Analyses/Partijen

Judit Polgar, kandidaat voor het wereldkampioenschap

In de periode 2003-2005 bereikte Judit Polgar met 2735 haar hoogste rating en bezette ze de achtste plaats op de wereldranglijst. In het heel sterk bezette Corustoernooi van 2003 werd ze met 8 uit 13 ongeslagen tweede op een half punt van winnaar Anand, maar met een punt of meer dan een aantal schakers uit de wereldtop, zoals Shirov, Grischuk, Ivanchuk, Kramnik, Topalov en Karpov. Ik geef haar winstpartij tegen ex-wereldkampioen Karpov,

Lees meer >

Kwartfinale Skilling Open: Carlsen schakelt Giri uit

Het is Anish Giri niet gelukt de kwartfinale van de Skilling Open te overleven. Hij wist het Magnus Carlsen wel moeilijk te maken: de eerste minimatch (gisteren gespeeld) ging met 2.5-1.5 verloren, de tweede van vandaag eindigde in een 2-2- gelijkspel, waarbij in allebei de matches onze landgenoot kansen op meer liet liggen. Die wist hij dus niet te pakken. Carlsen plaatste zich daarom samen met Nakamura, Nepomniachtchi en So voor de halve finales.

De grootste kans liet Giri liggen in de eerste partij van de eerste match.

Wit dreigt op c7 te slaan met schaak, maar eigenlijk niet echt, want het is maar een schaakje zonder vervolg. Giri was er mogelijk toch bang voor want hij koos ervoor dames te ruilen met 27…Dxe3+. Een principiële fout, want de zwarte koning staat veiliger dan de witte. En ook concreet fout, want 27…Le2! wint voor zwart, b.v. 28. Tc2 Txg2 29. Txg2 Df1+ 30. Kd2 Dd1+ 31. Kc3 Dd3+ 32. Kb4 a5+ 33. Ka4 Db5+ 34. Ka3 Db4 mat.

Na twee remises leek er in de vierde partij ook niets aan de hand, maar toen gebeurde er iets raars.

Lees meer >

Giri plaatst zich nipt voor kwartfinales Skilling Open

Anish Giri heeft zich met enig geluk geplaatst voor de kwarfinale van de Skilling Open. Hij eindigde in de voorronde (een zestienkamp) van het online rapidtoernooi met vier andere spelers op de gedeeld zesde plaats. De tiebreakregels (met onderling resultaat als eerste) leverde hem een achtste plaats op, net genoeg voor plaatsing. In de kwartfinale mag hij het opnemen tegen de winnaar van de zestienkamp, Magnus Carlsen.

De Skilling Open is het eerste toernooi van de Champions Tour, een serie van maandelijkse toernooien t/m september 2021 (twaalf totaal dus). In de Skilling Open zullen de acht spelers uit de vijftienrondige voorronde verder gaan in knockout-formaat: twee matches van vier partijen. Ook de andere toernooien zullen dit formaat hanteren. Plaatsing voor de kwartfinale geeft nog een extra bonus, namelijk een uitnodiging voor het tweede toernooi in december.

Het toernooi wordt op Chess24 gehouden en er is een ruime keuze aan commentaarstreams, twaalf maar liefst. Hierbij moest ik wel denken aan de titel van een nummer van Bruce Springsteen, “57 Channels (And Nothin’ On). Gusti en Rustam is een goede combinatie, maar in het Duits. Leko is schaaktechnisch interessant, maar sinds een buurvrouw bij me klaagde over geluidsoverlast vanwege zijn doordringende stem durf ik hem niet meer aan te zetten. Bij David Howell en Jovanka Houska komen spelers na afloop digitaal langs, maar er zit ook een Noorse presentratrice bij die (bewust) steeds beginnersvragen stelt. Gelukkig eindigde Peter Svidler bijna onderaan, want die zie ik graag als commentator terug voor het volgende toernooi (of wellicht dit toernooi al).

Lees meer >

Benjamin Bok wint gedevalueerd NK Internet

Benjamin Bok heeft het NK Internet gewonnen door in de finale Erik van den Doel met 5-2 te verslaan (exclusief twee remises). Het toernooi werd helaas maar met twaalf in plaats van de bedoelde zestien spelers gehouden. Vier spelers trokken zich laat terug en werden niet vervangen.

