Boekenrubriek

Davorin Kuljasevic – How to study chess on your own: creating a plan that works…and sticking to it

Als jonge schaker kreeg ik het boekje Schaken als vak (Het Spectrum 1976) van Hans Bouwmeester in handen. Hij bood een uitgebreid schema aan waardoor je openingen systematisch kon bestuderen. Elke dag een stukje nieuwe theorie en dan in een afwisselend ritme de stof van de eerdere dagen herhalen. Ik begon vol goede moed, maar hield het maar twee weken vol. Dat lag niet aan Bouwmeester, maar aan mezelf: het is bijzonder lastig om systematisch het schaakspel te bestuderen.

Lees meer >

Planinc, Vidmar en de psychologie

Albin Planinc was In de jaren zeventig een beruchte Sloveense speler, die met gedurfd, fantasierijk en zeer agressief aanvalsspel successen boekte. ( “Michail Tal on steroids”) Ook in Nederland in de jaren 1973-1974. Waar Fischer en Steinitz “slechts” 64 werden, bereikte hij de voor schakers perfecte leeftijd van 64 jaar, 8 maanden en 2 dagen. Immers, 64 = 82  .

Hij was amateurspeler met als hoofdberoep metaalbewerker in een fietsenfabriek, had nauwelijks opleiding, psychische problemen, altijd bij zijn moeder gewoond, beiden uiteindelijk in dezelfde psychiatrische inrichting terecht gekomen. Weinig persoonlijks van hem verder bekend, Ree heeft in New in Chess over hem geschreven (down Planinc’s path) en er is een interview met hem door Lodewijk Prins. Maar in de jaren ’70 grote triomfen. U wordt sterk aangeraden om de top-10 partijen, vermeld op

www.chessgames.com/perl/chessplayer?pid=17987

eens na te spelen. Allemaal kunststukjes. Onwaarschijnlijke stellingen, voortkomend uit ongeremde aanvalsdrift. Eventueel nog aangevuld met een partij waarin Jan Hein Donner overtuigend werd afgedroogd: www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1297109.

Lees meer >

Recensies van vier verschillende boeken

De afgelopen tijd werd ik weer eens bedolven onder vele schaakboeken van verschillende uitgeverijen en daarom lijkt het mij een mooi moment om deze boeken eens door te nemen en op kernachtige wijze weer te geven hoe deze boeken zijn opgebouwd. Daarbij laat ik uiteraard niet na om een ‘kijkje in de keuken’ van de auteur te geven waarin ook een beetje duidelijk wordt hoe het boek inhoudelijk vorm is gegeven.

Het gaat om de volgende vier boeken:

The Life and Games of Vasily Smyslov 1 Marvelous Modern Miniatures The Fully-Fledged French Desert Island Chess Puzzle Omnibus
Andrey Terekhov Carsten Hansen Viktor Moskalenko So, Adams, Nunn & Burgess


The Life and Games of Vasily Smyslov Volume 1 (The Early Years 1921-1948) – Andrey Terekhov

Omdat de naam van de auteur, Andrey Terkhov, mij niets zei, heb ik even opgezocht met wie ik te maken heb. Hij blijkt vorig jaar een interview te hebben gegeven in de inmiddels fameuze podcast van Ben Johnson, waarin de nodige achtergronden van dit boek worden besproken:

www.perpetualchesspod.com/new-blog/2020/12/29/episode-208-fm-andrey-terekhov

Eigenlijk kunnen we beter spreken van een project want deze Russische Fide-meester is bezig om de complete geschiedenis van Smyslov in kaart te brengen. Dit boek geeft inzage in de voormalige Sovjet-tijd, mede omdat Terkhov toegang had tot zeldzaam archiefmateriaal en ook de beschikking kreeg over unieke foto’s. Naast de beschrijving van het leven van deze wereldkampioen, geeft hij in elk hoofdstuk een aantal zeer zwaar geanalyseerde partijen. Bij elke partij geeft hij ook een verhaal in welke context die partij gespeeld wordt en hij laat niet na zijn bronnen te geven, waar hij de analyses vandaan haalt. De hoofdstukindeling van dit eerste deel ziet er zo uit:

Lees meer >

Recensie: Defensive Tools – A tournament player’s manual

Inleiding

“Openingen bestuderen, tactieken opfrissen, een beetje eindspel studie en betere stellingen ook daadwerkelijk leren afmaken!” Zo ziet het prioriteitenlijstje van een actieve toernooischaker (of een coach die zijn pupil traint) er vaak uit. Goed leren verdedigen is minder populair. Gek eigenlijk, want een groot deel van de partijen ben je als schaker aan de verdedigende hand. Een goede verdedigende bekwaamheid is dan ook essentieel om een hoger niveau te bereiken.

