Krantenrubriek weekend 27 februari 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
Lees meer >Govert Pellikaan Schaakvrijwilliger van 2020
De vrijwilliger van het jaar 2020 is de Groningse schaker Govert Pellikaan geworden. Hij is lid van Groninger Combinatie en van SG Staunton, maar hij werd genomineerd door de voorzitters van schaakverenigingen Paul Keres (Utrecht) en SG King (Tilburg)! Niels Ondersteijn en Erik Biemans waren eensgezind in hun oordeel dat Govert de vrijwilliger van het corona-jaar 2020 moest worden en de KNSB ging daar graag in mee.
In de schijnwerpers: Harold van der Heijden
“Eindspelstudies zijn kunst. Wat mij betreft, betekent het dat een studie een ‘ziel’ moet hebben. Een studie moet niet louter bestaan uit een ijskoud mechanisch pad dat naar winst of remise leidt, maar moet altijd een verrassing of iets bijzonders bevatten. Het moet ook vloeiend verlopen.” Eindspelcomponist Harold van der Heijden citeert John Keats “a thing of beauty is a joy forever”. Schoonheid en verrassing dat is waarom het draait in de wereld van de eindspelcomponisten. Het metier is al eeuwenoud. En gelukkig: springlevend!
In een interview dat ik over hem las, haalt hij een prachtig voorval aan. Harold was uitgenodigd voor een algemene bijeenkomst waarop hij de kans kreeg om eindspelcomposities te promoten. De bijeenkomst werd bezocht door talloze jonge talenten, sterke spelers en zelfs enkele grootmeesters. Hij liet ze de volgende stelling zien (u vindt de complete oplossing verderop in dit artikel):
Harold heeft deze stelling zelf bedacht. De schoonheid schuilt naar mijn smaak in de relatieve eenvoud van de stelling. Maar de oplossing is bepaald niet eenvoudig. Iedereen begon te puzzelen, maar het duurde wel eventjes voordat ze de oplossing vonden. Enkele slimmeriken zeiden:
“1. Kh1 moet de oplossing zijn omdat het de minst waarschijnlijke zet in de stelling is.”
Maar niemand kwam er aanvankelijk écht goed uit. Totdat Artur Yusupov langs kwam en er naar keek. Na een seconde of tien merkte hij droog op: “Kh1 en Dg2 mat”. Daarop gaf Harold de grootmeester een andere opgave. Die kon hij niet kraken. Harolds conclusie: het oplossen van eindspelstudies is voor iedere schaker een prima bezigheid. Zelf voeg ik er aan toe: het is ook een prima training om studies op te lossen.
Vele talenten en functies
Harold vindt zichzelf geen begenadigd schaker. Zijn rating schommelt iets boven de 1900. Hij speelde jarenlang in het 2e team van HMC. En won maar liefst twee keer de schoonheidsprijs van de club. Zou dat dan toch te maken hebben met waarin hij uitblinkt? Dat deed hij trouwens bij het verdedigen van de zwarte kleuren.
Overigens kunnen we nog wel even verdergaan met het opsommen van zijn functies en activiteiten. Hij was bestuurslid (wedstrijdleider intern), lid van de technische commissie en hij verzorgde de automatisering van dezelfde vereniging. Tegenwoordig woont hij in Deventer en is Harold nog wel lid van HMC, maar niet meer actief. Daarnaast heeft hij ook nog diverse redactionele verplichtingen in de wereld van de componisten. En daar blijft het nog lang niet bij.
Lees meer >KNSB-voorzitter De Jong-Muhren beantwoordt vragen van schaaksitelezers
Begin dit jaar kon u vragen insturen voor de nieuwe KNSB-voorzitter, Bianca de Jong-Muhren. Diverse schaaksitelezers hebben hier gebruik van gemaakt. Vanwege een nieuwe baan (als in, eentje waar ze geld mee verdient) liep het beantwoorden van de vragen wat vertraging op, maar ze heeft uitgebreid de tijd genomen om de vragen te beantwoorden. Wij willen haar hiervoor hartelijk bedanken. We publiceren de antwoorden in twee delen.
Allereerst een paar woorden van de voorzitter voor de lezers:
Beste allemaal,
Dank voor jullie vragen, en dank Dimitri voor de mogelijkheid om op deze manier in contact te treden met Schaaksite lezers. Ik heb gepoogd jullie vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. De ontwikkelingen volgen elkaar momenteel snel op, en ik kan me voorstellen dat jullie over een aantal maanden aanvullende of andere vragen hebben. Als er voldoende animo is, zullen we dit over een aantal maanden herhalen. Voor nu kijk ik uit naar jullie reacties!