Op Schaaksite heeft u de redenen kunnen lezen waarom Roeland Pruijssers en Jorden van Foreest zich terugtrokken. Even een paar feiten op een rijtje:

  • Om onduidelijke redenen mochten in tegenstelling tot eerdere jaren dit jaar alle KNSB-leden meedoen, dus ook de Duitser Christian Braun (die zich donderdag plaatste). Dit stond ook in de aankondiging, al zal niet iedereen de betekenis van “Iedereen die lid is van de KNSB mag meedoen! ” meteen helemaal begrepen hebben.
  • Deelnemers waren verplicht om te streamen. Onduidelijk was waarom de KNSB dat ‘banteren’ noemde, aangezien de verplichting om te praten tijdens de partij er niet was of niet werd afgedwongen.
  • Het prijzengeld was dit jaar een stuk hoger dan normaal, 3950 euro voor de mensen, 1200 voor de vrouwen.
  • Zoals Jorden zelf al schreef: de timing van zijn terugtrekking was “allesbehalve optimaal”. Het was zodanig laat dat het onwaarschijnlijk was dat er een vervanger gevonden kon worden.
Lees meer >

Judit Polgar, jongste grootmeester ooit in 1991

Eind 1991 werd aan Judit Polgar op 15-jarige leeftijd de titel van grootmeester toegekend en daarmee verbeterde ze het record van Fischer uit 1958 met een maand. In de jaren ’90 klimt ze zelfs naar de top tien van de wereld. Ik laat vier karakteristieke partijen van Judit Polgar zien uit die periode tot en met het jaar 2000. Ze behield haar scherpe aanvallende stijl en was voor niemand bang.

Lees meer >

Firouzja verrassend uitgeschakeld in Speed Chess Championship, Wesley So wel door

De derde match van het Speed Chess Championship is gewonnen door Vladimir Fedosejev. Hij versloeg Alireza Firouzja in een uiterst spannende match met 15-14. Hiervoor moest er een beslissingsmatch van vier bulletpartijen worden gespeeld. Wesley So daarentegen had aanzienlijk minder moeite met het Oezbeekse talent Nodirbek Abdoesattorov; hij won met 18-10.

Voor degenen die het eerdere artikel niet hebben gelezen: de exacte indeling van de wedstrijden is hier terug te vinden.

Alireza Firouzja – Vladimir Fedosejev 14 – 15

Vladimir Fedosejev is een Russische schaker, en eentje met talent. Al jaren wordt hij naar de top toegeschreeuwd, maar die kloof heeft hij nooit echt kunnen overbruggen. Vooral in zijn jeugdjaren was hij een grote belofte, met een tweede plaats op het WK voor junioren (2011) en een derde plaats op het EK (2014) als grote hoogtepunten. Later, in 2017, won hij nog het Aeroflot Open. Daarna zijn zijn resultaten gestagneerd. Fedosejev is inmiddels 25, maar bevindt zich heden ten dage niet in het selecte gezelschap van grootmeesters met een rating van boven de 2700. In het snelschaken is Fedosejev sterk gebleven. In 2012 eindigde hij bij het Keres Memorial al gelijk met de gevreesde Shirov, terwijl hij in 2015 in het blitztoernooi van Dubai de eerste prijs wist te winnen. Aan het eind van 2017 veroverde hij het zilver bij het WK Rapid, achter de grootheid Anand. Fedosejevs sterke kant is het combinatoire schaak; het fijne positiespel lijkt hem minder goed te liggen.

Wat Alireza Firouzja allemaal wel niet heeft gepresteerd op deze leeftijd, is moeilijk samen te vatten. In een tijdsbestek van ruim een jaar klom hij op naar een positie waarvandaan de eerstvolgende stap die naar de absolute wereldtop is. In Norway Chess zat hij dit jaar op dat niveau; een tweede plaats achter Carlsen is een wereldtopper waardig. Online heeft Firouzja dit jaar wel moeilijkheden gekend, maar ook de Fransman Vachier-Lagrave heeft dergelijke problemen. Misschien maakt niet iedereen deze switch even soepel. Ook Firouzja heeft getoond een gevreesd snelschaker te zijn, sterker nog dan Fedosejev. Bovendien delen ze hun voorkeur voor het tactische schaak, al moet daarbij worden opgemerkt dat Firouzja als speler veel completer is.

