Ik ben nooit zo’n geweldige vluggeradept geweest. Het is misschien wel leuk om je tegenstander vluggergewijs te slim af te zijn – “Kijk mij jou nou eens de oren wassen” – maar ik vind het verder oppervlakkig.
Lees de hele column in PDF.
Deze, en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns. U leest ze op onze site.
Een goede dag voor de Nederlanders. Giri wist remise te houden tegen Carlsen, en Harikrishna was in de stemming om zich in zijn eigen zwaard te storten. Daarmee zijn er nu twee Nederlanders in de race voor de toernooiwinst.
Giri was in elk geval niet onder de indruk vandaag. © Jurriaan Hoefsmit – Tata Steel Chess Tournament 2021
Carlsen 1/2 – 1/2 Giri
Carlsen besloot om 1. e4 te spelen en de Italiaanse opening was het resultaat. 6. b4 is niet heel gebruikelijk, maar al wel meerdere keren gespeeld. In elk geval kwam Carlsen met een voordeeltje uit de opening, dat duidelijk zichtbaar werd toen Giri een verborgen kans om zijn paard naar f4 te spelen, miste. In het vervolg kreeg Carlsen twee kansen om met c3-c4 de controle te nemen, maar hij miste ze en kreeg vervolgens geen voet meer aan de grond. Daarna toonde ook Giri zich tevreden met remise.
FIDE organiseert in het weekend van 19-21 februari het World Corporate Chess Championship.
Er wordt gespeeld op chess.com met het daar gebruikelijke speeltempo van 10 minuten + 2 seconden increment. Deelname is gratis. Teams bestaan uit vier spelers waarvan minimaal één vrouw en één man en maximaal één speler met een FIDE-rating van boven de 2500.
Op één gastspeler na moeten alle deelnemers daadwerkelijk werkzaam zijn bij het bedrijf.
Lees meer >
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Lees meer >
Fotograaf: Jurriaan Hoefsmit
Giri won vandaag een belangrijke partij van Radoslaw Wojtaszek en staat nu aan kop met 7 uit 10. De vraag is alleen voor hoelang, want de man op de achtergrond is een van zijn belangrijkste achtervolgers. Dat belooft een spannend slot te worden van Tata Steel Chess 2021!
Na de prachtige video-analyses van Herman over de ronde van gisteren, is het vandaag mijn beurt om iets bij te dragen aan deze prachtige Tata-reeks. En wat een dag om verslag van te doen: Caruana–Carlsen op het programma en de twee Nederlanders die nog volop meedoen om de titel. Alle ogen waren vandaag natuurlijk gericht op de top 3, maar in de schaduw volgen we Van Foreest, die slechts een half puntje achter loopt. De spanning loopt op zo vlak voor de rustdag, maar er is nog geen sprake van zogenaamde ‘must-wins’.
Lees meer >Schaakbord
Ik heb het schaken van mijn vader geleerd. Schoolschaken bestond nog niet en schaakcomputers al helemaal niet. De eerste regel die hij me leerde was om het schaakbord voor je neer te zetten met linksonder een zwart veld. Dit lijkt me ook de basisregel van het schaken. Daarna kwam de uitleg over de stukken.
Sindsdien heb ik bij elk plaatje, filmpje of wat dies meer zij van een schaakbord met stukken de onbedwingbare behoefte te kijken of het bord goed staat.