 

De auteurs van ‘Defensive Tools – a tournament player’s manual’ zien bovenstaande hiërarchie ook terug in de moderne schaakliteratuur: “of the non-opening subjects, defence is easily the one that has been the least discussed in available chess literature’. Met deze observatie werd hun idee geboren om over dit structureel onderbelichte thema een boek te schrijven. Naast het verrijken van de literatuur is het doel van het boek tweeledig. Als eerste wordt de actieve toernooischaker een aantal belangrijke ‘tools’ aangereikt. De grondige bestudering en het juiste gebruik ervan kunnen in de toekomst zorgen voor het voorkomen van vermijdbare verliespartijen. Tevens biedt het boek trainers een systematische uiteenzetting van belangrijke onderdelen van het begrip ‘verdedigen’.

We weten dat onder invloed van de engine het algemene niveau van schakers en zeker hun defensieve vaardigheden omhoog zijn gegaan. Ook is de ‘0.00’ niet meer weg te denken uit ons schaakbrein. Tegelijkertijd gaan de eindeloze geforceerde varianten waarmee de computer ons naar een ‘gelijke stelling’ leidt menig schaker de pet te boven. Dit boek is daarom een waardevolle toevoeging in het arsenaal van de actieve toernooi/clubschaker. Een handreiking waar we wat mee kunnen (ook coaches), indien de verwachtingen van de lezer bij het kopen van het boek de juiste zijn. Maar daarover volgt meer in het eindoordeel…

Lees meer >

Boekrecensie – TCA Volume 2: From Tactics to Strategy Winning Knowledge!

Deze recensie gaat over het tweede deel van de Thinkers’ Chess Academy. Uiteraard het vervolg op Volume 1 terwijl een derde deel ophanden is. De reeks is van de hand van de Duitse GM Thomas Luther (1969). Luther is voormalig top-100 speler en een uitstekend trainer. Tijdens naspeuring over Luther las ik dat hij een goed Interpolistoernooi had in 1994. Toevallig ben ik in het bezit van alle Interpolis-toernooiboeken en ik kon het niet nalaten om eens wat nader te kijken.

Lees meer >

Recensie: 1.e4! The Chess Bible – Justin Tan

Inleiding

Justin Tan (*1997) is een Australische grootmeester. 1.e4! The Chess Bible is zijn eerste schaakboek, maar eerder publiceerde hij al op Chess Publishing. In zijn boek behandelt Tan de varianten die minder vaak tegen 1.e4 gespeeld worden, maar waartegen niettemin een solide openingsrepertoire onontbeerlijk is, namelijk:

  1. Aljechin (1… Pf6)
  2. Nimzowitch (1… Pc6)
  3. Scandinavisch (1… d5)
  4. Pirc en Moderne systemen (1… d6 gevolgd door 2… g6)
  5. Philidor (1… d6 gevolgd door 2… e5)

Opbouw

In zijn voorwoord verwerpt Tan het idee dat wit vanaf het begin recht heeft op een openingsvoordeel en dat zwart degene is die voor een gelijke stelling zou moeten vechten. Dat neemt echter niet weg dat wit het zou moeten proberen, waarbij volgens Tan 1.e4 de beste mogelijkheid is. Hij raadt daarbij ook de scherpere varianten aan, want een agressieve benadering stelt zwart voor de meeste problemen. Dit type spel zal niet iedereen bevallen, maar aan de andere kant, wie een afkeer van tactiek heeft, zou überhaupt geen 1.e4 spelen.

Ook besteedt Tan – in tegenstelling tot vele andere schaakboeken – een deel aan de uitleg van zijn onderzoeksmethode. Zo analyseert hij altijd eerst partijen die door mensen gespeeld zijn, om daarna pas de engine(s) erbij te betrekken. Hij legt vervolgens uit dat hij bestaande schaakliteratuur kritisch benadert, hoewel later nergens in het boek hiernaar een verwijzing gemaakt wordt.