Hartelijke groet,
Bianca de Jong-Muhren
Voorzitter Koninklijke Nederlandse Schaakbond
En dan nu de vragen en antwoorden. Ebe Reitsma wil weten: De vorige voorzitter heb ik nooit ontmoet, maar ik begreep dat zij met groot enthousiasme over jeugdschaak sprak en eigenlijk vond dat op elke basisschool schaakles gegeven zou moeten worden. Ik ben er nooit achter gekomen hoe zij dat voor elkaar dacht te krijgen. Zelf ben ik jeugdleider van een schaakclub in een gemeente met 8 basisscholen, maar ik heb nooit een bericht ontvangen met concrete plannen. Gaan die nu wel komen?
Lees meer >Marleen heeft inderdaad met een van de vier speerpunten uit het Meerjaren Beleidsplan 2018-2021 “Verankeren” een grote nadruk op jeugd- en schoolschaken gelegd. Dit was voor het eerst dat dit zo nadrukkelijk naar voren kwam, en er zijn de nodige stappen in de goede richting gezet. We gunnen het namelijk álle kinderen in de basisschoolleeftijd om de mogelijkheid te hebben om op een laagdrempelige manier kennis te maken met het prachtige schaakspel. Niet alleen is het een mooi spel, ook blijkt uit meerdere onderzoeken én de praktijk dat kinderen hele nuttige vaardigheden opdoen die ze gedurende hun schooltijd goed kunnen gebruiken. Prof. Dr. Erik Scherder legde recentelijk ook uit dat deze vaardigheden en connecties in het brein die kinderen op jonge leeftijd krijgen door het schaken, ze de rest van hun leven helpen, tot op hoge leeftijd! Ik heb het zelf altijd enorm waardevol gevonden om op jonge leeftijd al veel aan het schaken te zijn geweest, hier heb ik mijn hele leven tot nu toe veel profijt van gehad. Dit gun ik ook andere kinderen van harte! Voor het nieuwe Meerjaren Beleidsplan vanaf 2022 gaan we uitgebreid terugkomen op de manier waarop we dit willen gaan bereiken, dus in de loop van volgend jaar ga je daar als jeugdleider zeker wat van merken.
schaakstukje
Bakoe
Waarom zijn Russen de beste schakers?
In de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw waren er in Rusland vele zgn. arbeidersclubs waar men o.a. schaakte (er was zelfs een schaakmeubel voor ontworpen). Het onmetelijke land met zijn vele inwoners in combinatie met bovenstaande moet het antwoord op de vraag zijn. Er is echter nog een verklaring en die gaat als volgt: honderden jaren geleden leefde er in een klein dorpje in Rusland een schoenmaker.
Lees meer >Vijf op een rij voor HWP Sas van Gent
Govert Pellikaan is uitgeroepen tot schaakvrijwilliger van het jaar. Van harte gefeliciteerd, Govert! Daar valt veel voor te zeggen, want nog steeds beleef ik, en velen met mij, enorm veel plezier aan de wekelijkse teambattles op lichess in deze duistere coronaschaaktijden. Bij HWP Sas van Gent zorgt het voor een verder stukje verbroedering met een steeds drukker bezochte Skypecall en met prestaties die wellicht tot de beste uit onze historie behoren. Zondag wonnen we voor de vijfde keer op rij. Ik zou het iedere club van harte aanraden om nog in te stappen. Echt heel leuk!
Hoe sterk waren de meesters uit de 19e eeuw?
Hoe zat het nu werkelijk met de speelsterkte van de grote namen uit het verleden? Denk daarbij aan Steinitz, Chigorin en vele anderen die een heldenstatus hebben gekregen. Waren ze écht zo goed? Of overdrijft men hun kracht een beetje? Willy Hendriks doet hierover een boekje open in zijn prachtige werk “On the Origin of Good Moves”. Dit is niet bedoeld als een recensie. Waar het me nu om gaat is een eerste indruk van de speelsterkte van deze heren. Eigenlijk vallen deze reuzen een beetje van hun voetstuk. We kennen natuurlijk allemaal de volgende stelling waarin Steinitz een prachtige combinatie op het bord toverde. Verder lezen…
MuConsult Apeldoorn online Nederlands kampioen!
Het 1e team van MuConsult Apeldoorn heeft zaterdag 27 februari met overmacht het eerste Nederlands kampioenschap online schaken voor clubteams gewonnen, en mag zich daarmee de eerste online clubkampioen van Nederland noemen.
De KNSB online competitie is een nieuw format ter vervanging van de reguliere competitie, die werd stilgelegd vanwege de landelijke corona-maatregelen. De online competitie, die in december van start ging en waarbij veel sterke Meesterklasse-teams meedongen naar de titel,
Lees meer >Schaakgeschiedenis in vogelvlucht 24: Garry Kasparov
Deze rubriek is gemaakt voor schaaksite.nl en is terug te vinden onder het kopje ‘Schaakhistorie’.