Lees meer >In de negende ronde van het Tata Steel Chess Tournament mogen de Nederlanders bepaald niet ontevreden terugkijken. Giri versloeg in een lastig eindspel de Fransman Vachier-Lagrave en omdat de koploper, Firouzja, niet voorbij Esipenko wist te komen, kwam Giri – die een halfje minder had – nu langszij. Zij kregen ook nog gezelschap van de nummer twee van de wereld, Caruana, die met zwart ogenschijnlijk weinig problemen had om de Pool Wojtaszek op te rollen. Het leidende trio heeft nu 6 uit 9. In hun kielzog blijft Jorden van Foreest die een optisch voordeeltje had tegen de invaller in dit toernooi, Donchenko. Maar hij slaagde er niet in om echt vuist te maken en berustte daarom in remise waardoor hij nog altijd (met plus 2) een halfje achter het leidende duo staat. Die plaats deelt hij met Esipenko. Wie vandaag ook opschoof in het klassement is wereldkampioen Carlsen. Hij had een hele taaie aan Grandelius, die nog zo uitstekend was begonnen in het dit toernooi. Maar langzaam maar zeker – ook omdat de Zweed een paar keer een verborgen mogelijkheid miste op een mogelijk halfje – kwam de Noor in het voordeel. En toen hij een dame-eindspel met een pionnetje meer had, schoof hij dat op voorbeeldige wijze naar winst. Daarmee staat hij een punt achter het driemanschap, maar met nog vier ronden te gaan lijkt er nog van alles mogelijk. Als we zien dat er morgen Caruana – Carlsen op het programma staat en vrijdag (na de rustdag op donderdag) Carlsen – Giri, mogen we concluderen dat de wereldkampioen eigenhandig van alles voor elkaar kan boksen. Firouzja mag komende vrijdag tegen Caruana en zaterdag tegen Giri laten zien wat hij waard is. Dit belooft een uiterst spannend apotheose van deze editie van het Tata Steel Tournament te worden.
Van drie van bovengenoemde partijen heb ik een video-analyse gemaakt die u hieronder aantreft:
Er waren wederom twee livestreams, dus schaakliefhebbers worden vreselijk verwend!
Als jochie van 18 de wereldkampioen verslaan. Zou dat eerder gebeurd zijn? De 18-jarige Bobby Fischer won van Michail Tal, maar die was toen net een paar maanden zijn wereldtitel kwijt. Maar inderdaad, uniek is het niet, want Magnus Carlsen himself won in Linares 2009 als 18-jarige van toenmalig wereldkampioen Anand. Dus misschien is het toch minder uniek, maar meer research als hierboven beschreven heb ik niet gedaan. Een uitdaging voor de schaaksite-historici Weehuizen en Smout. Kom er maar in, heren!
In de schaduw van dat spektakel deden onze koplopende landgenoten het ook niet slecht. Met zwart werden er wereldtoppers op remise gehouden, waarmee de positie in de bovenste regionen werd gehandhaafd. Aan kop staan ze niet meer. Die eer valt te beurt aan Alireza Firouzja. Die is helemaal op stoom gekomen en won voor de derde dag op rij.
Andrey Esipenko – Magnus Carlsen
Sensatie! Het is niet zomaar een overwinning op de wereldkampioen, nee, het werd een veegpartij! De jonge Rus pakte de Najdorf (of Scheveninger, wat u wilt) van Carlsen stevig aan met het ongebruikelijke 8.g4. Gaat dat de nieuwe mode worden? Sterke computers spelen het ook, zo ontdekte ik. Zou Esipenko daarvan op de hoogte zijn geweest? Het interviewtje na afloop was wat teleurstellend, daar werden we niet veel wijzer van.
Maxime Vachier-Lagrave – Jorden van Foreest
Lees meer >
Was gisteren al een mooie ronde voor Nederland, vandaag was het nog beter: Nederland – Scandinavië 2-0! En omdat Giri de koploper versloeg (Grandelius) zijn er nu vier nieuwe leiders, waaronder onze beide landgenoten. Nou is met nog vier andere spelers (waaronder Carlsen) op een half punt achterstand het veld nog dicht bij elkaar en kan er in de laatste zes ronden nog veel gebeuren, maar we mogen in ieder geval hopen op een Nederlandse toernooioverwinning, al zijn Caruana en Carlsen nog steeds favoriet.