Firouzja was dus toch wel de grote favoriet voor een plaats in de tweede ronde. Des te verrassender was het dat hij eigenlijk nooit goed in de match kwam. Fedosejev toonde zich die dag de betere speler, en het zag eruit alsof het een wonder was dat de naar Frankrijk gevluchte Iraniër niet op een veel grotere achterstand kwam na de openingsfase. Firouzja speelde niet groots, maar bleek erg taai. Op de achtergrond domineert Anish Giri het toernooi. Hij roerde zich al in de match van Carlsen, maar in deze match was hij commentator op ChessTV, de commentaarbox van chess.com.

Het ‘mayday’ kondigde zich al aan in de eerste twee partijen van de match:

Lees meer >

Judit Polgar, opkomst van een groot talent

Judit Polgar in Madrid 1994. Fotograaf onbekend.

In de eerste helft van 1989 kwam een tiener op 12-jarige leeftijd met stip de top 100 honderd van de wereld binnen. Het was Judit Polgar, die een op die leeftijd nog nooit vertoonde sprong maakte naar plaats 55. Ze was de jongste van drie zussen, die door hun vader met strakke hand tot schaaksters van wereldformaat werden opgeleid. De oudste zus Zsuzsa Polgar werd grootmeester in 1991 en was wereldkampioene bij de vrouwen van 1996-1999. Ze had nog een piek in haar carrière in 2004/2005. De middelste zus Zsofia Polgar werd damesgrootmeester en meester bij de mannen, maar speelde na haar huwelijk in 1999 niet veel meer.

Judit Polgar speelde in tegenstelling tot haar zusters bij voorkeur in mannentoernooien. Haar eerste optreden in Nederland was in het open OHRA B-toernooi in augustus 1989 in Amsterdam. Ze begon met een overwinning op Hans Ree en daarna bond ze nog een aantal grootmeesters aan haar zegekar. Ze boekte zes overwinningen en leed drie nederlagen. Haar scherpe speelstijl liet geen remises toe. Het was sensationeel dat een 13-jarig meisje zo’n sterk schaak liet zien en de kranten stonden er vol van.

Lees meer >

Problemen oplossen door zetten te elimineren

Een van de lastigste onderdelen van het schaakspel is calculeren. Daarbij draait het er niet alleen om dat u de zetten in uw geestesoog ziet, maar ook de juiste zetten kiest. Voor eindspelen is er een handige methode. In het eindspel zijn de mogelijkheden over het algemeen beperkter dan in het middenspel. Uiteraard is het belangrijk om eerst een idee te vormen over wat er in een stelling aan de hand is. Bekijk de kenmerken van de stelling en bepaal of een van beide partijen in het voordeel is. Zo ja? Waarom?

Soms liggen de antwoorden als het ware voor het oprapen, maar er zijn ook stellingen waarin het niet meteen duidelijk is welke kandidaatzetten u tot uw beschikking heeft. Is dat het geval? Zoek dan eerst naar zetten die niet werken. U hoeft daaraan geen aandacht meer te besteden. Daarmee is snel duidelijk op welke zetten u uw aandacht moet richten.

 

Pionnenrace

De eerste stelling is een studie van Jan Timman uit The Art of the Endgame. Wit is aan zet. Het is niet zo moeilijk om te bedenken dat zwart in het voordeel is. De zwarte koning heeft een dominante positie ten opzichte van zijn witte collega. Erger: zwart kan zonder enige moeite de f-pion veroveren. Wit vecht dus om lijfsbehoud. Wat moet hij doen?

Wij passen de methode van eliminatie toe. Daarbij verwerpen wij dus de zetten die niet werken meteen en kijken naar zetten die mogelijk een oplossing bieden. In deze stelling hebben koningszetten geen zin. Het is eenvoudig in te zien dat zwart de witte f-pion ophaalt. Daarna is wit kansloos omdat het veel te lang duurt om de zwarte a-pion te veroveren en de witte a-pion te laten promoveren. Resteren twee zetten met de a-pion. U voelt vast wel aan dat 1. a3 te langzaam is. Dus zit er niets anders op dan 1. a4! te spelen. Maar hoe gaat het dan verder?

