Schaaksite

De S is van Steinitz

Het Schaakalfabet is een serie, geschreven door de ons helaas vroeg ontvallen Huub van Dongen, in oorsprong geschreven voor het Brabantse jeugdblad Minorpromotie, waarin alle letters van het Alfabet aan beroemde schakers, schaaktermen of andere schaakcuriositeiten worden gekoppeld.

Of het echt waar is weet ik niet. Maar het is wel een leuk verhaal. Het zou gebeurd zijn op het grote schaaktoernooi dat in 1883 in Londen werd gehouden. Praktisch alle sterke schakers van de wereld deden mee. Het toernooi zou ruim twee maanden duren. Bij de opening van het toernooi werd een groot banket aangericht: een deftig diner ter ere van de spelers. Er werden allerlei speeches afgestoken en daarbij werd regelmatig een toast uitgebracht op spelers, organisatoren, enzovoorts.

De R is van Rubinstein en Reshevsky

Het Schaakalfabet is een serie geschreven door de ons helaas vroeg ontvallen Huub van Dongen, oorspronkelijk geschreven voor het Brabantse jeugdblad Minorpromotie, waarin alle letters van het alfabet aan beroemde schakers, schaaktermen of andere schaakcuriositeiten worden gekoppeld.

De twee helden van deze geschiedenis horen tot de allersterkste schakers die er ooit geweest zijn. Er zijn nog veel meer overeenkomsten. Ze kwamen allebei uit Polen, uit de buurt van Lodz. En ze werden allebei geboren in een zeer armoedig joods gezin. Akiba Rubinstein (1882-1961) was het 12e kind van een onderwijzer. Samuel Reshevsky (1911-1992) was de jongste in een gezin met zes kinderen.

Zelfs hun speelstijl had veel overeenkomstigs. Rubinstein en Reshevsky probeerden iedere partij zo snel mogelijk een logisch plan te maken. Dat plan werd zeer consequent en met allerlei subtiele middelen tot uitvoering gebracht.

De Q is van ….

Het Schaakalfabet is een serie geschreven door de ons helaas vroeg ontvallen Huub van Dongen, oorspronkelijk geschreven voor het Brabantse jeugdblad Minorpromotie, waarin alle letters van het alfabet aan beroemde schakers, schaaktermen of andere schaakcuriositeiten worden gekoppeld.

Qua keuze is de Q een moeilijke kwestie. Van de weinige schakers met een Q komt niemand in aanmerking. Tot overmaat van ramp zijn er nauwelijks Nederlandse woorden met een Q. Zelfs het unieke schaakbegrip ‘kwaliteit’, dat ze in alle normale talen met een Q schrijven, moet bij ons met ‘kw’. Moeten we dan maar uitwijken naar het Engelse ‘Queen’. Echt niet. We hebben iets veel mooiers. De heel terechte ereplaats in het schaakalfabet onder de Q is voor Questo Libro e da imparare giocare a scachi et de le partite. Het lijkt wel een toverspreuk. Maar ’t is een boek.

De P is van Tigran Vartanovic Petrosian

Het Schaakalfabet is een serie, geschreven door de ons helaas vroeg ontvallen Huub van Dongen, in oorsprong geschreven voor het Brabantse jeugdblad Minorpromotie, waarin alle letters van het Alfabet aan beroemde schakers, schaaktermen of andere schaakcuriositeiten worden gekoppeld.

Geen enkele wereldkampioen is zo vaak met een dier vergeleken als onze held van de letter P: Tigran Vartanovic Petrosian, (Tbilisi 1929 – Moskou 1984). Uiteraard werd hij tijger genoemd, al was het alleen maar om zijn voornaam, en dan werd erbij verteld hoe hij altijd geduldig zijn prooi besloop, wachtend, nog even wachtend, om dan plotseling toe te slaan.

Anderen hebben het over een wurgslang, een boa constrictor. Dat is een enorm vrijwel onkwetsbaar beest dat in moerassen leeft, bijna nooit hoeft te eten, maar als ie een keer trek heeft op z’n gemak een koe doodknijpt en in één hap verorbert. Zelfs krokodillen en kaaimannen heb ik horen vernoemen, ook al om hun onverslaanbaarheid en omdat je hun aanval bijna niet ziet aankomen.

Geschiedenis van de schaakklok

Zo’n 150 jaar geleden hadden schakers geen last van tijdnood, om de eenvoudige reden dat er destijds bij schaakpartijen nog geen sprake was van tijdmeting. Een speler aan zet mocht net zo lang nadenken als hij wenselijk achtte. Wanneer de spelers te vermoeid raakten werd de partij afgebroken en indien mogelijk de volgende dag verder gespeeld. Sommige schakers maakten het echter wel erg bont, en de Ier Alexander McDonnell was er zo eentje.

De O is van Alberic O’Kelly de Galway

Het Schaakalfabet is een serie, geschreven door de ons helaas vroeg ontvallen Huub van Dongen, in oorsprong geschreven voor het Brabantse jeugdblad Minorpromotie, waarin alle letters van het Alfabet aan beroemde schakers, schaaktermen of andere schaakcuriositeiten worden gekoppeld.

Een mooiere naam zul je niet gauw tegenkomen: Alberic O’Kelly de Galway (1911-1980). Dat was een Frans-talige Belg, met een Ierse naam: drie keer kampioen van België, schaakgrootmeester, winnaar van het Hoogovenstoernooi in 1946.