Schaken is een oorlogsspel. Winnen, verliezen of gelijk spelen. Een zero sum game. Dat bedacht ik me toen ik rondliep in Wijk aan Zee tijdens het Tata Steel Toernooi. Na afloop van het toernooi zal een deel van de spelers blij zijn geweest met de gewonnen Elo-puntjes, teleurgesteld zijn over de verloren rating, of tevreden zijn omdat ze ongeveer gepresteerd hadden op het veronderstelde niveau. Maar met zijn allen zijn die spelers er niet beter op geworden,
De (iets) ouderen onder ons kennen de naam Berry Withuis nog wel.
Berry Withuis (1920-2009) was een overtuigd communist die nog op zijn sterfbed de fascisten vervloekte. Zijn zoon heette echter Max, naar Max Euwe, en niet Marx, en de hond van de familie Withuis heette Fide, naar de wereldschaakbond, en niet Fidel, want boven alles was Withuis schaker. Hij was een mij overigens onbekende schaker wiens naam ik vreemd genoeg op allerlei plaatsen tegenkwam. Als eindredacteur op de voorpagina van Schakend Nederland in de jaren 1974 en 1975, in lijstjes van simultaangevers in het Vroom & Dreesmann (V&D) simultaancircuit, in boeken van Max Pam, Hans Bouwmeester, Genna Sosonko en Hans Ree, in artikelen van Jan Timman en Lex Jongsma in het schaaktijdschrift Matten en in een stukje van Frits Hoorweg over de oprichting van Schaakbulletin. Berry Withuis bleef voor mij echter een enigma tot ik Raadselvader (2018) en De oorlog van mijn vader (2017) van zijn dochter Jolande Withuis las. Hans Bouwmeester omschreef Withuis als een onvermoeibaar schaakspeler, schaakschrijver en schaakorganisator. Gedurende tientallen jaren draaide de Nederlandse schaakwereld om Berry Withuis (en Max Euwe). Als ergens serieus geschaakt werd was Withuis nooit ver weg.
Ieder jaar ben ik in januari een paar dagen in Wijk aan Zee te vinden. Het Hoogovenschaaktoernooi, dat tegenwoordig het Tata Steel Chess Tournament heet, vindt daar plaats.
Het dorpje, dat het van de zomer en de badgasten moet hebben, komt dan even uit zijn winterslaap om schakers uit de hele wereld, professionals en amateurs, gastvrij te onthalen.
Het is ieder jaar een groot feest. Naast de harde strijd op de schaakborden is het een reünie, een hartelijk weerzien van oude bekenden.
En soms gebeurt er iets dat je voor altijd bij blijft. Eén zo’n gebeurtenis vond vijf jaar geleden plaats. Ik stond op het toilet te plassen toen een absoluut fenomeen zich naast me vervoegde. Het was niemand minder dan Ton Sijbrands, die net als veel andere dammers ook schaakt. Sijbrands had het jaar daarvoor het wereldrecord blindsimultaan dammen op 66-jarige leeftijd scherper gesteld.
Van 19 tot 21 december 2014 speelde hij blindsimultaan tegen 32 tegenstanders en behaalde een score van 72 procent. Hij won 14 keer, speelde 18 keer remise en verloor geen partij. De simultaan duurde ongeveer 48 uur en vond plaats in het raadhuis van Hilversum.
Bij het handenwassen kwam een wat oudere man naderbij die Ton beschroomd aansprak. “Ik heb nog tegen u gespeeld”, zei hij eerbiedig. “Mag ik vragen hoe u heet?”, vroeg Sijbrands vriendelijk.
Lees meer >Beste mijnheer Schaaksite,
Omdat ik wanhopig ben richt ik mij tot u. Mijn man Jaap is bezeten van de duivel of beter gezegd van 32 duiveltjes die hem dagelijks kwellen, hem in bezit nemen en hem in de war brengen. De vorm waarin die duiveltjes zich dag en nacht aan hem openbaren zijn kleine houten stukjes op een groot houten bord en op het internet. Deze vorm van verslaving, zoals ik het zie, moet gekomen zijn door de beoefening van uw sport, de schaaksport. U zou hiervoor net zoals bij tabak, alcohol en drugs moeten waarschuwen op uw site. Maar nee, u moedigt het juist aan! Maar eerst wil ik u meer achtergrondinformatie geven.
Toen ik Jaap voor het eerst leerde kennen via een datingprogramma, dat heette vroeger nog niet zo, vertelde hij mij enthousiast over zijn hobby: het schaakspel. En als het iets zou worden tussen ons wilde hij zijn hobby beslist niet opgeven. Ik was daar mee akkoord gegaan daar ik dacht dat het een soort ‘scrabble’ was, daar hebben de houtjes ook een waarde.
Lees meer >Pardon? Schaakleken? Mijn tekstverwerker begint niet te kniezen als ik dit woord intyp. Maar wat is dan een schaakleek? Mijn definitie: iedereen die niet minimaal van meestersterkte is op schaakgebied. Verreweg de meesten van u en mijn persoontje zijn schaakleken. Mijn beste prestatie was dat ik ooit in een open toernooi een IM op remise hield, maar dat niveau van handigheid – want dat was het – haal ik doorgaans voor geen meter.
De Algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft een resolutie aangenomen om 20 juli van elk jaar uit te roepen tot Wereldschaakdag. Ik denk bij de Verenigde Naties vooral aan gewichtige geopolitieke zaken. Het uitroepen van speciale dagen, daar zou je niet direct opkomen.
De kalender zit vol met speciale dagen. Er zijn naast de dagen van de Verenigde naties ook internationale dagen, al weet ik niet welke instantie die uitroept.
Lees meer >De eerste column van Hans Meijer in het nieuwe jaar is een feit.
Wat is de kans dat je aan het einde van een schaaktoernooi op precies dezelfde plaats eindigt als die aan het begin van het toernooi? Volgens Gerhard Eggink, de grote statisticus van onze schaakclub, is die kans vijftig procent. Je eindigt op dezelfde plaats of je eindigt er niet op.
Isle of Man Chess Tournament 2019;
Lees meer >Manuel Nepveu kijkt terug op het Groningse Kersttoernooi.
De eerste column van SV Promotie in het nieuwe jaar is van Jan Willem.
Verheffend?
Amateur-schaker en professor Roel in ‘t Veld heeft in juni 2019 een zuinig oordeel over het schaakspel uitgesproken. Bij gelegenheid van het 100-jarig jubileum van Philidor Leiden behandelde hij op verzoek van het bestuur van Philidor het onderwerp of schaken tot ‘verheffing’ van het volk kan dienen, een oude socialistische droom. Hij zet er een vraagteken bij.
‘Meester, ik wist niet meer welke bladzijden wij moesten maken’. Dan kan gebeuren antwoordde ik en heb je toen in het boek gekeken naar de laatste nagekeken opgave en toen besloten om voor de zekerheid de volgende zes bladzijden te maken? Dit antwoord had hij nooit verwacht en beteuterd kwam er uit ‘nee, ik heb niets gemaakt’. Zijn vader, die er bijstond, zag ik vanuit mijn ooghoeken een beetje in elkaar zakken.
