Schaaksite

Recensie: An Attacking Repertoire for White with 1.d4 van Viktor Moskalenko

Toen ik 2009 mijn boek Chess Strategy for Club Players bij New in Chess uitkwam, besloot de uitgever te kijken of het mogelijk was dat dit boek op een shortlist kon komen om mee te dingen met een wedstrijd te worden bekroond tot Book of the Year. Als ik het me goed herinner vond de verkiezing plaats onder auspiciën van chesscafe.com, een vooraanstaande site in Amerika.

 

En zowaar, het boek kwam op die shortlist te staan, samen met twee andere boeken. Eén daarvan was het boek Revolutionize Your Chess van de Oekraïense grootmeester Viktor Moskalenko. Hij woont al lange tijd in Barcelona (Spanje). Net in de tijd dat via het internet een verkiezing gehouden werd, verscheen er een recensie op de site van Peter Doggers over dit laatste boek van Arne Moll die het eigenlijk tot de grond afkraakte. Moskalenko bleek op zijn zachtst gezegd not amused en stuurde een felle reactie.

Omdat inmiddels duidelijk was dat er een nek-aan-nek-race gaande was tussen zijn en mijn boek, begreep ik later dat er gezegd is dat er een moderne ’80-jarige oorlog’ tussen Spanje en Nederland via het internet werd uitgevochten. Uiteindelijk mocht ik mij de gelukkige prijzen en won inderdaad deze prijs. Toen de eerste druk in notime was uitverkocht is er een nieuwe versie van dit boek uitgekomen die ik drastisch uitgebreid heb met een nieuw 50-pagina-tellend hoofdstuk en verder met de nodige herzieningen, vooral in de opgaven.

 

Diezelfde Moskalenko heeft inmiddels behoorlijk wat boeken op zijn naam staan; als schaaktrainer heeft hij sporen verdiend en onlangs verscheen een nieuw boek getiteld An Attacking Repertoire for White with 1.d4. De eerste vraag die ik mezelf stelde was of een dergelijk boek niet al vaker samengesteld is. Dat is natuurlijk zo, maar van dit boek mogen we zeggen dat het een soort doorsnede geeft van de ideeën en de stijl van de auteur. Geboren op 12 april 1960 in Odessa is hij een generatiegenoot van mij. Hij is een behoorlijke grootmeester wiens rating de laatste tijd van dik boven 2500 onder deze grens is gezakt. Dat zegt overigens weinig over zijn inzicht en uiteindelijk geeft hij hiervan een mooi kijkje te zien in dit boek. Voordat ik meer zeg over de aanpak in zijn boek, laat ik graag eerst de opbouw zien. Het boek kent veertien hoofdstukken:

Hoofdstuk 1: King’s Indian Four Pawns Attack
Hoofdstuk 2: Modern Benoni Defence
Hoofdstuk 3: Snake Benoni
Hoofdstuk 4: Indo-Benoni
Hoofdstuk 5: Benko/Volga Gambit
Hoofdstuk 6: Grünfeld Defence
Hoofdstuk 7: Part I Nimzo-Indian: Sämisch and Kmoch Variations
Part II Nimzo-India: The Trojan Horse
Hoofdstuk 8: Slav Defence, Exchange Variation
Hoofdstuk 9: Queen’s Gambit Accepted
Hoofdstuk 10: Queen’s Gambit Declined: Semi-Slav without …Nf6
Hoofdstuk 11: Part I Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Part II Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Part III Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Hoofdstuk 12 Baltic Defence
Hoofdstuk 13: Chigorin Defence
Hoofdstuk 14: Albin Counter-Gambit

Lees meer >

Recensie over twee werkboeken

In deze moderne tijd verschijnen veel schaakboeken. Het lijkt wel alsof uitgevers denken dat het ‘nu of nooit is’ omdat de komende generaties vermoedelijk liever kennis via de computer of apps tot zich wil nemen. Uitgevers laten zich op dat front trouwens ook niet onbetuigd. Behalve boeken in pdf-formaat, die via de e-reader te lezen zijn, zijn er op schaakgebied ook een aantal fraaie mogelijkheden. Zo is er ‘Forward Chess’ waarbij je partijen en fragmenten in het boek met een ‘meespelend schaakbordje’ (viewer) kan volgen.

