Analyses/Partijen

Jorden erop en erover!


De wielerliefhebber kent de uitdrukking wel: erop en erover. Dat betekent dat een achtervolgende wielrenner niet alleen de koploper(s) heeft achterhaald, maar ook meteen van ze/hem/haar wegrijdt. In Hoogeveen werd Jorden van Foreest na twee partijen de achtervolger, maar gisteren en vandaag heeft hij Baskaran Adhiban niet alleen achterhaald, hij heeft door twee keer te winnen zelfs de leiding in de match genomen! Ook in de andere match staat het 2.5-1.5 omdat Vassily Ivanchuk profiteerde van een foutief torenoffer van Wei Yi.

De derde partij tussen Adhiban en Van Foreest was net als de eerste partij een Aangenomen Damegambiet, maar dit keer koos de Indiër niet voor een snelle dameruil. Op zet 18 koos Adhiban voor een combinatie en even later stond hij een pion voor. Zou de partij net zo verlopen als de eerste twee? Nee, want al snel was hij de pion weer kwijt en met zijn combinatie was hij ook al het loperpaar verloren. Hij stond daarom onder druk, maar uiteindelijk werd de partij door één zet beslist. 30.Kf2 was een blunder waarmee wit een kwaliteit verloor en waardoor Jorden zijn eerste overwinning in de match kon scoren.

Jorden van Foreest is vast blij met het verloop van de match. Foto door Lennart Ootes.

Lees meer >

Vijf man, waarvan drie vrouwen, op kop

Na drie ronden in het Haarlemse Meesterstoernooi staat het halve veld op kop. Vijf leiders met allen twee punten.

De drie die na twee ronden het veld aanvoerden voegden allemaal een halfje aan hun totaal toe.
In het Duitse onderonsje tussen Zoya Schleining en Hanna Marie Klek werd de vrede al snel getekend. De opening was ongebruikelijk en veelbelovend, maar wie een felle generatiestrijd tussen twee van Duitslands sterkste schaakvrouwen verwachtte kwam bedrogen uit.

Lees meer >

Duitsland leidt na twee ronden

Titelverdediger IM Thomas Willemze heeft na twee ronden in het Haarlemse Meesters-toernooi gezelschap van twee Duitse dames aan de kop van het klassement. Michiel Bosman was vandaag de enige die een vol punt mocht bijschrijven.

De dames doen het vooralsnog goed, maar ook de derde vrouw in het gezelschap had zich aan kop kunnen en eigenlijk moeten nestelen. Rosa Ratsma had Filip Boe Olsen al op de grond,

Lees meer >

Adhiban op voorsprong tegen Van Foreest


Vroeger had je in Hilversum de Timman-matches, waarin onze overgrootmeester gekoppeld werd aan een wereldtopper, tot aan Kasparov aan toe. Tegenwoordig heb je in Hoogeveen de Van Foreest-matches, waarin de sterkste Nederlandse jeugdspeler van het moment zich mag meten aan sterke grootmeesters, waaronder dezelfde Timman. Jorden verloor die match nipt (2.5-3.5) net als vorig jaar tegen Ivan Sokolov. Dit jaar moet hij toch echt eens een match winnen, zo vindt toernooidirecteur Loek van Wely: “Dit is je derde en laatste kans!” Dat zal echter niet makkelijk worden. Tegenstander dit jaar is namelijk Baskaran Adhiban, die eerder dit jaar de grote verrassing was in de A-groep van Tata Steel en daar gedeeld derde werd, terwijl Jorden het toen een groep lager het ehm, ietsje minder goed deed. Qua rating schelen de spelers echter ook weer niet zoveel, 2609 om 2671. Voorlopig is het wel Adhiban die de lakens uitdeelt. In beide partijen won hij door een rekenfout van Van Foreest een pion en dat de Groninger daarna in ieder geval nog een partij remise hield is eigenlijk een meevaller.

