Analyses/Partijen

Bok bij koplopers in Groningen

De strijd om de toernooioverwinning in de open groep van het schaakfestival Groningen lijkt een Russisch-Israëlisch-Tsjechisch onderonsje te worden. Eén Nederlander weet dit echter voorlopig te weerstaan: Benjamin Bok staat samen met Turov, Postny, Plat en Kislinsky bovenaan met 5.5 uit 7. Spelen de andere Nederlanders dan helemaal geen rol? Dat is overdreven, want Roeland Pruijssers (winnaar Hoogeveen open) en Stefan Kuipers (winnaar Leiden open) hebben met een half punt achterstand nog zeker een kans. Lastiger wordt het voor de Groninger grootmeesters onder de deelnemers, zowel Tiviakov als Ernst staan met 4.5 uit 7 een punt achter.

Benjamin Bok, foto door Harry Gielen

Benjamin Bok speelde de eerste zes ronden een degelijk toernooi: 2 uit 3 tegen de collega-grootmeesters, 2.5 uit 3 tegen de lagere titelhouders. In de zevende ronde mocht hij tegen de Russische grootmeester Kryakvin. Die heeft niet veel lager dan Benji qua rating, maar met wit zal hij het toch als een ‘kans’ gezien hebben. En die werd benut! Er onstond een spannend middenspel waarin beide spelers problemen met de koning hadden. Uiteindelijk bleek de matig beschermde witte koning geen probleem; die van zwart wel, in dat het hem noopte een afwikkeling te maken naar een eindspel dat verloren bleek.

Lees meer >

Gespot 89: Partij van het jaar 2017?

 

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

 

Het is de tijd van het jaar dat de lijstjes verschijnen. Het beste, het mooiste, het grootste van het hele jaar enzovoort. Binnen het schaken kunnen we dat soort lijstje natuurlijk ook produceren, maar om een of andere reden, zie ik ze toch niet zoveel. Waarschijnlijk zijn schakers die zich vooral druk maken over hun eigen ratinggetallen, het een beetje zat om zich te moeten bekommeren om al dit soort nostalgische ‘flauwekul’.

Wel gonst er al een tijdje het gerucht dat op 4 november van dit jaar de beste, of beter misschien, de meest spectaculaire partij van het jaar gespeeld is. Terwijl in Europa het Europese Landenkampioenschap bezig was, werd in de Chinese clubcompetitie die de laatste jaren bijzonder sterk bezet is. We weten inmiddels hoe serieus we in Europa de Chinezen moeten nemen.

Liren Ding: partij van het jaar 2017? (foto Frans Peeters)

Dat was pakweg zo’n 40 jaar geleden heel anders. Toen hadden we in Europa het idee dat heel Azië een ondergeschoven kindje was ten opzichte van het schaken in ons werelddeel. De schok was dan ook groot toen onze landgenoot Jan Hein Donner in de Olympiade van 1978 plotseling in slechts 20 zetten van het bord werd gecombineerd door de hier totaal onbekende Chinees Whenze Liu. Na de partij sprak Donner de hilarische woorden: “Volgens mij ben ik na deze partij de Kieseritzky van de 20e eeuw geworden” (daarmee verwijzend naar de onsterfelijke partij Anderssen-Kieseritzky, 1851). Beide partijen heb ik in de viewer bijgesloten.

Tijden zijn veranderd want diverse Aziatische landen timmeren aan de weg. China boekt het meest progressie, maar ook India en Vietnam mogen bepaald niet onderschat worden. Terug naar de Chinese clubcompetitie. Twaalf teams komen (tussen april en december) bij elkaar om een dubbelrondige competitie af te werken. Spelers als Vassily Ivanchuk, Ernesto Inarkiev, Dmitry Jakovenko and Dmitry Andreikin, geven daar ook acte de présence. De ronden 16, 17 en 18 werden deze keer gespeeld in Tianjin in het noordoosten van China.