 

Dan is er nog het platform Chessable dat steeds populairder wordt. De ‘Move trainer’ stelt de gebruiker in staat om partijen/fragmenten interactief tot zich te nemen. Voor openingen is deze tool, waarbij het memoriseren mogelijk wordt gemaakt, een uitkomst. Door een gratis account aan te maken, kan iedereen dat voor zichzelf uitproberen. Bij uitgeverij Gambit in Londen heeft men zelfs een gratis te downloaden app ontwikkeld, de ‘Gambit’s Chess Studio App’ die zowel voor Android als voor Apple toegankelijk is gemaakt.

Af en toe ploffen er pakketjes met boeken op mijn deurmat. Ditmaal heb ik uit de verzameling twee werkboeken gepikt, die mij als trainer leuk leken om wellicht te gaan gebruiken.

 

Het eerste boek, afkomstig van de Amerikaanse uitgeverij Russell Enterprises, getiteld ‘Chess Tests’, is van Mark Dvoretsky, de Russische toptrainer die in 2016 op 68-jarige leeftijd plotseling stierf. Dvoretsky werd alom beschouwd als een van de beste trainers ter wereld en zijn publicaties stonden hoog aangeschreven. Dit boek, dat hij net voor zijn dood, min of meer af had, is bij mijn weten een tijdje op de plank blijven liggen. Zijn belangrijkste pupil, Arthur Yusupov (of zoals hij zijn naam in het Duits tegenwoordig schrijft Artur Jussupow) nam de taak op zich om een voorwoord te schrijven, omdat zijn leermeester dat niet meer gelukt was. Yusupov schrijft in zijn inleiding: “Fortunately, he had time to talk about his concept with hid friends and colleagues”. En dat helpt bij de ideeën die Dvoretsky heeft gehad bij het samenstellen van het materiaal. Het boek kent zeven hoofdstukken:

Hoofdstuk 1: Training van combinatoire inzicht
Hoofdstuk 2: Kandidaat zetten
Hoofdstuk 3: Berekenen van varianten
Hoofdstuk 4: Aanval en verdediging
Hoofdstuk 5: Positiespel
Hoofdstuk 6: Het realiseren van een voordeel
Hoofdstuk 7: Eindspeltests

Lees meer >

Keep It Simple met Sielecki

Sinds kort is er een nieuw boek van Christof Sielecki beschikbaar: Keep it Simple 1.d4. Dat is de opvolger van Keep It Simple 1.e4. Hoewel de boeken totaal verschillende openingen behandelen (1.d4 en 1.e4), is de opzet hetzelfde. Dat valt onder andere op te maken uit de ondertitel, die in beide gevallen hetzelfde luidt: “A Solid and Straightforward Chess Opening Repertoire for White”. Ook de inleiding komt grotendeels overeen. Daarin worden de ‘Keep It Simple’ richtlijnen uiteengezet. Daarover later meer. Laten we beginnen met een korte introductie over de auteur.

Christof Sielecki is een Duitse meester, met een rating boven de 2400. Hij heeft drie schaakboeken geschreven. Naast de twee ‘KIS’-boeken, komt ook Opening Repertoire: Nimzo and Bogo Indian van zijn hand. Dat boek is gepubliceerd in 2015, en in de loop der jaren heb ik er het nodige plezier aan beleefd. Verder moet gezegd worden dat Sielecki vooral online actief is. Zijn YouTube kanaal ChessExplained wordt veelvuldig bezocht, en ook op Chess24 en LiChess kun je moeilijk om hem heen. Het meest actief is hij echter op Chessable.

Lees meer >

The Club Player’s Modern Guide to Gambits

Gambieten spreken tot de verbeelding. In de negentiende eeuw speelde men bijna niet anders, met vooral het Koningsgambiet en het Evans Gambiet als snelle wegen om de koning van de tegenstander naar de strot te vliegen. Dat is allang niet meer het hoofddoel, vertelt Nikolai Kalinichenko al op de achterflap van dit boek. Als redenen om een gambiet te spelen onderscheidt hij:

– een voorsprong in ontwikkeling;

– open lijnen tegenover de andere koning;

– bezetting van het centrum (Blumenfeld Gambiet);

– verhinderen van rokade van de tegenstander (Cochrane Gambiet of Traxler);

– verzwakking pionnenstructuur van de tegenstander (Anti-Moskou-variant);

– een stuk van de tegenstander naar een ongemakkelijke positie lokken (offeren b-pion);

– positioneel voordeel bereiken (Wolga Gambiet).

