Schaaksite

Gespot 71: Matten met dame en loper

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Soms kun je gebiologeerd raken door een mooi motief. Zo ben ik al een tijdje in de ban van een fraai matmotief met een dame en een loper. Laat ik zeggen dat ik een soort stelling tegenkwam, waarin het thema in onderstaand diagram het best tot uiting komt.

 [FEN "r4r2/4q1kp/2np2p1/ppb1ppP1/5P2/P3PN2/BPPQ4/2KR3R w - - 0 1,normaal,centrum,"] 

Het is duidelijk dat dit een fictieve stelling is die ik voor deze gelegenheid in elkaar gesleuteld heb. Een speler met een geoefend oog ziet onmiddellijk wat ik bedoel. Wit geeft geforceerd mat met

1. Txh7+! Kxh7 2. Dh2+ Kg7 3. Dh6# 1-0

Opvallend is de rol van de wat verstopte loper op a2. Die ‘schijnt’ als het ware naar binnen. De samenwerking tussen die loper en de dame is fraai. Ze vormen samen een soort kruis, waarbij alle vluchtvelden van de vijandelijke koning zijn afgenomen. Uiteraard is pion g5 van cruciaal belang, die zorgt voor het steunpunt op h6.

Laatst gaf ik training aan een groep enthousiaste schakers in het Limburgse Blerick en die deelden mijn gevoel van esthetiek voor dit matmotief. Ik liet hen op een leeg bord verschillende mattypen met deze twee stukken bedenken. Dat ging hen redelijk goed af. De bezoeker van Schaaksite mag het ook even proberen!

Kerstboompuzzels 2014

Zit u onder de kerstboom? Zo ja, dan hebt u wellicht weinig te doen tijdens de feestdagen. Daar weten we wel wat op. Het leek ons leuk voor de bezoekers van Schaaksite die de hersenen willen pijnigen met de volgende kerstpuzzels lastig te vallen. Het zijn – op de laatste na – allemaal stellingen die iets weg hebben van een kerstboom. De eerste acht zijn allemaal zogenaamde tweezetters (wit speelt en geeft mat in twee), de nummers negen en tien zijn driezetters. De elfde, een toegift is meer een geintje. Wit kan zijn tegenstander mat zetten in een slordige vijftig (!) zetten.

Als u het niet ziet, kunt u natuurlijk telkens op oplossing klikken. Maar we verwachten natuurlijk wel iets meer van u! Veel plezier hiermee.

	Kerstboom 1 Geef mat in twee zetten.
[FEN "8/4N3/8/4p3/3pkp2/1R5R/3PbP2/4K3 w - - 0 1,normaal,centrum,"]	Studie van Ametov, G 1. Ta3 Ld3 1…Lf3 2. d3# 1…d3 2. Ta4# 1…f3 2. Th4# 2. f3# 1-0

Gespot 69: Debutant in voetsporen van wereldkampioen

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Onlangs vroeg iemand me wat hij moest spelen op 1. b3. Nou heb ik niet op elke vraag meteen een adequaat antwoord paraat, maar hierop kon ik hem wel iets suggereren. De partij die meteen bij mij opkwam was een partij die indertijd de hele wereld is overgegaan. Daar verloor een zeer sterke grootmeester met wit in 17 zetten van de toenmalige wereldkampioen. Het ging om de partij Larsen – Spassky, Belgrado 1970. Daar zit nog een apart verhaal aan vast. Het was namelijk een match tussen de Sovjet-Unie tegen de rest van de wereld, die toen voor het eerst georganiseerd werd. Onze landgenoot Max Euwe, de enige Nederlandse wereldkampioen, ook president van de Fide, fungeerde als teamcaptain van het ‘Rest van de wereldteam’. Euwe wilde de bordvolgorde bepalen op basis van het Eloratingsysteem dat hetzelfde jaar door de wereldschaakbond geadopteerd was.

Dat leverde meteen een incident op, want de Amerikaan Bobby Fischer had op dat moment de hoogste rating in de wereld (2720), zelfs hoger dan de wereldkampioen, Boris Spassky (2670). Maar de Deen Bent Larsen (2650) claimde het eerste bord op basis van zijn toen bijzonder goede recente resultaten. Fischer was wat inactief geweest. Net toen iedereen dacht dat een van de twee zich zou terugtrekken, gebeurde het onverwachte: Fischer bood aan om aan het tweede bord plaats te nemen, waar hij oud-wereldkampioen Tigran Petrosian zou ontmoeten.