In de confrontatie tussen de steden Shaoxing en Hangzhou, werd de partij Bai – Ding gespeeld, die daarna de hele wereld over ging. Zo had ik hem al bijvoorbeeld al gespot op chess.com en chessbase.com. Inmiddels is bij mij ook de laatste aflevering van het fameuze New in Chess magazine op de mat gevallen.

De redactie heeft gelukkig niet stil gezeten en de winnaar van deze partij, Liren Ding, gevraagd om de partij te becommentariëren. Dat heeft de Chinese topspeler van dit moment meer dan voortreffelijk gedaan. Hij beschrijft niet alleen hoe het schaaktechnisch in elkaar stak, maar ook welk gevoel van opwinding hij voelde tijdens de partij.

Lees meer >

Caruana wint London Chess Classic na tiebreak

In mijn vorige verslag deed ik de weinig gewaagde voorspelling dat Fabiano Caruana de London Chess Classic zou gaan winnen. Zo geschiedde. De uitgangspositie na zes ronden was ook bijzonder gunstig, een punt voor op het peloton, een half punt op de speler met de één na laagste rating (Nepomniachtchi), in de laatste ronde wit tegen de speler met de laatste rating (Adams). En Nepo moest nog met zwart tegen Carlsen. Wat niet verwacht werd: de Rus won die partij! Omdat hij een ronde eerder ook al van Anand had gewonnen stond hij en niet Caruana een half punt voor. Uiteindelijk kwam het toch nog goed voor de Italiaanse Amerikaan: hij won eerst in een lange partij van Adams en versloeg toen in een spannende tiebreak Nepomniachtchi. Voordat ik hiervan uitgebreider verslag doe, eerst de eindstand van het toernooi en van de Grand Chess Tour:

 

Dat Nepomniachtchi (of Nepomnjasjtsji zoals teletekst hem noemt, laten we het op Nepo houden) met zwart van Carlsen won was achteraf niet eens zo heel verrassend. Nepo had namelijk al drie keer eerder van hem gewonnen en nooit verloren in klassieke partijen. Goed, twee van die partijen waren uit 2002 en 2003, maar toch. Er was nog een factor waardoor de onderlinge stand 4-0 werd: Carlsen was snipverkouden. De wereldkampioen speelde ook erg slecht: eerst miste hij een een kans op groot voordeel, daarna een kans op klein voordeel, daarna blunderde hij een pion en tot slot ook nog een stuk. “Ik zag geen enkele zet van mijn tegenstander aankomen”,  klaagde hij na afloop.

Lees meer >

Nakamura laat Carlsen ontsnappen

Zoals u misschien weet is Carlsen een lastige tegenstander voor Nakamura in partijen met normale bedenktijd. Voor u en mij natuurlijk ook, maar  bij Carlsen-Nakamura stond het op een gegeven moment (exlusief remises) iets van 12-0 (de huidige tussenstand weet ik eerlijk gezegd niet) en dat is niet wat professor Elo voorspeld zou hebben. De gedachten bij het begin van de partij gisteren zullen dus iets geweest zijn van “Een goede kans om eindelijk een partij te winnen!” (Carlsen) en “Vandaag moet het toch eens een keer kunnen lukken!” (Nakamura). Het lukte bijna. Beide spelers gingen voor de winst. Er onstond een ongelijke materiaalverhouding van twee stukken tegen toren en drie pionnen. Vervolgens won wit een kwaliteit en in het eindspel had zwart dus drie pionnen voor het stuk. Carlsen speelde het echter onhandig, raakte een paar pionnen kwijt en het eindspel van toren, paard en pion tegen toren en twee pionnen moet gewonnen geweest zijn voor wit. Toen was het echter de beurt aan Nakamura om onhandig te spelen. Hij liet een zwarte vrijpion toe op c2 en vervolgens ook nog een zwarte koning op d2. Ja, dan zit er niet meer dan remise in.