 

In het boek staan 48 gambieten op 255 pagina’s. Met die constatering loop ik eigenlijk al vooruit op een van de conclusies, namelijk dat het boek niet zelfstandig geschikt is om een gambiet in je repertoire op te nemen. Dat kan ook niet de ambitie zijn van de schrijver en de uitgever. Het is een bonte verzameling, bloemlezing, van wat er op dit gebied allemaal bestaat, een soort encyclopedie van gambieten. Overigens niet compleet, zegt de schrijver, maar met 48 komt hij wat mij betreft behoorlijk ver. Wil je een gambiet serieus gaan spelen, dan heb je een aanvullend boek nodig. Zeker als het op je club bekend is dat je die opening speelt.

Is het boek inhoudelijk dan te mager? Om een proef op de som te nemen, bekeek ik een paar gambieten die ik zelf gespeeld heb.

 

Evans Gambiet

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.b4

De toelichting is dat wit een vleugelpion geeft om twee tempi te winnen en de loper naar a3 of b2 te ontwikkelen. Een degelijk gambiet, Fischer en Kasparov hebben het gespeeld.

4…Lxb4 5.c3 La5 6.d4 d6

Na 6…exd4 7.0-0 krijgt wit compensatie, wordt kort aangegeven. De schrijver geeft twee varianten zonder toelichting plus een illustratieve partij waarin zwart alle pionnen aanneemt, wat niet is aan te bevelen.

7.Db3 Dd7 8.dxe5 Lb6

Beter niet 8…dxe5 9.La3.

Lees meer >

Recensie: A Startling Chess Opening Repertoire New Edition – Baker & Burgess

Op mijn deurmat plofte al een tijdje geleden een boek van uitgeverij Gambit uit Londen met de volgende lange titel: A Startling Chess Opening Repertoire New Edition van Chris Baker en Graham Burgess. De ondertitel belooft veel: A turbocharged modern update of a popular repertoire. Het is duidelijk dat dit boek een nieuwe, geüpdate versie is van een eerder boek, dat een aantal keer is herdrukt. Zoals bekend gaat het zo met veel openingsboeken. Op het moment dat het boek verschijnt is het op sommige punten al weer verouderd. De moderne openingstheorie schrijdt razendsnel voort, overal over de wereld worden partijen gespeeld die veelal in een grote database terecht komen en waarvan veel spelers gebruik kunnen maken. De moderne toernooischaker gaat gewapend met laptop naar toernooien en behalve dat hij gebruik maakt van de database, kan hij met sterke engines checken of de varianten die hij wil spelen wel deugen. Daarnaast een boek biedt echter nog meer hulp!

Om even een idee te geven van wie de auteurs zijn. De één, Chris Baker, is een internationale meester uit Engeland met een enorme schat aan schaakervaring op club- en weekendtoernooi-niveau. De eerste editie van A Startling Chess Opening Repertoire vestigde zijn reputatie als schrijver en bleek buitengewoon populair, meerdere keren herdrukt. Bekroonde auteur Graham Burgess is een Fide-meester en een voormalig kampioen van de Deense regio Funen. In 1994 vestigde hij een wereldrecord voor marathon snelschaken.

Als ik de wervingstekst op de site van de uitgever mag geloven, hebben beide auteurs in dit boek de lezer een hoop werk uit handen genomen. Hun varianten zijn niet alleen gecheckt met de nieuwe generatie computerprogramma’s gebaseerd op neurale netwerken, zoals we kennen van Alpha Zero. Ook heeft een “openingsexpert en uitgever met een schat aan ervaring bij het maken van repertoires” dit boek verder uitgewerkt. Een kleine blik op de drie directeuren van Gambit Publications Ltd levert het volgende lijstje op: GM Dr. John Nunn, GM Murray Chander en FM Graham Burgess. Het ligt voor de hand dat behalve co-auteur Burgess, één van de twee grootmeesters in de staf meegeholpen heeft om dit boek te updaten. Dat geeft het in elk geval een stevige basis. Jammer dat er niet wordt vermeld wie zich daadwerkelijk met dit boek heeft bemoeid…

Het is tijd om een indruk te geven wat de beide auteurs voor ogen stond toen zij het eerste boek schreven in 1998. Na wits 1.e2-e4 worden in principe alle mogelijke openingssystemen onder de aandacht gebracht, tot het Olifantengambiet toe! De auteurs wijken graag zo snel mogelijk af van de hoofdvarianten omdat clubschakers volgens hen dan door teveel theorie moeten ploeteren om zich bepaalde systemen eigen te maken. Burgess geeft de lezer van te voren nog het volgende mee: “So, what is the spirit of this repertoire? I see it as ‘we want to be dangerous’. We shall force the opponent to display good knowledge and decision-making at the board”.