In de eerste partij ontweek Van Foreest de voorbereiding van Adhiban door een nieuwe opening uit te proberen: het Aangenomen Damegambiet. Toch was het de laatste die een spectaculair (en geïmproviseerd) nieuwtje bracht: het stukoffer 11.Pxb5!? De engines zijn niet zo onder de indruk en geven zwart gelijke kansen, maar die moet dan wel nauwkeurig voortzetten. In de partij won wit het stuk terug en kreeg hij een eindspel met een a-pion meer. Dat gaf wit goede winstkansen, maar nu was het de beurt aan de Indiër om iets te overzien. Met een pionoffer en een kwaliteitsoffer kreeg zwart een stelling die ondanks drie punten meer voor wit op de schaal van Euwe niet te kraken was. Wit had het nog wel een tijdje kunnen proberen als hij niet per ongeluk de kwaliteit teruggegeven had.

Lees meer >

Magnus Carlsen wint (met nieuwe “entourage”) chess.com Isle of Men International

Magnus Carlsen is met 7.5 uit 9 winnaar geworden van de chess.com Isle of Men International. In de laatste ronde was een snelle remise met de enige overgebleven concurrent Hikaru Nakamura genoeg om de eerste plaats veilig te stellen. Naast Nakamura eindigden ook nog wereldtoppers als Anand, Kramnik en Caruana hoog. De beste Nederlandse deelnemer was Erwin l’Ami, gedeeld dertiende met zes punten.

Het was een tijd geleden dat Magnus Carlsen een toernooi met reguliere bedenktijd won. De laatste die ik me kan herinneren is de WK-match van vorig jaar… Hij bleef weliswaar de nummer één van de (live) ratinglijst, maar op verschillende momenten werd zijn positie wel bedreigd. Sowieso zal niet winnen in Wijk aan Zee, Duitsland, Noorwegen en St. Louis pijnlijk voor hem geweest zijn, om maar niet te spreken van de vroege uitschakeling in de Worldcup. Niet zo gek dus dat hij voor het toernooi in Isle of Men iets anders probeerde: in plaats van de gebruikelijke entourage (vader, secondant, soms een zus) vergezelde dit keer maar één persoon hem naar het eiland: Synne Christin Larsen.

Foto: Instagram

Het is overigens al een half jaar aan! En dit toernooi had zijn vriendin in ieder geval goede invloed op de prestaties van Carlsen, die een toernooiprestatierating van maar liefst 2903 scoorde. Een overtuigende winnaar dus, al draaide het toernooi vooral om één partij: zwart tegen Caruana in de achtste ronde. De winnaar van de partij zou in de laatste ronde  tegen Nakamura om de toernooiwinst mogen spelen. Na een gevaarlijk nieuwtje van Caruana voelde Carlsen zich niet helemaal op zijn gemak, maar toen de Amerikaan even later aarzelde en passief verder speelde nam de wereldkampioen het initiatief over. Pion pakken, tegenstoot in het centrum en opeens werd Caruana overspeeld!

Lees meer >

Topbezetting op Isle of Man

Het ‘Manneneiland’, Isle of Man, kent dit jaar een ongelooflijk sterk deelnemersveld. Waren we vorig jaar al verwend door het aantal toppers dat zich had ingeschreven voor dit open toernooi, dit jaar had men zelfs de wereldkampioen, Magnus Carlsen, bereid gevonden om zijn Elopunten op het spel te zetten. Want dat is in feite wat dit toernooi behelst. Ongelooflijk veel sterke spelers, maar ook een groot aantal schakers, dat een stuk lager gerate is, maar natuurlijk wel een potje kan schaken.
Het is geweldig leuk dat de wereldtoppers zich in dit strijdgewoel wagen. Jaren werd er geklaagd dat ze alleen maar onderling tegen elkaar uitkwamen en zo hun torenhoge ratings ook kunstmatig hoog hielden. Maar daar hebben ze in Engeland verandering in weten aan te brengen. We kennen het toernooi in Gibraltar, waarin de laatste jaren ook diverse kanonnen aan het appèl verschenen en ook daar wordt het elk jaar steeds interessanter. Natuurlijk werd gegniffeld toen ex-wereldkampioen Anand vreselijk voor de bijl ging en geen potten kon breken tegen spelers waartegen hij misschien wel simultaan tegen had kunnen spelen. Het Isle of Man was vorig jaar ook het strijdtoneel waar onze eigen Benjamin Bok zomaar met zwart dwars door de stelling van Nakamura heen ging. Kijkt u nog eens naar deze partij, die ik indertijd voor u geanalyseerd heb.