Natuurlijk gebeurde er meer in het toernooi. Caruana won zijn tweede partij in ronde vijf, Nepo zijn eerste in ronde zes. En er werden veel remises gespeeld. Dat levert de volgende stand op:

Dan eerst de hierboven besproken partij.

Lees meer >

Eindelijk een beslissing!

Het blijft remises regenen in het negende Londen Classic. Nadat in de eerste twee ronden alles in een puntendeling was geëindigd, kwamen daar in de derde ronde opnieuw vijf remises bij. Dat had zomaar anders kunnen zijn als de Rus Karjakin het remise-aanbod van Aronian niet aangenomen had maar in plaats daarvan had weten te profiteren van de enorme blunder die de Armeniër had begaan.

Dat gebeurde niet maar ook de vierde ronde slaagden de spelers er – ondanks hun goede wil – niet in om het evenwicht te verbreken. Tenminste in vier van de vijf partijen.

Naar verluidt heeft men het in het perscentrum in Londen over de ‘remisedood’ van ons schaakspel. Als de spelers zo sterk zijn als hier het geval is, wordt het evenwicht niet of nauwelijks verbroken. Men heeft daar ook van gesproken in de tijd van Capablanca. Het was de Cubaanse wereldkampioen zelf die suggesties deed om iets aan de spelregels te veranderen, omdat volgens hem het spel een langzame remisedood zou sterven. Gelukkig bleek ons eeuwenoude spel tegen dit alles bestand. Zelfs Bobby Fischer, die de perfectie zelve nastreefde, deed aanbevelingen om bijvoorbeeld de beginstelling aan te passen. Maar ook in onze tijd, waarin Magnus Carlsen zo succesvol is, zien we bij de meeste toptoernooien relatief veel partijen in een beslissing eindigen. Dat het in Londen even anders is, daar zouden deze criticasters zich geen zorgen over hoeven te maken. Het schaakspel leeft meer dan ooit tevoren, we worden verwend met livestreams, interviews, uitvoerige analyses.

En gelukkig kwam daar in de vierde ronde eindelijk een partij tot een beslissing. In een scherpe Siciliaan slaagde de Amerikaan Caruana erin om met zwart zijn Russische tegenstander Karjakin te overmeesteren. Karjakin verkeek zich op een scherpe afwikkeling in het centrum waarin Caruana aan het eind een fraaie tussenzet had gepland. Ineens was alle muziek uit de stelling bij wit en stond zwart niet alleen materiaal voor maar ook het centrum. Daar wist de zwartspeler wel raad mee. Op een kleine aarzeling na, speelde hij vrijwel allemaal krachtzetten en daarmee kwam dan toch eindelijk de eerste partij tot een zege. Heel zuur voor de man, die na de derde ronde zomaar op plus één had kunnen staan. Die staat nu na vier ronden op min één.

Ondanks het feit dat alle partijen in de derde ronde in remise eindigden, viel er toch het nodige te genieten. Ik heb een aantal partijen, waarin wat aardigs te zien was, van wat licht commentaar voorzien.

De uitslagen uit de ronden drie en vier:

Het is duidelijk dat Caruana nu alleen aan kop gaat en dat Karjakin alleen onderaan staat.

Lees meer >

Veel zetherhalingen in Londen Classic

Het negende Londen Classic is vrijdag van start gegaan. De eerste ronde werd gespeeld in het hoofdkwartier van Google in “Pancras Square”. Zaterdag werd er niet gespeeld omdat het hele circus verhuisd werd naar het meer vertrouwde “Olympia Conference Centre” in Kensington.

 

De eerste zet aan het bord van Carlsen en Caruana werd verricht door Demis Hassabis, de medeoprichter “DeepMind”, een dochteronderneming van Google. Hassabis behoort tot de vleugel van de Kunstmatige Intelligentie binnen Google. Hij koos overigens voor 1.c4, een zet die door Carlsen werd teruggenomen en vervangen door 1.d4. Belangrijke gast, ook aanwezig in Londen, was oud-wereldkampioen Gary Kasparov. Hij assisteerde later grootmeester Daniel King en IM Laurence Trent bij de commentaarsessies in de livestream (zie foto Lennart Ootes rechts).