Deze tweekamp over vier partijen werd een voorproefje van een latere kandidatenmatch die in Buenos Aires gespeeld zou worden.

Bent Larsen	Boris Spassky

Gespot 68: Het Russische kwaliteitsoffer

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Deze week behield Magnus Carlsen zijn wereldtitel door in de elfde partij van de tweekamp zijn uitdager Viswanathan Anand te verslaan. Van deze partij heeft u van mij al een analyse kunnen zien. Daarin heb ik een belofte gedaan, die ik nu graag inlos.

Wat was er namelijk aan de hand? Op de 27ste zet kwam Anand met zwart een kwaliteitsoffer voor de dag dat in de literatuur bekend staat als het zogenaamde ‘Russische kwaliteitsoffer’. Dat klinkt alsof alleen de Russen dit kwaliteitsoffer op het bord in de praktijk brengen, Anand had als Indiër dus beter hier met zijn handen van af kunnen blijven. Nu is dat laatste toevallig waar, want Carlsen nam het offer dankbaar aan en kegelde hem vervolgens met speels gemak de vernieling in waardoor er een abrupt aan de tweekamp kwam.

[FEN "rr3b2/2p2p2/2k1bNnp/p1pNP1p1/P1P1K1P1/2B4P/5P2/3RR3 b - - 0 27,klein,centrum,"] Anand speelde hier 27…Tb4 hetgeen een Russisch kwaliteitsoffer is dat helemaal verkeerd uitpakt voor zwart. Carlsen zou later beweren dat hij liever materiaal pakt, dan dat hij het weggeeft… De rest van de zetten: 28. Lxb4 cxb4 29. Ph5 Kb7 30. f4 gxf4 31. Phxf4 Pxf4 32. Pxf4 Lxc4 33. Td7 Ta6 34. Pd5 Tc6 35. Txf7 Lc5 36. Txc7+ Txc7 37. Pxc7 Kc6 38. Pb5 Lxb5 39. axb5+ Kxb5 40. e6 b3 41. Kd3 Le7 42. h4 a4 43. g5 hxg5 44. hxg5 a3 45. Kc3 1-0

Anand (foto Frans Peeters)

Carlsen – Anand, elfde partij

Gespot 67: Vancura in de praktijk

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Af en toe komt er een oud, stoffig boekje uit mijn boekenkast vallen en als ik het opraap, kan ik het natuurlijk niet laten om er een blik in te werpen. Toevallig was het ditmaal het Lehrbuch der Schachendspiele, Band 2 van grootmeester Yuri Averbach. Daar heb ik als opkomende schaker nog veel uit gewerkt, maar ik begrijp de weerzin die de jeugd van nu heeft om uit zo’n boek de geheimen van eindspelen te gaan ontsluieren. Niet alleen zijn de moderne boeken wat levendiger geschreven (vaak voorzien van opgaven), maar er zijn veel aantrekkelijkere manieren om met schaken bezig te zijn. Op het internet is veel te vinden, er zijn schaakfilmpjes met grootmeesters waarin het nodige wordt uitgelegd en natuurlijk kun je met een goed budget heel wat aanschaffen op het gebied van de schaakdvd’s. Desalniettemin is het mijn ervaring dat veel spelers hun geld uitgeven aan openingsboeken, databaseprogramma’s en andere schaakprogramma’s.

En kan een speler na het bekijken van een paar filmpjes van GM Karsten Müller zeggen dat zijn eindspelkennis voldoende zal zijn om dat in de praktijk te kunnen brengen?

Gespot 66: Reuzendoders

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Er is deze week veel gezegd en geschreven over de zege van Manuel Bosboom op Peter Leko. De Hongaar was ooit nog een wereldkampioenskandidaat. In elk geval stond hij lang in de mondiale Top 10. Hoe kan het gebeuren dat een dergelijke ervaren en zeker solide speler als Leko zich zo laat oprollen door een ‘modale’ Nederlandse meester? Om te beginnen weten wij kaaskoppen allemaal dat Bosboom niet zomaar iemand is. Want behalve het feit dat hij in Nederland al tientallen jaren lang bijzonder veel snelschaak- en rapidtoernooien op zijn naam schrijft, kennen we hem als een speler met veel talent, die echter niet vaak de kansen heeft gekregen om zich volledig te ontplooien. Maar had hij zijn visitekaartje niet ooit afgegeven door in een vluggertje regerend wereldkampioen Kasparov helemaal af te drogen. Bij het naspelen van dit potje is het net alsof het meester tegen amateur is, met Kasparov in de rol van amateur!