Yifan Hou (foto Harry Gielen)

Dit jaar is Bok wederom aanwezig, maar de grote vorm moet nog komen. Twee 2800-spelers in Isle of Man, naast Carlsen was dat ook Kramnik. Dit keer is het deze ex-wereldkampioen die het zwaar heeft. Hij begon al met een nul tegen Caruana (daarover dadelijk meer), won toen de tweede ronde van de Hongaar Balint (2281), maar verloor toen van de Amerikaanse GM James Tarjan (2412). De man was ooit een behoorlijke speler, nu al 65. Maar dat weerhield hem er niet van om deze grootheid gewoon van het bord te zetten! Na vijf ronden staat Kramnik slechts op 50%. Daar gaan zijn duur vergaarde Elopuntjes…

U zult het zich al hebben afgevraagd: hoe kan het dat Kramnik, als tweede geplaatst, al in de eerste ronde tegen Caruana, de nummer drie van de ranglijst, moest spelen? Dat is heel apart. De organisatie doet niet aan een geleide loting (op rating zoals bijna overal), maar stelt de eerste ronde puur op loting vast.
Dat leidt tot nog een ander gevalletje dat we ons nog herinneren uit Gibraltar. Daar deed Yifan Hou, de dames wereldkampioene, die ooit had aangegeven dat ze – net als Judit Polgar indertijd – liever niet tegen dames wil spelen. Maar in Gibraltar wees de loting uit dat ze tegen de een na de andere dame uit moest komen. Ze dacht op een gegeven moment dat de organisatoren het expres deden en diende een protest in. En nu verschijnt ze weer aan de start in een Engels toernooi en wat gebeurt er? Ze krijgt in de eerste vier ronden een dame tegen; het is net of ze het erom doen…
Na de vierde ronde vond ze het wel mooi geweest en ze liet zich niet indelen.  Ze moet hopen dat het indelingsprogramma voor de zesde ronde iets anders in petto heeft.

Lees meer >

Aronian winnaar Worldcup

Voor de tweede keer heeft Levon Aronian de Worldcup gewonnen. In de tiebreak van de finale tegen Liren Ding won hij beide rapidpartijen, waardoor de match in 4-2 in zijn voordeel eindigde. Eerder won de Armeniër het toernooi in 2005.

Na vier remises in de reguliere partijen was het wel eens tijd voor een beslissing. Die kwam meteen al in de eerste rapidpartij. Aronian kwam met een subtiele nieuwe zet in de Moskouvariant: 12.Tae1 in plaats van 12.Tfe1. Het bracht hem voor een pion tijdsvoordeel en een sterk initiatief, een goede combinatie in rapidschaak. Dat bleek: Ding wist de problemen niet op te lossen en toen hij op zet dertig dameverlies niet kon voorkomen gaf hij op.

Lees meer >

Benauwde remise voor Liren Ding

De finale van de Worldcup wordt beslist in rapid- en/of snelschaakpartijen. Ook de laatste reguliere partij tussen Liren Ding en Levon Aronian eindigde namelijk in remise. Vooral de eerste mocht daar blij mee zijn, want na de opening stond hij een pion achter. Het bleek echter niet genoeg voor winst.

Foto gemaakt door Anastasia Karlovich

Liren Ding koos ditmaal niet voor zijn vertrouwde Catalaans, maar voor een opzet met d4, c4, Pf3 en Pc3. Er kwam een Weense variant van het Damegambiet op het bord met het minder gebruikelijke 6…h6. Een tijdje volgen de spelers een eerdere partij van Aronian, maar Ding leek niet heel goed voorbereid, want vlak nadat hij van die partij afweek was hij al in de problemen: zijn centrumpion op e5 was moeilijk te dekken. De Chinees besloot de pion maar op te geven en zo kwam de volgende stelling op het bord.

Lees meer >

Aronian bereikt niets: derde partij remise

Ook de derde matchpartij in de finale van de World Cup in Tiblisi is geëindigd in een remise. Aronian met de witte stukken kon geen potten breken om de weerstand zijn tegenstander Ding te breken. De Armeniër had de hele partij een minuscuul plusje, maar de Chinees hield de stelling ogenschijnlijk vrij simpel binnen de remisemarge. Het is duidelijk dat favoriet Aronian nog een enorme klus zal krijgen om deze taaie tegenstander eronder te houden.