Giri kreeg van Grandelius een Najdorf voorgeschoteld en dat gaf hem de gelegenheid om in het interview na afloop uitgebreid te adverteren voor zijn Najdorfcursus op Chessable. Aan de opening lag het niet dat de Zweed verloor, maar hij had wel wat vlotter mogen spelen. Voor een paar belangrijke beslissingen had hij te weinig tijd en zo ging hij voor de eerste tijdcontrole al ten onder.
Een goede dag voor Nederland vandaag. Weliswaar kwam Anish Giri met zwart tegen Esipenko niet verder dan remise (zonder ooit ook echt kansen op meer gehad te hebben), maar Jorden van Foreest wist zijn goede start (tegen vijf van de sterkste spelers op papier evenzoveel remises) nog iets beter te maken door tegen de Spanjaard Anton zijn eerste overwinning te boeken. Dat betekent dat beide Nederlanders nu de tweede plek delen met 3.5 uit 6 en nog volop meedoen om de overwinning. Ook Carlsen staat op 3.5, maar die zal daar heel ontevreden mee zijn, zeker nadat hij vandaag een niet al te moeilijke winst miste.
Maar eerst Jorden. Als je eerder in het toernooi al tegen Caruana en Carlsen gespeeld hebt dan is David Anton een relatief makkelijke tegenstander. Anderzijds is het evengoed een sterke speler en hij had al eens van Jorden gewonnen. Vandaag speelde de Spanjaard echter niet op zijn sterkst: vooral 21…Ph5 was een misgreep en hij zette daarmee zijn eigen toren buitenspel. Jorden was na de partij niet helemaal zeker of hij het daarna helemaal correct had gespeeld, maar volgens mijn analyse speelde hij gewoon een goede partij. Het had echter nog iets meer dan gewoon een goede partij kunnen zijn.
Lees meer >Jorden could have gone for the beautiful 28.Bxd6! here, with the idea of sacrificing the queen after 28…c3 29.Qxb5! cxb5 30.Bxb4 with a winning advantage. Instead, he went for the more normal-looking e5 which seems to give a winning advantage as well pic.twitter.com/utwzAtl5iE
— Max Warmerdam (@max_warmerdam) January 22, 2021
Tot mijn zestiende was dammen mijn favoriete denksport. Dat veranderde toen de damclub op Kockengen mij niet als lid wilde accepteren, dit vanwege het verkeerde geloof, en ik mij bij de schaakclub in Breukelen aanmeldde. Het damspel raakte in de jaren daarna bij mij uit het zicht. Lees de hele column in PDF.
Deze, en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns.
Lees meer >
Zo voor de kerst werd ik ineens online een aantal keer van het bord getikt door hetzelfde systeem: De Hippopotamus. Hoewel ik het ook het ‘nijlpaardsysteem’ zou kunnen noemen, houd ik het voor het gemak nu maar even op ‘de Hippo’. Ik had al wel eens van de Hippo gehoord, maar in alle eerlijkheid nam ik het systeem niet zo serieus. Hoe kan het ook goed zijn als zwart alleen pionnen op zijn 6e rij zet en zijn lichte stukken zelfs alleen maar op de 7e? Des te frustrerender is het om er meerdere keren van te verliezen. Tijd voor wat kennisverbreding. Het boek “The Hippopotamus Defence” bood uitkomst. Met de ondertitel “A Deceptively Dangerous Universal Chess Opening System for Black” zegt het in ieder geval niks te weinig!
De opzet van het boek
Kennisverbreding was niet helemaal de enige reden waarom ik dit boek koos voor een recensie. Ik had het boek eerder al eens langs zien komen, en toen was het mij al opgevallen dat de auteur een vrij unieke opzet voor het boek had gekozen. De opzet is als volgt:
Stage 1: “Flash”
Stage 2: “Reflection”
Stage 3: “In Depth”
Het interessante aan deze opzet is dat je rustig en oppervlakkig begint. Het eerste deel leidt je door standaardstellingen en -structuren heen. Het kondigt aan waar je in de opening moet letten en geeft een aantal leuke partijen waarin de kracht van de opening wordt gedemonstreerd.