Lees meer >

Vachier-Lagrave en Carlsen door in Speed Chess Championship

In deze tijd waarin weinig ‘echte’ toernooien plaatsvinden, kijkt de Nederlandse schaker al gauw of er online nog een goed toernooi te zien is. Dat blijkt het geval, want Chess.com heeft sinds twee weken het Speed Chess Championship lopen, en het deelnemersveld is niet mis; Carlsen, Nakamura en Vachier-Lagrave worden al jaren als de beste snelschakers van de wereld gezien. Onder de zestien deelnemers bevindt zich ook onze landgenoot Anish Giri. Hij zal op 16 november om zes uur ’s avonds in actie komen tegen de Russische snelschaakspecialist Vladislav Artemjev.

Het toernooi wordt in een knock-outformat gespeeld, wat betekent dat Nakamura (de nummer één van de wereld op de snelschaak-ratinglijst!) in actie komt tegen de speler met de laagste snelschaakrating, Carlsen tegen de op een na laagste, enzovoort. Giri is als tiende geplaatst en komt dus uit tegen de nummer zeven van de lijst, Artemjev. De organisatie van de matches zelf is wat onconventioneel; de spelers moeten eerst negentig minuten snelschaken met een tijdcontrole van 5″+1′, daarna zestig minuten met 3″+1′ en afsluitend dertig minuten met 1″+1′, bullet dus. Het nadeel van het niet bepalen van het aantal potjes voor de speler die aan de verliezende hand is, is duidelijk: er komt geen einde aan en hoe korter de partij duurt, des te langer gaat het afslachten in de betreffende discipline door.

Giri is dus nog niet in actie gekomen, maar er zijn al wel vier andere matches gespeeld. Ik breng u een aantal hoogtepunten uit de eerste twee, de andere twee zal ik later bespreken.

Vachier-Lagrave 16,5 – 11,5 Nihal Sarin

De Fransman Vachier-Lagrave staat bekend als goede snelschaker, maar heeft het in het online seizoen moeilijk gehad. Dat hoeft natuurlijk niet al te veel te betekenen, maar verrassend was het wel. In de eerste ronde versloeg hij de talentvolle Indiër Nihal Sarin, die nog maar zestien jaar oud is. Vachier-Lagrave pakte zijn voorsprong voornamelijk in het tijdvak van vijf minuten per persoon, waar hij +3 wist te scoren. Nihal Sarin kreeg het gat vervolgens niet meer dicht en eindigde ook in de andere tijdvakken op een negatieve score, twee keer -1. In de eerste partij stond er een leerzaam toreneindspel op het bord (Vachier-Lagrave wit):

Beide zijden hebben in dit eindspel vrijpionnen die niet te stoppen zijn. Het is echter duidelijk dat zwart zeer goed staat: zijn toren behoeft zich slechts voor de d-pion te geven en dan blijft het gevaarlijke eindspel van de twee verbonden vrijpionnen tegen toren over. Bekend is dat een toren in zijn eentje volledig machteloos staat tegen de pionnen als deze samen nog vier zetten van de promotievelden verwijderd zijn. Dit is hier niet het geval, en dus beslist de positie van de koningen. Kan wit zijn koning op tijd bij de zwarte pionnen krijgen?

Lees meer >

WK 1935: van idee naar uitvoering

De vijfde aflevering staat op YouTube, met dit keer de partijen 11-12-13. www.youtube.com/watch?v=H1muIQBgH2s&feature=youtu.be Euwe komt steeds dichterbij, want na de 13e partij staat het 7-6 voor Aljechin.

Het idee voor deze serie kwam van Wim Westerveld, geen onbekende op Schaaksite. Paul van der Sterren en Eddy Sibbing brainstormden hoe zijn idee uitgewerkt kon worden. De MEC-vrijwilligers Evert-Jan Straat en Eric de Winter verzamelden de beschikbare informatie en hebben de filmpjes voorbereid.

Lees meer >