Aronian wil een zet doen in de derde partij tegen Ding (foto Anastasia Karlovic)

De partij begon opnieuw met 1. c4 zoals Aronian ook al in de eerste partij had gespeeld. Daar bereikte hij niet veel mee, zodat hij nu geen 2. Pc3 speelde maar ditmaal 2. Pf3. Er kwam een stelling op het bord die iets weghad van het Catalaans. De witspeler kwam met een nogal merkwaardige damemanoeuvre op de proppen. De vele damezetten zorgden voor het nodige tijdverlies, maar het leverde wit wel even het loperpaar op. Daar kon hij nauwelijks van genieten want op zet 14 moest hij al weer een loper voor een paard inleveren toen Ding zijn damepaard op d4 plantte. Er ontstond een middenspel met ongelijke lopers waarin wit enige druk leek te hebben. Maar de Chinees verdedigde zich zeer bekwaam. De overgebleven paarden gingen ook van het bord en met een tijdelijk pionoffer leek het er even op dat Aronian toch nog op voordeel kon spelen. Maar het bleef allemaal binnen de marge en toen de zwartspeler de pion teruggaf om heer en meester te worden over de zwarte velden, werd de vrede snel getekend.

Lees meer >

Aronian mist de winst in tweede partij

De tweede matchpartijen in de finale van de World Cup in Tiblisi is wederom geëindigd in remise. Maar het had niet veel gescheeld of Levon Aronian was er met een vol punt vandoor gegaan. Met zwart profiteerde hij van wat tam spel van zijn Chinese opponent, Liren Ding, waardoor hij groot tot beslissend voordeel in het eindspel kreeg. Maar op het moment suprême faalde hij in de afwerking.

De tweede partij Ding-Aronian (foto van Anastasia Karlovic)

De Catalaanse opening van Ding leverde hem niet het door hem gewenste voordeeltje op waarin wit iets en zwart niets kan doen. Aronian staat bekend om zijn actieve stukkenspel en ook nu wist hij zijn reputatie weer waar te maken. Zijn nieuwtje 13… Pd7!? doorkruiste al wits goede bedoelingen en meteen al werd duidelijk dat het alleen de zwartspeler was die aan het roer kwam te staan. Als gevolg van het spel van beide spelers volgde een zettenreeks waarin veel werd geruild. De spelers kwamen terecht in een eindspel met voor ieder een loper en een paard, waarbij zwart beschikte over een verre a-pion. Aronian deed het aanvankelijk heel aardig. Hij verbeterde zienderogen zijn stelling en Ding wist niet waar hij het zoeken moest. Hij had ook volstrekt geen aanknopingspunten die zwart rakker op a3 begon hem steeds meer hoofdbrekens te kosten. Het spel golfde wat op en neer, waarbij beide spelers een aantal malen vermoedelijk niet de beste voortzetting wisten te vinden. Het was ook een razend moeilijk eindspel, dat beide met weinig tijd op de klok en in het laatste uur van de partij moesten zien te volbrengen. En uiteraard komt er in deze finale een andere factor om de hoek kijken: vermoeidheid! Niet zo gek als je al een heleboel partijen achter elkaar – onder hoogspanning – zit te spelen. Telkens balancerend tussen wel of niet uitgeschakeld worden, tiebreaks die tot een armageddonpartij moesten worden uitgevochten. Mogen we dan zo kritisch zijn op het spel van deze twee giganten? Nee, maar het blijft natuurlijk van belang om te onderzoeken hoe het objectief stond in de partij. Ik heb makkelijk praten met een zoemende engine op de achtergrond die mij op kritieke moment aanwijst waar een van de beide spelers misgrijpt. En sommige zetten die het rekentuig geeft, vallen voor een menselijke schaker ook nauwelijks te bedenken. Een boeiend gevecht met een fascinerend einde, waar ik ook nog even de ‘tablebases’ heb geraadpleegd om er zeker van te zijn dat Ding niet verloren stond. Toen het echt moest, verdedigde hij zich feilloos. Aronian zal zich nog wel even achter zijn oren krabben om de kansen die hij daarvoor heeft laten liggen…

Lees meer >