Het tweede deel gaat vervolgens meer de diepte in. Het is niet te zwaar, de focus ligt op de vele witte opzetten en waar je in die structuren op moet letten als zwart. Zo geeft het boek aan dat een centrum van 1 of 2 pionnen aan de witte kant relatief onschuldig is voor zwart en dat een wit centrum met 3 of 4 pionnen een grotere bedreiging vormt. Dit tweede deel bestaat hoofdzakelijk uit partijen. Het interessante is dat bij elke partij een aantal smiley faces 😊 worden gebruikt. 1 😊 betekent dat zwart relatief eenvoudig uit de opening komt, 3 😊😊😊 staat voor een pittige partij waarbij wit weet wat hij doet in de opening. Ik twijfel soms een beetje aan de juiste beoordeling van het aantal smiley faces bij de partij, maar in veel gevallen geeft het een handige indicatie voordat je de partij bekijkt.
Lees meer >Vandaag was een ‘zo-zo-ronde’. Typisch zo’n ronde die je in vrijwel alle toernooien wel een keer tegenkomt. Een aantal partijen waren redelijk saai. Wellicht was het duel, wat nooit écht tot ontbranding kwam, tussen de beide jonge kemphanen Firouzja en Van Foreest wel de meest teleurstellende gebeurtenis vandaag. Je verwacht vuurwerk en krijgt tamelijk doelloos geschuif van vooral de witspeler.
Wat er uitsprong deze ronde zijn de gemiste kansen. Giri kwam in een gecompliceerde partij na een diepe damemanoeuvre goed te staan. Helaas ging het toen mis. Wilde hij te snel een pionnetje pakken en had hij wat over het hoofd gezien? Enfin in plaats van 25. Lc3 zou 25. Te3 hem een voordelige stelling hebben gegeven met goede vooruitzichten op meer.
David en Tari bevochten elkaar in het beruchte eindspel van de Berlijnse verdediging. Wit kwam uitstekend te staan en stond waarschijnlijk ergens gewonnen. Maar hij liet het uit zijn handen glippen. Uiteindelijk mocht hij van geluk spreken met een halfje weg te komen nadat hij tamelijk opzichtig blunderde in het eindspel.
De partij tussen Grandelius en MVL is zo’n beetje het enige andere feit dat het vermelden waard is. MVL toch één van de grootste experts in de Najdorf grabbelde in de variant met Lg5 de ‘vergiftigde’ pion op b2 van het bord. Nou is die pion lang niet meer zo giftig als hij ooit was. Maar je moet de zetten zo’n beetje uit je hoofd kennen om deze variant goed te spelen. Op dat punt ging het blijkbaar mis. Grandlius profiteerde uiteindelijk. Daarmee onderstreepte de Zweed nog eens in prima vorm te zijn. In tegenstelling tot die andere Scandinaviër. Magnus heeft de goede vorm nog helemaal niet te pakken. Nou ja, kijkt u zelf maar.
Zo’n dag om snel te vergeten (Foto: Jurriaan Hoefsmit).
De eerste gemiste kans in Giri – Harikrishna
In deze partij kwamen de spelers al redelijk snel in min of meer onbekend vaarwater. Gelukkig is dat kennelijk nog steeds mogelijk in een opening als het aangenomen damegabiet. Giri ging met zijn dame op avontuur. Het leek er op dat de witte dame na deze escapade geen goede velden kon vinden. Maar Anish speelde het bijzonder ingenieus en bracht zijn meest waardevolle stuk veilig terug in zijn eigen stelling.
In eerste instantie vroeg ik mezelf wel af: wat doet die dame daar op f1? Maar daar zaten, zoals je van een topper mag verwachten, diepere bedoelingen achter. Zo diep zelfs dat, toen Giri eindelijk voordeel kon verkrijgen, misgreep en terstond remise aanbood. Waarschijnlijk omdat hij snel inzag dat zijn voordeel was vervlogen. Jammer!
