Opleiding en Training

Juweeltjes 2: D. Byrne-Fischer

In deze rubriek nodigen we de bezoeker van Schaaksite graag uit om te genieten van de schitterendste prestaties op het schaakbord, door de eeuwen heen. De reden waarom voetballiefhebbers in vervoering raken als zij acties zien van Messi of Ronaldo moet bij ons schakers dezelfde zijn als wij de partijen naspelen die we hier willen tonen. En aarzelt u vooral niet om uw keus ook kenbaar te maken!

In deze rubriek gaat de aandacht uit naar een tactisch hoogstandje uit een partij van Bobby Fischer. De Amerikaan, die op 64-jarige leeftijd is overleden, is in de laatste jaren voor zijn dood steeds negatiever in het nieuws gekomen. Zijn zegetocht eind zestiger en begin zeventiger jaren, waarin hij als eenling de Sovjetschool de baas werd, blijft een van de meest opmerkelijke resultaten ooit. Fischer bekroonde zijn barre tocht met de wereldtitel door Boris Spassky in 1972 in Reykjavik te verslaan.

Helaas heeft veel later het antisemitisme zich in zijn persoonlijkheid vastgezet en daar is een diep gewortelde haat tegen de Amerikaanse autoriteiten bijgekomen. Zoals bekend speelde Fischer in 1992 een tweekamp tegen de Rus Boris Spassky die gesponsord werd door een Servische bankmagnaat. Omdat er toentertijd een boycot was tegen Servië, werd Fischer door de Verenigde Staten gesommeerd om deze tweekamp geen doorgang te laten vinden.

Na een omstreden televisieoptreden, waarin Fischer openlijk op de officiële documenten spuugde, werd een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd. Sindsdien leidde Fischer een zwervend bestaan, waarin bij hem de symptomen van paranoia steeds duidelijker werden. Een tijdlang vertoefde hij in Hongarije, waarin hij in nauw contact stond met de fameuze Polgarfamilie. Maar toen hij het gevoel had dat de grond te heet onder zijn voeten werd, verdween hij in het niets, totdat een interview op de Filippijnse radio weer stof deed opwaaien. Na de 11 september aanslagen wikkelde Fischer er geen doekjes om dat hij deze aanslag “het verdiende loon” vond voor het moderne arrogante Amerikaans imperialisme. Verschillende journalisten gingen naar hem op zoek en vooral de Filippijnse grootmeester Eugene Torre moest het ontgelden, omdat hij degene is met wie Fischer contact hield. Bijna niemand slaagde er echter in om in zijn buurt te komen, maar dan blijkt dat Fischer zich in Japan heeft gehuisvest en daar een kind te hebben verwekt bij een Filippijnse vrouw. Als hij een tijdlang in detentie verblijft, maar dan plotseling asiel krijgt aangeboden van IJsland, komt hij daar na verloop van tijd aan. Een lang leven is hem niet beschoren als hij plotseling sterft aan wat complicaties aan zijn organen.

Lees meer >

KNSB schaaktrainingen voor volwassenen via Internet

Aan de leden van de KNSB (volwassenen)

Beste heer / mevrouw,

Wilt u komend seizoen het schaken serieus oppakken en kunt u daarbij de hulp van een ervaren schaaktrainer gebruiken? Dan zijn de KNSB schaaktrainingen voor volwassenen via Internet wellicht iets voor u.

De KNSB organiseert vanaf 11 oktober 2015 voor de zesde keer een cyclus van vijf schaaktrainingen voor op internet. Het thema van deze cyclus is: “Goede versus slechte stukken”. Per les maken de cursisten kennis met een variant op dit thema.

De trainingen staan open voor schakers van licht gevorderd tot sterke competitieschaker. De groepen worden naar ratingniveau ingedeeld. Voor schakers zonder rating of lager dan 1400 zullen de trainingen op maat worden afgestemd met onderwerpen op Stap 3 niveau.

Lees meer >

Anastasia’s mat : ontknoping nabij en een nieuwe uitdaging?

Op het eerste artikel over het mat van Anastasia kwamen diverse reacties binnen. Wim wilde graag weten waar het mat van Anastasia vandaan kwam en dat leidde tot verder onderzoek waarbij Lucas ons op een interessant spoor zette.

De briefroman ‘Anastasia und das Schachspiel’ bestaat uit twee delen. Google heeft beide delen in de oorspronkelijke taal gedigitaliseerd. En ook de vertaling in het Nederlands. Hieronder de links.