De eerste twee ronden vielen zwaar tegen. Alle partijen eindigden in remise en dat komt tegenwoordig toch minder vaak voor. Je zou kunnen zeggen dat de spelers, die al zoveel partijen tegen elkaar spelen in een jaar tijd, elkaars huiswerk gingen testen. En als dan bleek dat als men vond dat de tegenstander inderdaad goed gestudeerd had er zo snel mogelijk naar remise mocht worden afgestevend. De eerste de beste gelegenheid dat zich dan een zetherhaling voordeed, werd door alle combattanten aangegrepen om het halve punt veilig te stellen. Omdat de spelers zich in deze moderne tijd moeten verantwoorden in een interview na afloop, kan zo’n zetherhaling natuurlijk een mooi excuus zijn. Stel je voor: grootmeester Maurice Ashley, die de meeste interviews doet, vraagt aan jou:

Lees meer >

Fide-GP ten einde

Anish Giri heeft een teleurstellend Fide-GP toernooi achter de rug. Na zijn veelbelovende begin is er weinig meer uit zijn handen gekomen. In de achtste ronde ging hij onderuit tegen de Chinees Li Chao en in de laatste ronde mocht hij blij zijn dat de Spanjaard Vallejo Pons niet uit de stelling wist te halen wat er in zat.

De partij tegen Li Chao verliep niet bepaald gunstig voor Giri. In de Slavische ruilvariant was hij in een wat minder eindspel verzeild geraakt waar wit plotseling met twee vlijmscherpe pionoffers door het centrum tevoorschijn kwam. Giri nam de eerste pion en versmaadde de tweede. Dat had hij beter niet kunnen doen, want even later verloor hij twee pionnen en was zijn koning zwaar in de problemen gekomen. De oppervlakkige toeschouwer zag een partij uit één stuk maar in werkelijkheid liet de Chinees zich de kaas van het brood eten. Hij ging even niet optimaal verder en toen had Giri de stelling weer volkomen gelijk getrokken. Terwijl de remise in het verschiet lag, blunderde onze man helaas weer en toen werd het vonnis wel voltrokken: 1-0.

Een dag later was Giri nog niet van de schrik bekomen want tegen een obscuur variantje van Vallejo Pons tegen het Engels wist hij weinig te bereiken. Sterker nog: zijn wat frivole aanpak bracht hem zwaar in de problemen. Gelukkig bleek de Spanjaard niet op oorlogspad. In plaats van een sterke voortzetting, ging hij voor een zetherhaling die Giri op zijn beurt ook niet uit de weg kon gaan. Remise.

Daarmee is de Fide Grand Prix ten einde. Het zat onze man niet bepaald mee en daarom kwam hij ook niet de buurt van kwalificatie voor de achtkamp die volgend jaar van 10-28 maart in Berlijn zal plaatsvinden. Acht spelers gaan nu uitmaken wie van hen wereldkampioen Magnus Carlsen mag uitdagen. Deze acht zijn:

Lees meer >

Giri schiet weinig op met twee remises

Het valt voor Anish Giri niet mee om een partijtje te winnen in Palma de Mallorca. Hij voegde in de zesde en zevende ronde twee remises toe aan zijn totaal. Tegen Jakovenko leek hij na de veelbelovende opening iets te kunnen bereiken, maar het liep een beetje anders. In een wat dichtgeschoven stelling kon hij moeilijk een zetherhaling uit de weggaan omdat hij dan fors in de problemen zou kunnen komen.
Een ronde later, tegen Liren Ding, had hij met zwart maar één taak: eerst het openingsvoordeeltje neutraliseren. Dat deed hij voortreffelijk, maar het was nou niet bepaald een partij waarin van alles gebeurde. Ding wilde binnen de marge op winst spelen en daardoor bleek er maar weinig in te zitten toen zwart de meeste stukken had weten te ruilen.

