won de eerste set (nadat een armageddon nodig was geworden), maar Carlsen sloeg hard terug in de volgende twee, die hij overtuigend op zijn naam bracht. Dus was het de vraag of Ding het zou kunnen bolwerken in de vierde set. Carlsen won de eerste partij vrij overtuigend, maar nu sloeg de Chinees hard terug in de tweede partij. Op werkelijk magistrale wijze toverde hij een geweldige combinatie uit de hoge hoed, waarbij hij de nodige varianten moest berekenen. Toen Carlsen inzag dat hij in alle gevallen kansloos zou zijn, liet hij de tegenstander op sportieve wijze een kunstig mat in drie geven.

 

Even een voorproefje:

Wit is aan zet.  Wat zou u spelen?

Lees meer >

Vacature Voorzitter KNSB

10 augustus 2020 11:45 KNSB 0

De Koninklijke Nederlandse Schaakbond is op zoek naar een nieuwe voorzitter die meehelpt ons Schakend Nederland nog mooier te maken. We hebben de tijd mee, schaken is populair, en we zijn een financieel (zeer) gezonde vereniging waarbinnen professioneel en plezierig wordt samengewerkt tussen bestuur en bureau.

Koninklijke Nederlandse Schaakbond

We zijn een middelgrote sportbond en we hebben circa 20.000 actieve leden. Er zijn ongeveer 200.000 schaakliefhebbers in Nederland.

Lees meer >

Avonturen in Jekaterinenburg

6 augustus 2020 11:25 Jeroen van den Berg 2

Links toernooidirecteur van het Tata Steel Chess Tournament, Jeroen van den Berg (foto Lennart Ootes)

Bij het doorzoeken van clubbladen, beter gezegd het bekijken van clubwebsites, kwamen we een bijzonder aardig artikel tegen van niemand minder dan Jeroen van den Berg uit Amsterdam.

Jeroen is onder meer de toernooidirecteur van het Tata Steel Chess Tournament maar dat is één van de vele toernooien waar hij ooit bij betrokken is of is geweest. Dat een directeur de nodige dingen meemaakt, is een eufemisme, maar meestal blijven die binnenskamers. Daarom is het natuurlijk extra leuk als er een tipje van de sluier wordt opgelicht bij het gebeuren in een groot toernooi. Van den Berg was één van de officials bij het laatste Kandidatentoernooi in Jekaterinenburg (Rusland) dat toevallig na één cyclus heel onverwacht werd afgebroken door de uitbraak van het corona-virus.

Wat er op dat moment allemaal gebeurde, leest u in het hier volgende verslag dat Jeroen schreef voor het clubblad (Patten geheten) van zijn vereniging SV Amsterdam West. Dat blad wordt al tijden in elkaar gesleuteld door de onvolprezen Dirk Goes. Hoewel het al even geleden is, leek het de redactie aardig om dit verhaal, met instemming van Jeroen, aan de bezoekers van Schaaksite te presenteren.

 

Donderdag 26 maart begon voor mij als een dag als alle andere tijdens het kandidatentoernooi in Jekaterinenburg. Rond 9.00 uur op stond ik op, ging naar de ontbijtzaal en was ondertussen benieuwd wat de tweede toernooihelft ons zou brengen. Ik ging vóór mijn dagelijkse bezoek aan de dokter (zowel organisatoren als alle spelers en hun secondanten werden verplicht tweemaal per dag gecheckt op symptomen van Covid-19) nog even naar het fitnesscentrum in het hotel om wat aan mijn conditie te werken.

Zittend in de toernooizaal, Jeroen van den Berg (foto Lennart Ootes)

Nog maar net terug op de hotelkamer kreeg ik rond 11.40 uur een WhatsApp-bericht uit Israël van Emil Sutovsky (algemeen directeur FIDE), die mij vertelde dat het toernooi voorbij was: het Russische luchtruim zou die dag om 24.00 uur worden gesloten, nu Covid-19 ook Rusland meer in de greep kreeg. Nog geen vijf minuten later kreeg ik een nieuw bericht van een van de lokale organisatoren, dat ik om 12.00 uur in de speelzaal werd verwacht voor een spoedbijeenkomst.

Het toernooi was dus echt voorbij. Twaalf dagen eerder was ik, samen met toernooifotograaf Lennart Ootes, vertrokken uit Amsterdam om via Moskou naar Jekaterinenburg af te reizen. Dat was op zichzelf al een avontuur, want zowel Lennart als ik sloten niet uit dat we bij de overstap in Moskou problemen zouden kunnen krijgen met het virus. Weliswaar was de coronasituatie toen nog niet zo erg als dat het een of twee weken later zou worden (en zeker niet in Rusland!), maar verschillende indianenverhalen deden al de ronde: als je lichaamstemperatuur hoger was dan 37 graden, zou je twee weken in quarantaine moeten. En er werd op de luchthaven van Moskou streng gemeten, zei men. Ook zouden mensen met een Spaans, Duits of Italiaans paspoort sowieso niet worden toegelaten. De problemen waren echter van geheel andere aard: een plotselinge sneeuwstorm in Moskou zorgde ervoor dat we met twee uur vertraging in Moskou landden, waardoor we onze aansluitende vlucht naar Jekaterinenburg misten.

Lees meer >

Helaas geen finale voor Giri

2 augustus 2020 22:58 0

In een bijzonder spannende en hoogstaande wedstrijd heeft onze landgenoot Anish Giri in de derde halve finale tweekamp van ‘The Legends of Chess’ het tegen de Rus Ian Nepomniachtchi net niet gered. Nadat alle partijen (de meeste na heftige strijd) in remise waren geëindigd, ging Giri pas in het tweede vluggertje, waarin hij zwart had, er toch nog onderdoor.