Elk van de vijf delen waarin het boek is onderverdeeld begint met een overzicht van de belangrijkste ideeën en concepten. De nadruk ligt daarbij op algemene principes en plannen waarnaar beide spelers streven en niet op zetvolgorde. Als laatste wordt de opbouw van de hoofdstukken uitgelegd. De hoofdstukken zelf behandelen de belangrijkste (zij-)varianten en elk sub-hoofdstuk wordt afgesloten met een modelpartij. Door deze verfijnde benadering, die we ook van de boeken van Herman Grooten gewend zijn, blijft er zowel aandacht voor de grote lijnen in de vorm van overzicht en concepten, als specifieke zetvolgordes en concrete varianten. Het verschil is echter dat Tan de varianten niet vanuit het perspectief van zwart behandelt, maar zijn publiek een kant-en-klaar repertoire voor wit aanbiedt.

Lees meer >

Boeken te koop

Het Max Euwe Centrum heeft een groot aantal schaakboeken over het middenspel en de opening in de aanbieding.

Kijk op onze website om de hele lijst, de prijzen en de bestelmethode te zien!

maxeuwe.nl/boeken-te-koop-books-for-sale/

Street Smart Chess

Axel Smith schreef al diverse boeken, denk daarbij aan ‘Pump up your rating’ en ‘The Woodpecker Method’. De rode draad in zijn werk is hoe je snel betere resultaten leert scoren.

Ook in zijn nieuwste boek ‘Street Smart Chess’ doet hij een zeer geslaagde poging om de lezer te laten zien hoe die meer punten kan scoren. Het boek geeft antwoord op vragen, zoals:

Wanneer is het zinvol om vol op winst te spelen? Of is het beter om de veiligheid op te zoeken en op remise aan te sturen? En, wellicht de belangrijkste vraag: hoe pas je je speelstijl aan het gewenste resultaat aan?

Lees meer >

De leegte van volledigheid. Een recensie van ‘The Réti’ (2020)

Vaak moet je iets anders leren zien voordat je het waarderen kunt. Zo is het met exotische maaltijden, moderne kunst en The Réti (2020) van Sam Collins. Een recensie door Daniël Zevenhuizen.

Genoeg is genoeg. Die gedachte bekroop me toen ik voor het eerst begon te bladeren in The Réti van de IM uit Ierland, Sam Collins.

Lees meer >

Recensie: Mastering Chess Middlegames

Inleiding
In deze recensie bespreek ik het boek Mastering Chess Middlegames – Lectures from the All-Russian School of Grandmasters van Alexander Panchencko. Alexander Panchenko (1953-2009) was een van de meest succesvolle schaaktrainers in de Sovjet-Unie en later in Rusland. Hij stond bekend als een zeer enthousiaste en toegewijde trainer die vele Russische talenten heeft geholpen in het zetten van hun stap naar meesterniveau. Naast succesvol trainer was hij zelf ook een sterke grootmeester.
Dit boek richt zich, zoals de titel al doet vermoeden, op het middenspel. Het geeft een overzicht van de belangrijkste lessen binnen het middenspel die onderdeel uitmaakten van Panchencko’s methodiek. Het materiaal is rechtstreeks afkomstig van de lessen die hij tussen 1981 en 1991 gaf op de beroemde Russische schaakacademie.

Het bijzondere van deze in 2015 verschenen editie is dat de befaamde lessen uit de Russische schaakschool nu ook in het Engels beschikbaar zijn. Hiermee kan de westerling (die geen Russisch spreekt) nu ook eindelijk zijn voordeel doen met deze rijke bron aan Russische schaakkennis. Hoewel het boek dus al enkele jaren geleden is verschenen blijven de lessen tijdloos en kan het geen kwaad het boek weer eens in de spotlight te zetten. Overigens is het goed om voor de kritische student op te merken dat alle stellingen in het boek zijn gecheckt met moderne engines.

Inhoud
De opbouw van het boek is thematisch. Eigenlijk alle klassieke middenspelthema’s komen wel aan bod. Van profylaxis (anticiperen op de dreigingen van je tegenstander) en de tegenaanval tot loper versus paard en het creëren van een voordeel. De volledige lijst van onderwerpen die aan bod komen en waar een speciaal hoofdstuk aan is gewijd:

Lees meer >