Na zeven ronden is de tussenstand aan kop:

Lees meer >

WK Jeugd: analyses overwinningen van Robby en van Jorden

Zoals u in de vorige verslagen heeft kunnen lezen is het na de eerste rustdag een stuk beter gegaan met de Nederlandse delegatie. Vooral Robby en Jorden scoorden er op los: Robby haalde 3.5 punten na de rustdag, Jorden won zelfs alle vier de partijen. Hieronder kunt u van beide spelers een leuke overwinning vinden. Overigens hebben de beide matadoren vandaag het niet rustig aan gedaan: ze zijn via de bergen tot helemaal in Slovenië gelopen! Zelf ben ik vandaag in zowel Slovenië als Oostenrijk geweest, maar dan wel op de fiets…

Jorden speelde in de negende ronde met wit tegen de Rus Aleksey Sorokin (2483). Zou die zich goed voorbereid hebben? Als dat zo was, merkten we er niets van…

1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 a6 6. Be2 e5 7. Nf3 h6 8. Nd2 b5 9. a4 b4 10. Nd5 Nxd5 11. exd5
De Russen hebben twee grootmeesters als coaches mee, maar toch moet er iets zijn misgegaan met de voorbereiding. Jorden had namelijk eerder dit toernooi deze stelling ook al op het bord, maar dan met de dame op c7 in plaats van de pion op h6, dat is gunstiger (of minder ongunstig) voor zwart.
11…Be7
Die andere partij tegen de Chinees Yan Liu (met een net iets andere stelling dus) ging verder met 11… a5 12. Bb5+ Bd7 13. Qg4 Db7 14.Pc4 Dxb5 15.Pxd6+ Lxd6 16.Dxg7 met ingewikkelde maar voor wit gunstige complicaties (later verprutste Jorden een beter eindspel en verloor zelfs nog dankzij een blunder).
12. a5
Een nuttige zet. Pion a6 wordt vastgelegd, pion b4 geïsoleerd en b6 is een
mogelijk steunpunt voor het paard.
12…Bf5 13. Nc4 Nd7 14. Bd2

Lees meer >

Giri ten onder in een koningsaanval tegen Aronian

Het gaat ’s lands sterkste schaker momenteel niet helemaal voor de wind. Anish Giri werd zondag in Palma de Mallorca in de vierde ronde van het Fide Grand Prix toernooi het slachtoffer van de dadendrang van Levon Aronian. De Armeniër, die onlangs de wereldbeker won, combineerde onze toch doorgaans zeer solide landgenoot compleet van het bord. Het was een korte en felle slagenwisseling waarin de witspeler met een onverwacht stukoffer op de proppen kwam dat de zwarte koning in verlegenheid bracht. Het bleek een intuïtief offer te zijn want er kwam al snel tot uiting dat het vrijwel onmogelijk was om een geforceerde winstvoering uit te rekenen. Sterker nog: op één moment (zo is na afloop gebleken) deed de Armeniër het niet optimaal. Maar het alternatief was dermate ingewikkeld dat niemand hem dat kwalijk mag nemen. In de analyse heb ik een en ander voor u op een rijtje gezet. En omdat het allemaal zo gecompliceerd bleek te zijn, kunnen we het Giri ook niet verwijten dat hij juist op dit moment niet de enige zet vond, die de strijd nog had kunnen rekken. Zoals het ging, sneed de witspeler als een mes door de boter en Aronian bekroonde zijn fraaie spel met een mooie slotzet. Het komt niet vaak voor dat Giri in 27 zetten ten onder gaat, maar hier moest hij toch zijn meerdere erkennen in Aronian.

  

Levon Aronian wint in een flitsende koningsaanval van Anish Giri (foto’s Frans Peeters)

Lees meer >