Lees meer >

Juweeltjes 1: Johner-Nimzowitsch

In deze rubriek nodigen we de bezoeker van Schaaksite graag uit om te genieten van de meest schitterende prestaties op het schaakbord, door alle eeuwen heen. De reden waarom voetballiefhebbers in vervoering raken als zij acties zien van Messi of Ronaldo moet bij ons schakers dezelfde zijn als wij de partijen naspelen die we hier willen tonen. En aarzelt u vooral niet om uw keus ook kenbaar te maken!

Al weer decennia geleden kocht ik een boek met de titel Learn from the Grandmasters van Raymond Keene. De Engelse grootmeester benaderde diverse sterke spelers om twee partijen te analyseren. Een van henzelf en één waardoor ze zelf onder de indruk waren gekomen of hen op een of andere manier beïnvloed had. Toevallig hadden Larsen en Szabo dezelfde partij genomen maar op een totaal andere wijze geanalyseerd. Deze partij werd gekozen, niet zozeer vanwege het feit dat de zwartspeler een fraaie strategische overwinning binnenhaalt -dat is vaker gebeurd- als wel vanwege de toen nieuwe en revolutionaire strategie die door Aaron Nimzowitsch in deze partij wordt geïntroduceerd: de zgn. profylaxe. Daaronder verstaat hij het inperken van de vijandelijke mogelijkheden, het afremmen van acties van de tegenstander. De Letse grootmeester, die in zijn tijd tot de wereldtop behoorde, wordt algemeen gezien als de grondlegger van de moderne strategische aanpak van het schaakspel. Met zijn boek ‘Mein System’ toonde Nimzowitsch zijn rebellie ten opzichte van de gevestigde orde en het in zijn ogen dogmatische gedachtengoed van spelers zoals Tarrasch. De ‘Hemmungs¬strategie’ zoals hij die in zijn boek introduceert is sinds onderstaande partij nauwelijks meer geëvenaard. Deze partij, die duidelijk behoort tot de klassiekers in het schaakspel, leg ik u ook graag voor.

Lees meer >

Begrijp wat u doet: Het Dame-Indisch 1

Opening: Het Dame-Indisch 1

Dit is het eerste deel van een opening die nog altijd op het hoogste niveau wordt gespeeld. In verschillende WK-tweekampen tussen Karpov en Kasparov kregen de heren zowel met wit als met zwart stellingsbeelden uit deze variant op het bord. Tot op de dag van vandaag blijft de wereldtop naar verborgen mogelijkheden zoeken die vooralsnog onuitputtelijk lijken te zijn.

1. d4 Pf6 2. c4 e6

Deze stelling zijn we al bij het Nimzo-Indisch tegengekomen en toen werd ons al duidelijk dat de strijd om veld e4 draaide. Wit vindt vaak de penning op het paard op c3 vervelend, vandaar dat men het andere paard maar eens begon te ontwikkelen.

3. Pf3

Het nadeel hiervan is natuurlijk dat wit wat meer moeilijkheden ondervindt om het centrum in handen te krijgen met e2-e4. Zeker na zwarts volgende zet

3…b6

waarna het Dame-Indisch op het bord is verschenen. Zwart gaat de strijd om veld e4 aan in de geest van Nimzowitsch, door met stukken dat veld te willen beheersen. Hij stelt pionzetten als … d7-d5 of … c7-c5 liefst zo lang mogelijk uit.

Lees meer >

Anastasia’s mat

40ste Guernsey Chess Festival

De schaakrubriek van deze week in het Duitse Zeit Magazin (13. August, Nr. 33) gaat over de 40ste editie van het Guernsey Chess Festival dat vorig jaar oktober werd gehouden. Bij afgaan van het mobieltje zou de betreffende speler worden verbannen naar het nabij gelegen Kanaaleiland Yersey.

De schaakopgave van deze week is een stelling uit de partij tussen Dharma Tjiam (wit) en GM Eric Hansen (zwart). Eric Hansen won het schaakfestival.

Lees meer >

Begrijp wat u doet: Het Nimzo-Indisch 2

Opening: Het Nimzo-Indisch 2

We bespreken in dit tweeluik de belangrijkste principes van het Nimzo-Indisch, genoemd naar Aaron Nimzowitsch (1886-1935). Een bijzonder complexe opening waarin diepe strategische gedachten aan ten grondslag liggen. Zoals in de vorige aflevering al duidelijk werd, kunnen we ons strategisch inzicht verbeteren door ons in deze opening te verdiepen.