Lees meer >
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Lees meer >
Hans Bouwmeester is de oudste nog levende schaakmeester van Nederland. Hij is inmiddels 91 jaar en zijn gezondheid is niet meer die van een jonge man. Maar ons gesprek was uitermate onderhoudend. Ik ken Hans nog uit mijn tijd bij Schaakclub Utrecht. Maar ik maakte al veel eerder kennis met hem. Zoals waarschijnlijk veel schakers begin jaren zeventig, verslond ik de Prismaboekjes waarvan hij, in samenwerking met onder anderen Bert Kieboom, de auteur was.
Op een goede dag meende ik een fout in een van de boekjes gevonden te hebben. Wij spraken elkaar (ik meen over de telefoon) en ik ging op de fiets van Harmelen (waar ik woonde) naar Vleuten, de woonplaats van de beroemde schaker en auteur. Hij ontving me uitermate gastvrij en ik liet hem de vermeende fout zien. Al snel bleek dat de fout in mijn hoofd zat en niet in de tekst. Gelukkig moesten we er beiden om lachen.
Pas jaren later ontmoetten wij elkaar af en toe weer. Deze keer in de zalen van het roemruchte SC Utrecht. Daar gaf hij soms ook schaaktraining. Hij deed het op een nauwgezette en zeer methodische wijze. Op een van die avonden liet hij zien hoe je de Pirc met zwart moest aanpakken. De kern van zijn betoog was dat je e5 moest proberen door te zetten. Na meer dan een uur training stak Lucas Bunge (een goede bekende van Hans) zijn vinger op en vroeg op plagerige toon:
In gepeins verzonken (Wikimedia commons)
“Maar Hans, als het zoveel moeite kost om e5 te spelen, waarom doe je het dan niet op de eerste zet?”
De zaal proestte van het lachen. Of de opmerking van de lolbroek bij Hans in goede aarde viel weet ik niet meer precies. Maar ik vermoed van niet. Daarvoor was hij te gedreven en serieus bezig.
Die gedrevenheid blijkt ook uit zijn verhalen over vroeger. In de Tweede Wereldoorlog ging hij naar de HBS. Maar hij kon zijn school pas na de oorlog afmaken. Daardoor ontstond er een probleem. Nederland was weliswaar bevrijd, maar we wilden ons koloniale bezit Nederlands Indië weer onder controle brengen en lieten ons verleiden tot een uitermate vervelende oorlog. Eufemistisch omgedoopt tot ‘politionele acties’. Hans vond dat nogal dom en deed er alles aan om onder de dienstplicht uit te komen. Maar hoe? Hij en zijn ouders waren verarmd door de oorlog. Dus was er geen geld voor een opleiding (mh – een reden tot uitstel van het vervullen van de dienstplicht). Tot overmaat van ramp werd hij ook nog goedgekeurd voor de gang naar Nederlands Indië. Hij zegt daarover:
“Ik was vastbesloten om niet te gaan. Ik had toen al contacten met talloze schakers over de grens. Desnoods smeer ik hem naar het buitenland!”
De redding kwam in de vorm van de kweekschool. Er was een groot tekort aan onderwijzers en hij kon een verkorte opleiding van 2 jaar volgen. Dat gaf hem net voldoende uitstel van militaire dienst om de ellende in de Oost te ontlopen. Uiteindelijk moest hij toch zijn dienstplicht vervullen en werd munitiesjouwer 2e klasse.
Na zijn diensttijd ging Hans het onderwijs in en gaf les op lagere scholen in Amsterdam en later in Gouda. Hij besloot om naast zijn baan wiskunde te gaan studeren. Dat ging in twee stappen. Destijds moest je staatsexamens doen. Dat was niet mis en een hele prestatie als je daarvoor slaagde. Het examen voor het tweede deel werd afgenomen door hoogleraren. In zijn geval Professor vd Woude. Dat was een uitstekende schaker. Hans had ooit van hem gewonnen. De prof zei op plechtige toon:
Lees meer >