Omdat het schaakspel een eeuwenoud spel is, dat naar schatting al 3000 jaar oud is, lijkt het mij gepast om een serie korte artikelen te presenteren, waarin de schaakgeschiedenis voor het voetlicht wordt gebracht. In de vorige aflevering hebben we het gehad over Anatoly Karpov. In deze nieuwe aflevering zullen we het hebben over Garry Kasparov (Geboren in 1963).
Garry Kasparov met één van zijn grimassen (foto Jos Sutmuller)
In deze nieuwe aflevering spreken over het ‘wonderkind uit Baku’, Garry Kasparov. In 1984 werd hij de uitdager van wereldkampioen Karpov. Nadat deze turbulente WK-match in 1984 na bijna vier maanden met een voorsprong van 5-3 voor de titelhouder werd afgebroken, moesten de heren een jaar later op herhaling. Over de achtergronden van deze titelstrijd die door Campomanes, de voorzitter van de Fide, werd afgebroken is al veel gezegd en geschreven. Het komt er in het kort op neer dat de match ging om zes winstpartijen (zonder dat remises mee zouden tellen, precies zoals Fischer het had gewild!). Karpov kwam met 5-0 voor maar en leek op alle fronten de meerdere van zijn jonge uitdager. Die besloot toen om ‘Karpov als het ware tegen zichzelf te laten spelen’. Hij koos exact de openingsvarianten die zijn tegenstander tegen hem gebruikte en produceerde zo een hele lange reeks remises. Omdat hij duidelijk jonger en fysiek veel fitter was dan zijn rivaal, begonnen er scheurtjes in het spel van Karpov te komen. Dat vertaalde zich in drie nederlagen voor de regerende kampioen. Toen de tweekamp werd afgebroken, waren beide spelers woest. Karpov zei dat hij nog slechts één overwinning nodig had om de titel te behouden, Kasparov beweerde dat zijn tegenstander op instorten stond…
Maar een jaar later speelden beiden een nieuwe tweekamp die nu ging over 24 partijen waarbij de titelhouder voldoende had aan 12-12. Dit werd een zinderende tweekamp, die in Moskou gespeeld werd. Tegen het eind had Kasparov een voorsprong in handen tot Karpov de 22ste partij in zijn voordeel wist te beslissen en daarmee de achterstand verkleinde tot één punt. Na een remise in de 23ste partij moest Karpov dus in de laatste partij, waarin hij wit had, winnen om de titel te behouden. Dit werd één van de meest bijzondere partijen die ik ooit gezien heb, ook gezien de spanning die er op deze partij stond.
(foto Jos Sutmuller)
Karpov, Anatoly – Kasparov, Garry (24ste partij)
Deze partij werd een gevecht op het scherp van de snede. Ik herinner me heel goed dat ik voor mijn eigen club (de Eindhovense Schaakvereniging) in de hoogste klasse een teammatch speelde in Hilversum tegen HSG. In deze tijd was er nog geen internet maar wel hadden we tijdens deze wedstrijd de beschikking over een televisietoestel met Teletekst. In gelukkig werkte daar een schaker, die alle zetten, in vrijwel ‘realtime’ intypte. Dus stond er bij het toestel een schaakbord en daarop werden de zetten keurig door iemand bijgehouden. Op een gegeven moment was de spanning in deze partij tussen de twee grote ‘K’s’ zo voelbaar, dat steeds meer schakers om dit bord dromden en daarmee zelfs hun eigen partij in de steek lieten. Vooral het moment waarop Kasparov, die genoeg aan remise had, plotseling met een dubbel pionoffer de stelling opende, zorgde voor grote opwinding. Ondanks het hoge aantal Elopunten dat op deze dag aanwezig was, durfde niemand te voorspellen hoe deze partij zou aflopen. We voelden allemaal dat we getuige waren van één van de meest fascinerende en uiterst belangrijke schaakpartijen die ooit gespeeld was. Hier werd bepaald hoe onze schaakwereld er de komende tijd uit zou gaan zien…
Lees meer >“STRAVA” voor schakers: nog even geduld!
Een korte update, speciaal voor wie het idee “STRAVA voor schakers” met interesse gevolgd of zelfs van harte gesteund heeft.
Voorlopig geen Nederlandse “STRAVA voor schakers”
Helaas! Het had er al kunnen zijn. Toch wordt het ook niet op korte termijn mogelijk om bij de KNSB resultaten van trainingspartijen in te voeren, te laten publiceren en te laten verwerken voor een KNSB training rating.
Lees meer >