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4

De voor het Nimzo-Indisch kenmerkende zet. Een blik in de database leert dat de oudste (geregistreerde) partij met deze stelling gespeeld werd in 1851 (Cochrane-Mahescandra). De eerste partij van Nimzowitsch was die tegen Janowsky, in 1914 in St. Petersburg. Helaas zijn er geen partijen bekend met het Nimzo-Indisch tussen de aartsrivalen Tarrasch en Nimzowitsch, want die hadden we natuurlijk graag gezien! De vorige maal hebben we gekeken naar het Rubinsteinsysteem met 4. e3 en naar het Sämischsysteem met 4. a3, ook in combinatie met 4. e3.

4. Dc2

Lees meer >

Begrijp wat u doet: Het Nimzo-Indisch 1

 

 

Opening: Het Nimzo-Indisch 1

Een van de meest fascinerende en ondoorgrondelijke openingen is het Nimzo-Indisch. En als je Nimzo-Indisch zegt, zeg je ook bijna in een adem: Dame-Indisch of Bogo-Indisch. We nemen in dit tweeluik een paar belangrijke principes van het Nimzo-Indisch (genoemd naar Aaron Nimzowitsch, 1886-1935) door.

 

We bespreken in dit tweeluik de belangrijkste principes van het Nimzo-Indisch, genoemd naar Aaron Nimzowitsch (1886-1935). Een bijzonder complexe opening waar diepe strategische gedachten aan ten grondslag liggen.

1. d4

Hier begint eigenlijk al een polemiek tussen Tarrasch en Nimzowitsch. De aartsvader van het klassieke schaak, laat weten dat een pionzet in het centrum in principe met een symmetrische pionzet moet worden beantwoord omdat wit anders te grote invloed in het centrum krijgt.

1…Pf6

Lees meer >

Begrijp wat u doet: De moderne Benoni 2

Opening: De Moderne Benoni 2

We zijn de vorige aflevering begonnen met een van de scherpste bestrijdingswijzen op 1. d4 namelijk de Benoni. We namen eerst de gebruikelijke varianten door nadat wit een opstelling met e2-e4 nastreefde. We zagen dat zwart met twee verschillende paardzetten (… Pb8-a6 en … Pb8-d7) voor een totaal ander spelbeeld kon zorgen. Ditmaal komen er drie belangrijke systemen aan bod, die ik door plaatsgebrek helaas slechts summier kan aanstippen. Dat zijn:

  • De vierpionnenaanval
  • Het g3-systeem
  • Het Ld3 en h3 systeem

1. d4 Pf6 2. c4 c5

Voor een goed begrip van een stelling die zich later via de Benoni aandient, is het raadzaam eerst de vierpionnenaanval te bekijken zoals die vanuit het Konings-Indisch op het bord kan komen. Dat gaat als volgt: 2… g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 d6 5. f4 0-0 6. Pf3 c5 7. d5 e6 8. Le2 exd5 9. cxd5.

3. d5 e6 4. Pc3 exd5 5. cxd5 d6 6. e4

We nemen deze logische zet toch weer als hoofdvariant. Wit heeft echter een andere opstelling voor ogen als in deel 1 van deze rubriek. We onderzoeken in deze stelling ook 6. g3

Lees meer >

Begrijp wat u doet: De Moderne Benoni 1

Opening: De Moderne Benoni 1

In 2011 heb ik in Schaakmagazine een verhandeling gehouden over de Benoni. Daarbij had ik het boek ‘Mastering the Modern Benoni and the Benko Gambit’ van Robert Bellin & Pietro Ponzetto als basis gebruikt. De auteurs nemen de lezer aan de hand met de inventarisatie van stereotiepe tactische en strategische voorbeelden in Benonistructuren. Door een paar van deze ideeën voor het voetlicht te brengen en te illustreren met modelpartijen, proberen zij de lezer enige affiniteit te bieden met deze scherpe bestrijdingswijze op 1. d4.

Geïnteresseerden kunnen klikken op overzicht. Waar ik toen niet aan toe ben gekomen is om de lezer wegwijs te maken in de variantenstructuur van de opening en de specifieke achtergronden daarvan. Hoog tijd om iets aan deze omissie te doen.

De moderne Benoni ontstaat na

1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5

Eigenlijk tekent zich na deze zet al af waar het in deze opening om draait. Wit pakt meteen groot ruimtevoordeel waarachter hij zich vrijuit kan bewegen. Het grote nadeel kan zijn dat hij daardoor ook ‘gaten’ laat vallen. Om het eens met het voetbal te vergelijken. Met (te) veel spelers voor de bal wordt achterin ruimte weggegeven die benut zou kunnen worden met een counter. En dat is nu juist waar de zwartspelers veelvuldig gebruik van maken!

Lees meer >