Een paar stereotiepe voorbeelden die ik uit dit boek gefilterd heb:

1) Repertoire tegen 1… e5
Hiervoor wordt gekozen voor de opzet van de Max Lange Aanval. Die komt als volgt op het bord:
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d4 exd4 5. O-O

Lees meer >

Navigating the Ruy Lopez

De Ruy Lopez is natuurlijk een zeer bekende opening die veelvuldig op het bord verschijnt op hoger niveau. Wat is nou fijner dan het ook uitgelegd te krijgen door een absolute wereldtopper. In Navigating the Ruy Lopez is het Fabiano Caruana die de Ruy Lopez haarfijn uitlegt en met een hoop eigen aanbevelingen komt. Samen met IM Oliver Reeh discussieert hij over de vele varianten en mogelijkheden binnen deze opening,

Lees meer >

Bareev’s Exciting Chess Life (boekenrecensie)

Recentelijk verscheen het boek “Say No to Chess Principles!” van Evgeny Bareev. Een primeur in meerdere opzichten. Want hoe vaak hoor je een ex-wereldtopper dit advies geven, laat staan dat hij er een heel boek over schrijft? Maar wie is deze ex-wereldtopper eigenlijk? Bareev is een Russische schaker die opgroeide in de tijd van Boris Gelfand, Vishy Anand en de Nederlander Jeroen Piket. En dat niet alleen, hij heeft ze vaak het leven goed zuur gemaakt; achter het schaakbord wel te verstaan. Hij groeide op in de afbrokkelende Sovjet Unie en leerde goed schaken in de Smyslov-school. Hij was al eens co-auteur van een boek, maar met dit boek bezorgt hij ons tevens een primeur door het helemaal zelf te schrijven. Dat ging niet eenvoudig, zo schrijft hij in het voorwoord, het kostte hem zo’n twee jaar om geïnspireerd te raken. Gelukkig is die inspiratie er ten overvloede gekomen.

Lees meer >

Recensie: Davorin Kuljasevic – Beyond Material

 

Afgelopen donderdag op de clubavond was het weer zo ver. Ik had een pion meer maar mijn tegenstander had me in de houdgreep. Ik kon gaan keepen en dan waarschijnlijk twintig zetten later moegestreden opgeven. Er zat echter ook een zeer speculatief dame-offer in de stelling. Materieel kreeg ik maar een loper en twee pionnen terug, maar daar kwam wel een open stelling bij waarin mijn stukken weer vrij konden gaan dreigen en wie weet combineren.

Lees meer >

Recensie Ivan Sokolov: Chess Middlegame Strategies

Deze recensie gaat over het derde deel uit Sokolovs (inmiddels niet meer zo nieuwe) serie over middelspel: Chess Middlegame Strategies. Voor een recensie van het tweede deel, dat twee jaar geleden uitkwam, zie: https://www.schaaksite.nl/2018/06/26/boekrecensie-chess-middlegames-volume-2-van-ivan-sokolov/

 

Inhoud

Het derde deel is dikker dan zijn voorgangers en is ingedeeld in zeven hoofdstukken:

1. Karpovs koning in het centrum
2. Geller/Tolush gambiet,

Lees meer >

Boekrecensie – Improve Your Practical Play in the Endgame

Alexey Dreev heeft altijd indruk op me gemaakt. Hij straalt iets krachtigs uit, iets onverzettelijks. De eerste keer dat ik hem in levenden lijve zag, was op een van de prachtige snelschaakmarathons in Dordrecht, ergens in de negentiger jaren. Ik werd toen een beetje fan van hem. Dat was niet direct door zijn sterke spel – ik was nog te jong om dat op waarde te schatten – maar wel door het overhemd dat hij droeg. Het was een overhemd met een extreme tijgerprint en dat was ook in die tijd geen mode. Ik vond het heel bijzonder dat iemand, en dan nog zo’n sterke schaker, zoiets zou kopen. Pas later ging ik zijn partijen graag naspelen. Dreev is voor mijn gevoel een soort sterke uitvoering van de stereotype Russische schaker. Principiële openingen, een solide, positionele speelstijl en een haast feilloze techniek.

Lees meer >