Schaaksite

Mysterieuze spelers ‘Magister’ en ‘Master’ zijn ontmaskerd

8 januari 2017 20:26 Teun Koorevaar 3

Van 29 december t/m 4 januari vond er een bijzonder experiment plaats op twee online bordspel platforms in China, Tygem en FoxGo. Zestig Go-(groot)meesters, waaronder de nummer 1 van de wereld, deden aan deze online uitdaging mee. Er werd gespeeld met een aangepast en versneld tempo tegen ‘Magister’ en ‘Master’. Niemand wist of dit Go-spelers waren of computers. Alle deelnemers moesten vooraf een non-disclosure agreement tekenen. De uitslag was dat ‘Magister’ en ‘Master’ alle partijen wisten te winnen. Al snel werd er op forums gediscussieerd over de bijzondere kracht van Magister en Master en sommigen vermoedden computers met kunstmatige intelligentie gelet op de bijzondere zetten die mensen niet snel zouden spelen. Misschien wel AI-producten van eigen bodem of uit Japan dacht men. Op 4 januari 2017 maakte Deepmind (Google) bekend dat ‘Magister’ en ‘Master’ verbeterde versies waren van het fameuze programma AlphaGo dat gebaseerd is op kunstmatige intelligentie en neurale netwerken. In maart 2016 had dit programma de Koreaanse Go-topspeler Lee Sedol in een match met 4-1 verslagen. In Zuid-Korea was dit aanleiding om het budget voor de toepassing van kunstmatige intelligentie zeer aanzienlijk te verhogen.

Aangezien de verhoudingen tussen China en Google enigszins bekoeld waren lag het niet in lijn der verwachting dat AlphaGo het in China zou mogen opnemen tegen Chinese topspelers. Maar na maandenlang onderhandelen kwam deze variant uit de bus.

De nummer 1 van de wereld, Gu Li, die ook had verloren, loofde 14.000 dollar uit voor de Go-speler die zou winnen. Hij kwam ook met de volgende filosofische verklaring:

‘AlphaGo speelt heel anders dan de mens, soms duivelse zetten die pas veel later in de diepere analyse duidelijk worden. Samen kunnen we, Go-spelers, wetenschappers en computers met kunstmatige intelligentie, de diepere mysteries van het Go spel leren ontdekken. Gebleken is dat we er nog weinig van weten. Het is nagenoeg ondenkbaar dat de mens ooit nog AlphaGo kan verslaan.’

Valt intuïtie te programmeren?

Gistermorgen (7 januari) was Prof. dr. H. Jaap van den Herik te gast bij de Nieuwsshow, het radioprogramma van de Tros. Jaap van den Herik, geen onbekende in onze schaakwereld, is hoogleraar Informatica en Recht aan de Universiteit Leiden en is voorzitter van het Board of Directors van het Leiden Centre of Data Science.  Hij vergeleek schaken met Go. De complexiteit van schaken is een 1 met 46 nullen en de complexiteit van Go is een 1 met 172 nullen. De complexiteit van Go is dus van een geheel andere orde en computers met alleen brute kracht kunnen dit spel niet aan. Er bestaat ook zoiets als intuïtie.

“Euwe onderstreepte in 1983 dat computerprogramma’s zijns inziens nooit sterk zouden gaan spelen, want een computer krijgt nooit een ingeving en doet dus geen geniale zetten.” (zie afscheidsrede JvdH)