 

Vandaag speelde beide spelers, zeker in het begin wat voorzichtiger dan gisteren, maar toch ontbrandde de match vanaf de derde rapidpartij. Dit kreeg kreeg Judit Polgar gezelschap bij het commentaar van een andere oud-wereldkampioen: Anatoly Karpov!

Ook hij had een leuke tweespraak met Judit Polgar en in zijn analyses bleek hij het spel bepaald niet verleerd te zijn. Zijn opmerkingen sneden meestal hout en op het beoordelen van de stellingen was vrijwel ook nooit iets aan te merken.

Zoals aangegeven waren de eerste twee partijen redelijk gelijkwaardig toen in de derde van alles gebeurde.

 

Giri, Anish – Nepomniachtchi, Ian

In deze stelling heeft wit het nodige bereikt op de damevleugel maar door zijn f2-f4 heeft hij de tegenstander een aanknopingspunt gegeven.
28… g5!
Daar kon je gif op innemen.
29. fxg5 hxg5 30. Ta3 Kg7 31. Tb3 Tc7 32. La6
Zo wint wit een pion, maar ten koste van wat? Hier verdiende 32. Tb6 de voorkeur.

Lees meer >

Langs de rand van de afgrond, maar…

1 augustus 2020 23:07 3

Onze landgenoot Anish Giri heeft vandaag in ‘The Legends of Chess’ bewezen uit het goede hout gesneden te zijn. In de tweede halve finale tegen Ian Nepomniachtchi kwam hij na vele avonturen én een armageddon-partij toch zegevierend tevoorschijn en dwong zo een derde match af die morgen gespeeld gaat worden. Magnus Carlsen had vandaag wederom genoeg aan 2,5 – 0,5 tegen Svidler en hij heeft daarmee een extra rustdag voordat hij straks de finale mag gaan spelen.

 

Dat de Rus Nepomniachtchi geen makkelijke tegenstander voor Giri is, bleek ook nu weer in deze tweede halve finale. Deze zin gebruikte ik gisteren ook in mijn verslag van de eerste halve finale-tweekamp en die bleek ook nu weer van toepassing!

Vrijwel alle partijen uit deze clash tussen twee schakers met een totaal verschillende stijl waren de moeite van het volgen waard. Niet in het minst omdat er – naast icoon Judit Polgar – ook nog een andere legende zich met de analyse ging bemoeien: Garry Kasparov! De organisatoren van Chess24 waren maar wat blij met deze geweldenaar in hun midden. En dat leverde wat leuke taferelen op. De analyses van Polgar en Kasparov werden soms een soort vluggertje tussen deze twee… waarbij één van de twee ongelijk bleek te hebben.

 

    

 

Partij 1
Giri heeft zwart en laat zich niet verontrusten door het Schots van zijn tegenstander. De muziek wordt snel uit de stelling gehaald; eigenlijk de minst interessante partij uit deze tweekamp. Remise.

 

Partij 2
Een variant van het Engels waarin Giri met wit het obscure 10.Tg1 speelt. Hij wint een pion maar ondervindt moeilijkheden met zijn koning. Als zwart dan met 40…Pe3! op prachtige wijze een stukoffer brengt om de witte koning in het nauw te drijven, komt zwart goed te staan. In tijdnood weet Giri het hoofd niet boven water te houden en gaat ten onder. ½ – 1½ achter. De wijze waarop zwart de aanval met zware stukken voert, is uit het boekje.

Lees meer >

Giri ten onder in eerste Halve Finale tweekamp

31 juli 2020 22:25 2

Dat de Rus Nepomniachtchi geen makkelijke tegenstander voor Giri is, bleek in deze halve finale van ‘The Legends of Chess’. De eerste cyclus van vier partijen eindigde al na drie partijen in een deceptie. In de eerste partij had Giri met wit groot voordeel in een Grünfeld weten te bereiken, maar hij slaagde er niet in om dat om te zetten in winst.

 

Nadat hij het eindeloos had geprobeerd, moest hij toch in remise berusten. De tweede partij speelde hij met zwart in een 1.e4 e5-opening nogal frivool en toen werd hij door een dameoffer verrast. Nepomniachtchi kreeg daar een toren, een stuk en drie pionnen voor terug en daarmee was hij degene die de winstkansen aan zijn zijde had. Dat bleek ook in de partij want Giri slaagde er niet in om tegenspel te ontwikkelen en moest toezien hoe de tegenstander zijn stelling begon te bestoken. Toen ook de zwarte koning onder een spervuur van vijandelijke aanvalsstukken terecht kwam, was het snel beklonken.
Dan moest de witpartij en opnieuw een Grünfeld maar de ommekeer betekenen. ‘Nepo’ (en zijn secondanten) hadden ondertussen niet stilgezeten. De zwartspeler had een nieuwtje voorbereid en dat bleek een goede keus te zijn. Giri reageerde daar niet op zijn best op en met een paar ferme slagen leek het alsof zwart door de witte stelling heensloeg. Dat oordeel bleek wat bedrieglijk want de engine vond dat beide spelers steeds vrijwel optimaal speelden en toen was het de Rus die als eerste de fout inging. Na een verkeerde zet van hem ontstond de volgende stelling:

Waarheen met het witte paard?

Lees meer >